دست آموز کردن چینچیلا نیاز به این داردکه این کار با سرعت کمی انجام شود زیرا شما و چینچیلا نیاز دارید که به شکل متقابل به یکدیگر اعتماد کنید. زمان دقیق مورد نیاز برای اینکه چینچیلا بتواند نسبت به دردست بودن شما مقید شده و اعتماد کامل پیدا کند به خصوصیات شخصیتی هر چینچیلا بستگی داشته و در یک چینچیلا نسبت به چینچیلای دیگر متفاوت است.
دست آموز کردن چینچیلا نیاز به این داردکه این کار با سرعت کمی انجام شود زیرا شما و چینچیلا نیاز دارید که به شکل متقابل به یکدیگر اعتماد کنید. زمان دقیق مورد نیاز برای اینکه چینچیلا بتواند نسبت به دردست بودن شما مقید شده و اعتماد کامل پیدا کند به خصوصیات شخصیتی هر چینچیلا بستگی داشته و در یک چینچیلا نسبت به چینچیلای دیگر متفاوت است. در تمامی موارد، این روندو پروسه شکل یکسان و ثابتی دارد و هیچگونه عجله و جهش یکباره ای در آن اتفاق نمی افتد – چینچیلا به شما خواهد گفت که چه زمانی آماده است و اگر شما سعی در تسریع این روند به وسیله اجبار چینچیلا داشته باشید (که این حیوان هرگز آن را از یاد نخواهد برد) درحقیقت کار خود را دشوار تر کرده و روند را طولانی تر کرده و حتی گاهی به عقب برمیگردانید.
زمانی که چینچیلا به منزل و محیط جدی دیوارد میشود دچار اضطراب زیادی است و حالت های عصبی از خود بروز میدهد. در این شرایط باید اجازه دهید که حیوان کاملا در محل جدید مستقر شده و با بررسی محیط، آشنایی نسبی با صداها و بوهای اطراف خود پیدا کند و سپس به سراغ تمرین و کار با چینچیلا بروید.
مرحله ۱ – زمانی که با چینچیلا برای نخستین باربه خانه رسیدید او را در قفس قرار داده و مقدار کمی کشمش به او تعارف کنید. در این زمان کمی کشمش به عنوان تشویقی در دست داشته باشید تا چینچیلا بداند که منظور و قصد شما دوستی با اوست و بدین شکل نخستین قدم ها در اعتماد متقابل بین دو طرف برداشته میشود.در این مقطع (و البته در هیچ مقطع دیگری نیز) دقت کنید که بیش از حد از خوراکی های تشویقی در اختیار چینچیلا قرار ندهید. این نکته را حتی اگر چینچیلای شما تمایل بیشاز حدی به خوردن این تشویقی ها داشت نباید نادیده بگیرید بنابراین پس از دادن یک یادو عدد کشمش به چینچیلا،او را ترک کنید تا در آرامش، محیط اطراف و خانه جدیدش را به خوبی بررسی کند.
هشدار – اگر یک چینچیلا به طور منظم و مداومدر کناره قفس از شما خوراکی های تشویقی بگیرد ممکن است گاهی انگشت شما را با غذا اشتباه گرفته و به صورت تصادفی گاز بگیرد. به همین ترتیب اگر دست شما بوی تشویقی بدهد امکان گاز گرفته شدن آن توسط چینچیلا زیاد است بنابراین هر بار پس از اینکه چینچیلا را لمس میکنید حتما به طور کامل دستان خود را بشویید.
مرحله ۲ – دست آموز کردن چینچیلا را با صحبت کردن با او و حرکت کردن آرام در اطراف او آغاز کنید و دقت کنید هر حرکت سریعی میتواند این حیوان را به عقب رفتن ترغیب کند. ابتدا در کنار قفس نشسته و شروع به صحبت کردن با چینچیلا کنید و احتمالا میتوانید مقدار کمی تشویقی به او بدهید. وقتی که چینچیلا بدین شکل ازگرفتن تشویقی، خوشحال شد آمادگی دیدن مجدد دستان شما را خواهد داشت. به یاد داشته باشیدکه این مرحله بیشتر به این دلیل انجام میشود که چینچیلا با دستان شما آشنا شود و درمواقعی که قصد برداشتن و لمس کردن او را دارید دچار اضطراب نشود.
مرحله ۳ – در قفس را باز کنید و دستان خود را به آرامی وارد آن کنید. به جای اینکه با دست خود در درون قفس سعی در گرفتن و دنبال کردن چینچیلا داشته باشید اجازه دهید تا خود حیوان به سمت دستان شما بیاید و مطمئن باشید زمانی که چینچیلا دستان شما را به عنوان شی جذابی ببیند به سمت شما خواهد رفت. اگربه محض وارد شدن دستان شما به قفس، چینچیلا اقدام به فرار و پنهان شدن کرد، شما هیچگونه اقدامی انجام ندهید و دستان خود را همچنان در قفس نگاه دارید، مطمئن باشید که چینچیلا به زودی از روی حس کنجکاوی، مجددا از مخفیگاه خود خارج خواهد شد و دستان شما را بررسی خواهد کرد. ممکن است چینچیلا چندین بار جلو آمده و مجددا عقب نشینی کند تا نهایتا درکنار دستان شما احساس آرامش کرده و شروع به بوییدن و بررسی آن کند. ممکن است در حین بررسی، چند بار به آرامی گاز گرفته شوید اما جای نگرانی نیست، زیرا این گازهای کوچک فقط جهت بررسی و از روی کنجکاوی هستند و بدین منظور توسط چینچیلا انجام میشوند که درک بیشتری از دستان شما به دست آورد.
مرحله ۴- زمانی که چینچیلا احساس امنیت خود را درکنار دستان شما به دست آورد و بدون هیچگونه مکث و تعللی در کنار شما به فعالیت پرداخت زمان آن است که وارد مرحله بعد شوید. این مرحله به این شکل انجام میگیرد که شما به چینچیلا اجازه میدهید تا در درون دستان شما بنشیند و مشغول خوردن تشویقی های خود شود.به عنوان تشویقی برای این مرحله «جو دو سر» (oat) گزینه مناسبی است زیرا خوردن تمام قسمت های برای چینچیلا تقریبا طولانی میطلبد. در ابتدا ممکن است چینچیلا به محض گرفتن تشویقی، از دستان شما خارج شده و فرارکند، در چنین مواقعی به او فرصت دهید تا در دستان شما احساس آرامش داشته باشد. وقتیکه چینچیلا در این حالت احساس امنیت خود را بازیافت، میتوانید محل تشویقی ها را تغییردهید و حیوان را تشویق به بالا آمدن از بازوی خود کنید.
مرحله ۵ – وقتی که چینچیلا به حضور شما کاملا عادت کرد و به محض اینکه در قفس را باز کردید به سمت شما آمد باید وارد فاز دوم دست آموزکردن او شوید. در قفس را باز کنید و انگشت اشاره دست خود را به حالت آماده نگاه داریدو با همان انگشت، شروع به مالش دادن قسمت بالای سر چینچیلا کنید. (در این هنگام مراقب موهای اطراف گونه و چانه حیوان باشید زیرا چینچیلاها در این قسمت کاملا حساس و غلغلکی هستند.) در ابتدا چینچیلا اقدام به فرار خواهد کرد اما اگر اندکی صبر داشته باشید بازهم از روی کنجکاوی به سمت شما باز خواهد گشت. باید همچنان به انجام این عمل ادامه دهیدتا نهایتا چینچیلا احساس راحتی کند.
هر زمان که چینچیلا در بالا آمدن از بدن شما و ماندن در کنار شما احساس راحتی کرد میتوانید دستان خود را به سمت او برده، اورا گرفته و بلند کنید. البته این کار را از ناحیه سینه چینچیلا انجام دهید.
به یاد داشته باشید که چینچیلاها در این شرایط به سرعت شروع به تقلا کردن برای خارج شدن از دستان شما خواهند کرد و بهترین راه این است که فورا در محلی نشسته و آنها را نشانده و آرام کنید. میتوانید در این گونه مواقع یک عدد تشویقی به چینچیلا بدهید تا متوجه شود که در این زمان ها، چیز خوبی درانتظار اوست و بدین شکل زمانی که شما به قصد برداشتن به او نزدیک میشوید حالت آرام یخواهد داشت.
تذکر : اگر در زمانی که اقدام به انجام مرحله آخر (نوازش چینچیلا) کردید حیوان بسیار ناراحت شده و اقدام به فرار کرد و دیگر به سمت شما باز نگشت فقط باید چند روز صبر کنید و سپس مجددا همین کار را تکرار کنید. فراموش نکنید که تمام ایده دست آموز کردن چینچیلا بر این پایه استوار است که اعتماد او رابه دست آورید نه اینکه تمام آن را به یک باره نابود کنید! بعضی از چینچیلاها به شدتاز نوازش شدن متنفرند و در هنگامی که نوازش میشوند شروع به لرزیدن و تکان دادن سر وبینی خود میکنند. برخی دیگر از چینچیلاها فقط از دستان انسان ها متنفرند بنابراین میتوانید به جای دست، از یک وسیله یا از بینی خود برای این کار استفاده کنید.
بله، درست متوجه شدید،چینچیلاها در حالتکلی نسبت به دستان انسان که معمولا در تمام اعمال متقابل ما با چینچیلا مورد استفاده قرار میگیرد احساس خوبی ندارند اما این حس در خصوص بینی انسان در آنها وجود ندارد.در صورتی که عملا اقدام به انجام این مراحل کنید و اگر از بینی خود برای نوازش کردن گوشها و اطراف سر و بدن چینچیلا استفاده کنید خواهید دید که آنها علاقه بیشتری نشان خواهند داد و موفقیت بیشتری به دست خواهید آورد.
حتما به یاد داشته باشید که همه چینچیلاها به بلند شدن توسط انسان ها علاقه ندارند و این موضوع حتی ارتباطی با میزان زمانی که شما صرف میکنید و یا صبر و حوصله ای که به خرج میدهید ندارد. امابا همه این اوصاف، باز هم نباید چینچیلا را به زور وادار به انجام کاری کنید که تمایلیبه انجام آن ندارد. چینچیلاها حافظه نسبتا خوبی دارند و در صورتی که آنها را به زورکشیده و یا مجبور به انجام کاری کنید حیوان خود را به شدت عصبی خواهید کرد و بدین شکل هر زمان که شما در کنار قفس حاضر شوید چینچیلا پنهان خواهد شد و هرچه که تا به این مرحله به دست آوریده اید را از دست خواهید داد! همه چینچیلاها در نهایت به بالا رفتن از شما و بازی های اینچنینی علاقه دارند و این موضوع بدون در نظر گرفتن اینکه چینچیلایشما به نوازش شدن علاقه مند باشد یا خیر، در خصوص تمامی چینچیلاها صادق است.
مشکلات دست آموز کردن چینچیلا
گاهی اوقات مشکلاتی پیش می آید که نشاتگرفته از رفتارهای متفاوت در چینچیلاهای مختلف و سرعت متفاوت در اعتماد کردن آنها است.برخی از چینچیلاها ممکن است تجارب بدی از زندگی در شرایط و محیط های نامناسب قبلی ویا صاحبان بد داشته باشند. اگر چینچیلا از شما بترسد معمولا او را در حالت خوابیده نخواهید دید و هر زمان که در نزدیکی قفس او باشید سر خود را از داخل خانه خارج کرده و به شما نگاه خواهد کرد. در این زمان ممکن است آواهای صوتی خاصی تولید کرده و یا برروی شما ادرار کنند. (این اتفاق تنها زمانی میفتد که چینچیلای شما ماده باشد) ممکن است چینچیلا در این شرایط شروع به جویدن خز بدن خود کرده و یا در صورتی که حیوان رابردارید شروع به لرزیدن کند.
اینچنین چینچیلاهایی معمولا عصبی تر هستندو مدت زمان بیشتری طول میکشد تا دست آموز شوند اما همه آنها به محبت، صبر و بیش ازهمه به پشتکار نیاز دارند. اعتماد کردن بعضی از چینچیلاها ماه ها و گاهی سال ها بهطول می انجامد و این بدین معنی است که هر مرحله ای که پیش میروید یک پیروزی به شمارمیرود و برای فراموش نشدن، باید این مراحل را همیشه با چینچیلا تمرین کرد.
اگر شما یک چینچیلای فوق العاده عصبی دراختیار دارید مراحل زیر را طی کنید و به یاد داشته باشید که کاری که پیش روی داریدبه هیچ عنوان ساده نبوده و به سرعت انجام نمیشود بنابراین ناامید نشوید. مدت زمان زیادی نیست که چینچیلاها از طبیعت جدا شده اند (در حدود ۵۰ سال) و در این مدت هنوز تعداد یاز خصوصیات غریزی خود را حفظ کرده اند و علائمی از آنها در وجودشان باقی مانده است.
- اگر چینچیلا شروع به تولید اصوات یا ریختن ادرار یا پنهان شدن از شما کرد، او را رها کرده، در قفس را ببندید و از قفس دور شوید.
- سعی کنید زمانی که چینچیلا را در دست میگیرید مستقیما به چشمان او نگاه نکنید. زمانی که حیوان را در دست دارید به او نگاه کنید اما چشمان خود را تا جایی که امکان دارد ببندید تا حالتی شبیه به خیره شدن به منظور شکاربه حیوان شما دست ندهد.
- این روند کلی و منظم را ایجاد کنید که هر روز در یک زمان مشخص، در قفس را باز کرده و یک تشویقی در اختیار چینچیلا قرار دهید.
- از مقداری جو دوسر به عنوان تشویقی استفاده کنید و آن را در کف دستان خود قرار دهید (این کار باعث میشود که چینچیلا ناچار به نزدیک شدن بیشتر به شما شود) اما به هیچ عنوان سعی در لمس کردن و یا گرفتن چینچیلا نکنید.
- هرگز اجازه ندهید چینچیلا پیش از اتمام مراحل دست آموز شدنش از داخل قفس خارج شود. یک چینچیلای عصبی و بدخلق در خارج از قفس میتواند حالت های عصبی بیشتری را بروز دهد و گرفتن و بازگرداندن آن به داخل قفس نیزبسیار دشوار باشد.
- به اصول پایه دست آموز کردن چینچیلا بازگردید و نزدیک به قفس (البته نه کاملا کنار قفس) بنشینید و آهسته با چینچیلا صحبت کنید. درهنگامی که با او صحبت میکنید چشمان خود را ببندید و در حین تشویق او به وسیله خوراکی های تشویقی، شروع به تکرار کلمات محبت آمیز مانند «پسر خوب» یا «دختر خوب» کنید.
- اگر اتاقی که قفس چینچیلا در آن قرار داردمحل شلوغ و پر رفت و آمدی است آن را به یک محل خلوت تر منتقل کنید.
- اتاقی را که چینچیلا در آن زندگی میکنددر طول روز ساکت و آرام نگاه دارید و شرایط را طوری ایجاد کنید که در هنگام تمرین دست آموز کردن، هیچ موردی مانند تلویزیون یا افراد دیگر، باعث حواس پرتی چینچیلا نشود.
- در نهایت اگر چینچیلا تمایلی به دست آموزشدن نشان نداد هرگز او را نزده و تنبیه نکنید بلکه او را آزاد گذاشته و فقط سعی کنید مجددا سعی در تعدیل آن داشته باشید – این تعهدی است که شما در هنگام خرید چینچیلا به آن ملزم میشوید و با آگاهی از این موضوع که ممکن است چینچیلای شما هرگز دست آموز نشودآن را خریداری میکنید.
نکته :اگر چینچیلایی که قصد آموزش آن را دارید تا به حال هیچ کشمشی نخورده و آن را نمیشناسد و بنابراین برای گرفتن آن، فورا به سمت شما نمی آید، بهتر است که دانه کشمش را شکسته(باز کنید) تا عطر آن به مشام چینچیلا برسد. به این ترتیب چینچیلا با خوشحالی به سمت شما می آید و کشمش را از شما خواهد گرفت و میتوانید برنامه آموزش او را آغاز کنید.ضمنا هرگز از بیش از یک کشمش برای آموزش استفاده نکنید تا باز هم چینچیلا به شکل هوشمندانه برای گرفتن آن مشتاق باشد.
دانستن این نکته نیز مفید است که چینچیلاها در سنین بالا معمولا حالت آرام تر و ملایم تری دارند و این تا حدی طبیعی است که چینچیلای شما در سنین کم، حالت چموش و پر تحرکی باشد.