سبزپرس: می گویند طبیعت روزی انتقام خود را می گیرد، از مردمانی که او را نابود کردند. حال گویی افزایش 50 درصدی بیماری سالک نسبت به پارسال در میان روستا نشینان بختگان هم حاکی از همان انتقام طبیعت است که خود انسان برای خودش به ارمغان آورده است. چند سالی است که تالاب بختگان با زدن سد سیوند خشک شده است. تالابی که مدیر کل محیط زیست استان فارس خبر می دهد که هنوز حق آبه تالاب آن تامین نشده است.


حسینعلی ابراهیمی در گفت و گو با سبزپرس به پیگیری های مسئولان برای تصویب این حق آبه اشاره می کند و می گوید: این تصمیم باید در شورای برنامه ریزی و توسعه استان گرفته شود و ما همچنان پیگیر گرفتن حق آبه تالاب هستیم.
او معتقد است که در میان اعضای کارگروه اتفاق نظر جمعی برای گرفتن حق آبه تالاب وجود دارد که باید منتظر ماند این مصوبه تصویب شود تا بختگان جان دوباره ای بگیرد.
طبق نظر مدیر کل محیط زیست استان فارس و بسیاری از کارشناسان دیگر این حوزه اگر منابع آبی تالاب تامین شود دیگر محیط زیست بختگان مشکلی ندارد. تالابی که با وجود خشک شدن و نمک سود شدن فلامینگوهایش هنوز هم میزبان پرندگان مهاجر است.
او درباره شیوع بیماری سالک می گوید: حتما این موضوع در کارگروه بهداشت و امنیت غذایی استان مطرح شده است و دوستان پیگیر این موضوع هستند .
ابراهیمی اما بار دیگر تاکید می کند: خشک شدن بختگان در حوزه کشاورزی باعث شد که نخلستانها و انجیرستانهای قدیمی منطقه از بین برود. حتی زمین ها شور شد و دیگر کشاورزان نمی توانند کشاورزی کنند. در حوزه محیط زیست هم که کاملا مشخص است که چه اتفاقی افتاده است.
بیماریها ی جدید ارمغان سدهای بزرگ
در کتاب رودهای خاموش که به پیامد زیست محیطی ساخت سدهای بزرگ اشاره می کند بخشی مرتبط با شیوع بیماریهای جدید در مناطقی است که سد ساخته می شود. در بخشی از این کتاب آمده است: دلیل اصلی این که سدها و شبکه های آبیاری بیماریها را شیوع می دهند آن است که زیستگاههای را به وجود می آورند که محیطی مناسب برای حشرات و نرم تنان و سایر جانوران حامل انگلهای بیماریهای ناشی از اب است.
بیماریهایی مانند شیستوزومیاسیس که یک براورد در سال 1947 نشان می داد که در سراسر دنیا 114 میلیون نفر به آن مبتلا هستند اما با وجود توسعه و استفاده از داروها آمار منتشر شده در دهه 1980 نشان داد که مبتلایان به این بیماری بازهم افزایش داشته و به 200 میلیون نفر رسیده اند.
این بیماری که توسط کرم هایی به نام شیستوزوما تولید می شود توسط لارو آنها و از طریق پوست به راحتی وارد گردش خود در بدن انسان می شوند. این لارو ها در بدن انسان تبدیل به کرم می شود و سپس در روده و مثانه شروع به تولید مثل می کند.
رایج ترین نشانه وجود این کرمها در بدن انسان خستگی و سستی است و سایر نشانه از عفونت پوستی تا بیماریها کشنده و از کار افتادن کلیه ها است. خوشبختانه این بیماری که یک بیماری بومی در مناطق است هنوز در ایران دیده نشده ولی در افریقا و برخی از کشورهای خاورمیانه و امریکا به صورت بومی وجود دارد.
آب کناره مخازن و کانالهای آبیاری که در مناطق گرمسیری راکد همراه با نور مناسب و علف هرز است مکان مناسبی برای رشد و تکثیر اینگونه کرمها هستند. تنها در یک نمونه ساخت سد دایاما در دهانه رودخانه سنگال باعث شد تا 18 ماه پس از اتمام ساخت سد این بیماری از 25 درصد به 82 درصد برسد.
این تنها یک نمونه از دهها نمونه بیماریهای مرتبط با ساخت سد در مناطق نامناسب است که در این کتاب به آن اشاره شده است. حال گویی بیماری سالک به بختگان را هم باید به این فهرست اضافه کرد.
نشانه های بیماری سالک که یک بيماري عفوني پوستي بدون درد و تب است حدود يک سال طول مي کشد و وقتی بهبود یافت جاي زخم آن همیشه پا برجا می ماند. انگل این بیماری به نام ليشمانيا در بدن موش زندگي مي کند. يک نوع پشه بسيار کوچک به نام پشه خاکي موش را مي گزد و اين انگل وارد بدن پشه مي شود. اين پشه کوچک که قدرت پرواز زيادي هم ندارد چنانچه شخصي را نيش بزند، اين موجود تک سلولي يعني ليشمانيا وارد پوست شخص شده و بيماري سالک را به وجود مي آورد.
البته سد سازان معتقدند که می توان این خطرات را کنترل و پیشگیری کرد و از شیوع مرگ و میر و بیماریها جلوگیری کرد. اما آمار منتشر شده در سطح جهانی نشان از عدم موفقیت این ادعا دارد. شرایط اکولوژیکی تازه برای رشد بیماریها نشان می دهد توانایی بشر برای جلوگیری از شیوع بیماریهای محدود است.
هر چند بازهم زمانی که سدسازان با پیامدهای منفی کار خود روبه رو می شوند ادعا می کنند که این پیامدها در برابر سودمندیهای ناشی از این طرح قابل چشم پوشی است. اما بازهم آمار نشان می دهد که سدها نمی توانند تمام تعهداتی را که در قبال ساخت خود می خواهند بدست بیاورند. اکنون داستان شیوع سالک در بختگان که از سال پیش آغاز شده است هم همین است.
ناتوانایی برای کنترل سالک ادامه دارد
از زمانی که بیماری سالک به طور غیر معمولی در منطقه پس از خشک شدن بختگان شیوع پیدا کرد، مسئولان محلی سعی کردند که با توزيع پشه بندهاي آغشته به سم، آموزش همگاني، از بين بردن مخروبه ها و جوندگان تعدا مبتلایان به سالک را کاهش دهند. اما آمار منتشر شده در سال جاری نشان داد که این بیماری در میان روستا نشینان این تالاب خشک تا 50 درصد افزایش داشته است. همین افزایش مبتلا به بیماران نشان داد که این بیماری هدیه شوم از خشک شدن بختگان است که اگر آبی در این تالاب بود دیگر بیماری میان مردم وجود نداشت.
طبق آمار منتشر شده که هنوز آمار دقیقی نسیت در سال پیش 85 نفر از روستاییان اطراف دریاچه بختگان به سالک مبتلا شدند که امسال این عدد به 140 نفر رسیده است. بیشتر مبتلایان به این بیماری هم کودکان هستند. طبق گفته مسئول مبارزه با بیماریهای واگیردار شبکه بهداشت شهرستان نی ریز اکنون 14 کانون جدید این بیماری شناسایی شده که خبر از تهدید جدی ساکنان این مناطق است.
دریاچه بختگان یکی از بزرگترین و پرآب ترین تالابهای ایران بود که با ساخت چند سد روی حوزه آبخیر آن و در نهایت سد سیوند چند سالی است که خشک شده است. در سال اول دهها فلامینگو در آن نمک سود شدند و مسئولان سد ساز وزارت نیرو کاری برای نجات بختگان نکردند. اکنون بعد از چند سال مردم محلی باید هزینه ساخت این سدی که هنوز آب گیر هم نشده با مبتلا شدن به سالک بپردازند. در حالی که یکی از تعهدات سدسازان تامین حق آبه پایین دست و تالابهاست که خشک شدن یکی پس از دیگری تالابها در ایران نشان می دهد که مسئولان سدساز به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکرده اند. نمونه آنهم ارومیه. بختگان. گاو خونی.
زمانی که قرار شد سد سیوند ساخته شود هزاران نفر از فعالان و کارشناسان در حوزه های مختلف دهها دلیل آوردند که ساخت و آبگیری این سد به صلاح نیست. اما مانند بیشتر مواقع کسی صدایی از آنها را نشنید و سد آبگیری شد تا هزاران درخت با ارزش و دهها محوطه باستانی به زیر آب برود. این نتیجه کوتاه مدت بود. بعد هم که فلامینگوها نمک سود شدند و بعد از چند سال هم که بیماری سالک در منطقه شیوع پیدا کرده است. با همه این اتفاقات موافقان ساخت این سد هیچ واکنشی به همه این صدماتی که به محیط زیست و مردم منطفه وارد شده است نشان نمی دهند و بعداز گذشت چند سال از ساخت این سد هنوز حق آبه ای به بختگان داده نشده است.

Original thread: هنوز حق آبه تالاب بختگان تامین نشده است سالک، هزینه ای دیگر از سد سیوند, Author: amirhmf, Site: تالار گفتگوی پرشین پت(مای پت)