تالاب بامدژ اهواز که از جمله مهم ترین سایت های پرنده نگری خوزستان محسوب می شود در مجاورت ۳۷ روستا قرار دارد و دارای ۴ هزار هکتار است که با تصرف های انجام شده، ایجاد حوضچه ماهی، خشک شدن عمدی آن از سوی کشاورزان، سرازیر شدن سموم دفع آفات نباتی، صید ماهی با سم و همچنین ایجاد زهکش، روز به روز از مساحت آن کاسته می شود و حیات گیاهان، پرندگان و آبزیان به مخاطره می افتد.
به گزارش سبزپرس، با توجه به اینکه فصل گرما در خوزستان زودتر از بسیاری استان های کشور فرا می رسد و دبی تالاب کاهش پیدا می کند، خطر تصرف و خشک شدن تالاب بامدژ به عنوان یکی از مناطق زمستان گذرانی پرندگان بیش از پیش است.
ساخت سد در بالا دست این تالاب و ساخت کانال توانا برای متصل شدن کرخه و دز، همچنین احداث کانالی به طول هفت کیلومتر در مجاورت این کانال (که به قصد زهکشی و استفاده از زمین‌های اطراف تالاب ایجاد شد) به مرور زمان بامدژ را به آستانه بحران کشانده است.
بی توجهی به حیات تالاب بامدژ در سال های گذشته به قدری فراوان بوده که این تالاب در زمره هیچ کدام از مناطق چهارگانه محیط زیستی (پارک ملی، پناهگاه حیات وحش، منطقه حفاظت شده و اثر طبیعی- ملی) قرار نگرفته است و مدتی است که اداره کل محیط زیست خوزستان به سازمان مرکزی حفاظت محیط زیست پیشنهاد داده است تا این تالاب در زمره مناطق حفاظت شده قرار گیرد.
پیش از این دفتر بررسی های زیست محیطی در معاونت مطالعات پایه و طرح های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان عنوان کرده بود که انجام برنامه ریزی در خصوص مدیریت تالاب، پیشنهاد طرح های اجرایی و مطالعاتی، ارائه برنامه حفاظت و پایش مداوم منابع تالابی، تعیین کاربری های متناسب با وضع کنونی تالاب، احیاء عرصه های تخریب شده، آموزش عمومی در سطوح مختلف، قرار دادن تالاب بامدژ در لیست مناطق چهارگانه، ایجاد هماهنگی میان سازمان ها و ارگان های ذیربط با حفاظت تالاب از جمله موارد اساسی و ضروری است که باید در مدیریت تالاب بامدژ مد نظر قرار گیرد.
این تالاب که منبع بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی، ، بیش از ۱۴۰ گونه پرنده و ۴۰ گونه جانوری دیگر و انواع ماهی بوده است، می تواند در تغذیه آب های زیرزمینی، تنظیم جریان آب، کنترل سیلاب ها، تعدیل در آب و هوا، منبع تولید فراورده های طبیعی، ایجاد مناطق گردشگری، بانک ژن، برگزاری بازدیدهای آموزشی و پژوهشی و… مورد توجه قرار گیرد.
در میان گونه های گیاهی این تالاب می توان به خارشتر خزری و ایرانی، ترنجبین، شیرین بیان، خارپنبه، شاه تره، گل گاوزبان، پونه، کُنار، تاج خروس، نی، گاگله اشاره کرد. همچنین از گونه های جانوری می توان پستاندارانی همچون روباه، شغال، گرگ، کفتار، سمور، خفاش، خارپشت را نام برد. در میان ماهیان نیز کپور، شیربت، بنی، حمری، بیاح در این تالاب زندگی می کنند و خزندگان و دوزیستانی همچون قورباغه، وزغ، لاک پشت، گکو، مار و… و همچنین در میان پرنده گان بومی و مهاجر بیشترین سهم متعلق به خانواده چکاوکیان، حواصیلیان، مرغابیان، آبچلیکان است و در سایر پرندگان می توان به اردک مرمری از گونه های در معرض خطر، چنگر، لیکو خوزی، باکلان، ماهی خورک، اگرت، چوپ پا، آبچلیک، بلبل و… اشاره کرد که در تنظیم اکوسیستم بامدژ نقش دارند.
این تالاب در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری شمال غربی اهواز و در مسیر راه آهن اهواز به اندیمشک قرار داد که در میان چشم‌اندازهای شهرستان اهواز نمونه منحصر به فردی است و خرمی و سرسبزی آن در صورت بهره برداری صحیح از آن از چشم‌اندازهای زیبای طبیعی است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. تناوب و توالی رویشگاه‌های گیاهی با آب و خشکی برای شمار زیادی از پرندگان مهاجر شرایط مطلوب و مطمئنی برای زندگی، آشیانه‌سازی، تخم‌گذاری، تغذیه و زمستان گذرانی فراهم می‌کند.
