صفحه-نخست » پزشکی

«ام ‌اس» ترس ندارد
 به محض این‌كه دستش كمی گزگز می‌كند یا چشم‌هایش سیاهی می‌رود، می‌ترسد و می‌گوید: «حتماً ام‌اس گرفته‌ام». ضعف و بی‌حسی اندام‌ها نیز برای او برابر است با بیماری ام‌اس و این بیماری هم یعنی پایان زندگی فعال و پویا.

با این‌كه بسیاری از مردم این چنین فكر می‌كنند، اما پزشكان می‌گویند گاهی ام‌اس مشكل خاصی برای بیمار ایجاد نمی‌كند بنابراین بسیاری از مبتلایان می‌توانند به زندگی عادی‌شان ادامه دهند؛ به این معنی كه حتی شاید یكی از همكاران یا دوستان‌ نزدیكتان هم ام‌اس داشته باشد و شما هیچ وقت متوجه مشكلش نشوید.

دكتر مهدی وحید دستجردی، متخصص مغز و اعصاب با اشاره به این‌كه ام‌اس در گروه بیماری‌های خودایمن قرار می‌گیرد، توضیح می‌دهد: در بیماری‌های خودایمن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بدن خود فرد حمله می‌كند كه ام‌اس نیز یكی از این نوع بیماری‌هاست.

به گفته این پزشك متخصص، سیستم ایمنی بدن در بیماری ام‌اس به بافت چربی درون مغز حمله كرده و نقاط مختلفی را درگیر می‌كند؛ بنابراین علائم بیماری با توجه به ناحیه‌ای كه درگیر می‌شود، متفاوت خواهد بود؛ علائم بینایی، حركتی و حسی از جمله مشكلاتی است كه فرد با آن روبه‌رو خواهد شد.

دكتر وحید دستجردی می‌افزاید: ام‌اس بیشتر در سنین جوانی و در دوران طلایی زندگی بروز می‌كند و به همین دلیل رسیدگی و درمان آن اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر این، احتمال روبه‌رو شدن با این بیماری نیز برای خانم‌ها كمی بیشتر از آقایان است.

نشانه‌های متنوع ولی پایدار

نشانه‌های بیماری ام‌اس متنوع و متفاوت است، اما باید توجه داشته باشید هیچ یك از این نشانه‌ها، در ام‌اس موقت و گذرا نیست و حداقل باید یك روز ادامه داشته باشد.

دكتر وحید دستجردی ضمن بیان این‌كه شایع‌ترین حالت درگیری بیماری با علائم حسی نمایان می‌شود، می‌گوید: در چنین شرایطی معمولاً فرد در قسمت‌های انتهایی هر دو دست و هر دو پا (قسمت‌هایی از بدن كه فرد از دستكش و جوراب استفاده می‌كند) سوزش و گزگز شدیدی را احساس خواهد كرد.

وی تاكید می‌كند: سوزش و گزگز مربوط به بیماری ام‌اس بسیار شدید و مداوم است و به همین دلیل افرادی كه گاهی چنین حسی دارند، نباید نگران مبتلاشدن به ام‌اس باشند.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه، در حالت دیگری از درگیری‌های حسی بیماری ام‌اس، نیمی از بدن فرد یا قسمت پایین‌تر از سینه او در یك طرف بدن بی‌حس می‌شود.

دكتر وحید دستجردی در مورد دومین نشانه بیماری ام‌اس چنین می‌گوید: تاری دید یكی از علائم شایع این بیماری است؛ البته در این مورد هم باید دقت داشته باشید كه همه افراد سالم و كسانی كه هیچ مشكلی ندارند نیز ممكن است گاهی این حالت را تجربه كنند، بویژه زمانی كه فرد به صورت ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته برمی‌خیزد، اما دردناك شدن یكی از چشم‌ها هنگام حركت به طرفین و از دست دادن بینایی همان چشم پس از گذشت چند ساعت یا چند روز، یكی از نشانه‌های بیماری ام‌اس است.

وی با اشاره به مشكلات حركتی بیماران نیز توضیح می‌دهد: گاهی شخص متوجه كاهش قدرت و توانش می‌شود؛ به عنوان مثال ممكن است هنگام بالا رفتن از پله حس كند پاهایش ضعیف‌تر از قبل شده است و گاهی نیز یك سمت بدن فرد دچار ضعف شدید می‌شود.

دكتر وحید دستجردی درباره مشكلات تعادلی بیماران می‌گوید: یكی دیگر از علائم بیماری ام‌اس مشكلات تعادلی است؛ در این حالت شخص كم‌كم حس می‌كند تعادل ندارد، دائم زمین می‌خورد یا هنگام راه رفتن بدنش به یك طرف متمایل می‌شود.

این پزشك متخصص تاكید می‌كند: هیچ یك از علائم ام‌اس گذرا و لحظه‌ای نیست؛ به این معنی كه تاری دید، عدم تعادل، كاهش قدرت و... حتماً باید حداقل 24 ساعت ادامه داشته باشد تا بتوان به بروز این بیماری شك كرد بنابراین افراد نباید با تجربه كردن لحظه‌ای چنین علائمی، نگران ابتلا به ام‌اس شوند.

ام‌اس انواع مختلفی دارد

دكتر وحید دستجردی درباره انواع مختلف بیماری ام‌اس توضیح می‌دهد: بسیاری از افرادی كه دچار این مشكل هستند، هیچ وقت با علامت خاصی روبه‌رو نمی‌شوند؛ به طوری كه حتی تا زمان فوت، این بیماری بروز نمی‌كند و چه‌بسا افرادی كه به دلایل دیگری مانند تصادف مورد بررسی پزشكی قرار می‌گیرند و در آن زمان بیماری ام‌اس آنها كه هیچ علامتی نداشته است، تشخیص داده می‌شود. درصدی از بیماران نیز فقط یك بار دچار علائم بیماری می‌شوند و این مساله دیگر هیچ وقت تكرار نمی‌شود.

وی با تاكید بر این كه عمده بیماران مبتلا به ام‌اس، هر چند ماه یك بار با علامت جدیدی روبه‌رو می‌شوند، می‌گوید: اغلب بیماران چنین وضعیتی دارند كه به این نوع ام‌اس عودكننده ـ بهبودیابنده می‌گوییم. البته در گروهی از این بیماران ممكن است بیماری به شكل پیش‌رونده تغییر كند یا این كه برای تعداد كمی از افراد از ابتدا ممكن است ام‌اس به شكل پیش‌رونده وجود داشته باشد كه در این حالت بیماری دائم بدتر می‌شود.

درمان بیماری ام‌اس

بدون تردید چگونگی درمان بیماری یكی از مهم‌ترین سوالاتی است كه برای مبتلایان پیش می‌آید؛ این‌كه بیماری به صورت كامل درمان می‌شود یا نه؟ علائم بهبود آن چیست؟ و...

دكتر وحید دستجردی ضمن بیان این كه درمان‌های ام‌اس به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی می‌شود، توضیح می‌دهد: دسته اول درمان‌ها هنگام حملات بیماری صورت می‌گیرد كه در این دوران بیمار باید در بیمارستان بستری شود. دومین دسته، درمان‌های پیشگیری است؛ در این شرایط با توجه به وضعیت بیمار از داروهای متفاوتی استفاده می‌كنند كه با كمك آنها تعداد حملات بعدی كمتر می‌شود.

به گفته این پزشك متخصص، سومین گروه درمان‌ها، مربوط به علائم بیماری است و بیماران باید بدانند عوارض بیماری مانند خستگی بیش از حد، تكرر ادرار و سفتی اندام‌ها با دارو تا حد زیادی قابل درمان است.

ام‌اس مانع زندگی عادی نمی‌شود

متاسفانه اغلب افراد تصور می‌كنند ام‌اس به معنای ناتوانی كامل فرد است و تنها تصویری كه از مبتلایان به ام‌اس در ذهن آنها نقش می‌بندد، فردی است كه روی صندلی چرخدار نشسته و توانایی حركت ندارد. در حالی كه بسیاری از بیماران می‌توانند زندگی عادی خود را بدون هیچ مشكلی ادامه ‌‌دهند.

این پزشك متخصص در این زمینه توضیح می‌دهد: مردم معمولا از بیماری افرادی كه علائم خاصی ندارند، آگاه نیستند و شاید حتی ندانند یكی از همكاران یا دوستانشان به این بیماری مبتلاست، اما درصد كمی از بیماران كه شرایط بدی دارند، همیشه مورد توجه قرار می‌گیرند و به همین دلیل مردم بیماری ام‌اس را با توجه به آن نشانه‌ها می‌شناسند.

به گفته وی، مبتلایان به ام‌اس تا جایی كه خیلی خسته نشوند، می‌توانند هر فعالیتی را كه در توانشان هست، انجام دهند.

این پزشك متخصص تاكید می‌كند: بیماران مبتلا به ام‌اس نیز می‌توانند مانند سایر افراد ازدواج كنند، باردار شوند و زایمان طبیعی داشته باشند، اما از نظر اخلاقی شخص موظف است بیماری‌اش را به همسرش اطلاع دهد.

به گفته وی برای پیشگیری از بیماری تنها كاری كه می‌توان انجام داد، اجتناب از مصرف دخانیات است؛ چون عواملی كه باعث بروز بیماری می‌شود مانند ژنتیك، جنسیت، ناحیه جغرافیایی و ویروس‌هایی كه در سال‌های قبل فرد به آنها مبتلا شده است، هیچ كدام قابل كنترل نیست.

به گفته این پزشك متخصص، اختلالات خلقی مانند افسردگی نیز در این بیماران شایع است كه بسادگی درمان می‌شود.