«دست‌هاي آلوده در كمين»، «شركت هاي دانش بنيان دارويي، قرباني واسطه‌گران آرژانتيني»،«خطر جدي توزيع داروي آرژانتيني ام اس»، «دست‌هاي پنهان مافياي دارو در ايران»، « سودهاي كلان براي سوداگران مرگ»، «عوامل پنهان درصدد ريشه‌كني صنعت داروي كشور»، « قصد آرژانتين براي آزمايش داروهاي توليد خود بر مردم ايران»، ...
به گزارش سرويس فناوري ايسنا، دو، سه شركت داروسازي داخلي كه در سايه حمايت از توليد داروهاي بيوتكنولوژي در كشور، توليد چند قلم از داروهاي ام‌اس را در اختيار دارند، اخيرا در مصاحبه‌ها و اطلاعيه‌هايي با چنين تيترها و عناويني، نسبت به حضور يك رقيب تازه‌وارد در عرصه توليد اين داروها ابراز نگراني كردند.
آن طور كه مسوولان شركتهاي توليد كننده داروهاي ام‌اس مدعي شده‌اند يك شركت داروسازي آرژانتيني قصد دارد از طريق «يك شركت ايراني واردكننده دارو كه در نقاب توليد اين داروها از وزارت بهداشت مجوز گرفته با حربه قديمي دمپينگ، چند قلم از فرآورده‌هاي نوتركيب دارويي توليد داخل را وارد بازار كند كه اين اقدام كه قطعا با حمايت برخي ازجريان‌ها و دست‌هاي پنهان و پشت پرده است، صنعت توليد داخل را نابود مي‌كند.»
برخي سايتها نوشتند: رييس اين شركت ايراني فردي است كه پدرش در خيابان ناصرخسرو تهران به فروش دارو مشغول بوده است!
در مقابل، مسوولان وزارت بهداشت، تمام قد به دفاع از مجوز صادر شده براي شركت دارويي «توليدكننده» - و به تعبير مخالفان، «وارد كننده» - پرداخته‌اند.
دكتر شانه‌ساز، مديركل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت با رد مطالب عنوان شده درباره اين شركت تاكيد كرد كه سياست وزارت بهداشت شكستن انحصار در زمينه توليد بيوداروهاست چرا كه اگر توليد يا واردات در انحصار يك شركت باشد، قيمت را نمي‌توان كنترل كرد هرچند كه آن دارو توليد داخل باشد و با وجود انحصار در توليد يا واردات دارو، رقابت نيز در كيفيت بوجود نمي‌آيد.
وي گفت: شركت توليد كننده داروهاي ام اس از حدود چهار سال پيش داروي اينترفرون بتا را در كشور توليد كرد و در اين مدت از حمايت و يارانه دولت نيز برخوردار بود به طوري كه بيش از 80 درصد بازار مصرف داروي بيماران ام اس در اختيار اين توليدكننده بود
حالا يك شركت توليدكننده ديگر از وزارت بهداشت مجوز توليد اين دارو را گرفته؛ اما درخواست كرده تا زماني كه بتواند دارو را به طور كامل در داخل توليد كند واردات اين دارو را هم داشته باشد و وزارت بهداشت اجازه واردات اين دارو را به شرط توليد آن در داخل صادر كرده است.
وي با رد اين ادعا كه واردات ارزانتر دارو از خارج به ضرر توليد داخل است گفت: ارزان شدن داروي بيماران ام اس به علت ارزان شدن قيمت داروي برند اصلي در جهان است زيرا چندين سال از توليد اوليه آن گذشته و به همين علت توليدكننده داخل هم مي‌تواند حاشيه سود خود را كم كند و دارو را با قيمت ارزانتر بفروشد تا بتواند در بازار رقابت بماند.
مديركل نظارت بر داروي سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت تاكيد كرد: وزارت بهداشت بايد منافع همه بيماران و كل كشور را در نظر بگيرد و نه منافع يك شركت خاص را اما متأسفانه برخي طي روزهاي گذشته با انتشار مطالبي براي حفظ منافع خود اخلاقيات را زير پا گذاشتند.
دكتر شيباني، معاون غذا و داروي وزير بهداشت هم در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص بحث واردات دارو از آرژانتين تصريح کرد: اين بحث بيش از اندازه در رسانه‌ها بزرگ شده زيرا آرژانتين کشوري قدرتمند در زيست فناوري است که با توجه به پيشرفت‌هايي که در اين زمينه داشته داروهاي بيوتكنولوژي خود را به بسياري از کشورها صادر مي کند. البته شرکت داخلي توليد کننده دارو قرار است از دانش و تجربه آرژانتين براي توليد داروهاي بيوتكنولوژي در كشور استفاده کند.
وي با تاكيد بر اين كه اين معاونت مي خواهد انحصار واردات و صادرات توليد دارو را بشکند و هدف اصلي آن حمايت از توليد کننده داخلي است اظهار كرد: گاهي ممكن است در مورد محصولي كه مي‌خواهد توليد داخل شود، منافع اقتصادي يك شركت خارجي آسيب ببيند و طبيعتا ممكن است بحث‌هاي اين چنيني را مطرح كنند كه در بحث رقابت و تجارت امري طبيعي است. اين موضوع بسته به سياست‌ها و برنامه‌هاي ما دارد و سعي مي‌كنيم در درجه اول مردم داروي خوب داشته باشند و وارد اين دعواهاي تجاري و رقابتي نشويم و كار قانوني و وظيفه خودمان را انجام دهيم.
دكتر قانعي، معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت هم با تاييد مجوز اعطا شده در زمينه توليد داروهاي بيوتكنولوژي كه قبلا در كشور توليد شده تاكيد كرد: در هيچ جاي دنيا بازار انحصاري درست نمي‌كنند بلكه اجازه مي‌دهند كه چند شركت بازار را در اختيار داشته و رقابت كنند.
وزارت بهداشت كه به گفته مديرانش با صدور مجوزهاي لازم و حمايت از تكثر توليد كنندگان داروهاي بيوتكنولوژي زمينه را براي تعديل بازار، كاهش قيمت ها و در كنار آن ارتقاي كيفي توليدات به سود بيماران و اقتصاد داروي كشور فراهم كرده اگر چه در ظاهر مستقيما هدف انتقادات روزهاي اخير نيست ولي ترديدي وجود ندارد كه آنچه در وراي اين انتقادات، بيش از همه به چالش كشيده شده، اعتبار سيستم نظارتي دارو درمان كشور و اعتماد عمومي به اين حوزه حساس است.
منبع اصلي اخباري كه طي چند روز اخير عليه شركت دارويي مورد بحث، منتشر مي‌شود، دو، سه شركت داروساز داخلي هستند كه چند سالي است با توليد نمونه ژنريك داروهاي ام‌اس در كشور با بهره‌گيري از نبود قانون كپي‌رايت و كشمكش‌ها و منازعات طولاني با كساني كه دلالان و واسطه‌هاي شركت خارجي توليد كننده اصلي اين دارو مي‌خوانند، اينك با رقيب تازه‌اي مواجه شده‌اند كه اعلام كرده اين داروها را با قيمتي به مراتب پايين‌تر و بدون دريافت يك ريال يارانه دولتي در كشور توليد خواهد كرد.
اما دكتر علينصر نراقي، داروساز و رييس هيات مديره شركتي كه موفق به اخذ مجوز توليد از وزارت بهداشت شده در گفتوگو با ايسنا، اظهار كرد: با توجه به شكستن انحصار بازار چند صد ميلياردي اين داروها در كشور، عصبانيت و واكنش دو سه شركت دارويي در قبال رقيبي تازه كه بدون دريافت سوبسيد، دارو را با قيمتي ارزانتر و كيفيت بالا به بيماران عرضه مي‌كند، چنان دور از ذهن نيست اما تاسف ما از ماهيت و حجم تهمت‌ها و تبليغات منفي عليه شركتهاي رقيب است.
وي در ابتداي اين گفتوگو با اشاره به سابقه فعاليت 40 ساله شركت تحت مديريتش، از آنچه بي‌اخلاقي‌هاي صورت گرفته در جهت حفظ انحصار توليد اين داروها در كشور مي‌داند انتقاد و اظهار كرد: دستاوردهاي ارزشمند و قابل تقدير در زمينه توليد داروهاي بيماري‌هايي مثل ام‌اس در كشور، مجوزي براي انحصاري كردن توليد اين داروها و جلوگيري از ورود ساير توليدكنندگان دارو در اين حوزه نيست. در حال حاضر هر دارويي در كشور حداقل چهار، پنج و در مواردي تا 14 توليد كننده دارد و گاهي حتي چند شركت واردكننده هم در كنار آنها فعاليت دارند، بدون آن كه كسي مخالفتي داشته باشد، حال چگونه است كه دو، سه شركت، توليد داروهاي نوتركيب ام اس را در كشور در انحصار خود مي‌دانند و به هر ترفندي دست مي‌زنند تا از ورود سايرين به عرصه توليد اين قبيل داروها جلوگيري كنند؟
نراقي با تاكيد بر اين كه مونوپلي و انحصار در هر حوزه‌اي مي‌تواند زمينه‌ساز فساد و انحراف باشد، خاطرنشان كرد: وجود توليدكنندگان متعدد قطعا به ارتقاي كيفي و پايين آمدن قيمت دارو منجر مي‌شود كه بيش از هر كس به سود بيماران نيازمند دارو و اقتصاد دارو و درمان كشور است و به همين دليل است كه وزارت بهداشت با انحصار دارو در شركتهاي خاص مخالف بوده و از توليد دارو در شركتهاي مختلف استقبال مي‌كند.
رييس هيات مديره شركت اكتوور در پاسخ به اين سوال كه اين شركت چگونه مي‌تواند داروي ام‌اس را به قيمتي تا اين حد پايين‌تر از توليدكنندگان داخلي و خارجي اين داروها عرضه كند گفت: قيمت داروهاي ما كاملا متعارف و تقريبا معادل قيمت اين داروها در آرژانتين است. ما درصدد انتقال فناوري ارزانتر توليد دارو از آرژانتيني هستيم كه از قطب‌هاي بيوتكنولوژي و توليد داروهاي ژنريك در دنيا و از معدود كشورهايي است كه همانند ايران از قوانين كپي رايت تبعيت نمي‌كند. به اعتقاد ما بخش عمده تركيبات پايه داروهاي ام‌اس توليد داخل در واقع وارداتي است و شركتهاي مدعي، امكان توليد اين حجم مواد دارويي را در كشور ندارند .
نراقي اين شركتها را متهم كرد كه با توجه به در اختيار داشتن انحصار توليد داخلي، سود بالايي بر داروي توليدي مي‌كشند. به گونه‌اي كه پس از مطرح شدن بحث واردات يك ساله و توليد اين داروها از سوي شركت ما، قيمت داروي انحصاري داخلي هم كاهش پيدا كرد؛ در حالي كه تا پيش از اين توليدكننده داخلي كه از نبود رقيب آسوده بوده به رغم درخواست‌هاي مكرر وزارت بهداشت حاضر به پايين آ‌وردن قيمت داروي خود نبود و حتي با اطمينان از اين مساله در مناقصه توليد داروها هم كه از طرف وزارت بهداشت برگزار شد حضور نيافت.
نراقي در ادامه در پاسخ به اين سوال كه با توجه به ادعاهاي ضد و نقيضي كه درباره نحوه فعاليت اين شركت در زمينه واردات و توليد اين دارو مطرح شده، برنامه شركت براي توليد اين دارو در كشور چيست، اظهار داشت: بر اساس پروسه‌اي كه از دو سال پيش در وزارت بهداشت دنبال كرده‌ايم از 10 ماه پيش مجوز توليد قراردادي – و نه واردات – پنج قلم از مهمترين داروهاي مورد نياز كشور را از وزارت بهدا شت اخذ كرده‌ايم كه پس از تنها يك سال توليد قراردادي كه با تاييد وزارت بهداشت به منظور تكميل امكانات فني و عمليات احداث مجتمع توليدي و اتمام و دوره‌ها آموزشي كارشناسان اعزامي شركت به آرژانتيني صورت مي‌گيرد، توليد كامل اين داروها را در داخل كشور آغاز كنيم. طبق قرارداد منعقد شده با داروسازي آرژانتيني، اين شركت به ميزان 35 درصد و صرفا در توليد اين داروها با شركت و كارخانه داروسازي ايراني اكتوور همكاري دارد.
نراقي در پاسخ به اين سوال كه با توجه به تنوع بالاي داروهاي نوتركيب چرا اين شركت تنها بر توليد چند قلم داروي بيوتكنولوژي كه پيش از اين در كشور توليد شده دست گذاشته و به رقابت با توليد كنندگان داخلي آمده است، اظهار كرد: شركت طي دو سال گذشته درخواست توليد بيش از 12 قلم دارو را به وزارت بهداشت ارائه داده كه از جمله آنها
داروي Interlukin-2، اريتروپويتين، FSH يا هورمون رشد و filgrastim، اينترفرون آلفا a 2، اينترفرن آلفا b2، اينترفرون بتا a1 و pegfilgrastim و somatropin است كه برخي از آنها مشابه داخلي نداشته و برخي حتي از آنها از اقلام پيشنهادي به فارماكوپه (فهرست دارويي مجاز) ايران هستند. وزارت بهداشت با توجه به صرفه‌جويي ارزي و اولويت هاي دارويي كشور تاكنون پنج دارو را تاييد كرده و پرونده توليد داروهاي پيشنهادي ديگر هم در دست بررسي است.
نراقي در ادامه در خصوص كيفيت داروهاي توليدي شركت و بررسي‌هاي انجام شده در اين خصوص به خبرنگار ايسنا گفت: طي دو سالي كه از تشكيل پرونده‌هاي مجوز توليد داروهاي ما در وزارت بهداشت مي‌گذرد علاوه بر مدارك و مستندات كامل و مفصلي كه در خصوص آزمايش‌هاي انجام شده، مجوزها و گزارش‌ها و مقالات بررسي ادواري اين داروها به وزارت بهداشت ارائه شده بازديدها و بازرسي‌هاي متعدد و جامعي از سوي زبده‌ترين متخصصان، كارشناسان و مديران دارويي وزارت بهداشت از تجهيزات و امكانات شريك خارجي ما در آرژانتين و اروگوئه انجام شده و گواهي‌هاي مختلف از جمله گواهي استقرار اصول بهينه توليد، توليد مواد موثره دارويي، توليد قراردادي محصولات دارويي و .... صادر و تاييديه‌ها و مجوزهاي مصرف اين داروها كه علاوه بر آرژانتين در اروگوئه، مكزيك و كشورهاي ديگر نيز مصرف مي‌شوند به طور دقيق بررسي شده است.
وي خاطرنشان كرد: در نهايت با ارزيابي تمام مستندات و تاييديه‌ها و بازرسي‌هاي مستمر در داخل و خارج در پروسه‌اي طولاني، مجوز ساخت قراردادي به شرط انتقال تكنولوژي به يك مدت يك سال به شركت داده شده كه اميدواريم با بهره‌گيري از سايت بيوتكنولوژي كارخانه داروسازي اكتوور تا پايان سال، توليد اين داروها را به طور كامل در كشور آغاز كنيم.
نراقي در پاسخ به اين سوال كه اين شركت برمبناي چه امكاناتي درصدد ورود به عرصه توليد داروهاي بيوتكنولوپيك بر آمده است، اظهار كرد: اين مجموعه به پشتوانه 40 سال سابقه در تامين دارو ، چهار سالي است كه وارد عرصه توليد دارو شده به طوري كه سال گذشته يكي از بزرگترين واحدهاي توليدي اين بخش را با ظرفيت توليد يك ميليارد قرص و كپسول منطبق با استانداردهاي روز دنيا افتتاح كرديم و سايت بزرگ توليدداروهاي بيوتكنولوژيك نيز كه با حضور وزير و جمعي از مسوولان وزارت بهداشت افتتاح شده، با بيش از 20 ميليارد تومان سرمايه‌گذاري و با امكانات و تجهيزات كامل در حال احداث است كه ظرف دو ماه آ‌ينده سري اول تجهيزات آن نصب مي‌شود.
وي خاطرنشان كرد: در كنار امكانات و تجهيزات پيشرفته، شركت ما و صنايع مرتبط داراي بيش از 600 نفر نيروي انساني شامل 30 داروساز، متخصص بيوتكنولوژي و پزشك است كه بخشي از كاركنان در حال حاضر براي طي دوره‌ها آموزشي و انتقال دانش فني توليد دارو به آرژانتين اعزام شده‌اند. حال چگونه است كه معدود شركتهاي خصوصي كه با اتكا به يارانه‌هاي دولتي، انحصار توليد اين داروها را در اختيار گرفته چنين مجموعه بزرگ دارويي را واسطه و دلال واردات دارو معرفي مي‌كند و فردي ديگر كه شايد در زمان احداث كارخانه داروسازي توسط پدر ما مدرسه هم نمي‌رفته وي را يك دلال دارو در خيابان ناصرخسرو معرفي مي‌كند!
وي در پاسخ به اين سوال كه با توجه به درآمدهاي كلان توليد داروهاي بيوتكنولوژي، طرف آرژانتيني چه طور متقاعد به همكاري با شركت ايراني در انتقال دانش فني شده است اظهار كرد: اجراي طرح توليد داروهاي بيوتكنولوژي با 35 درصد سرمايه‌گذاري خارجي در كارخانه‌اي صددرصد ايراني در شرايط تحريم موفقيتي براي صنعت دارويي كشور است كه زمينه را براي انتقال دانش و توليد داروهاي تازه در كشور فراهم و گامي در راستاي تبديل ايران به قطب توليد و تامين داروهاي زيست فناوري منطقه است.
نراقي گفت: اين قبيل طرح‌هاي مشاركتي در صنعت داروسازي كاملا مرسوم است و بسياري از شركتهاي دارويي كشور از جمله شركتهاي توليد كننده داروهاي نوتركيب كه ما را به واسطه جلب مشاركت يك شركت خارجي متهم مي‌كنند اقلام دارويي متعددي را تحت ليسانس شركتهاي هندي و .. توليد مي‌كنند كه كاملا طبيعي است و ظاهرا مشكل آنجا شروع مي‌شود كه شركتي غير از آنها بدون رعايت توافقات و قواعد بازي، انحصار توليد و كنترل قيمت كه بازنده اول آن بيماران دردمند و نظام دارو و درمان كشور است به اين عرصه وارد مي‌شود.
وي در ادامه با بيان اين كه بازار دارويي ايران و منطقه از چنان ظرفيتي برخوردار است كه حتي اگر 10 شركت تازه هم به آن وارد شوند مشكلي براي فعاليت بقيه با سود متعارف ايجاد نمي‌شود اظهار كرد: مشكل اصلي در انحصاري بودن توليد اين داروهاست كه باعث شده شركتهاي موجود به صرف بالا بودن قيمت داروهاي اصلي وارداتي سود بيش از حدي را بابت نمونه مشابه داخلي طلب كنند كه با ورود توليدكنندگان تازه وضعيت بازار و قيمتها به نفع بيماران متعادل مي‌شود.