گشنیز (کنز بره)
نحوه استفاده : سبزی آن به صورت خوراکی به مصرف میرسد و تخم آن نیز خواص دارویی دارد
خواص : گشنیز Coriander
نام علمی Coriangrum sativum
گیاه شناسی
گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است . در بیشتر نقاط ایران نیز می روید . از زمانهای قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری ها بوده است .
بقراط این گیاه را می شناخته و برای درمان بیماریهای مختلف از آن استفاده می كرده است . در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می كردند .
گشنیز گیاهی است علفی و یكساله ، برنگ سبز كه ارتفاع آن تا 80 سانتیمتر نیز می رسد . برگهای آن به دو شكل ظاهر می شود آنهائی كه در قاعده ساقه وجود دارد بشكل دندانه دار و دیگری در طول ساقه كه باریك و نخی شكل می باشند .
قسمت مورد استفاده گیاه ،‌ساقه و برگ و میوه آن است . میوه گشنیز گرد و برنگ زرد می باشد . بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریبا بد بو است ولی بر اثر خشك شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود . حتی نام لاتین گشنیز از لغت یونانی Korio مشتق شده كه به معنی بد بو است .
خواص طبی گشنیز
گشنیز و تخم گشنیز از نظر طب قدیم ایران سرد و خشك است
خواص تخم گشنیز از قرار زیر است
1)تخم گشنیز را پودر كرده و با نسبت مساوی با شكر و یا عسل مخلوط كنید برای تقویت بدن بسیار مفید است
2)معده را تقویت می كند
3)خوذن تخم گشنیز با غذا به هضم غذا كمك می كند
4)ادرار آور است
5)قاعده آور است
6)كرم های معده و روده را از بین می برد
7)برای برطرف كردن تب تیفوئید مفید است
8)خاصیت ضد باكتری درد و بیماریهای عفونی روده را برطرف می كند
9)تب های نوبه ای را از بین می برد
10)برای نرم كردن سینه از جوشانده تخم گشنیز استفاده كنید
11)جوشانده تخم گشنیز خواب آور است
12)زكام را برطرف می كند
12)تخم گشنیز شیر را در مادران شیر ده زیاد می كند
13)برای تسكین درد دندان تخم گشنیز بجوید
14)تقویت كننده قلب است
15)جوشانده تخم گشنیز یا خوردن تخم گشنیز بوداده اسهال خونی را برطرف می كند
خواص برگ وساقه گشنیز
1) گشنیز خواب آور است
2)مسكن و آرام كننده است
3)مسمومیت های حاصله از مواد پروتئینی را برطرف می كند
4)با غذا گشنیز بخورید تا از ترش شدن غذا جلوگیری كند
5)تشنگی را برطرف می كند
6)طحال را تمیز و تقویت می كند
7)برای فتق مفید است
8)برای برطرف كردن بوب بد دهان سوپ گشنیز بخورید
9)دل درد را برطرف می كند
طرز استفاده:
برای برطرف كردن دندان درد
حدود 10 گرم تخم شگنیز را در چهار لیتر آب ریخته و بگذاریدبجوشد تا حجم آن به یك لیتر برسد آنرا كمی سرد كنید و در دهان مضمضه كنید تا درد دندان برطرف شود
برای شستن دهان و دندان
یك قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز را در یك لیوان آّب جوش ریخته و بمدت 5 دقیقه دم كنید سپس آنرا برای شستن دهان ،‌دندان و گلو غرغره كنید
منبع : کتب طب سنتی