چند سالی است كه بسیاری از افراد با انگیزه‌های درمانی، كسب آرامش یا حتی لاغری به افراد یا مراكزی مراجعه می‌كنند كه مدعی داشتن تخصص در زمینه ماساژدرمانی هستند، اما نكته مهم اینجاست كه اكثر این مراكز فاقد مجوز از وزارت بهداشت است.
حتی امروزه ارائه خدمات ماساژ از سوی برخی هتل‌ها، سالن‌های ورزشی و حتی مراكز زیبایی با این عنوان صورت می‌گیرد، در حالی كه وزارت بهداشت، مجوز ارائه این خدمات را فقط برای مراكز فیزیوتراپی صادر می‌كند.
به همین دلیل هم آیین‌نامه‌ای برای ارائه خدمات ماساژدرمانی با تجویز و نظارت پزشك یا موسسات فیزیوتراپی از سوی وزارت بهداشت تدوین شده كه قرار است بزودی اجرایی شود.
دكتر سید احمد رییس السادات، متخصص طب فیزیكی و توانبخشی و عضو هیات علمی‌دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: ماساژ، روش درمانی مفید و به طور نسبی ایمنی است كه در صورت استفاده منطقی و تكنیكی و به شرط انجام آن از سوی افراد دارای صلاحیت علمی، عملی و اخلاقی می‌تواند اثرات موثری بر سلامت جسمی‌و روانی افراد سالم و بیمار داشته باشد.
فیزیوتراپیست‌ها؛ بهترین ماساژدرمانگرها
به گفته دكتر رییس‌السادات در ایران بیشترین افرادی كه از لحاظ علمی‌و عملی روی ماساژدرمانی تسلط دارند، فیزیوتراپیست‌ها هستند.
این متخصص طب فیزیكی و توانبخشی اضافه می‌كند:پزشكان متخصص طب فیزیكی و توانبخشی از ماساژ دستی برای آماده‌سازی بافت‌ها و انجام درمان‌هایی مثل دستكاری ستون فقرات، مفاصل اندام‌ها یا انجام ورزش درمانی استفاده می‌كنند، البته مكانیسم قطعی تاثیرات ماساژ و ماساژدرمانی هنوز ناشناخته است، ولی ممكن است بر حسب نوع و كاربرد ماساژ و نیز سطحی یا عمقی‌بودن آن مجموعه‌ای از اثرات مكانیكی، رفلكسی، عصبی و روانی در آن دخیل باشد.
تبلیغات دروغین
دبیر انجمن طب فیزیكی و توانبخشی ایران با ابراز تاسف از انتشار تبلیغات فریب‌دهنده و ناآگاهی مردم نسبت به آن می‌گوید: چنین تبلیغاتی كه عمدتا مربوط به مراكز غیرمعتبر ماساژدرمانی است، سبب شده تا برای پیشگیری از اغفال عوام و سودجویی این مراكز، حتی در محافل علمی نیز دفاع از ماساژدرمانی با چالش روبه‌رو شود، اما در واقع شواهد علمی‌قابل توجهی درخصوص تاثیرات مثبت ماساژدرمانی در درمان اضطراب و استرس، درد مفاصل، لنف ادم (تورم اندام‌ها ناشی از تجمع لنف)، برخی از انواع كمردرد‌های مكانیكی، آسیب رباط‌ها (تاندون‌ها) و حتی اختلالات خواب وجود دارد.
به گفته دكتر رییس‌السادات، برخی تحقیقات نشان داده است كه می‌شود از ماساژدرمانی به عنوان درمان كمكی و فرعی در مبتلایان به دردهای مزمن، فیبرومیالژی (بیماری‌ای كه مشخصه آن درد در بسیاری از نقاط بدن همراه با احساس خستگی است)، برخی آسیب‌های ورزشی، سردرد، مراقبت‌های سوختگی و حتی كاهش درد در برخی انواع سرطان بهره گرفت. اما نكته مهم این است كه در موارد مذكور ماساژ به هیچ‌وجه جایگزین درمان‌های علمی‌معمول و مرسوم نیست.
آیا ماساژدرمانی شما را لاغر می‌كند
بر اساس نظر متخصصان تغذیه، بهترین و موثرترین روش لاغری بهره‌گیری از رژیم غذایی اصولی و ورزش منظم و سبك روزانه حتی در قالب پیاده‌روی است. با وجود این، برخی از افراد با هدف لاغرشدن به مراكز ماساژدرمانی كه بیشترشان هم مورد تایید وزارت بهداشت نیست، مراجه می‌كنند.
دكتر رئیس‌السادات در ارتباط با اثرات ماساژدرمانی در لاغرشدن می‌گوید: تاكنون شواهد قابل توجهی درخصوص اثر ماساژدرمانی در افزایش قد یا كاهش وزن وجود ندارد، اما برخی معتقدند تكنیك‌های ماساژعمقی ممكن است به همراه پیروی از اصول صحیح تغذیه و ورزش مناسب به لاغری موضعی كمك كند.
اول، درمان‌های پزشكی
رئیس‌السادات با اشاره به این‌كه برخی از دردهای اسكلتی و عضلانی از جمله درد مربوط به مفاصل آرتروزی و حتی دردهای موسوم به آسیب سیاتیك ممكن است با ماساژ كاهش یابد، اضافه می‌كند: فراموش نكنید كه پایه اصلی و موثر درمان این نوع دردها به از بین‌بردن عوامل مسبب این بیماری‌ها از طریق درمان‌های دارویی یا جراحی باز می‌گردد.
به بیان دیگر، ماساژ به عنوان یك روش كمك‌درمانی به‌هیچ وجه جایگزین اصلاح الگوی زندگی، ورزش درمانی و كاربرد داروهای مرسوم نیست و نباید سبب تاخیر در استفاده از سایر درمان‌های دارویی و جراحی شود.
خطرات جدی درمان‌های دستی
دكتر رییس‌السادات در مورد عوارض و خطرات حین ماساژ می‌گوید: در صورت استفاده مناسب و بجا ماساژ می‌تواند یك روش درمانی به طور نسبی ایمن و كم‌خطر محسوب شود، اما انجام ماساژ روی نواحی سرطانی، التهاب عفونی بافت نرم (سلولیت) و التهاب عروق لنفاوی (لنفانژیت) كاملا ممنوع است. مراعات نكردن موارد مذكور ممكن است سبب گسترش سرطان و عفونت به بافت‌های مجاور و خون شود. همچنین از انجام ماساژعمقی روی نواحی كه دچار ضربه (تروما) و خونریزی شده‌اند، باید پرهیز كرد.
ماساژدرمانی در مراكز غیر معتبر، ممنوع
عضو هیات علمی‌دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی تاكید می‌كند:نكته بسیار مهم این است كه با توجه به این‌كه فرد ماساژدهنده به عنوان یك درمانگر باید موارد كاربرد صحیح، موارد ممنوعیت ماساژ، احتیاط‌های لازم و تكنیك مناسب را بداند، ارائه خدمات ماساژ در مراكز غیرمجاز ممكن است سبب افزایش درد، تشدید بیماری و حتی ایجاد عوارض اسكلتی و عضلانی و روحی و روانی شود.