در پی انتشار گزارش « انقراض حیات وحش ایران شتاب گرفت» که هشتم آبان‌ماه جاری در روزنامه همشهری به چاپ رسید سازمان حفاظت محیط زیست جوابیه ای ارسال کرده که عینا و بدون هیچ گونه اصلاح نگارشی درج می شود.
جوابیه به قرار زیر است:
انقراض نماد حیات وحش ایران شتاب گرفت
فرایند تحریف و تخریب احتراما در پی درج گزارشی در روزنامه همشهری تحت عنوان «انقراض نماد حیات‌وحش ایران شتاب گرفت» نظرات پروژه حفاظت یوزپلنگ در پاسخ به مطالب منتشره در روزنامه فوق برای اقدام لازم ارسال می‌گردد.
نگرانی‌هایی که در رابطه با وضعیت یوزپلنگ آسیایی در ایران به‌تازگی مطرح شده باب گفت‌وگویی را باز کرد تا پیش از پایان ارزیابی ۱۰سال پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که از چند ماه گذشته آغاز شده مطالبی برای روشن شدن اذهان عمومی ارائه گردد.
1 – در طول ۱۰سال پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ‌آسیایی با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست، برنامه توسعه سازمان ملل متحد و سایر همکاران بین‌الملل درس‌های آموخته زیادی به دست آمده است. فعالیت‌های کم‌نظیری در زمینه آموزش و آگاه‌سازی عمومی، تحقیقات و حفاظت صورت گرفته. از بین آنها، فعالیت‌هایی که بیشترین اثر را بر حفظ یوزپلنگ و زیستگاه‌های آن داشته ادامه یافته و یا با اصلاحاتی در دستور کار آینده قرار گرفته است. متأسفانه طی سنوات قبل زمینه‌هایی نیز نادیده گرفته شده یا به مسیرهایی بی‌حاصل رفته است که ارتباطی به حفاظت از یوز‌آسیایی نداشته که این گونه فعالیت‌ها از برنامه عمل پروژه حذف شده است.
2 – ارائه آمار تعداد یوزپلنگ بر اساس ۱۰۰ تا ۱۲۰ از سوی مدیریت قبلی پروژه جناب آقای جواربچیان که امروز کارشناس روزنامه همشهری محسوب می‌گردد بر اثر حدس و گمان بوده و هیچ‌گونه معیار علمی و سرشماری نداشته است. امروزه نامبرده بر همان آمار پافشاری دارند. بر اساس نقل معروف شخصی با یکی از هم‌محله‌ای‌ها خود سرستیز داشت با اندیشه کوچک خود گفت کاری کنم که تمام محله بر علیه او بشورند و به دروغ به اهالی محله گفت: فلانی امروز نذری می‌دهد وقتی همه پشت در خانه آن شخص جمع شدند به خودش گفت: نکند نذری می‌دهند بروم بگیرم.
3 – برای تخمین جمعیت یوز در کشور از ابتدای پروژه یک راه علمی و عملی وجود داشت و آن هم استفاده از دوربین‌های تله‌ای در زیستگاه‌های یوز که در این راستا ابزار و تکنیک لازم از ابتدا به وسیله مشاوران بین‌المللی در اختیار پروژه قرار گرفت و انتظار این بود که پروژه با در دست داشتن ابزار کافی، روش کار و افراد آموزش دیده مهم‌ترین برنامه و فعالیت پیش‌بینی شده در سند اولیه را برای دستیابی به جمعیت یوز به اجرا می‌گذاشت و نسبت به برآورد ذخیره جمعیت یوز در همان ابتدا اقدام می‌کرد. در این صورت پروژه می‌توانست با تکرار آماربرداری و روند تغییرات یوز در هر زیستگاه را نسبت به سا‌ل‌های قبل مقایسه و ارزیابی نماید. و این مهم کافی بود تا بتوان به موفقیت یا عدم‌موفقیت فعالیت‌های پروژه پی برد. اما به‌رغم این مهم و اصرار کارشناسان هیچ‌گاه این سؤال اساسی یعنی چگونگی برآورد جمعیت یوز طی این سال‌ها توسط مدیر وقت پروژه به طور علمی و قابل قبول پاسخ داده نشد و به جای آن بیان آمار بی‌پایه و اساس تکرار می‌گردید و به عنوان یک وسیله برای نمایش موفقیت بسیار چشمگیر پروژه در زمان‌های مختلف تبدیل شد.
4 – در حال حاضر پروژه و مجموعه سازمان حفاظت محیط‌زیست تلاش می‌کنند با به‌کارگیری کلیه امکانات خود پاسخ علمی برای این سؤال دست یابند. به این منظور ادارات کل محیط‌زیست سمنان، یزد و خراسان‌شمالی در چند ماه گذشته بررسی و برآورد دقیق جمعیت یوز را در کلیه زیستگاه‌های اینگونه آغاز کرده‌اند و کارشناس محترمی که در گزارش روزنامه همشهری به بعضی از نتایج آن پیش از آنالیز داده‌ها اشاره کرده‌اند در مورد نتایج این تحقیق که در چند ماه آینده زیرنظر موسسه حفاظت از گربه‌سانان با تعداد ۵۰۰ دوربین تله‌ای مورد آزمون قرار می‌گیرد پیش‌داوری کرده‌اند.
5 – آنچه در متن سخنرانی ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست در کنفرانس تنوع زیستی در حیدرآباد هند مورد اشاره قرار گرفت حاصل یافته‌های اولیه تحقیق اخیر بوده که بر آن اساس برآورد جمعیت یوز در کشور وجود حداقل ۵۰ قلاده را تایید می‌کند. در واقع مقایسه صورت گرفته بین آمار علمی کنونی با آمار ذهنی که در گذشته ارائه می‌شد قیاس مع‌الفارغ (قیاس مع‌الفارق) است و این سازمان ارائه گزارش صحیح براساس یافته‌های نوین علمی را وظیفه قانونی خود و حق مردم شهیدپرور میهن اسلامی در اطلاع از وضعیت محیط زیست کشور می‌داند.
6 – مرکز تکثیر یوزپلنگ در میاندشت خراسان‌شمالی در زمان تصدی مدیریت قبلی پروژه و با حضور ایشان و مشاورین این پروژه با هزینه گزاف و انعکاس رسانه‌ای افتتاح می‌گردد. حال چگونه است پس از کنار رفتن ایشان از مدیریت پروژه این فعالیت به ناگاه مورد سؤال واقع گردیده و با ابهام در رابطه با این موضوع سخن گفته است؟
7 – معاونت محترم محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان به اتفاق مدیر کل محترم دفتر تنوع زیستی و حیات‌وحش اخیرا به همراه مدیر ملی پروژه از زیستگاه‌های یوز در مناطق کویر، توران و میاندشت بازدید نموده‌اند و ضمن اقامت شبانه در دو پاسگاه در استان‌های سمنان و خراسان‌شمالی از نزدیک با حضور مدیران استان و کارشناسان و محیط‌بانان زیستگاه‌های یوز به بررسی مشکلات زیستگاه‌ها پرداخته‌اند.
در یک جمع‌بندی به نظر می‌رسد رویکرد سیاسی خبرنگار گزارش مذکور سر از بی‌انصافی و ناسزاگویی درآورده و با اتخاذ یک رویه غیرحرفه‌ای و با استناد به منابع مدیر معزول پروژه به علت خطاهای بی‌شمار ازجمله آمار غلط جمعیت یوز با زیرسؤال‌بردن خدمات پرسنل شریف سازمان حفاظت محیط‌زیست به خصوص محیط‌بانان خدوم این مرز و بوم، موجبات تضعیف روحیه و نگرانی آنان را فراهم می‌کند.
گزارش‌های اخیر زیست‌محیطی آن روزنامه که بعضا با تصاویر جذاب و تیترهای مخرب و تحریف‌شده منتشر می‌شود غالبا فاقد پایه و اساس علمی بوده و مصداق نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی است که با سیاست‌های اصلی و اساسی روزنامه محترم همشهری منافات دارد. مثل گزارش اخیر همشهری در مورد جبیر (در حالی که اصلا در فهرست قرمز نیست)، افترای واگذاری دوهزار هکتار از اراضی پارک ملی گلستان و متهم کردن سازمان به اینکه عدم صدور مجوز شکار باعث شهادت محیط‌بانان سازمان می‌شود نمونه‌هایی است که طی یک، دو ماه اخیر منتشر شده‌اند.
امید است مدیران محترم روزنامه همشهری در ارزیابی عملکرد فرد یا افراد موثر در این فرایند تحریف و تخریب در اجرای رسالت روزنامه‌نگاری خود موفق بوده و در پیشگاه خداوند متعال و مردم شریف ایران سربلند و روسفید باشند.
مضافا سازمان حفاظت محیط‌زیست آمادگی کامل خود را اعلام می‌دارد تا در جهت جلسات کارشناسی مشترک به تمام مسائل مورد نظر طرفین پاسخ قانع‌کننده ارائه کند که حاصل آن به صورت گزارش‌های مکتوب در آن روزنامه درج گردد. البته موارد دیگری در حوزه ارتباطات، روابط عمومی در این مقاله درج شده است که جای بحث و بررسی آن در این مجال نیست.
توضیح همشهری: رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در سفر به حیدرآباد هند (۲۶مهرماه سال‌جاری) در سخنرانی خود در یازدهمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون تنوع زیستی، تعداد یوزپلنگ‌های ایران را بالغ بر ۵۰قلاده اعلام کرد. این در حالی است که تا پیش از این، مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست همواره تعداد یوزها را ۷۰ و در مواردی ۱۲۰قلاده هم اعلام کرده بودند. از آنجایی که سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره این تفاوت آماری هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی نکرده بود اختلاف آمار اعلام شده از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با آمارهای پیشین که نشان از کاهش ناگهانی جمعیت یوزها داشت پرسش‌های متعددی را در ذهن دوستداران محیط‌زیست ایجاد کرد. گزارش «انقراض نماد حیات‌وحش ایران شتاب گرفت» در واقع در پاسخ به این پرسش‌ها تهیه شد.در عین حال، فارغ از رویکردی که روابط عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست در برخورد با اصحاب رسانه در پیش گرفته است،گروه محیط زیست همشهری ضمن تکریم محیط‌بانان، کارکنان و کارشناسانی که با وجود دشواری‌های فراوان برای حفظ و ارتقای محیط‌زیست تلاش می‌کنند، برای دست‌اندرکاران پروژه یوزپلنگ آسیایی نیز توفیق آرزومند است و زحمات آنها را ارج می‌نهد.
The underlying connection was closed: Could not establish trust relationship for the SSL/TLS secure channel.