جام جم آنلاين: 2013 سال پيش در روز 31 مارس سال دوم پيش از ميلاد فرهاد چهارم ، پادشاه اشكاني در توطئه اي توسط همسرش كه يك زن رمي بود، مسموم شد و به قتل رسيد. دستكم مورخان اين روز را به عنوان روز مرگ فرهاد چهارم شاه ايران دانسته اند.

فرهاد چهارم در توطئه اي توسط زن رمي اش به نام ترموزا يا ترموسا مسموم شد و در اين توطئه پسرش فرهادك نيز با مادر همدست بود.

درپي شكست كراسوس فرمانده و كنسول رم در جنگ حرّان در سال 53 پيش از ميلاد از سورنا سردار نامدارايران و كشته شدنش، پرچمهاي رم به دست ايران افتاد و باعث آشفتگي عميقي در قلمرو امپراتوري رم شد.

اگوستوس امپراتور رم كه از سال 27 پيش از ميلاد به مدت 31 سال فرامانرواي رم بود براي پايان دادن به اين تحقيرروميان كه روحيه خود را از دست داده بودند با دولت ايران وارد معامله شد و قرار شد كه پرچمها را از ايران بخرد و پول را به اقساط بپردازد. وي براي خرسند ساختن فرهاد چهارم كه با اين معامله موافقت كرده بود يك دختر رمي را هم براي وي فرستاد. فرهاد فريفته اين دختر شد و با او ازدواج كرد و نامش را ترموزا گذارد.
به نوشته برخي از مورخان، ترموزا يا ترموسا درعين حال جاسوس امپراتوري رم بوده و دستور داشت فرهاد چهارم را تحت تاثير تلقينات خود قرار دهد.
ترموزا از فرهاد چهارم داراي پسري شد كه نامش را فرهادك گذا شتند. فرهاد از زن قبلي خود و نيز كنيزهايش پسران ديگري داشت.
ترموزا براي اينكه پادشاهي به پسر خودش برسد و در عين حال خدمتي هم به وطن اصلي كرده باشد به شوهر تلقين كرد كه پسران بزرگتر را كه بيم كودتا كردنشان مي رود به شهر رم بفرستد تا در عين حال با طرز زندگي روميان و فنون نظامي آنان آشنا شوند. فرهاد پذيرفت، ولي پسران او از آن پس عملا گروگان دولت رم بودند.
در اين ميان ترموزا از فرصت استفاده كرد و با كمك پسرش، شوهر را مسموم ساخت و بزرگان ايران مجبور شدند كه فرهادك را كه تنها فرزند در دسترس بود به نام فرهاد پنجم به تخت سلطنت بنشانند.
امپراتور رم پس از شنيدن اين خبر، نوه خود كايوس را براي گفتن تبريك روانه تيسفون كرد.
فرهاد پنجم به توصيه مادر تا كنار رود فرات (تيسفون در ساحل شرقي دجله است) به استقبال كايوس رفت و در ديدار با كايوس از دعاوي ايران بر ارمنستان گذشت.
ترموزا و كايوس به فرهاد پنجم تلقين كرده بودند كه ارمنستان عامل اختلاف دو امپراتوري رم و ايران است و تا زماني‌كه تحت قيمومت ايران باشد و شاه آن را سناي ايران (مهستان) انتخاب و اعزام دارد اين اختلاف وجود خواهد داشت و صلح و صفا دوام نخواهد آورد و فرهاد پنجم گفته هاي آنها را پذيرفت.
اين اشتباه فرهاد پنجم موجب رنجش بزرگان ايران شد و ضرب سكه با تصوير مادر و پسر كه قبلا در ايران رسم نبود و حاكي از شراكت مادر در سلطنت فرزند بود، اين رنجش را به خشم مبدّل ساخت.
سران ايران از طرز تفكر فرهاد پنجم هم كه تحت تاثير مادر به يوناني ها و رمي ها نزديكتر از ايراني ها بود ناخرسند بودند طرح بركناري او را به مهستان بردند و كارهايي را كه مادر او ترموزا به سود روميان انجام داده بود ارائه كردند كه تصويب شد و يك شاهزاده اشكاني ديگر را به نام ارد دوم به پادشاهي ايران برگزيده شد كه يك نظامي خشن و سختگير و قانونگريز بود.
فرهاد پنجم نزديك به چهار سال سلطنت كرده بود. مورخان به سرنوشت ترموزا اشاره اي نكرده اند. شايد او به رم بازگشته بود زيرا كه چهار سال پس از بركناري فرهاد پنجم، پسران فرهاد چهارم كه در شهر رم بودند به ايران بازگشتند و بعدا يكي از آنان شاه ايران شد.
به اين ترتيب در روز 31 مارس سال دوم پيش از ميلاد فرهاد چهارم ، پادشاه اشكاني در توطئه اي توسط همسر رمي و پسرش مسموم شد. اما دوران قدرت اين مادر و فرزند خيانت پيشه كوتاه بود و به زودي شاه تازه اي از خاندان اشكاني بر تخت سلطنت ايران نشست.