منظور از رفتارشناسی تغذیه ای کاسکو؛ عادات تغذیه ای کاسکو در هنگام غذا خوردن، انواع غذاهای مورد علاقۀ هر کاسکو و نحوۀ برخورد کاسکو با غذادهنده است.
در طبیعت، کاسکوها در لابه لای درختان در جنگلها زندگی می کنند و از انواع میوه ها، بذور جنگلی و جوانۀ شاخه های درختان تغذیه می کنند. همچنین در فصل به محصول نشستن مزارع و باغ ها، کاسکوها به صورت گله ای به مزارع هجوم می برند و با محصول یا خرمن کشاورزان مهمانی راه می اندازند. جوجه کاسکوها در حالت طبیعی تا سه الی چهار ماهگی توسط والدین تغذیه می شوند. والدین غذاهایی که می خورند، در چینه دان خود ذخیره می کنند و وقتی به آشیانه بر می گردند، با بالا آوردن غذای خیس خورده در چینه دان و قرار دادن آن در دهان جوجه ها، آنها را تغذیه می کنند. جوجه ها در حدودسه ماهگی یا بیشتر با درآمدن کامل پرهای بدن وبال، جثه ای تقریباً به اندازۀ والدین خود پیدا می کنند و می توانند به پرواز درآیند. از اینپس جوجه ها نیز به همراه والدین از میوه ها و بذور جنگلی تغذیه می کنند و در هنگام هجوم به مزارع، جوجه ها نیز به همراه سایر افراد گله به تغذیه از محصولات باغی و زراعی می پردازند.
وقتی کاسکوها به پرنده فروشی ها راه می یابند، پرنده فروش ها معمولاً آنها را با تخم آفتابگردان دور سفید یا تخم آفتابگردان قرمز و بلال یا نخود خیس داده تغذیه می کنند. اما این غذای کاملی برای کاسکوها نیست و اگر کاسکوها به مدت طولانی در پرنده فروشی بمانند، قطعاً دچار سوء تغذیه خواهند شد.
کاسکوها وقتی سیر باشند، از غذایشان همچون اسباب بازی استفاده می کنند. به این معنی که غذای خود را تکه تکه کرده و پرتاب می کنند که ممکناست روی سینی قفس بریزد یا از لای سیمهای قفس به محیط اطراف قفس بریزد.
رفتارهای تغذیه ای کاسکوها در حالت وحشی و اهلی متفاوت است. کاسکوها هر چه وحشیتر باشند، سخت تر غذا از دست قبول می کنند و اصولاً تا وقتی اهلی نشوند، وقتی صاحبشان با دستغذایی به طرف منقارشان نزدیک کند، غذارا با حالت عصبانیت با منقار میگیرند و پرتاب می کنند و اگرزیاد گرسنه باشند، می خورند. بدیهی است تا مدت 3 ماه این رفتار تغذیه ای ادامه دارد، اما جوجه کاسکوی شما روز به روز با شما و محیط جدید زندگی اش آشنا می شود و طبعاً ترس و رفتارهای خشن آن در هنگام نزدیک شدن شمابه قفس کمتر می شود.
وقتی کاسکو اهلی شد، نه تنها حالت تهاجمی یا ترس خود را از دست می دهد، بلکه به راحتی روی دست صاحبش و احتمالاً افراد خانواده می آید و از روی دستش بالا می رود و روی شانۀ فرد می نشیند. از این مرحله به بعد، هم غذا دادن به کاسکو راحت می شود و هم صاحب کاسکو متوجچه شده است که کاسکویش از چه غذاهایی بیشتر خوشش می آید. بسیاری خیال می کنند عمدۀ غذای کاسکو باید از تخم آفتابگردان تأمین می شود. در حالی که چنین نیست؛ کاسکوها همه چیز می خورند و فقط چیزهای سمی برای آنها مضر است. غذای کاسکو باید متنوع باشد تا تمام مواد غذایی مورد نیاز به بدنش برسد.بنابراینسعی کنید غذاخوری کاسکو رااز تخم آفتابگردان پر نکنید، زیرا کاسکو به علت علاقه مند بودن به شکستن تخمه، با تخمه آفتابگردان شکمش را سیر می کند و اگر غذایدیگری جلویش بگذارید با آن بازی می کند و در واقع آن غذا را تلف می کند.
به منظور سرگرم شدن، کاسکو به طور طبیعی به جویدن شاخه های نرم درختان نیز دارد. اگر شاخه درخت در اختیار نداشته باشد، چنان چه سیر باشد، داخل قفس به ور رفتن با غذا و تلف کردن آن مشغول می شود یا دور قفس می چرخد یا به استراحت می نشیند یا به پرآرایی مشغول می شود. بنابراین توصیه های علمی و تجربی رابه شرح زیر در تغذیه کاسکو به کار گیرید تا کاسکوی شما دچار سوءتغذیه نشود و اتلاف غذا به حداقل برسد:
(1) حداکثر یک سوم غذای مورد نیاز روزانۀ کاسکو را از تخم آفتابگردان تأمین کنید.
(2) انواع میوه ها و سبزیجات را به صورت خرد شده به مقدار یک سوم غذای مورد نیاز روزانه در اختیار کاسکو قرار دهید. هویج، سیب، حبه های انگور، انواع سبزی ها، میوه ها، کلم و غیره؛ وقتی به صورت مخلوط وخرد شده در اختیار کاسکو قرار گیرند، تمام انواع ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز کاسکو را تأمین می کنند.
(3) یک سوم غذای روزانه مورد نیاز کاسکو را از دانه های پخته؛ مثل ذرت، نخود، لوبیا، لپه، باقلا، عدس، ماش، گندم یا دانه های خیس داده و جوانه زده تأمین کنید. از تغذیه استخوان ران مرغ پخته به کاسکو غافل نشوید. شما می توانید وقتی خوراک مرغ می خورید، استخوان ران مرغ را به کاسکو بدهید. کاسکو استخوان مرغ را بسیار دوست دارد و علاوه بر خوردن مغز استخوان، مقداری از استخوان را هم خوب می جود و می خورد و به این ترتیب، مقدار زیادی از نیازهای غدایی اش به کلسیم، فسفر، پروتئین و غیره را تأمین می کند.
برای تغذیه حالت پختۀ بذور مذکور، ابتدا همه آن ها را به طور مخلوط در یک دیگ زودپز بریزید و آن را بشویید و سپس بپزید. مراقب باشید که دانه ها زیاد پخته و له نشوند. سپس از این غذا به مقدار یک سوم کل غذای روانه در غذاخوری کاسکو بریزید. تغذیه این غذا را به مدت 10 روز ادامه دهید تا به طور دقیق برای شما مشخص شود که کاسکوی شما کدام یک از دانه ها را می خورد و کدام را نمی خورد. وقتی متوجه شدید که کاسکوی شما یک یا چند دانه را نمی خورد، در نبوت بعدی پخت، آن دانه ها را حذف کنید. این رژیم غذایی که شامل یک سومتخم آفتابگردان، یک سوم میوه و سبزی و یک سوم دانه های پخته یا خیس داده یا تازه (مثل دانه های تازۀ بلال که به صورت بلال تکه تکه شده در اختیار کاسکو قرار می گیرد) می شود به علاوه استخوان ران مرغ و تعارف هر نوع غذایی که خودتان می خورید بهکاسکو، به طور کامل تمامی احتیاجات غذایی کاسکو را از لحاظویتامین ها، مواد معدنی، انرژی، اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب ضروری تأمین می کند.
بدیهی است اگر هر روز بخواهید براییک کاسکو در خانه چنین غذایی را بپزد؛ وقت گیر، پرهزینه و نامعقول است. بنابراین شما می توانید با پختن حدودیککیلوگرم از مخلوطدانه های مورد علاقه کاسکوی خود و ریختن آن به اندازه مصرف یک روز در هر کیسه فریزر و نگهداری از آن در حالت انجماد، هر روز از فریزر یک کیسه خارج کنید و پس از ذوب شدن کامل، آن را در غذاخوری کاسکو بریزید.البته پرنده فروشها که تعدادی کاسکو و طوطی های دیگر و سایر پرنده ها را دارند، می توانند چندین کیلوگرم از دانه های فوق رابه صورت پخته یا خیس داده و جوانه زده به طور روزانه تهیه و در تغذیه پرندگان مورد استفاده قرار دهند. این نوع غذا برای پرنده فروش ها بسیار اقتصادی تر و مقوی تر از غذاهایی است که روزانه آنها را به صورت تکراری به پرنده های خود تغذیه می کنند.
وقتی مخلوط دانه ها به صورت نیم پز به کاسکوها و دیگر پرندگان موجود در خانه یا پرنده فروشی ها تغذیه شد، شما به زودی در خواهید یافت که کدام یک از اقلام مخلوط دانه ها بیشتر و کدام یک کمتر توسط کاسکو یا پرنده شما خورده می شود. البته در نوبت اولنباید تصمیم بگیرید که یک یا چند قلم بافی مانده در غذاخوری را در نوبت بعدی حذف کنید.زیرا عادات غذایی کاسکوها و دیگر طوطی ها چنیناست که ابتدا ممکن است غذایی را نخورند، ولی پس از مدتی ممکن است به آن عادت کنند.
تمام مواد پختنی را قبل از پختن بشویید. همچنین تمام میوه ها و سبزیهایی که به صورت خام در اختیار کاسکو قرار می دهید، ابتدا بشویید، سپس خرد کنید و بعد به اندازۀ کافی در غذاخوری کاسکو بریزید. تخم آفتابگردان و دیگر بذور مورد استفاده در تغذیه کاسکو را نیز در هر نوبت که می خرید، تمام آن را داخل یک ظرف بزرگ بریزید و آن را از آب پر کنید تا خرده سنگها و گرد و غبار در ته ظرف ته نشین شود.سپس تمام تخمه هایی که روی آب قرار می گیرد را با یک آبکش کوچک بردارید وداخل یک آبکش بزرگ بریزید و پس از عبور دادن آب کافی از روی تخمه های موجود در آبکش بزرگ و شستشوی کامل گرد و غبار، کل آن را رویچند ورق روزنامه زیر آفتاب یا جلوی شوفاژ یا شومینه سریع و کامل خشک کنید و سپس آن را جمع کنید و داخل ظرف مناسبی ذخیره کنید. فراموش نکنید که به خصوص در کشور ما در تولید محصولات زراعی و باغی از سم پاشی برای مبارزه با آفات به شکل بی رویه ای استفاده می شود. لذا سموم مورد استفاده در کشاورزی، به خصوص روی قسمت خارجی تمام محصولات کشاورزی باقی می ماند که اگر این خوراکها را نشسته در اختیار کاسکو یا دیگر پرندگان زینتی قرار دهید، اگرچه فوراً پرندۀ شما نخواهد مرد، ولی سموم در بدنش جمع می شود و سرانجام پرنده را ضعیف، بیمار و تلف خواهد کرد. علت دیگر ضرورت شستشوی بذور قبل از تغذیه به پرنده، گرد و غبار موجود روی بذور گیاهی است.
برای تأمین بهتر احتیاجات غذایی کاسکو؛ از تخمه های شستشو شده، خشک شده و جمع آوری شده به روش فوق. هر یک کیلوگرم مخلوط مذکور، بایست حاوی 800 گرم تخم آفتابگردان خام تهیه شده به روش فوق + 150 گرم نخودچی باشد. نخودچی سرشار از انرژی، مواد معدنی و ویتامینهاست (تحت هیچ شرایطی به کاسکو نمک و یا غذای شور و شیرین ندهید )
جثه جوجه کاسکوها در 3 تا 4 ماهگی به اندازه کاسکوهای بالغ چند ساله می رسد. بنابراین مقدار غذای مورد نیاز آن ها با هم فرقی ندارد. البته یک کاسکو ممکن است روزانه ساعات زیادی را به دور قفسخود بچرخد (ورزش کند) و کاسکوی دیگر ممکن است تحرک کمتری داشته باشد. بنابراین اگر کاسکوی شما فعالیت زیادی دارد، انتظار داشته باشید که غذای بیشتری مصرف کند. در هر دو صورت اگر دیدید کاسکوی شما در حال چاق شدن است، بدانید که پرخوری می کند و باید غذای کمتری، به خصوص از دانه های پخته و تخم آفتابگردان در اختیار آن بگذارید.
کاسکوها در طول شب نیز کم کم غذا می خورند. بنابراین بهتر است هر صبح قبل از دادن اولین وعده غذا به کاسکو، ظرف غذاخوری و آبخوری را کاملاً تخلیه کنید و آنها را با مایع ظرفشویی بشویید و سپس اولین وعده غذا را به مقدار مناسب در ظرف غذاخوری بریزید و آبخوری را با آب تمیز پر کنید. آب آبخوری را روزانه چند بار با آب تمیز عوض کنید و روزانه حداقل یک بار آن را با مایع ظرفشویی بشویید تا از رشد جلبکهای مضر در کف و دیواره های آبخوریجلوگیری شود. همزمان با نظافت ظر وف غذاخوری و آبخوری، سینی زیر قفس را که بایست روزنامه ای روی آن انداخته شود، نظافت کنید و با آب بشویید و پس از انداختن کاغذ باطله یا روزنامه روی کف سینی، آن را در جای خود قرار دهید. البته در مورد نظافت قفس، به خصوص سینی زیر قفس کاسکو، اگر فرصت تمیز کردن روزانۀ آن را ندارید، مانعی ندارد که یک روز در میان آن را نظافت کنید، زیرا اولاً مدفوع کاسکو بی بو است و ثانیاً کاسکو پرنده ای نیست که مثل کبوتر، مرغ مینا و غیره با مدفوع کردن کثافت کاریکند.اگر کاسکوی شما عادت داشته باشد که پوسته های تخم آفتابگردان یا دیگر بذور مصرفی را خارج از غذاخوری و روی سینی کف قفس بریزد، خود به خود بستری ایجاد می شود که حتی اگر چند روز هم آن را نظافت نکنید، تمیز جلوه می کند، بو نمی دهد و از لحاظ بهداشتی هم مانعی ندارد، اما بهتراست نظافت سینی زیر قفس را نیز روزی یکبار انجام دهید.
چرا نظافت روزانه سینی زیر قفس ضروری است و صاحب کاسکو بهتر است در نظافت محیط قفس کاسکو تنبلی نکند؟ واقعیت این است که اگر شما حتی تا یک ماه هم سینی زیر قفس را تمیز نکنید، کاسکو به مروز با پوسته تخمه ها یک بستر روی آن سینی ایجاد می کند و اگرخود شما هر آشغالی دستتان می آید داخل قفس نیندازید وگاهی بهبرداشتن تکه های به هم چسبیده مدفوع + پوسته تخمه و ضایعات سبزیها و میوه ها اقدام کنید، ظاهراً محیط داخلی قفس و سینی زیر قفس کثیف به نظر نمی رسد و چون بو نمی دهد، شما ممکن است به تدریج تنبل شوید و به نظافت قفس و سینی اهمیت ندهید. در حقیقت در مرغداریها هم ابتدا بستری از انواع مختلف چیزهای پوشال مانند روی کف مرغداری می ریزند و سپس اقدام به جوجه ریزی می کنند واین بستر تا پایان هر دورۀ جوجه کشی همچنان به عنوان کفی نرم، عایق و جاذب رطوبت عمل می کند.از کاسکو هم می توان چنان نگهداری کرد. اما فراموش نکنید که از جوجه مرغها درمرغداری نگهداری می شود، نه در محیط خانه شما.
کاسکو روزانه حدود 8 ساعت مشغول خارندن نقاط مختلف بدن خود و پرآرایی می شود. با خارانده شدن بدن توسط منقار، هر نوع ضایعات و چربی خشک شده در سطح پوست به صورت ذراتریز از پوست کنده می شود . بخشی از این ذرات مستقیماً روی سینی کف قفس ریخته می شود و بخشی از آن متعاقب تکان دادن بدن توسط کاسکو روی سینی می ریزد. حال اگر شما هر روز سینی زیر قفس را نظافت و شستشو نکنید، مقدار زیادی از این ذرات همواره روی کف قفس و در لا به لای پوسته های تخم آفتابگردان استکه جزیی از آن را شما می بینید و بیشتر آن را نمی بینید. وقتی درب قفس کاسکو باز شود و کاسکو بیاید روی قفس، اولین کاری که می کند این است که با پاهایش محکم سیمهای قفس را می گیرد و با شدت زیاد بالهایش را به هم می زند. در این حالت اگر دقت کنید، ملاحظه می شودکه شوره های روی سینی به شکل گرد و غباری کاملاً قابل رؤیت در فضای اتاق پخش می شود. باور بفرمایید که اگرمتعاقب نظافت دیر به دیر کاسکو، هر روز و روزانه چندین نوبت کاسکو چنین گرد و غباری را درفضای داخلی خانه به هوا نمی کرد، من توصیه می کردم که بستری با پوسته تخمه روی سینی کف قفس بسازید و دو ماه یکبار به تخلیه و نظافت آن اقدام کنید. اما گردو غبار مذکور، هم موجب کثیفی خانه ما می شود و اگر خانم خانه روزی چند نوبت هم به نظافت خانه اقدام کند، باز هم مشاهده می کنید که روی سطوح صیقلی و براق لایه ای از شوره های کاسکو نشسته است. حال اگر ما مجرد باشیم و به کثیف بودن فضای زندگی اهمیت ندهیم، باز هم مشکل مذکور قابل حل نیست، زیرا وقتی شوره های بدن کاسکو با بال زدن آن در فضای پخش می شود وبرای مدتی در هوا معلق می ماند، و انسانی (به خصوص کودکی و صد بار بدتر نوزادی) در چنان اتاقی باشد، هیچ چاره ای ندارد که برای زنده ماندن نفس بکشد و در هر بار که هوای اتاق رابه داخل ششهای خود می کشد، چه بخواهد، چه نخواهد، مقداری از ذرات معلق موجود در فضای اتاق (شوره های بدن کاسکو) وارد شش هایش می شود. این شوره ها علاوه بر چربی، حاوی پروتئین هایی است که این پروتئین ها به خصوص برای برخی افراد حساسیت به وجود می آورد و اگر فردی مبتلا به آسم باشد، ممکن است وی را راهی بیمارستان کند.
بنابراین یا اقدام به نگهداری از یک حیوان خانگی یا پرنده زینتی در خانه خود نکنید یا تنبلی را کنار بگذارید و روزانهی کبار به نظافت آن اقدام کنید تادچار مشکلاتبهداشتیبرای پرنده یا حیوان خانگی و خودتان نشوید. در محلی که قفس کاسکو را می گذارید، بایست چند ورق روزنامه پهن کنید، به طوری که قفس روی وسط ورقهای روزنامه گذاشته شود. مناسبت این کار به این دلیل است که وقتی شما مشغول نظافت سینی می شوید تا زمانی که سینی را دوباره سر جایش قرار می دهید، ممکن است کاسکو مدفوع کند و کف اتاق یا روی فرش شما را کثیف کند. ضمناً کاسکو در هنگام غذا خوردن، مقداری از غذا یا قسمتهایی از غذا را که دوست ندارد، پرتاب می کند که معمولاً بخشی از مواد پرتاب شده توسط کاسکو به خارج از قفس می ریزد واگر دور قفس روزنامه نباشد، این مواد روی کف اتاق یا فرش شما می ریزد. با رعایت موضوعات این مبحث، تغذیه وبخشی از مراقبتهای بهداشتی کاسکوی شما تأمین می شود.