حیوانات که چیزی نمی​فهمند. چرا باید مراقب باشیم به آنها آزاری نرسانیم؟

حیوانات به​اندازۀ انسان​ها باهوش نیستند ولی در درد و رنج کشیدن با ما برابرند. یک ماهی همانقدر از فرو رفتن قلاب در لب خود درد می​کشد که یک انسان ممکن است از فرو رفتن یک قلاب بزرگ در لبش درد بکشد. اگر فکر می​کنید یک گوسفند در موقع بریده شدن سر کمتر از یک انسان درد می​کشد، دفعۀ بعد هنگامی که می​خواهید "خوراک زبان" درست کنید به جای دندان های گوسفند روی آن توجه کنید. یک سگ اسیر در قفس یک آزمایشگاه همانقدر از اسارت ضجر می​کشد که ما از زندانی شدن در یک اتاق ۲ متر در ۲ متر. یک گاو هنگام ورود به کشتارگاه همانقدر می​ترسد که اگر قرار باشد سر ما را ببرند. تمام اینها نه تنها از روی مشاهدات بلکه با تحقیقات روانشناسی دقیق مشخص و ثابت شده​اند.
تحقیقات بسیار زیاد در زمینۀ پستانداران نشان داده​اند که الگوهای درد و ترس در تمام پستانداران دقیقاً مشابه انسان است و اگر چه تحقیقات کمتری در زمینۀ پرندگان و ماهی​ها انجام شده است، بسیاری از متخصصان رفتارشناسی حیوانات با قاطعیت می​گویند که الگوهای درد و ترس در پرندگان و ماهی​ها نیز مشابه انسان​هاست.
نشانه​های ترس، لذت، خوشی یا افسردگی در حیوانات آنقدر واضح است که لازم نیست کسی متخصص رفتارشناسی حیوانات باشد تا به آنها پی ببرد. هر کس از در دوستی با حیوانات در آمده باشد و مدت زمانی را با آنها گذرانده باشد به خوبی می​داند که آنها بسیار بسیار باهوش​تر و باشعورتر از چیزی هستند که برخی از مردم تصور می​کنند. آنها سرشار از احساسات، شادی​ها، غم​ها و نگرانی​ها هستند. آنها نیز مانند ما به محبت و توجه نیازدارند، آنها هم از جدا شدن از فرزندان یا دوستان خود واهمه دارند. آنها هم مثل ما غمگین می​شوند. آنها هم از خشونت می​ترسند. آنها هم مثل ما می​خواهند زندگی کنند.




ما اشرف مخلوقات هستیم. چرا نگران بقیه باشیم؟

برخی از مردم مرتب به برتری انسان نسبت به حیوانات دیگر اشاره می​کنند و این را توجیهی برای این همه ظلم به حیوانات می​دانند. هنری بستون نویسنده و فیلسوف طبیعت​گرا می​گوید:


"ما به شناختی متفاوت، خردمندانه​تر و شاید عرفانی​تر از حیوانات احتیاج داریم. دور از طبیعت جهانی و در حال زندگی با اختراعات پیچیده، انسان متمدن، موجودات را از پشت عینک دانش خود بررسی می​کند و در نتیجه، یک پر را درشت شده و کل تصویر را کج و معوج می​بیند. ما به خاطر نقص آنها (حیوانات) بر آنها فرمانروایی می​کنیم، به خاطر سرنوشت غم​انگیزشان، چرا که بسیار پست​تر از ما آفریده شده​ا​ند و اینجاست که ما سخت در اشتباهیم چرا که قرار نیست حیوانات توسط انسان سنجیده شوند. در دنیایی قدیمی​تر و کامل​تر از دنیای ما، آنها کامل و بی​نقص بودند، مجهز به حواس اضافه​ا​ی که ما از دست داده​ا​یم و یا هرگز نداشته​ا​یم، در حال زندگی با صداهایی که ما هرگز نخواهیم شنید. آنها برادران ما هستند نه زیردستان ما، آنها اقوام دیگر هستند که توسط ما در دام زندگی و زمان اسیر شده​ا​ند، زندانی​های فخر و رنج زمین (منظور انسان است)."


در واقع، از نظر حواس و برخی قابلیت​ها بسیاری از حیوانات بسیار پیشرفته​تر از ما انسان​ها هستند.


اگر منظور ما از "اشرف مخلوقات" بودن هوش برتر ماست، با این حساب یک جانی روانی که با کمال هوش و ظرافت ۴۰ نفر را می​کشد هم اشرف انسان​هاست!!!!


در حقیقت، نقطۀ برتری انسان نسبت به حیوانات دیگر معنویت اوست، معنویتی که قاعدتاً باید باعث شود هر کدام از ما از ایجاد درد و رنج برای انسان​ها و موجودات دیگر به شدت پرهیز کنیم، معنویتی که باید ما را به موجوداتی آباد کننده تبدیل کند نه به موجوداتی مخرّب، معنویتی که باید ما را از هر خونریزی و کشتار که از سر دفاع از خود نباشد باز دارد، معنویتی که باید باعث شود ما نسبت به سرنوشت انسان​ها و تمام موجودات دیگر احساس مسئولیت کنیم. اگر این معنویت در ما وجود ندارد چگونه می​توانیم ادعا کنیم که اشرف همۀ موجودات هستیم؟

Click this bar to view the full image.

در طبیعت هم ممکن است حیوانی رنج بکشد. چرا فقط ضجری را که توسط انسان​ها بر حیوانات تحمیل می​شود در نظر بگیریم؟

بله در طبیعت هم ممکن است یک حیوان رنج بکشد و بمیرد ولی آیا همین قضیه در مورد انسان​ها هم صادق نیست؟ هر کس ممکن است بر اثر تصادف، سوانح، فجایع طبیعی و غیره دچار بدترین نوع رنج شود و یا به بدترین وضع بمیرد ولی آیا یک جانی که کسی را در جایی زندانی کرده است یا کسی را شکنجه کرده است یا کسی را کشته است می​تواند بگوید "اگر من این کار را نمی​کردم، باز هم ممکن بود این شخص به دلایل دیگر دچار این رنج شود؟"


علاوه بر این، درد و رنجی که به واسطۀ قوانین طبیعت بر حیوانات وارد می​شود، هرگز نمی​تواند با درد و رنجی که توسط انسان​ها بر آنها وارد می​شود، هم ترازی کند. کدام درد و رنج می​تواند با درد و رنجی که ما هر روز و هر لحظه به میلیون​ها حیوان پرورشگاهی، آزمایشگاهی و حتی خانگی وارد می​کنیم برابری کند؟ طبیعت لزوماً عادل نیست ولی شکنجه گر هم نیست. شکنجه گری خصلتی است که تنها در نوع بشر وجود دارد و بس.

Click this bar to view the full image.

به هر حال حیوانات انسان نیستند.

وقتی از حقوق حیوانات صحبت می​کنیم، منظور به هیچ عنوان حقوق مساوی یا حتی مشابه با انسان​ها نیست. دادن حقوق مشابه حقوق انسانی به حیوانات نه ممکن است، نه لازم است و نه به نفع حیوانات. ساختار فکری و اجتماعی حیوانات بسیار ساده​تر از انسان​هاست. حیوانات نه به الگوهای پیشرفتۀ اجتماعی و سیاسی نیاز دارند، نه به سواد و تحصیل، نه به تکنولوژی. همۀ آنها به آزادی، نور خورشید، فضای کافی و مناسب برای نشان دادن رفتارهای طبیعی خود، غذای طبیعی و همراهی با هم​نوعان خود نیاز دارند. ما تنها یک وظیفه داریم: از زیر پا گذاشتن حقوق طبیعی حیوانات خودداری کنیم.









من حیوانات را دوست ندارم. چرا باید از حقوق آنها دفاع کنم؟



شرط لازم برای احترام به حقوق حیوانات علاقه به آنها نیست. آیا ما تمام افرادی را که با آنها در ارتباط هستیم دوست داریم؟ نه! ولی با این حال به حقوق انسانی آنها احترام می​گذاریم. این قسمتی از انسانیت ماست. من سوسک​ها را دوست ندارم ولی اگر ببینم کسی بال​های یک سوسک زنده را می​کند یا به هر ترتیب دیگر او را شکنجه می​کند، جلویش را می​گیرم.


علاقه و احترام به حیوانات از بسیاری جهات مانند علاقه و احترام به کودکان است. کسی که به کودکان عشق می​ورزد، از زندگی خود لذت بیشتری می​برد ولی لازم نیست همه عاشق کودکان باشند تا در مقابل ظلم به آنها اعتراض کنند. بیشتر مردم حتی اگر علاقه ای به کودکان و دنیای آنها نداشته باشند همچنان خود را موظف به رعایت حقوق آنها می​دانند و در برابر موارد کودک​آزاری یا خشونت در مقابل آنها در برابر خاطیان می​ایستند. تنها دو دسته از مردم از این قاعده مستثنی هستند: کسانی که از سلامت روحی و روانی محروم هستند و مردم بی​مسئولیت که به نظر من، باز هم جزء دستۀ اول محسوب می​شوند.







امروز باید گوسفند یا گربه ای را نکشیم، لابد فردا باید پشه​ای را که دارد خونمان را می​مکد ناز کنیم!


چیزی که در حال حاضر در رابطۀ میان انسان و حیوان وجود دارد یک بینهایت است: یک بینهایت منفی و سیاه که با نکشتن یک پشه که دارد خون ما را می​خورد چندین سال نوری فاصله دارد. آیا ما نمی​توانیم به چیزی بینابین این دو فکر کنیم؟ هر کس حق دارد برای دفاع از خود حشره، حیوان یا حتی انسانی را بکشد. احتمالاً ما روزانه حشرات بی​گناه زیادی را نیز له می​کنیم یا ممکن است بر اثر تصادف یا هر چیز دیگر باعث مرگ انسان یا حیوان بی​گناهی شویم ولی قتل و آزار موجودات بی​آزار از روی عمد با هیچ یک از قوانین اخلاقی سازگاری ندارد.


برخی کارها در هر شرایطی زشت، غیر اخلاقی و نکوهیده هستند مثلاً کشتن یا آزار یک حیوان برای سرگرمی در تمام زمان​ها، مکان​ها و شرایط زشت و نکوهیده است در حالی که کشتن یک حیوان از زور گرسنگی و ناچاری غیر اخلاقی محسوب نمی​شود ولی اگر همین حیوان در شرایطی کشته شود که انتخاب دیگری برای ادامۀ زندگی وجود دارد این کشتن با اخلاق سازگاری ندارد چنانکه سیزرو از قول حیوانات می​گوید:


" من از تو انتظار ندارم وقتی در مضیقه هستی به من رحم کنی بلکه تنها زمانی که در تو تمایلات ظالمانه هست. مرا بکش تا بخوری ولی مرا نکش تنها برای آنکه بهتر بخوری!"


لئو تولستوی در جواب به کسانی که می پرسند این مرز تا کجا ادامه دارد چنین می​گوید:
"اگر نمی​توانی انسانی را بکشی- خوب است، اگر نمی​توانی گاو یا پرنده​ا​ی را بکشی بهتر است، اگر نمی​توانی هیچ ماهی یا حشره​ا​ی را بکشی بهتر است. سعی کن تا جایی که می​توانی پیش بروی. به این مسئله فکر نکن چه چیز ممکن و چه چیز ناممکن است. تو





هر آنچه در توان داری انجام بده، همه چیز به این نکته بر می​گردد."




کسانی که از حقوق حیوانات دفاع می​کنند زیادی احساساتی نیستند؟


هنری سالت در این باره می​گوید:
"قبل از هر چیز، باید با حس تمسخر نسبت به دفاع از حقوق حیوانات که "احساساتی بودن" فرض می​شود مقابله کرد و آن را دور ریخت. ترس از این اتهام مضحک نهضت انسانیت را از بسیاری از کارکنان که در غیر این صورت، هم​یاری می​کردند محروم می​کند و تا حدودی مسئول لحن بی​دلیل محجوب و پوزش​آمیزی است که در بین بشردوستان جا افتاده است. ما باید با این تمسخر روبرو شویم و بدون کمترین شبهه آن را به کسانی برگردانیم که به راستی شایستۀ آن هستند. این تمسخر باید به "آدم​های پست" و "فروشندگان بوالهوس" برگردد- به احمق​هایی که برای تحمیل رنج بر حیوانات دلیلی قانع کننده​تر از این ندارند که بگویند "برای خود حیوانات بهتر است" - به گوشت​خوارانی که زیر این عقیدۀ زاهدانه تقّلا می​کنند که حیوانات به عنوان غذا برای ما "فرستاده" شده​اند- به زنان احمقی که فکر می​کنند جنازۀ یک پرنده زینتی شایسته برای کلاه است- به ورزشکاران کندذهنی که فکر می​کنند جذابیت مسابقات انگلیسی در تمرین شکار روباه است- و دانشمندان نیمه​روشنی که نمی​دانند آزمایش روی حیوانات پی​آمدهای اخلاقی و معنوی دارد که کمتر از پی​آمدهای جسمی نیستند."

Click this bar to view the full image.

در زمانی که حقوق انسان​ها در بیشتر جاهای دنیا زیر پا گذاشته می​شود، چرا باید نگران حقوق حیوانات باشیم؟


حقوق بشر و حقوق حیوانات نه تنها دو بحث مجزا نیستند، بلکه مکّمل و مشوّق یکدیگر هستند. هنری اس سالت نویسنده، بشر دوست، اصلاح​طلب و فعال حقوق حیوانات در این باره می​گوید:


"رهایی انسان از خشونت و بی عدالتی، آزادی حیوانات را به همراه خواهد آورد. هر دو اصلاح به طور جدایی​ناپذیری به هم متصل هستند و هیچ کدام به تنهایی به تحقق کامل نمی​رسد."


حقوق بشر و حقوق حیوانات آنچنان به هم مربوط هستند که محبوب​ترین و سرشناس​ترین فیلسوفان و فعالان صلح طرفداران بی​شائبۀ حقوق حیوانات بوده​اند. آلبرت شوایتسر، پزشک و فیلسوف، متخصص الهیات و برندۀ جایزۀ صلح نوبل می​گوید:
"تا زمانی که بشر دایرۀ محبت خود را به همۀ موجودات زنده گسترش ندهد، به صلح دست نخواهد یافت."
لئو تولستوی انسان​شناس، فیلسوف و نویسندۀ روسی در این باره می​گوید:


"از حیوان​کشی تا آدم​کشی و از حیوان​آزاری تا انسان​آزاری تنها یک قدم فاصله است."
و همچنین:
"تا زمانی که کشتارگاه​ها وجود دارند، میدان​های جنگ وجود خواهند داشت."


این وظیفۀ انسانی ماست که بدون قائل شدن تبعیض از اعمال خشونت و ظلم در برابر هر موجود زنده جلوگیری کنیم. اگر بی​عدالتی و ظلم در برابر حیوانات را جایز بدانیم، این بی​عدالتی خیلی سریع در بقیۀ ابعاد جامعه ریشه می​دواند. عدالت تنها در صورت فراگیر بودن پایدار خواهد ماند.









اگر بخواهم از حیوانات حمایت کنم مورد مسخره قرار می​گیرم.


آلبرت شوایتسر (Albert Schweitzer) پزشک و فیلسوف آلمانی، متخصص الهیات و برندۀ جایزۀ صلح نوبل در این باره می​گوید:
"این تقدیر هر حقیقت است که وقتی برای اولین بار عنوان می​شود، مورد تمسخر قرار گیرد. زمانی تصور اینکه سیاهان واقعاً انسان هستند و باید مانند انسان با آنها برخورد شود، احمقانه به نظر می​رسید. آنچه زمانی احمقانه به نظر می​رسید، امروز یک حقیقت بدیهی است. امروز تقاضای احترام مساوی برای تمام اشکال زندگی به عنوان لازمۀ جدی اخلاق منطق​گرا اغراق​آمیز به نظر می​رسد ولی زمانی فرا خواهد رسید که مردم شگفت​زده خواهند شد که در زمان​های بسیار دور انسان​هایی وجود داشتند که تشخیص دادند آزار بدون تفکر به زندگی، با اخلاق واقعی منافات دارد. اخلاقیات در کامل​ترین حالت خود، مسئولیت نسبت به هر چیزی است که زندگی
دارد.


"


برگرفته از حقوق حیوانات