کافکا در 1920 شغل خویش را در شرکت بیمه رها کرد و برای استراحت و به امید بهبود به املاک خواهرش رفت که آن را در رمان "قصرDas Schloss " وصف کرده است.
مردی مساح به و ملاکی مرموز و افسانه‌ای وارد می‌شود تا به معامله بپردازد، اما قدرتی که از طرف کنت از اندورن قصر اسرارآمیز بر همه‌چیز فرمانروایی دارد، او را با عدم پیروزی همراه می‌سازد. مرد آمد و رفت اشخاص را به قصر می‌بیند، اما همه به او پشت می‌کنند و او را از هر دری می‌رانند، در حالی که او همچنان عاصی و استوار می‌ماند و با سماجت دنباله مبارزه را می‌گیرد. اما وقتی درهای پیروزی به رویش گشوده می‌گردد و اربابان قصر به او اجازه می‌دهند که در دهکده باقی بماند که قوای او به پایان رسیده است.
در رمان محاکمه شاهکار کافکا، خواننده از نخستین صفحه به دل قصه کشیده می‌شود. کارل کارمند بانک که زندگی را میان دفتر کار و شبانه‌روزی محل سکونت خود، به طور عادی و بی‌هیچ حادثه جالب توجهی می‌گذراند، بامداد روزی که به انتظار ناشتایی نشسته است، ناگهان با دو مرد ناشناس روبرو می‌شود که برای توقیفش آمده‌اند و از او می‌خواهند که از حوزه قضائی خارج نشود و خود را پیوسته در دسترس دادگاه بگذارد. کارل ابتدا گمان می‌کند که اشتباهی روی داده است و توقیف خود را براثر سوءتفاهم می‌داند یا تصور می‌کند که همکارانش به مناسب سی‌امین سالگرد تولد به وسیله اتهامی که او از آن به کلی باخبر است، برایش شوخی ترتیب داده‌اند، همین که موضوع را جدی می‌بیند، خود را تسلیم قانون و عدالت می‌کند و اطمینان دارد که قوانین و اصول اخلاقی به نفع او رأی می‌دهد و قاضی که اصلاً او را نمی‌شناسد، حکم برائتش را صادر می‌کند و او می‌تواند زندگی عادی را از سرگیرد، اما به تدریج می‌بیند که همه‌جا گفتگو از محاکمه اوست، در بانک، در شبانه‌روزی، در کافه، همه‌جا هزاران نگاه پرکنایه به رفتار و گفتار او دوخته شده است، بی‌آنکه بداند گناه واقعیش چیست و هنگامی که به دفاع از خویش می‌پردازد و دلایلی بر بیگناهی خود ارائه می‌دهد، درمی‌یابد که در دندانه‌های چرخ عدالت گرفتار شده و به راهی پرپیچ و خم افتاده است. از آن پس زندگی او شکل زندگی بیماران و دیوانگان به خود می‌گیرد و هر آن بیشتر بر ناتوانی در برابر سازمان اسرارآمیز اداری و نگهبانان دنیای قانونی پی می‌برد و بیشتر احساس تنهایی می‌کند، تا شبی که دو مرد به خانه‌اش می‌روند و او را تسلیم شده با خود می‌برند. کارل، دور از شهر خود را در زیر کارد دژخیمان می‌بیند و پایان کار خویش را با سکوت غم‌انگیزی پیش چشم می‌آورد که قربانی قانونی سنگدل و سهمناک گشته است. داستان محاکمه وصف جامعه عصر است که از نظر کافکا تنها راه نجات بشر در آن تسلیم و خفقان است و شاید هم قدرت سرنوشت که بشر بی‌چون وچرا در چنگال آن اسیر است.
ادامه دارد...

________________________
ترجمه و تدوین: سارا رنجبر