صفحه-نخست » دنیای حیوانات

انتقال جانوران به محيط هايي دور از زيستگاه طبيعي آنها ، پيامدهاي منفي گسترده تري براي محيط زيست دارد


انتقال جانوران به سرزمين هاي بيگانه پيامدهاي وخيم دارد .


کارشناسان مي گويند انتقال جانوران به محيط هايي دور از زيستگاه طبيعي آنها فقط باعث نابودي نسل حيواناتي که شکار آنها هستند نمي شود بلکه پيامدهاي منفي گسترده تري براي محيط زيست دارد.
در طول ۶۰سال گذشته مارهاي درختي قهوه اي به نماد عواقب وخيمي تبديل شده اند که با ورود جانوران مهاجم به محيط هايي که جانوري آنها را شکار نمي کند به وجود مي آيد.

اين مارها که ساليان سال زاد و ولد آنها کنترل نشده بود نسل تقريبا تمامي انواع پرندگان بومي در جزيره “گوام” در اقيانوس آرام را از بين برده اند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از سايت دانشگاه واشنگتن ، خسارات و زيانهاي متعدد ديگري نيز به مارهاي درختي قهوةاي نسبت داده مي شود که کاهش شديد جمعيت برخي از ديگر جانوران بومي در جنگل هاي گوام، حمله به کودکان و حيوانات اهلي و قطع جريان برق از جمله آنهاست.


اما تحقيق جديد زيست شناسان دانشگاه واشنگتن حاکي از آنست که آثار غيرمستقيم تکثير غيرطبيعي اين مارها بسيار گسترده تر است در حدي که شايد دور از ذهن به نظر آيد مثلا تغيير در الگوي پراکندگي و شمار درختان بومي و تغيير بيشتر در زيست بوم هايي که از مدتها قبل نيز صدمه ديده بودند.


“هالدر راجرز ” دانشجوي دکتراي زيست شناسي در دانشگاه واشنگتن مي گويد ۲۵سال است که پرندگان بومي جزيره گوام ناپديد شده اند و همه فقط روي اين موضوع متمرکز شده اند در حالي که با توجه به اين که پرندگان از اجزاي اساسي زيست جنگل ها هستند، نبود آنها آثار فزاينده اي روي کل جامعه جنگلي دارد.


پرندگان معمولا بخش کوچکي از حيات جنگل را تشکيل مي دهند اما نقش آنها در گرده افشاني، پراکندن بذر در اطراف جنگل و کنترل حشراتي که از گياهان تغذيه مي کنند، بسيار مهم است.

جزيره گوام حدود ۴۸کيلومتر طول و ۸تا۲۴کيلومتر عرض دارد و تقريبا در ۶هزار کيلومتري غرب هاوايي قرار گرفته است.
به دنبال جنگ جهاني دوم مار درختي قهوه اي تصادفا از جزاير آدميرالتي وارد گوام شد.در اين جزيره جانوراني که شکارچي اين مارها باشند بسيار اندک است به همين دليل شمار اين مارها در حدي غيرطبيعي افزايش يافته است بطوري که اکنون تعداد آنها در هر ۵/۲کيلومتر مربع سه هزار عدد تخمين زده مي شود و برخي از آنها تا حد غيرطبيعي ۳متر رشد مي کنند.


قبل از ورود مار درختي قهوه اي در جزيره گوام ۱۲گونه پرنده بومي جنگلي وجود داشت اما اکنون نسل ده گونه از آنها منقرض شده و تعداد دو گونه باقي مانده به ۲۰۰عدد نمي رسد. هرچند پرنده هاي غيربومي نيز در گوام وجود دارد اما بعد از منقرض شدن نسل گونه هاي بومي شمار اندکي از آنها به اين جزيره آمده اند و هيچکدام از آنها در جنگل زندگي نمي کنند. به همين دليل پرندگان بسيار کمتري از دانه هاي درختان تغذيه مي کنند و در نتيجه تعداد کمتري را از درختان روي زمين مي اندازند.
اين موضوع مي تواند دو اثر منفي روي جنگل هاي بومي داشته باشد يکي آنکه برخي از گونه هاي گياهي براي بذرافشاني مطمئن و موثر به پرندگان متکي هستند و ديگر آنکه گونه هايي که بذر مي خوردند و قارچ هايي که بذرها را از بين مي برند غالبا درست زير درخت صاحب بذر بصورت انبوه اجتماع مي کنند به همين دليل درختان براي فرستادن بذرها به خارج از دايره محدود دور خود به پرندگان نياز دارند.
به گفته اين محقق حداقل بخشي از پراکندن بذر ۶۰تا۷۰درصد گونه هاي درختي در جنگلهاي بومي توسط پرندگان انجام شده است.



راجرز و همکارانش با آزمايش هاي گسترده اي دريافتند بذرهاي نوعي درخت بومي از نزديک ترين درخت مادر در جزيره گوام تا شعاع تقريبا ۵متري و بخش اعظم آن ها در شعاع زير دو متر ديده مي شوند در حالي که در جزاير مشابهي که مار درختي قهوه اي ندارند اين شعاع دو تا سه برابر است.

اين محققان مي گويند اين يافته ها مي تواند در مورد سراسر جهان صادق باشد و در مناطقي که نسل پرنده در آنها کاملا منقرض نشده اما شمار آنها رو به کاهش است ممکن است آثاري مشابه آنچه در جنگلهاي گوام وجود دارد، مشاهده شود.

به گفته او مطالعات اخير نشان مي دهد جمعيت پرندگان در سراسر جهان رو به کاهش است و فقط در ايالات متحده ۲۵درصد گونه ها در معرض خطر انقراض نسل قرار دارند.

راجرز که نتايج تحقيق خود را در نشست انجمن بوم شناسي امريکا ارايه کرد مي گويد شواهد نشانگر آنست که در گوام جمعيت عنکبوت به مراتب بيشتر از جزاير نزديک به آن است و او معتقد است که اين موضوع تا حد زيادي مي تواند ناشي از کاهش شديد در شمار پرندگان اين جزيره باشد.


به گفته او يک اثر غيرمستقيم و مهم ديگر ، تغيير در الگوي پراکندن بذر درختان باشد که در نتيجه آن در آينده نزديک جنگلهاي باقي مانده در گوام از مجموعه متنوعي

از گونه هاي مختلف به توده هاي پراکنده اي از درختاني هم جنس تبديل شوند که فضاي باز ميان آنها قرار دارد.
راجرز گفت “کاملا منطقي به نظر مي رسد اگر پرنده اي باشد، دانه ها نمي توانند از درختان مادر فاصله بگيرند و اين دقيقا همان چيزي است که تحقيق ما آن را نشان مي دهد. تفاوت ميان پراکندگي درختان در جزيره گوام و “سايپان” نزديک ترين جزيره به آن بخاطر عواقبي که براي جنگلهاي گوام دارد و نيز بخاطر جنگلهاي تمام دنيا که با کاهش يا انقراض نسل پرندگان روبرو هستند ، بسيار هشدار دهنده است.