مراقب محافظ شیشه‌ای چشمان خود باشید! منظورمان قرنیه است؛ قسمت شفاف جلوی كره چشم كه مثل شیشه پنجره داخل چشم را از محیط خارج جدا می‌كند.
قرنیه بخش مهمی از ساختار بینایی است كه پرتوهای نور را به داخل چشم هدایت و آنها را روی پرده شبكیه متمركز كرده و از بافت‌های داخل كره چشم نیز محافظت می‌كند، به همین دلیل شفاف بودن قرنیه اهمیت زیادی در بینایی دارد.
تاری شدید دید، كدورت قرنیه، درد، سرخی و التهاب‌های چشمی از مهم‌ترین علائم هشداردهنده‌ای است كه بیمار را به سمت پیوند قرنیه هدایت می‌كند و با وجود آن كه درمان بسیاری از افرادی كه دچار بیماری‌های خاص چشمی، خشكی بسیار شدید چشم یا اختلالات شدید قرنیه هستند به پیوند قرنیه وابسته است، اما در برخی از بیمارانی كه نیاز به پیوند قرنیه دارند، می‌توان با استفاده از نوعی لنز خاص عمل پیوند را به تعویق انداخت.
دكتر علیرضا حبیب الهی، جراح عیوب انكساری چشم در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: در بسیاری از بیمارانی كه داوطلب پیوند قرنیه هستند، جایگزینی قرنیه بهترین و موثرترین روش درمانی موثر تلقی می‌شود و فقط در برخی از بیمارانی كه مبتلا به قوز قرنیه هستند و قرنیه شفافی دارند، می‌توان از نوعی لنزهای خاص استفاده كرد و تا مدتی عمل پیوند را به تعویق انداخت.
پیوند، موثرترینراه
متخصصان قرنیه اختلالات شدید قرنیه را چنین توصیف می‌كنند: وقتی كه قرنیه ساختار یا عملكرد خود را از دست می‌دهد و قادر به انجام اصلی‌ترین وظایف خود یعنی ایجاد تصویر مناسب روی شبكیه، عبور مناسب نور و حفاظت از بافت‌های داخلی چشم، نیست بایدآن قرنیه را با یك قرنیه دیگر جایگزین كرد.
دكتر حبیب‌الهی درباره ضرورت پیوند قرنیه در بیمارانی كه شفافیت قرنیه‌شان را از دست داده‌اند، می‌گوید: عمل جایگزینی و پیوند قرنیه بهترین و موثرترین شیوه درمانی برای این دست از بیماران است. همچنین بیمارانی كه سطح قرنیه‌شان نامنظم است، راهی جز پیوند قرنیه برای به‌دست آوردن دیدی كه به طور نسبی خوب باشد، ندارند. اما بیمارانی كه شفافیت قرنیه‌شان را از دست نداده‌اند، می‌توانند از نوعی لنزهای تماسی جدید تا مدتی بهره بگیرند و با تنظیم سطح انكساری قرنیه‌شان از طریق این نوع لنزها، عمل پیوند را به تعویق اندازند.
دكتر حبیب‌الهی تاكید می‌كند: بهره‌گیری از لنزهای تماسی برای برخی از بیماران نیازمند پیوند قرنیه فعلا در حد تئوری و بسیار پرهزینه است و همچنان بهترین و موثرترین روش درمانی بهره‌گیری از عمل پیوند قرنیه است.
دكتر جعفرزاده، متخصص بینایی‌سنجی نیز با توضیح این‌كه پیوند قرنیه یك عمل جراحی است كه طی آن قسمت آسیب‌دیده قرنیه بیمار برداشته و با یك قرنیه جدید سالم جایگزین می‌شود، می‌گوید: برخی بیماری‌های ارثی و ژنتیكی كه به مرور باعث ایجاد كدورت در قرنیه یا ناهمواری سطح قرنیه می‌شود از شایع‌ترین اختلالات نیازمند پیوند قرنیه است. به‌عنوان مثال بیماری‌هایی مانند قوزقرنیه در مراحل پیشرفته نیاز به پیوند دارد. برخی ضایعات اكتسابی مانند سوختگی‌های شیمیایی، صدمات فیزیكی و سوراخ‌كننده قرنیه، عفونت‌های میكروبی، ویروسی و قارچی نیز از متداول‌ترین دلایل ایجاد ضایعات منجر به پیوند قرنیه است.
به گفته دكتر جعفرزاده، ایجاد آستیگماتیسم شدید، عیوب انكساری غیرقابل اصلاح با عینك، واكنش‌های التهابی و ایمنی قرنیه پیوندی از مهم‌ترین عوارض پیوند قرنیه است.
وی اضافه می‌كند: البته انتخاب قرنیه اهدایی مناسب، رعایت استانداردهای الزامی بانك چشم، انتقال مناسب قرنیه پیوندی، شرایط استاندارد اتاق عمل، ابزار و امكانات مناسب جراحی و چیره‌دستی جراح تضمین‌‌كننده یك جراحی موفق است. خوشبختانه در ایران پیوندهای قرنیه مبتنی براستانداردهای بسیار بالای جهانی انجام می‌شود و از این لحاظ جزو كشورهای پیشرو در عرصه پیوند قرنیه هستیم.