صفحه نخست » بخش تخصصی » مقالات تخصصی » جذاب

بیماری كلومناریس

نام بیماری : كلومناریس یا كولومناریس – Columnaris

كلومناریس یك واژه ی كلی است كه بسیاری از بیماری ها همچون پوسیدن دهان ( Mouth Rot ) ، قارچ دهان ( Mouth Fungus ) ، قارچ آبشش ( Gill Fungus ) ، قارچ بدن ( Body Fungus ) ، كرك پشمی ( Cotton Wool ) و Flexibacter را شامل می شود و همه ی این بیماری ها توسط باكتری سرسخت Flavobacterium Columnare ایجاد می شود كه قبلاً به عنوان Flexibacter columnaris شناخته می شد .





این باكتری جنبنده میله ای شكل در بسیاری از شرایطی كه ماهی ها از آن لذت می برند رشد می كند ، مخصوصاً اگر ماهی هایتان دچار استرس شوند .

آنها دو گونه هستند كه قدرت تخریب بافت های داخلی و خارجی بدن را دارا هستند كه یكی از آنها نشانه هایی در بدن ظاهر می كند و می توان آنرا با دارو درمان نمود ولی گونه ی دیگر می تواند در عرض چند ساعت ماهی را بكشد و خسارت های بزرگی در ماهی ایجاد كند كه بسیار سریع در سایر ماهی ها هم انتشار می یابد . اما صرفنظر از پیشرفت بیماری نباید آنرا ساده گرفت .

كلومناریس یكی از بیماری های رایج زنده زاها ، كت فیش ها و فایتر ها محسوب می شود .

علائم بیماری :

بیش تر نمونه های رایج و قابل درمان كلومناریس با نشانه هایی چون كرك های سفید خاكستری در روی صورت ، دهان و یا آبشش ماهی ظاهر می شوند . نشانه های دیگر شامل تكه های خاكستری روی صورت ، نفس نفس زدن ماهی ( ناشی از آسیب به آبشش ) و از بین رفتن سریع باله های ماهی می باشد . ولی بعضی از این علائم با علامت های سایر بیماری ها هم مشترك است .







یك شاخص واضح كلومناریس زخم قرمز با رشته های سفید اطراف آن در بدن ماهی بوده كه باید قبل از ظاهر شدن آن درمان آغاز شده باشد و یا بلافاصله درمان آغاز شود و از عفونت های ثانویه و در نهایت مرگ ماهی جلوگیری شود .



پیشگیری :

در بیش تر موارد كلومناریس به دلیل انواع استرس در تانك ایجاد می شود و به همین دلیل راه های گسترده ای برای پیشگیری از آن وجود دارد .

پیش گیری بهترین داروی چنین بیماری های كشنده ای محسوب می شود و دارندگان ماهی به خصوص دارندگان فایتر باید به این نكته توجه ویژه ای داشته باشند .

كلومناریس گرما و آب راكت را دوست داشته و در دماهای بالای آب رشد می نماید ، ضمن اینكه سختی بالای آب و محیط آلوده ی آكواریوم هم محیط مناسبی برای رشد آن محسوب می شود .

چون اغلب فایتر ها در آب های گرم و بدون جریان نگهداری می شوند احتمال ابتلای آنها به كلومناریس زیاد بوده و به همین سبب باید تانك یا تنگ آنها همیشه تمیز بوده و به صورت مداوم آب آن سیفون شده و هوادهی شود .

1- ثابت نگهداشتن دما : در حالیكه كلومناریس آب با دمای 76 درجه فارنهایت (24.4 درجه سانتی گراد ) و دماهای بالاتر را دوست دارد ، تانك شما باید دمایی پایین تر از این حد و ثابت داشته باشد ، چرا كه یكی از دلایل استرس ماهی ها هم تغییر ناگهانی دمای آب است .

2- تمیز و تازه بودن آب : در حالیكه بسیاری از سایت ها مدعی می شوند كه یك ماهی حساس به كلومنارس همچون فایتر در ماه به یكبار تعویض آب احتیاج دارد ، ولی بهتر است حداقل هفته ای یكبار آب تعویض شده و در مورد تانك های كوچك و بدون فیلتراسیون این بازه ی زمانی كمتر است .

3- شرایط نامناسب : كلومناریس در حضور اكسیژن كمی تكثیر می شود و به همین دلیل باید میزان اكسیژن تانك را زیاد نگه دارید و آب جریان داشته باشد تا از رشد آنها جلوگیری شود ، چرا كه راكت بودن آب علاوه بر كلومناریس سبب ایجاد بیماری دم خوره هم می شود .
4- نمك : بسیاری از آكواریست ها با ریختن نمك در آب تانك ماهی های آب شیرین مخالفند ولی آنها فراموش كرده اند كه بدن ماهی ها به طور طبیعی به كمی شوری احتیاج دارد .

نمك یك متد موثر برای درمان و جلوگیری از بیماری ماهی و حیوانات بوده كه افزودن دوز ( مقدار ) دارویی نمك یا نیمی از آن می تواند از بیماری كلومناریس جلوگیری نماید .

سرانجام مطمئن شوید شرایط آب تانك برای ماهی شما مناسب بوده و به عنوان مثال همانطور كه اشاره شد كلومناریس PH و سختی بالای آب را دوست داشته و چون فایتر ( بتا فیش ) به شرایط آب به اندازه ی سایر ماهیان ظریف حساس نیست ، آنها را اغلب در میزان سختی و PH مناسب خودشان نگهداری می كنند و در صورت نامناسب بودن شرایط آب باید آنرا اصلاح نماید .

روش درمان :

با وجود اینكه پیشگیری می تواند از ورود كلومناریس به تانك جلوگیری كند ولی گاهی اوقات ممكن است این بیماری در ماهی شما مشاهده شود .
1- تعویض آب یا قرنطینه : تعویض 100 درصدی آب یا انتقال ماهی بیمار به تانك قرنطینه می تواند درمان را آغاز كند كه در این صورت تانك اصلی باید ضدعفونی شود تا احتمال ابتلای سایر ماهی ها به بیماری از بین رود و بهتر است ماهی بیمار را به تانك دیگری برای درمان انتقال دهید .

2- ثابت نگه داشتن دمای تانك قرنطینه : دمای تانك قرنطینه باید 74 درجه فارنهایت ( 23.3 درجه سانتی گراد ) باشد چرا كه همانطور كه گفته شد كلومناریس 76 درجه فارنهایت ( 24.4 درجه سانتی گراد ) و دماهای بالاتر را دوست داشته و بهترین دماها برای تكثیر آن محسوب می شوند . بنابراین می توانید برای توقف تكثیر كلومناریس در تانك ، دمای آب را كاهش دهید .

البته تجربه ثابت كرده كه دمای 72 درجه فارنهایت ( 22.2 درجه سانتی گراد ) برای پیشرفت درمان پایین بوده و دمای بالاتر از 76 درجه فارنهایت ( 24.4 درجه سانتی گراد ) باعث می شود بیماری با سرعتی بیش تر از سرعت عمل آنتی بیوتیك ها عمل كنند ، پس بهترین كار ثابت نگه داشتن دمای تانك روی 74 درجه فارنهایت ( 23.3 درجه سانتی گراد ) است .

3- شروع درمان با نمك : در تانك قرنطینه می توانید از بیش ترین دوز دارویی نمك برای درمان استفاده كنید ولی توجه داشته باشید كه نمك نباید ید دار باشد چرا كه ید ماده ای كشنده برای ماهی محسوب می شود . به عنوان مثال می توانید از دوز یك قاشق سوپخوری نمك در هر 5 گالن ( 18.9 لیتر ) آب استفاده كنید .


4- آب ، نمك و اكسیژن : شما باید در زمان درمان هوادهی تانك را افزایش دهید ، چرا كه كلومناریس از اكسیژن ، نمك و آب خنك متنفر است و در صورتی كه شما از این ها استفاده نكنید ، استفاده از آنتی بیوتیك تنها سبب هدر دادن پول شما شده است و نتیجه ی درمانی ندارد ، مخصوصاً این كه معمولاً آنتی بیوتیك ها اكسیژن آب را كاهش می دهند .

5- ماراسین ( Maracyn ) : موثرترین آنتی بیوتیك برای درمان كلومناریس ماراسین محسوب می شود كه خیلی آرام و راحت ماهی شما را درمان كرده و باید فوراً درمان ماهیتان را با مارسین آغاز كنید .

6- ترامایسین ( TerraMycin ) : درمان ماهی مبتلا به كلومناریس با ترامایسین ( نباید با تتراسایكلین اشتباه گرفته شود ) می تواند به طور قابل توجهی شانس زنده ماندن ماهی را افزایش دهد .
7- Collodial Silver : Collodial Silver معمولاً یك داروی كلی برای بیش تر بیماری های ماهی ها محسوب می شود .


8- برگ درخت بادام هندی : برگ درخت بادام هندی با كاهش PH و سختی آب و تبدیل شرایط آب به شرایط محیط طبیعی زندگی فایتر ، توسط بسیاری از پرورش دهندگان فایتر برای درمان بیماری كلومناریس استفاده می شود ، ضمن اینكه می توانید با داروی BlackWater هم از استرس ماهی بكاهید .


9- سایر آنتی بیوتیك ها : اگرچه ممكن است شما برای درمان ماهی ها از آنتی بیوتیك های خوراكی به عنوان غذا استفاده كنید ولی چون اغلب كلومناریس در ماهی های گرمسیری سبب آسیب های درونی و خارجی می شود ، باید به آنها آنتی باكتری جنگلی ( Jungle Anti-Bacteria ) یا آمپی سیلین ژله ای ( GelTek Ampicillin ) بدهید تا شانس درمان و زنده ماندن ماهیتان افزایش یابد .

اما در حین درمان می توانید از غذاهای با انرژی و با كیفیت به همراه غذاهای زنده و فریز شده برای تغذیه ی ماهی ها استفاده كنید .

نكته پایانی : در پایین مطمئن باشید درمان با آنتی بیوتیك و تعویض مداوم آب ، غذادهی مناسب و پایین آوردن استرس ماهی می توانند به طور كامل ماهی شما را درمان نمایند .
بازگردانی بدن ماهی :

ضدعفونی كردن تانك ، خنك نگه داشتن آب ، هوادهی بالا و تغذیه ی ماهی ها با غذاهایی چون كرم خونی ، میگوی آب شور ، دافنی ، كرم سیاه ، لارو پشه ، بچه های جیرجیرك و كرم میوه ها در زمان درمان و بازگردانی ماهی به شرایط عادی ضروری است .

هر 5 روز یكبار مقداری از آب تانك را با آب جدید تعویض كرده و در صورتی كه ماهیتان را با آنتی بیوتیك درمان كردید بهتر است یك هفته پس از آن از دوز دارویی نمك استفاده شود تا از درمان و بازگردانی ماهی به شرایط عادی و اولیه اطمینان حاصل كنید .