جام جم آنلاين: دانشمندان معتقدند زندگي در سيستم‌هاي اجتماعي پيچيده با ارتباطات انفرادي كاري نيست كه بدون داشتن مهارت‌هاي اجتماعي ـ شناختي سطح بالا امكان‌پذير باشد.

فيل‌ها، دلفين‌ها و پستانداران در سيستم‌هاي اجتماعي پيچيده زندگي مي‌كنند و از مغز نسبتا بزرگ‌تر و توسعه‌يافته‌تري برخوردارند، اما محققان هرگز فكر نمي‌كردند خفاش‌ها با اين كه گاهي در اجتماعات بزرگي زندگي مي‌كنند از چنين خصوصياتي برخوردار باشند.
اكنون مطالعات طولاني‌مدت دانشمندان دانشگاه گرينزوالد و ETH زوريخ اين فرضيه را به چالش تبديل كرده كه خفاش‌ها روابط شخصي پايدار و طولاني‌مدتي با ديگر خفاش‌ها برقرار كرده و مي‌توانند با دوستان و خويشاوندان‌شان شبكه‌هاي اجتماعي تشكيل دهند.
در اين مطالعه جرالد كرت، يكي از زيست‌شناسان تكاملي دانشگاه گرينزوالد طي بيش از 20 سال اطلاعات زيادي در مورد زندگي اجتماعي 2 كلوني از خفاش‌ها كه تعدادشان به 60 عدد مي‌رسيد، جمع‌آوري كرد.
طي 5 سال انتهايي مطالعات هر خفاش توسط تراشه‌هاي
RFID به دقت تحت نظارت قرار گرفتند تا مشخص شود در طول تابستان هر خفاش در چه مناطقي سكونت مي‌كند. در بعضي مواقع هم تصاويري از لانه‌هاي خفاش‌ها توسط دوربين‌هاي خودكار به ثبت رسيد. اطلاعات ثبت شده توسط دوربين‌ها و تراشه‌ها به منظور پيداكردن اين موضوع كه هر خفاش چگونه به پرورش ارتباطات انفرادي و جمعي خود مي‌پردازد، استفاده شد.
بررسي اطلاعات كه حدود 20500 واقعه ثبت شده در مورد خفاش‌ها بود نشان مي‌داد كه اين دو كلوني با هم ممزوج نبوده و ارتباطي با هم نداشتند. كلوني بزرگ‌تر كه حدود 40 خفاش بود به 2 زيرگروه 20 نفري تقسيم شد كه ارتباطات نزديك‌تري با يكديگر داشتند. در اين گروه متخصصان توانستند شبكه‌هاي دوستانه نزديك، صميمي و متمايزي را تشخيص دهند.
فقط ماده‌هايي كه در يك خط فاميلي قرار داشتند يعني مادربزرگ، مادر و دختر به چنين شبكه‌هايي تعلق داشتند و دوستان خانوادگي تلقي مي‌شدند. هر روز خفاش‌ها در لانه‌هايشان دور هم جمع شده و دانشمندان تنها قادر بودند كه الگوي ارتباط را در مدت‌هاي طولاني‌تري به لحاظ زماني تشخيص دهند.
نيكلاس پروني، يكي از متخصصان شركت‌كننده در اين مطالعه معتقد بود كه به همين دليل الگوي ارتباط تا حدودي از ديد آنها مخفي مانده است. او معتقد بود چنانچه ساختار گروه‌ها را در تك‌تك روزها مورد بررسي قرار دهيم نمي‌توان گفت كه كدام خفاش با ديگري در ارتباط است.
ماده‌خفاش‌هاي پيرتر كه بيش از 20 سال سن داشتند، نقش مهمي در همبستگي هر گروه و اجتماعات بزرگ بازي مي‌كردند. به عبارت ديگر، آنها ضامني براي تبادل و گسترش ارتباطات بين گروه‌ها بودند. آنها همواره دخترانشان و دختران دخترانشان را به هنگام ملحق‌شدن به گروه‌ها و تشكل‌هاي ديگر كنار يكديگر نگه مي‌داشتند.
مطالعات درمورد اجتماع خفاش‌ها از ماه آوريل تا سپتامبر انجام مي‌شد چرا كه در اين بازه زمان ماده‌خفاش‌ها براي پرورش و بزرگ‌كردن جوجه‌هايشان دور هم جمع مي‌شدند.
با وجود اين كه در بهار همان خفاش‌ها در همان محل مجددا گرد هم مي‌آمدند محلي كه خفاش‌هاي Bechstein در آنجا به خواب زمستاني مي‌رفتند ناشناخته ماند.محققان مشاهده كردند كه پس از گردهمايي خفاش‌ها نوك‌هايشان را به هم مي‌مالند.
شايد به اين طريق و از روي بو به شناسايي يكديگر اقدام مي‌كردند.جرالد كرت معتقد است كه شايد آنها از طريق صحبت‌كردن به اين شكل با يكديگر ارتباط برقرار مي‌كنند. آنچه باعث تعجب و شگفتي محققان در اين مطالعه شد، اين بود كه ساختار پيچيده اجتماعي در كلوني خفاش‌ها با فرض كلي مهارت‌هاي اجتماعي در ديگر جانوران تطبيق نداشت.
اين مطالعات تصوير كاملا جديدي در مورد رابطه بين سيستم‌هاي اجتماعي پيچيده و رشد مغزي ارائه كرد.چنين رفتار اجتماعي خفاش‌ها با توجه به مغز كوچك‌شان حاكي از آن است كه رابطه بين پيچيدگي اجتماعي و ادراك در پستانداران ضعيف‌تر از چيزي است كه پيش از اين تصور مي‌شد.
با توجه به اين كه كلمه هوش معاني متفاوتي دارد، مي‌توان گفت واضح است كه خفاش‌ها از هوش اجتماعي بالايي برخوردارند.
محققان به دنبال اين بودند تا بدانند چگونه شبكه‌هاي اجتماعي شكل گرفته و عملكرد آنها به موفقيت يك مجموعه اجتماعي كمك مي‌كند و براي اين منظور خفاش‌هاي Bechstein موضوع بسيار خوب و ممتازي براي مطالعه بودند.