کربAcer campestre L (افرای دشتی Hedge maple)
این درخت درنقاط مختلف جنگلهای شمال وجودداردومخصوص ارتفاعات وجنگلهای کوهستانی است

ودرارسباران وآستارا .کلاردشت ونورورزین گل گرگان دیده شده است.پایین ترین نمونه آن دردره زرین

گل دراتفاع 1100مترازسطح دریاوبالاترین آن درکندوان در2600مترارتفاع دیده شده است.

درختچه یادرختی کوتاه یابلند به ارتفاع 20تا25متر است،شاخه های جوان کرکدار یابی کرک .پهنک برگها

به طول15-60به عرض25-80میلیمترتا1/2-2/3 پهنک3-5لوبه،باقاعده ای قلبی،بالوبهای کامل یاگاهی سه

لوبکی غالبا درسطح تحتانی کرکداربخصوص (اصولا)درامتدادرگبرگهای اصلی به طول 15- 60 میلیمتر

کرکداریابی کرک،شیرابه دار.گل آذین دیهیم گلدارراست،کرکدار.میوه فندقه بالداربه طول 15-27بهعرض5-

11میلیمتر،جدارداخل میوه صاف (دی اکن بالداریا دیساماربازاویه کاملا باز)درون چوب کرب قهوه ای

رنگ است.گسترده-افقی؛دانه هافشرده ،کرکداریابی کرک،تخم مرغی –دایره ای،حجره های بدون کرک.

تاج نامنظم وکروی وشاخه های قابل انعطاف ،نرم ومنشعب.پوست شیاردار،گلها سبزمایل به زرد،نورپسند

آهک دوست ومقاوم دربرابرخشکی وکم آبی وسرمابوده ودرتمامی خاکهای لومی رشد خوبی دارد.تکسیرآن

از طریق بذراست .ازآنجاکه گونه ای مقاوم وسازگار است،دراکثر مناطق وحتی بصورت خودرو یافت

میشود.این درخت به منظورحفاظت درکنار آلاچیف های پارکها کاربرددارد.

نامهای محلی

کرب:درنوروکجور(کرب)،درکلار� �تاق(کرف)،کلاردشت(کرچک)،زیا� �ات(کرکو)،ارسباران(تلین وآقچه

قییم)،دیلمان(چیت)،نام عربی که از کتاب های مختلف بررسی شده ،اسفندان وشجرة العرب وقیقب میباشد.

این درخت درایران درگرگان،مازندران(شیب شمالی کندوان،دره چالوس ،گدوک،کلاردشت،کجور،دره

مراز)گیلان(ایسپیلی)آذربایج� �ن(کلیبر،حسن بیگلو،قره داغ)وجوددارد.

پراکنش جهانی اروپا(به جز مناطق شمالی وشرقی)،افریقا ،آسیای صغیر.

شیردار Acer cappadocicum Gled
درخت شیردار درسرتاسر جنگلهای شمال ودرارتفاعات مختلف جنگل ازجنلگه های ساحلی تا ارتفاعات

فوقانی یافت میشود.درآستاراوطوالش ودیلمان وپل زنگوله وکلاردشت ونوروگرگان تاگلی داغ انتشارآن یافته

است وهرچند گاهی درجلگه دیده میشود،ولی معمولا حداقل آن ازسطح دریادرحودود150متروحدفوقانی آن

درپل زنگوله در2300مترارتفاع است.

درختی باارتفاع 20مترباتنه صاف است.شاخه هابدون کرک،درحالت جوانی بالایه ای مومی به رنگ سبز

کلمی (کبود)،شاخه های سال دوم قهوه ای مایل به سبزاست.پهنک برگها به طول10-4به عرض6-16

سانتیمتر،حداکثرتانیمه 7-5لوبی،باقاعده ای قلبی یاسربریده بالوبهای تخم مرغی سه گوشه ای کاملنوکداربلند

ظریف،درسطح تحتانی روی محور رگبرگهای اصلی کرکداروبقیه رگبرگها بدون کرک است. دمبرگ به

طول3-12سانتیمتربدون کرک،شیرابه دار.گل آذین دیهیم گلدارراست است.فندوقه بالدار(دی ساماردارایزاویه

بازونزدیک بافتی به طول 10-25به عرض 12-4میلیمتر،واگرای پهن ،دانه هافشرده،تخم مرغی وبی کرک

حجره ها بدون کرکاست.چوب شیردارسفیداست وازلحاظ مصارف روستائی مانندسایرگونه های افرا است

ولی برگ آن بیش ازسایرگونه هاموردتوجه دامداران است وبمصرف تعلیف دام میرسد.

نامهای محلی

رودبار،نورکجورومازندران(ش� �ردار)،آستارا،طوالش ودرفک(ککم .کیکم)،گسلان وکلارستاق(پلت)،سیاه

بیشه وپل زنگوله(شیرپلت)،لاهیجان رودسروشهسوار(عاج،آج واج)،اسکوله گیلان(قاقاچ) ،گرگان(بزبرک)

میاندره(بزوالک)،رامیان(میر� �ابرگ)،بندرگز(زیندار).

این درخت درایران تابحال ازمناطق مختلف استانهای گرگان،مازندران،گیلان وارسباران درآذربایجان جمع

آوری شده است.

پراکنش جهانی در شمال شرقی آناتولی،قفقاز،شمال ایران وپاکستان وجوددارد.

سفید کرکوAcer hyrcanum Fisch(افرای خزری)

این درخت بومی جنگلهای اروپاوآسیامیباشدودرجنگلها ی مناطق مختلف دامنه شمالی البرزمیرویدو

مخصوص ارتفاعات زیاداست .پایین ترین نمونه های آن دردره زرین گل درارتفاعات1500مترازسطح

دریاودرپل زنگوله در2600مترمشاهده میشود.درختی به ارتفاع 20متر،شاخه های جوان بدون کرک یا

کرکهای موئی.پهنک برگهابه طول3-9به عرض11-5.13سانتیمتر،تامیانه حدودا 5لوبه،بالوبهائی غالبا

نوک کندبادندانه های درشت نوک کندگاهی بادندانه های نامشخص یاتقریباً سینوسی،سه لوب میانی باکناریها
تقریباًبه صورت موازی قرارگرفته اند،باسطح فوقانی سبزتیره ،درسطح تحتانی اصولاً (بخصوص) در امتدا

درگبرگهای اصلی کم وبیش کرکدار،بقیه کم وبیش بدون کرک است.دمبرگ به طول 3-10سانتیمتر،کموبیش

بدون کرک یابدون کرک شونده وبون شیرابه است.گل آذین دیهیمی گلدارراست،بادمگل آذین کوتاه یابدون آن

خواهدبود.میوه های فندقه بالداربه طول25-40به عرض8-12میلیمتر،کم وبیش موازی یاگسترده ،زاویه حاده

باطولی غالباًبیش از2.5برابرعرض.داخل میوه صاف است .دانه ها غیرفشرده،کروی،بدون کرک وباحجره

های بدون کرک هستند.

نامهای محلی

رامیان (کرکو)،کتول (سفیدکرکو)

پراکنش درایران گرگان(رادکان،کتول،رامیان،� �رین گل)،مازندران(شیب شمالی کندوان،کجور،دره

چالوس)،گیلان(کوه درفک،کوه سماموس،کلشیم).

پراکنش جهانی شبه جزیره بالکان،شمال شرقی آناتولی،قفقاروشمال ایران.

کیکمAcer monspessulanum L(کرکو)

درختی بومی اروپای جنوبی میباشد ودرایران دارای واریته هایی است،که دردامنه های البرزوزاگرس

انتشاردارند.درختانی غالباًکوتاه یادرختچه ای،برگهای کوچک به طول1.2-6به عرض1-7

سانتیمتراست.برگهای شاخه های گلدارچرمی یاتقریباًچرمی تا 2/1-3/1 شکافته،سه لوبه ودرسطح تحتانی

اغلب خاکستری بااوبهای کامل بندرت درانتها کم دندانه،باقاعده ای گردیاتقریباً قلبی بابافت تقریباًچرمی

است. برگهای شاخه های عقیم اغلب دندانه دار،دمبرگ هم اندازه پهنک یاکمی بلندتراست.گل آذین دیهیم

تقریبا بدون پایک وکم گل است.فندقه بالداربه طول 3وبه عرض2سانتیمتروبهم آمده بازاویه راست بندرت

واگرا،باحجره های کم وبیش کروی باگذشت زمان سخت شده ولی فشرده نمیشود.درسطح درونی بدون کرک

یا با کرک های بلندوجدا است. کیکم یکی ازگونه های مهم درجنگل های غرب کشور میباشد.که معمولابا

بلوط همراه بوده ودرسالهای اخیر به شدت ازجمعیت آن کاسته شده است.بذرآن دارای خواب دوگانه بوده

وجوانه زنی آن بامشکل مواجه است.خراشدهی بذر ونگهداری درشرایط مزرعه باعث بیش ازدوبرابر شدن

تعداد بذرهای حوانه زده شد.بهترین شرایط برای حوانه زنی بذراین گونه درآزمایشگاه،ضدعفونی سطحی

وسرمادهی به مدت شش ماه دربستر ماسه است.

واریته های کیکم
کی کفAcer monspessulanum L.subsp.assyriacum (Pojark.)Rech.f. (کیکم آشوری

کردستانی)Acer assyriacum Pojark.

این زیرگونه درغرب ایران درکرمانشاهان وکردستان انتشاردارد.درکردستان درکوه شاهو درارتفاع 1500-

2400مترودردژشاهپورسنندج دیده شده است.برگهای شاخه گلداربهطول 4.5به عرض 7سانتیمتر بالوبهای

کامل درشاخه های عقیم گاهی پنچ لوبه ونوک تیزبادندانه های نامنظم ،درسطح تحتانی(پشتی)اصولادرامتداد

رگبرگهای کرکی تنک،کم وبیش بدون کرک،فندقه های بالداربه طول کم وبیش 2(-3)به عرض1(-1.5)

ساتنیمترباحجره هایی درسطح بیرونی اصولا بدون کرک ،سطح درونی کرکی است.

نامهای محلی

نقاط مختلف کردستان(کی کف)،مریوان(کی کف)،پشتکوه(کیکم)،قاسملورضا� �یه(کواوت)،کردان پیرانشهر

(کووت،دارکاوت).

پراکنش درایران کردستان(کوه شاهو،سنندج به طرف صائین دژ(مریوان))،کرمانشاه بطرف سنندج.

پراکنش جهانی شمال غرب ایران،آناتولی

کیکم شیرازیAcer monspessulanum L.subsp.cinerascens(Boidd.)Yaltirik(دشت ارژنی)

Acer cinerascens Boiss.

این زیرگونه تا مدتی قبل گونه ای جدا محسوب میشد،ولی امروزآن رایکی اززیرگونه های کرکو بشمار

آورده اند.این درخت درجنگلهای غرب همواره بابلوط همراه است.پایین ترین ارتفاع آن درقصرشیرین

در 1500متروبلندترین آن درکهگیلویه 2700متر است.برگهای شاخه های گلداربه طول2(-3)به عرض3.5

(-4)سانتیمتر،بالوبهای غالبا کوتاه پهن وکامل درشاخه های عقیم فقط کمی بزرگتر وبالبه کنگره ای-دندانه

ای نامحسوس کاملادرسطح تحتانی کم وبیش باکرکهای دایمی است.فندقه بالداربه طول2.5-3 به عرض1

سانتیمترباحجره هایی درسطح بیرونی بدون کرک،سطح داخلی باکرکهای انبوه است.چوب کیکم سخت

وسرخ کمرنگ مایل به شکری است ومصرف رویتایی دارد.درکردستان برای تهیه ملاقه وقاشق بکار

میرود.گره های آن دارای نقوس زیبا است ودرنجاری وصنایع ظریف برای تهیه تخته نرد وقوطی سیگار

وجعبه های زینتی بکارمیرود.

نام محلی دراغلب نقاط لرستان وفارس وبختیاری (کیکم)

پراکنش درایران کرمانشاه(کوه شاهو،تمام جنگلهای غرب کشور،ریجاب نزدیک قصر شیرین،بیستون)

همدان(کوه گرین)اراک(کوه راسوند،کوه لته در،کوه کهرود)،غرب اصفهان،لرستان(خرم آباد،درود،پل

کلشور،اشتران کوه،قلعه رستم،دره سفیدآب)چهامحال بختیاری(کوه کلار،دره بازفت)کهگیلویه و بویراحمد

(یاسوج،سی سخت) فارس(بین شیرازوفیروزآباد،بین شیرازوکازرون،غرب شیراز،کوه سبز پوشان ،

سیوند،بین آباده وسیوند،سعادت آباد،کوه قبله،بین بوشهروشیراز،فیروزآباد،بین پرسپولیس وپاسارگاد،تنگ

سعادت آباد(کولی کس))،بوشهر(خورموج) .

پراکنش جهانی جنوب شرقی آناتولی ،عراق،غرب ایران،ماورای قفقاز.

سیاه کرکوAcer monspessulanum Lsubsp.ibericum(M.B.)Yaltirik (کیکم قفقازی،کهوک)

Acer ibericum M.B.

این درخت درجنگلهای نیم مرطوب شمال وحدفاصل بین جنگلهای خزرودامنه های نیم خشک واستبی دیده

میشودودرارتفاعات متوسط ازسطح دریا فاصله دارد.پایین ترین ارتفاع آن ازسطح دریا دررودبار600مترو

بالاترین درپنجاب دردره هزاردر2000مترارتفاع است.برگهای شاخه های گلداردراین زیرگونه به طول

4.5(-5)به عرض6(-7)سانتیمتر،ابتدادرسطح تحتانی کرکدار،سرانجام بجزرگبرگهای اصلی بدون کرک

است.بالوبهای کامل یاباکنگره های کم ناکحسوس،درشاخه های عقیم اغلب کم وبیش کنگره ای-دندانه ای

نامنظم است.فندقه های بالداربه طول 2.5-3به عرض(0.8 )0.5-1سانتیمتر،باحجره های درسطح بیرونی
بدون کرک وسطح درونی کرکداراست.

نامهای محلی

ارسباران(که کئین یاککئین)،پل سفید(تله)،عمارلو(غاغار)،منج یل وهرزوبیل(آقچه قیین)،رودبار(کی کف)

خلخال(لپلک)مازندران(کهوک)

پراکنش درایران مازندران(پل زنگوله،دره چالوس،دره کجور،دشت نظیر،دره هراز،بالای پنجاب،گردنه

شرق امارات)،گیلان(هرزویل،منجیل ،دره سفید،رودبار)،آذربایجان(قره داغ،حسن بیگلو،جنگلهای

ارسباران)

پراکنش درجهان قفقاز ،شمال غرب گیلان.

کیکم ایرانی Acer monspessulanum L.subsp.persicum(Pojark.)Rech.f.(کیکم کرمانی)

Acer persicum Pojark.

این درخت ویا درختچه بزرگ درفارس وکرمان انتشاردارد.پایین ترین ارتفاع آن درخفر1400متروبالترین

ارتفاع آن درشاه کو کرمان3200متراست.برگهای شاخه گلدار به طول وعرض1.5-2سانتیمتر،بدون کرک

با لوبهای کامل،درشاخه های عقیم به دشواری بزرگتر،اغلب فقط به صورت نامحسوس دندانه داراست.فندقه

های بالداربهطول1.5-2به عرض 0.5-0.5سانتیمترباحجره هایباسطح درونی وبیرونی بدون کرک است.

(صاف)

پراکنش درایران فارس(جهرم،نیریز،ده مورد،خفر،سروستان،سعادت ؟آباد)،کرمان(کوه های بارز،ده

بکری،رابر:شاه کوه)

پراکنش درجهان انحصاری ایران.

کیکم ترکمنیRech.f. Acer monspessulanum L.subsp.turcomanicum(Pojark.)

Acer turcomanicum Pojark.

ارتفاع این زیرگونه درکمترین آن دربجنورد1100متروبالای آن 2400مترازسطح دریامیباشد.برگهای شاخه

های گلداربه طول 3.5-4به عرض 5-6سانتیمتر،لوبهاکامل درشاخه های عقیم نوک کند1-2دندانه ای، در

جوانی کرکدار(خزی)به تدریج بدون کرک(صاف)میشود.میوه فندقه های بالداربه طول2-3به عرض0.8-

1.2سانتیمترباحجره های رزسطح درونی وبیرونی کم وبیش کرکدار(خزی).

نامهای محلی

خراسان(کرکو)،کتول(سیاه کرکو).

پراکنش درایران گرگان(گلیداغ،رادکان،گنبدک� �وس،کتول،نوده،رامیان،لوه،� �وه شاهور:نزدیک حاجی لنگ

هزارجریب،گرگان)،خراسان(بین غلامان وگیفان،بجنورد،بین شیروان وبجنورد،پارک گلستان به طرف

دشت (جاده جاجرم)کتل یکچنار،دره گز)،سمنان(شاهرود،گردنه خوش ییلاق).

پراکنش درجهان ایران وترکمنستان.

افرای زبان گنجشکی Acer Negundo L. (افرای سیاه)

این درخت ازامریکای شمالی است وازسالهای بیش وارد کشور ما شده است.سرعت رشد درشمال کشور

نسبتا زیاداست،ولی تنه ناصافی بوجود می آوردکه ازارزش آن میکاهد.اندکس کیو این درخت راازتیره

Sapindaceae دانسته وآنراازجنس افرا کاملا جدانموده است.نام فارسی افرای سیاه است.سریع رشدومردم

پسند.درختی بزرگ و به ارتفاع 10-21متراست.برگها شانه ای ،برگچه ها3-5تایی بندرت 9-7 تاییی

تخم مرغی، مستطیلی-سرنیزه ای ؛دندانه اره ای درشت یادربرگچه انتهایی سه لوبه ،به طول 5-12.5

سانتیمترنوکداردرسطح تحتانی سبزکم رنگتروکمی کرکی.گلها قبل ازبرگ دهی ظاهرمیشوند. سبزمایل به

زرد،گلهای نردرگل آذین دیهیمی وازگون،گلهای ماده درگل آذین خوشه ای آویزان ومدت زمان زیادی روی

درخت باقی می مانند گلبرگ ندارد. میله پرچم این درخت طویل وسرخ رنگ است ودراوایل فروردین ظاهر

میگرددوتاج درخت را قرمز می سازد.میوه بدون کرک وبه طول 2.5-3.5سانتیمتر،بالها بازاویه حاده واگرا

است.

پراکنش درایران بصورت کاشته شده دراغلب نقاط معتدله ومعتدله سرد ایران وجوددارد.درختی نسبتا مقاوم

به خشکی که در جنگل کاری های اطراف تهران ازآن استفاده شده است.

پراکنش درجهان امریکا (فلوریدا وتکزاس).

افرای ابلق Acer Negundo var.auratum spach

این درخت زیبا یکی ازواریته های افرای سیاه میباشد ومعمولا باپیوند برروی گونه خود تکثیرمی شود.

برگهای آن ابلق وماده کلروفیل ؟آن جزئی است وقسمتی ازبرگ بیرنگ میباشد،ولی گاهی اتفاق می افتد که

بعضی ازجوانه های آن تولید شاخه ای بابرگ های سبزساده نماید وبرگهای کاملا مشابه پایه مادری بارنگ

سبز یکدست بوجود آرد. افرای ابلق ازدرختان زینتی است ودرغالب باغهای تهران دیده می شود.

افرای ژاپنی Acer palmatum Thunb.(L)افرای سرخ(atropurpureum)

اصل این درخت کوچک ولی زیبا ازکشورهای ژاپن وکره است.درختچه ای زینتی وکندرشد است.ارتفاع آن

به 8متر میرسد.شاخه هابی کرک ونازک است.برگهاعمیقا 5-9 لوبه یا تقسیم شده وبه عرض 5-10سانتیمتر

تقریبا قلبی بالوبهای سرنیزه ای-تخم مرغی یاسرنیزه ای-مستطیلی نوکدار ودوباردندانه ارهای،درسطح

تحتانی بی کرک وبه رنگ سبزروشن درتابستان به رنگ زرشکی براق(برگهای جوان سرخ رنگ)؛

دمبرگهابی کرک نازک وبه طول 1.5-4.5 سانتیمتر است.گلها ارغوانی (درتمام پاییز)به عرض 6-8

میلیمتر،گل آذین دیهیمی بی کرک وکوچک،کیسه های بساک صاف است.بالها بازاویه ای کندگسترده ودر

بالابدرون خمیده بافندقچه های بی کرک به طول حودود1 سانتیمتراست.از نظرشکل برگها ورنگ بسیار

متنوع است،که درانواع کاشته شده آن درپارکها مشاهده میشود.این گیاه سایه پسند بوده ودرزیر سایه درختان

بلند رویش دارد .به خاک غنی بازهکشی خوب ورطوبت بالا نیاز داردوتاب تحمل خشکی راندارد.به

سرمای شدید حساس بوده ودربرابربادهای شدید بایدمراقب شوداین درآفتاب رشدخوبی دارد. بذرآن درآب گر

گرم34 درجه سانت گرادبه مدت دوروزوسپس درسرماجوانه میزند. البته به اعتقاد عده ای بذرهای آن

درشرایط کرج قابل تکثیر نیست.

پراکنش درایران به صورت کاشته شده.

پراکنش درجهان کره وژاپن.

افرای چناری Acer platanoides L.(افرای نروژی،کرکف plane maple(

این افرا درارتفاعات بالای جنگلهای شمال ایران وجودداردودرپایین ترین ارتفاع درزرین گل در1800

مترودربالاترین ارتفاع درپل زنگوله در2600متر دیده میشود.درختی به ارتفاع 25تا35متروقطر یک متر

وسن به150سال میرسد.پهنک برگها به طول6-13به عرض8-14(20-)سانتیمتر،5لوبه باقاعده ای قلبی یا

باسینوسی باز وپهن،بالوبکهای فروان (متعدد)ونوکدارباریک درسطح تحتانی روی محور رگبرگهای اصلی

کرداروبقیه رگبرگها بدون کرک درخشان،دمبرگ به طول 6-20سانتیمتربدون کرک،شیرابه داراست.دیهیم

های گلدار راست بادمگل آذین کوتاه است.فندقه های بالداربه طول 30-35به عرض12-15میلیمتر تقریباافقی

گسترده بادانه های قویا فشرده،تخم مرغی،بدون کرک وحجره های بدون کرک است.دارای تاجی گسترده و

باشکوه ،پوست تنه خاکستری یاخاکستری مایل به قرمز دارای نوارهای سفیدرنگ طولی است.این گیاه به

هوای مرطوب وابیاری زیاد نیازداشته ودرمحیط آفتابی رشدمناسبی دارد.درخاکهی لومی رشدنموده وبه

زهکشی خوب نیازدارد.تکثیر آن ازطریق بذراست.این درخت باتاج گسترده وقامت بلند وبزرگ پاییزه زیبا

جلوه خاصی به فضای سبز میبخشد،اماازآنجا که سیستم ریشه ای این گیاه بسیارگسترده است وبه معابر

آسفالت وخیابانها وساختمان ها آسیب میرساند،همین امراستفاده ازآن رامحدو.د میسازد.درپاییز معمولا

نارنجی مایل به قرمز میباشد.گلهای معطر وسبزمایل به زردآن دراواخرفروردین تااردیبهشت ظاهر میشود.

تعدادزیادی کولیتواربااختلاف های نسبتازیاددراین گونه وجوددارد.وبیش از50کولیتواربصورت متداول

کاشته شده ومصارف تجاری دارند.مانند کولیتوارGlobosumکه باتاج کروی انبوه درخیابانهااستفاده میشود.

کولیتوارSchwedlerبابرگهای قرمزیاDissectumباشکاف هخای عمیق دربرگ درفضای بازبصورت

منفردیاآمیخته قابل کشت است وخاکهای سبک بازهکشی خوب رامی پسندد.

نامهای محلی

زیارات(کرکف)،طوالش(ککم وکیکم)،پل زنگوله(شیرپلت)،سوادکوه(شیر� �ار)،ودزبان ترکی آق آغاج می

باشد.

پراکنش درایران گرگان ومازندران(طوالش،پل زنگوله،زیارت وزرین گل).

پراکنش جهانی اروپا(درمناطق شمالی وجنوبی نیست)،آناتولی،قفقاز،شمال ایران.

افرای شبه چناری Acer pseudo-platanus L.(چنارفرنگی،افرای بدل،افرای بزرگتر)

این درخت بومی اروپا وقفقاز میباشدواحتمالادرجنگلهای شمال ایران بصورت نادر ممکن است،باشد.ولی

اززمانی های قدیم بجنوب وغرب کشوروخصوصاشیرازورضاییه واردشده است وجهت تزئین باغهاو

خیابان های شیرازبکارمیرود.درختی به ارتفاع 35متربابرگهای پهن به عرض 7.5-15سانتیمترباقاعده ای

قلبی ،5لوبه ولوبهای نوک تیزدندانه اره ای-کنگره ای درشت باسطح فوقانی سبزتیره درسطح تحتانی سبزکم

رنگ وسبزکلمی،معمولا بدون کرک است.گلها سبزمایل به زرد،گل آذین خوشه ای واژگون است .پر
چمهاکرکدارازگل بیرون زده است.میوه بی کرک به طول 2.5-5سانتیمتر ،بالهواگرای پهن است.این گونه

واریته های بسیاری داردبه طوری که ممکن است،برگها درسطح تحتانی کرکدار،ارغوانی یازردمایل به

ارغوانی باشند برگها دارای نقاط سفیدیازردباشند.یکی ازواریته هانیز میوه قرمزروشن دارد.ظاهر درخت

ازدور شبیه چناراست ولی نسبت،به چنار روشن تراست.سن درخت به 500-700سال نیزمیرسد.پوست تنه

فلسی ،خزان کننده سریع الرشداست.این گیاه خاکهای قلیلی وخشک راتحمل میکندودرخاکهی غنی یا زهکشی

مناسب رویش بهتری دارد.نورپسند وطالب فضای بازاست.به هوای آلوده شهر(تهران)مقاوم است.ازطریق

رویش بذر درآبان وسپس ازبازکاشت نهال هاازآبان ماه تااسفند میباشد.برای کاشت درخیابانهای عریض

وبزرگراها مناسب به شرطی که فاصله کاشت باسایر درختان وساختمانها رعایت شود،چون سریع الرشدبوده

.میتوان درجنگل کاری ازآن استفاده کرد.برای کاشت دراراضی باتلاقی که دراثر تجمع فاضلابهای شهری

بوجود آمده مناسب میباشدوبه عنوان بادشکن هم استفاده میشود.

نامهای آن

شیراز(افراق)،دربین باغبانان(افرای چناری وافرای شبه چناری)،نام عربی آن (جرمشق).

پراکنش درایران کاشته شده درباغ گیاهشناسی دانشکده کشاورزی کرج

پراکنش درجهان اروپا وغرب آسیا

پلت Acer velutinum Boiss.
این درخت تقریبا درجلگه های ساحلی دریای خزرتاارتفاع 2000مترازسطح دریابالامیرود.درسرتاسرشما� �

ایران ازآستاراتامینودشت گرگان انتشاریافته است وغالبادرجنگل پراکنده است ولی گاهی اجتماعات انبوه

تری تشکیل میدهدهد.نمونه های جلگه ای آن درسواحل آستاراوحدفوقانی آن درارتفاعات نور دیده شده

است.این درخت رانیزازجنگاهای قفقازنامبرده اند.درختی بلندبه ارتفاع بیشتر از20مترباتنه به قطریک متر

باشاخه های جوان غالبا ارغوانی بی کرک است.برگها به طول تا25به عرض25سانتیمتر متنوع بالوبهای

غلبا کم وبیش کوتاه بندرت سه گوشه ای طویل شده،محدب بالبه غالبا کنگره ای درشت نامنظم تاکنگه ای –

دندانه ارهای تاتقریبا لوبداردندانه ای اره ای،کم وبیش نوک تیز پهنک باقاعده ای قلبی روی سطح فوقانی

سبزتیره ودرسطح تحتانی کم وبیش برنگ سبزکلمی شده،درمحوررگبرگهای اصلی تاحدودی یاکاملاکرکدار

-مخملی؛دمبرگ هاهم اندازه پهنک یاکمی بلندتراغلب ارغوانی شونده است.گل آذین انبوه وپرگل،دیهیم-

پانیکول(دیهیم مرکب).میوه های فندقه بالدار به طول 4.5به عرض1.5سانتیمتر،بازاویه ای غالباحاده

وگسترده،بطرف قاعده قویا باریک شده،دانه هاکروی ،غیرفشرده وکرکداراست.

نامهای محلی

آستارا(گندلاش)،کوه درفک(پلاش)،طوالش(بستام،بسک� �م،بسکم)،لاهیجان(سیاه پلت ، بلس ) رودسر

وشهسوار(پلت).

Acer velutinum Boiss.Var.glabrescens-

این واریته پشت برگ صاف(بدون کرک) وکبود بوده وباگونه اصلی مخلوط است وبرنگ سبز کلمی شونده

وازمینودشت ورباط قزلق وگلی داغ تا دره هرازوتالارودره چالوس واسبینه آستارا نام برده شده است.نامهای

آن همان گونه اصلی میباشد.

پراکنش درایران گرگان(بندرگز،مینودشت)،مازن دران(دره تالار،دره هراز،دره چالوس،شهسوار،چالوس،قائم

شهر)گیلان(رشت،لاهیجان،آستا را).

پراکنش درجهان کوه های تالش والبرز

-Acer velutinum Boiss.var.velutinum

این گونه باواریته اصلی درتمام جنگلهای شمال مخلوط است.تفاوتی که باگونه اصلی داردکرکدار بودن

ومخملی بودن پشت برگهای آن می باشد. نامهای محلی آن همان نامهای گونه اصلی است.

پراکنش درایران مازندران(دره چالوس شیب شمالی کندوان،دره تالار)گیلان(بین رودبارورشت،لاهیجان).

پراکنش درجهان کوه های تالش والبرز

برگرفته از محیط زیست