به گزارش مهر، گوزن زرد ايراني با نام علمي Persian Fallow Deer يکي از گونه هاي منحصر به فرد خانواده گوزن هاست و جثه اش از مرال کوچک تر است. گوزن هاي زرد نر شاخ هاي بلند و نسبتا پهني دارند و رشد شاخ ها از يک سالگي به بعد شروع مي شود.
در اين گونه زيبا در فصل تابستان رنگ پشت و پهلوها زرد متمايل به قرمز و زير بدن، کفلها و دم سفيد است. در قسمت پشت و پهلوها خالهاي سفيد مشخصي دارد و وزن اين گونه بين 50 تا 130 کيلوگرم است.
زيستگاه کنوني اين گونه منحصر به فرد جنگلهاي متراکم زاگرس و بيشه زارهاي خوزستان است در حاليکه به گفته کارشناسان گوزن زرد ايراني در حدود 150 سال پيش در جنگلهاي انبوه و متراکم لرستان مي زيسته که به مرور زمان نسل اين گونه در اين منطقه از ميان رفته است.
با اين اوصاف محيط زيست لرستان با تدابير ويژه اي به دنبال احيا نسل اين گونه در جنگلهاي استان است تا بار ديگر گوزن زرد بازگشت به سرزمين نياکانش را جشن بگيرد.
ايجاد سايت گوزن در قالب پيشنهادات دور سوم سفر به لرستان
مدير کل محيط زيست استان لرستان در اين رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد د سخناني اظهار داشت: ايجاد سايت گوزن زرد در منطقه "کلدر" در اين استان در مرحله مطالعه و امکان سنجي قرار دارد.
محمد حسين بازگير ادامه داد: اين در حالي است که ايجاد اين سايت در مصوبات دور سوم سفر هيئت دولت به استان نيز پيشنهاد شده و جزء پيشنهادات نهايي سفر نيز قرار گرفته است.
وي ايجاد سايت گوزن زرد را زمينه ساز احيا نسل اين گونه منحصر به فرد در لرستان دانست و يادآور شد: براي اجراي فاز اوليه اين پروژه اعتباري بالغ بر دو ميليارد تومان پيشنهاد شده است.
براي اطلاع از وضعيت منطقه کلدر و قابليت هاي اين منطقه براي ايجاد سايت گوزن زرد به سراغ يکي از متخصصان محيط زيست رفتيم. دکتر بهروز بهروزي راد داراي دکتراي علوم محيط زيست و از اساتيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات اهواز و از چهره هاي برجسته در حوزه محيط زيست است.
يک متخصص محيط زيست: کلدر قابليت ايجاد سايت گوزن زرد را دارد
يك متخصص محيط زيست در خرم آباد اظهار داشت: در بازديدهايي که از منطقه کلدر استان لرستان داشتم اين منطقه علاوه بر اينکه سيماي خوبي دارد با خواسته هاي گوزن زرد نيز مطابقت دارد.
بهروزي راد خواسته هاي گوزن زرد را شامل آب، غذا، پناهگاه و امنيت دانست و بيان داشت: منطقه در نظر گرفته شده براي ايجاد سايت گوزن زرد علاوه بر اينکه به لحاظ حضور ماموران محيط زيست از نظر امنيتي مشکلي ندارد از نظر پناهگاه نيز با توجه به توپوگرافي منطقه و پوشش انبوه درختان بلوط داراي ويژگيهاي لازم است.
وي با اشاره به وسعت نزديک به 300 هکتاري منطقه در نظر گرفته شده، بيان داشت: اين وسعت براي نگهداري 15 گوزن کفايت مي کند.
اين استاد دانشگاه تنها مشکل منطقه را نبود منبع طبيعي آب دانست و بيان داشت: بايد به صورت مصنوعي در سطح منطقه منبع آب ايجاد شود که اگر اين امر محقق شود گوزن زرد مي تواند در اين منطقه پرورش داده شود.
گوزن زرد بعد از 100 سال به زيستگاه اجدادي اش بازمي گردد
بهروزي با اشاره به برگرداندن گوزن زرد به زيستگاه اجدادي اش، يادآور شد: دامنه هاي زاگرس در لرستان و بلوط‌زارهاي اين منطقه در حدود 100 تا 150 سال پيش زيستگاه گوزن زرد بوده است و از نظر ژنتيکي اين گونه بايد با خلق و خوي اين منطقه آشنا باشد.
وي با تاکيد بر ضرورت مديريت کردن منطقه پس از ايجاد سايت، خاطر نشان کرد: بايد تلاش شود بعد از افزايش جمعيت گوزن زرد در سايت ايجاد شده تعدادي از گوزن ها در طبيعت رهاسازي شوند وگرنه در غير اين صورت اين پروژه هم راه به جايي نخواهد برد.
اين متخصص محيط زيست با اشاره به تجربيات مشابه در اين زمينه، يادآور شد: ما در مناطق مختلف داريم که گوزن زرد را محصور مي کنند و در اسارت و با تغذيه دستي تعداد اين گونه افزايش مي يابد ولي پس از رهاسازي اين گونه در طبيعت دوام نمي آورد چرا که شرايط زندگي در طبيعت را فراموش کرده است.
بهروزي تصريح کرد: اگر اين موضوع در مورد سايت گوزن زرد در لرستان هم تکرار شود ما تنها يک کلوني از گوزن زرد داريم که براي ديدن افراد به عنوان نمادي از کوههاي زاگرس قابل استفاده است.
گوزن زرد هم اکنون تنها در کرخه وجود دارد
وي با تاکيد بر اينکه پس از افزايش تعداد گوزن زرد بايد اين گونه در طبيعت رهاسازي شود، يادآور شد: در حال حاضر گوزن زرد به صورت حيات وحش تنها در حوزه دز و کرخه جود دارد که مطابق آماري نه چندان دقيق با توجه به مطالعاتي که خودم در طبيعت کرخه انجام دادم اين تعداد بين 30 تا 32 راس تخمين زده مي شود.
اين استاد دانشگاه فزود: اين در حالي است که به صورت کلوني اين گونه در مناطق مختلف کشور از جمله ميانکتل فارس، دشت ناز ساري، جزيره اشک درياچه اروميه، جزيره کبودان و در کرخه خوزستان در حصار نگهداري مي شود.
نگهداري گوزن زرد تاکنون بابرنامه نبوده است
بهروزي با تاکيد بر اينکه در برخي از اين مناطق کار نگهداري و پرورش گوزن زرد خيلي با برنامه نبوده است، يادآور شد: اين موضوع از يک نظر براي گوزن زرد خطرناک است چرا که با استمرار اين روند ممکن است ما در اين سايت ها پس از چند نسل ديگر همان گوزن زرد با ژن خالص را نداشته باشيم.
وي ادامه داد: البته از سوي ديگر نيز مي توان حداقل با نگهداري اين گونه در کلوني ها از انقراض نسل گوزن زرد جلوگيري کرد.
اين متخصص محيط زيست با بيان اينکه نگهداري گوزن زرد در اسارت از سال 1335 در ايران شروع شده است، بيان داشت: اين در حالي است که با گذشت بيش از 50 سال ما هنوز نتوانسته ايم گوزن زرد را زياد کنيم و به زيستگاه اصلي اش بازگردانيم.
بهروزي به اشاره به دلايل عدم موفقيت ين پروژه ها تاکنون بيان داشت: از نظر علمي اين موضوع از دو جهت قابل بررسي است يکي اينکه يا مکان هاي نگهداري اين گونه مناسب نبوده است و يا اينکه طرز نگهداري از گوزن زرد علمي و اصولي نبوده است به طوريکه اين گونه پس از رهاسازي در طبيعت به راحتي از بين مي رود چرا که به دليل نوع نگهداري شکارچيان طبيعت را نمي شناسد.
گوزن زرد در طبيعت حال احيا نيست
وي با تاکيد بر اينکه گوزن زرد در حال حاضر در طبيعت ايران در حال احيا نيست، خاطر نشان کرد: اگر اين پروژه ها منجر به اين مي شد که حداقل 25 راس از گوزن زرد در طبيعت رهاسازي مي شد و زنده مي ماند آنگاه اين اميد وجود داشت که بگوييم گوزن زرد در طبيعت ايران در حال احيا است.
اين استاد دانشگاه با تاکيد بر در معرض انقراض بودن اين گونه در طبيعت، يادآور شد: از نظر تعريف هاي جهاني هم گونه اي که در اسارت و در کلوني زنده نگه داشته شده از خطر انقراض نرهيده است.
بهروزي با اشاره به اميدواري ها در مورد ايجاد سايت گوزن زرد در منطقه کلدر لرستان، بيان داشت: ما اين اميد را داريم که در اين منطقه پرورش گوزن زرد از حالت دامداري به پرورش و تکثير در شرايط طبيعي تبديل شود.
وي ابراز اميدواري کرد ايجاد سايت گوزن زرد در استان لرستان به عنوان زادگاه نياکان اين گونه منحصر به فرد زمينه احيا نسل اين گونه زيبا را فراهم سازد.



منبع : جام جم آنلاین

Original thread: گوزن زرد به سرزمين اجدادي‌اش باز مي‌گردد, Author: amirhmf, Site: تالار گفتگوی پرشین پت(مای پت)