بیماری مشترک چیست ؟
درحالی که بســیاری از بیماری های عفونی گربه ســانان فقط گربه، و اکثر بیماری های عفونی انســان ها، فقط انسان را درگیر می کند، دانستن این نکته که برخی از این بیماری ها قابلیت انتقال بین انسان و گربه را دارند، حایز اهمیت است. احتمال انتقال بیماری به شــما از انسان های بیمار، بیشتر از این احتمال است که از طریق گربه به شما سرایت شــود. با این حال اقدامات احتیاطی ســاده و بهداشتی مناسب، نظیر تمیز نمودن دقیق جعبه های بســتر رفع حاجــت، درمان گربه هــای آلوده به کک و دیگر انگل ها، می توانند خطر ســرایت بیماری های قابــل انتقال را کاهش دهند.

بیماری های قابــل انتقال چگونه منتقل می شوند؟
انتقال این بیماری ها بشکل بالقوه با تماس مستقیم با ترشحات یا دفعیات (مثل بزاق یا مدفوع) گربه آلوده رخ می دهد. علاوه بر آن، احتمال انتقال یک بیماری، از طریــق آب یا غذای آلوده شــده به انگل ها و عوامل بیماری زا وجود دارد. بســیاری از بیماری های مشترک بین انسان و دام می توانند توسط کک و کنه (که ناقل نامیده می شــوند) به یک انســان، گربه و یا حیوان دیگری منتقل شوند.

چه کسی در خطراست ؟
اگرچــه اکثر بیمــاری های قابل انتقــال، تهدید جدی به حســاب نمی آیند، برخی از انسان ها به شــکل ویژه ای در خطر هستند. افراد نابالغ یا دارای سیستم ایمنی ضعیف مثل نوزادان، افراد با سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز)، افراد مسن و بیماران سرطانی تحت درمان، نسبت به سایرین حساس تر هستند.

برخــی از بیماری های قابــل انتقال متداول کدامند؟
       1.عفونت های باکتریایی :
بیماری خــراش گربه Bulel که بارتونلوزیس نیز نامیده می شود، رایج ترین بیماری قابل انتقال وابسته به گربه است. این بیماری زمانی رخ می دهد که شــخص توسط یک گربه آلوده خراش خورده یا گاز گرفته شود. کک ها نیز ممکن است در انتقال این بیماری نقش داشته باشند. در افراد درگیر معمولا تــورم عقده های لنفاوی، خصوصاً اطراف ســر، گردن و اندام فوقانی دیده می شود. این بیماران، تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل، خستگی و کاهش اشتها را نیز تجربه می کنند.

بالغین با سیستم ایمنی ســالم بدون هیچ اثر ماندگار بهبود می یابند. اما از بین رفتن کامل بیماری ممکن است چند ماه طول بکشــد. بیماری در افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است، شدیدتر و حتی کشنده است. برخی از گربه های سالم به طور مداوم یا متنــاوب،  به باکتری بیماری  خراش گربه آلوده می شوند و آنتی بیوتیک ها این عفونت را درمان نمی کنند و در حال حاضر نیز توصیه نمی شود. با این حال اجتنــاب از خراش و گزش ( ممانعت از بازی های خشــن بین کودکان با گربه ها)، کنترل کــردن کک ها و نگه داری گربه ها در منزل، خطر بیماری خراش گربه را کاهش می دهد. از آنجــا که اکثر مــوارد این بیماری به دلیل تمــاس با بچه گربه هــا  اتفاق می افتد، افراد دچار ضعف ایمنی، بهتر اســت از بــازی کردن با آنهــا اجتناب کنند .

ســالمونلوزیس Bulel بیماری شــایع باکتریایی دیگری است که باعث اسهال، تب و درد معده می شود و ظهور علایم آن از 12 تا 72 ساعت بعد از وارد ، شدن باکتری به بدن است. سالمونلوزیس معمولاً خودش درمان می شــود. با این حال، برخی افراد به دلیل شدت اسهال و یا تاثیر عفونت روی ســایر ارگان ها، نیازمند مراقبت های پزشــکی هستند. افراد معمولاً با خوردن غذای آلوده، مثل مرغ یا تخم مرغ نپخته آلوده می شوند.

گربه ها و سایر حیوانات ( حتی آن هایی که ظاهراً سالم هستند ) می توانند حامل و ناقل باکتری سالمونلا در مدفوع خود باشند به خصوص اگر دچار اسهال شده باشــند. باکتری سالمونلا در گربه هایی که با گوشت خام یا حیوانات و پرندگان وحشی تغذیه می شــوند، بیشتر یافت می شــود. آلودگــی در گربه ســانان با نگه داری آن هــا در داخل منزل و تغذیه آن ها با غذاهای پخته و تجاری با کیفیت قابل پیشگیری است.

انسان با استفاده از دستکش و شستن کامل دست ها پس از تمیز کردن جعبه بســتر آن ها، ( خصوصاً بســتر گربه های مبتلا به اسهال ) می تواند از انتقال این بیماری به خود جلوگیری کند.

چه بیماری هایی را می توانم از گربه ام بگیرم ؟
       2.بیماری های انگلی :
کک ها شــایع ترین انــگل خارجی گربه ها هستند. اگرچه کک ها قادر به رشد در انسان ها نیستند، اما گزش آنها باعث خارش و التهاب می شود. هم چنین آنها به عنوان ناقل ســایر بیماری های مشترک نیز فعالیت می کنند.

گربه های آلوده به کک نیز ممکن اســت هنگام نظافت خود با بلع کک هــای ناقل کرم های نواری، آلوده شوند. کودکان ممکن است به ندرت و ناخواسته این کک ها را خورده و آلوده به کرم های نواری شوند. برخی از انگل های روده ای گربه سانان، شامل کرم های گرد و کرم های قلاب دار، باعث بروز بیماری در انســان نیز می شــوند. کودکان به دلیل احتمال تماس با خاک آلوده، به شکل بالقوه در معرض خطر بیش تری هستند.

لارو مهاجر احشــایی، یک بیماری جدی و بالقوه اســت که می تواند چشــم و سایر ارگان ها را تحت تاثیر قرار دهد و ناشی از مصرف غیرعمدی تخم کرم های گرد است. ( به طور مثال، زمانی که دست های آلــوده به خاک آلوده به این انگل هــا در دهان قرار بگیرند ).

لارو مهاجر پوســتی، یــک بیماری خارش پوستی اســت که در اثر تماس با خاک آلوده به کرم قلاب دار ایجاد می شود. بهداشت مناسب، شامل شســتن دســت ها قبل از صرف غذا، شســتن دقیــق و ضدعفونی ســبزیجات، کاهش قــرار گرفتن در معرض مدفــوع گربه ها ( مثلا با پوشــاندن جعبه ی شن بازی کــودکان زمانی که اســتفاده نمی شــود ) می توانند از این عفونت ها پیشگیری کنند .

چه بیماری هایی را می توانم از گربه ام بگیرم ؟
       3.بیماری کچلی قارچی :
این بیماری یک عفونت پوستی است که به واسطه گروهی از قارچ ها ایجاد می شود. گربه های مبتلا معمولاً از محیط هایی هستند که در آن تعداد زیادی حیوان نگه داری می شــود. تظاهر این بیماری، قسمتی خشک، خاکستری و پولک مانند روی پوست می باشد.

این بیماری در انسان ها به شکل یک ضایعه ی قرمز، دایره مانند و خارش دار، با یک حلقه مقیاس در مرز ضایعه اســت. بیماری در اثر تماس با پوست یا خز هر حیوان، به شکل مستقیم یا از طریق محیط آلوده، منتقل می شود. گربه های مبتلا، دائما هاگ های قارچی را که قابلیت بیماری زایی را برای ماه ها نگهداشــته و از بین بردن آن از محیط خانه مشــکل است را از پوست و  خز خود دفع می کنند. کودکان به شکل ویژه در خطرآلودگی هستند. برای کاهش آلودگی محیط، گربه های آلوده را تا زمانیکه تمیز و عاری از عفونت نشده اند، و محیط خانه را آلوده می کنند، در یک اتاق بستری کنید.

       4.بیماری های تک یاخته ای ( پروتوزوآیی ) :
سه بیماری تک یاخته ای شایع در انسان و گربه ،عبارت است از :

کریپتوسپوریدیوزیس
ژیاردیازیس
توکسوپلاسموزیس.
کریپتوسپوریدیوزیس و ژیاردیازیس، می توانند در انسان و گربه ای که از یک منبع مشــترک ( مثل آب آلوده ) مبتلا شده اند و به هم دیگر انتقال نداده اند، ایجاد اسهال کند. آزمایش های سالانه مدفوع برای گربه شما و مداوای گربه آلوده طبق دستور دام پزشــک، به جلوگیری از گسترش بیماری کمک می کند. سایر اقدامات پیش گیری کننده، شامل استفاده از دست کش زمان جمع آوری مدفوع و لوازم آلوده، شســتن دست ها بعد از آن و جوشــاندن و از فیلتر گذراندن هر آب سطحی که به مصرف می رسد باشد.

چه بیماری هایی را می توانم از گربه ام بگیرم ؟

توکسوپلاسموزیس توسط انگل تک یاخته ی توکسوپلاسما گوندی ایجاد می شــود. افراد با سیستم ایمنی ضعیف، یا کودکانی که مادر آنها حین بارداری مبتلا شــده، بیماری را شدیداً بروز می دهند. افراد معمولاً به وسیله ی خوردن گوشــت خــام و نپخته، یا مصرف غیر عمدی خــاک آلوده ی روی ســبزیجات نپخته و نشسته مبتلا می شوند. متاســفانه به خانم های باردار و افرادی که ایمنی ضعیف شــده دارند، به اشتباه توصیه می شود برای کاهش  خطر ابتلا به توکسوپلاسموز، گربه ها را از محیط منزل خود دور کنند چراکه امکان آلودگی انســان از طریق تماس مستقیم با گربه ها بسیار غیر محتمل است. گربه ممکن است با خوردن جوندگان یا پرندگان آلوده یا هرچیزی که آلوده به مدفوع گربه مبتلای دیگری باشد، درگیر این بیماری شود.

گربه آلوده، انگل را تا دو هفته از مدفوع خود دفع می کند. این انگل دفع شده بعد از 2 تا 5 روز بالغ شده و توانایی بیماری زایی کسب می کند. این انگل می تواند بــرای ماه ها در محیط مانده و خاک، آب، باغچه ها، جعبه شــن و هرجایی که گربه آلوده مدفوع کرده اســت را آلوده کنند.

بهداشــت عمومی می تواند از بروز این بیماری جلوگیری کند. هنگام دســت زدن به مواد آلــوده ( مثلا هنگام باغبانی یا دست زدن به گوشــت خام ) از دستکش استفاده کنید و ســپس حتما دست خود را بشــویید. از خوردن گوشت خام پرهیز کرده، میوه و سبزیجات را قبل از استفاده حتما به خوبی بشویید.

آب های ســطحی قبل از نوشیدن حتماً جوشانده یا فیلتر شوند و جعبه شن بازی کودکان زمانی که استفاده نمی شود، پوشــانده شــود تا از مدفوع کردن گربه ی سرگردان ( طبیعت گرد ) در آن جلوگیری شود. روزانه جعبه ی بســتر رفع حاجت گربه ها را تمیز کنید ( اســتفاده از دســت کش الزامی اســت ) و بعد از آن دستتان را بشویید.

چه بیماری هایی را می توانم از گربه ام بگیرم ؟
       5.بیماری های ویروسی :
اکثر ویــروس ها فقط گونــه ی میزبان طبیعی خود را آلوده می کنند. ویروس های انســانی، مثــل آنهایی که ســرماخوردگی را ایجــاد می کنند، فقط انســان ها را درگیر می کنند. درحالی که ویــروس نقص ایمنی گربه ها، ویروس پریتونیت عفونی گربه ها و ویروس لوسمی گربه ها فقط آنها را آلوده می کند.

با این حال ویروسی که می تواند از گربه به انســان منتقل شود ، ویروس هاری است که در اثر گاز گرفتن یک حیوان آلوده منتقل می شود. گربه نسبت به هاری که به سیستم عصبی مرکزی حمله کرده و علایم متفاوتی ایجاد می کند، شدیداً حساس است. هاری در اکثر مواقع کشــنده اســت. درانسان ها، بیماری هاری زمانی رخ می دهد که شخص توسط حیوان مبتلا گاز گرفته شود.

به جهت حفاظت از سلامت انسان، استفاده از واکسن هــاری در گربه ها در اکثــر مناطق قانونی شــده است، حتی اگر گربه شما در منزلتان نگه داری می شود. اســتفاده از واکســن حائز اهمیت است چرا که گربه ها گه گاه به بیرون فرار کرده و ممکن است با سایر حیوانات آلوده تماس پیدا کنند. برای کاهش بیشتر خطر هاری، از تمــاس با حیوانــات در حیات وحش و یا حیوانات طبیعت گرد پرهیز کنید.

چه بیماری هایی را می توانم از گربه ام بگیرم ؟

منبع : ماهنامه نسخه حیوانات