موارد مصرف: سولفاديازين يكآنتيبيوتيك از دسته سولفوناميدها است. سولفوناميدها در درمان: شانكروئيد،عفونتهايكلام يديايي،كونژوكتيويت،مال اريا، نوكارديازيس، اوتيت گوش مياني،توكسوپلاسموز، تراخم، عفونتهايدستگاه ادراري،لنفوگرانولوما ونروم ،پاراكوكسيديوميكوز وپيشگيريمننژيتو تب رماتيسمي مصرف ميشوند.
مكانيسم اثرسولفاديازين:
سولفوناميدها بدليل شباهت ساختماني با پارآمينوبنزوئيكاسيد PABA بهصورت رقابتي آنزيمديهيدروپتروآت سنتتاز باكتري را كه مسئول تبديل كردن PABA به اسيدديهيدروفوليك است، مهار ميكنند. اين امر در نهايت منجر به وقفه در ساخت پورينها، تيميدين و DNAميگردد.
فارماكوكينتيك سولفاديازين:
همه سولفوناميدها جذبخوراكي خوبي (بيشتر از 70%) دارند.متابوليسم آنها كبدي است. نيمه عمرسولفاديازين تقريبا 10 ساعت است كه درصورت وجود عيب كار كليه به حدود 34ساعت افزايش مييابد. دفع دارو عمدتاكليوي است. غلظت سرمي دارو پس از 6 ـ3ساعت به حداكثر ميرسد.
موارد منع مصرف سولفاديازين:
در صورت وجودحساسيت به سولفوناميدها، فوروسمايد،مدرهاي تيازيدي، سولفونيلها اورهها يامهاركنندههاي كربنيك انيدراز نبايدمصرف شود.
هشدارها:
1 ـ بدليل حلاليت كم دارو در آبو احتمال بروز كريستال در ادرار، مصرفسولفاديازين براي درمان عفونتهايادراري توصيه نميشود.
2 ـ بين سولفوناميدها حساسيت متقاطعوجود دارد و چنانچه بيماري به يكسولفوناميد حساسيت آلرژيك نشان دهد،ممكن است به ساير سولفوناميدها نيزحساس باشد.
3 ـ در موارد زير بايد با احتياط فراوانمصرف شود: ديسكرازي خوني يا كمخوني مگالوبلاستيك ناشي از كمبودفولات، كمبود G6PD، عيب كار كبد و كليه وپورفيري.
عوارض جانبي سولفاديازين:
واكنشهاي حساسيتيجلدي و حساسيت به نور از عوارض شايعسولفاديازين هستند.
تداخلهاي دارويي سولفاديازين: مصرف همزمانسولفاديازين با داروهاي ضد انعقادكوماريني، ضد صرع هيدانتوئيني،داروهاي خوراكي ضد ديابت، داروهايهموليتيك، داروهاي سمي براي كبد ومتوتركسات ممكن است سبب تشديد اثراتاين داروها شود.
نكات قابل توصيه:
1 ـ هنگام مصرف ايندارو بايد به مقدار كافي مايعات مصرفنمود تا ميزان دفع ادرار در روز براي
يك فرد بزرگسال حداقل 1200 ميلي ليترباشد
. 2 ـ بيماران با عيب كار كليه ممكن است به كاهش مقدار مصرف نياز داشتهباشند.
3 ـ سولفوناميدها نبايد در نوزادان با سنكمتر از 2 ماه مصرف شود.
4 ـ دوره درمان با اين داروها بايد كاملشود.
5 ـ مراجعه منظم به پزشك به منظوربررسي و انجام آزمون شمارش تام خونضروري است.
6ـ در صورت بروز سرگيجه بايد احتياط شود.
7 ـ احتمال بروز واكنشهاي حساسيت بهنور با اين داروها وجود دارد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بهعنوان داروي ضد باكترييا ضد انگل مقدار شروع 4 ـ 2 گرم است كهسپس مقدار يك گرم هر 6 ـ 4 ساعتمصرف ميشود. براي پيشگيري ازمننژيت يك گرم هر 12 ساعت به مدت دوروز مصرف ميشود. براي پيشگيري ازتب رماتيسمي يك گرم يكبار در روزمصرف ميشود. در درمانتوكسوپلاسموزيز در بيماران مبتلا به ايدز 2 ـ 1 گرم هر 6 ساعت همراه
با 100mg/day ـ 50 پريمتامين و25mg/day ـ 10 لوكوورين مصرفميشود. در درمان توكسوپلاسموز درخانمهاي باردار يك گرم سولفاديازين هر6 ساعت همراه با mg/day 25 پيريمتامينبعد از هفته شانزدهم بارداري مصرفميشود. همراه با اين رژيم درماني 15 mg/day ـ 5 لوكورين مصرف ميشود.
كودكان : در كودكان با سن بيش از 2 ماه،بهعنوان داروي ضد باكتري يا ضد انگلابتدا 75 mg/kg مصرف ميشود و سپس37/5mg/kg هر 6 ساعت يا mg/kg 25
هر 4 ساعت مصرف ميشود. در درمانتوكسوپلاسموز 50mg/kg سولفاديازينهمراه با mg/kg/day 2 پيريمتامين به مدت 2روز مصرف ميشود. سپس مقدارپيريمتامين به mg/kg/day 1 به مدت 6 ـ 2ماه و سپس mg/kg/day 1 سه بار در هفتهكاهش مييابد. همراه با اين رژيم درمانيmg/day 5 لوكوورين 3 بار در هفته مصرفميشود. اين دارو بايد به مدت 12 ماهمصرف شود. حداكثر مقدار مصرفروزانه در كودكان نبايد بيشتر از 6 گرمباشد.
اشكال دارويي:
Tablet: 500 mg
______________________
تهیه و تدوین: دکتر افسانه زرگر