چه عواملی یک سوسمار را تبدیل به گزینه ای نامناسب و بد به عنوان حیوان خانگی میکند؟ متاسفانه بسیاری از خزندگانی که امروزه در بازار خرید و فروش حیوانات خانگی به سادگی در دسترس هستند به هیچ عنوان گزینه های مناسبی برای نگهداری در اسارت به شمار نمیروند. نمیتوان به صرف اینکه یک خزنده قیمت ارزانی دارد و یا به سادگی قابل خرید و فروش است، آن را حیوان خانگی مناسبی محسوب کرد.
اندازه بزرگ، خلق و خوی خشن و تهاجم، اصول نگهداری دشوار و سخت و بسیاری فاکتورهای دیگر میتوانند یک سوسمار را به گزینه ای بد و نامناسب به خصوص برای افراد تازه کار بدل کند. معرفی این گونه ها در این فهرست بدین معنا نیست که نباید از آنها نگهداری کرد اما باید توجه کرد که این خزندگان فقط برای افراد با تجربه و حرفه ای و افرادی که زمان خود را وقف این کار کرده اند مناسب هستند.
1. ایگوانا (Iguana)
ایگوانا سبز را میتوان به جرات معمولی ترین و ارزان ترین خزنده خانگی دانست و این مایه شرمساری است. این سوسمارها بسیار زیبا و نسبتا باهوش اند و میتوانند بسیار اجتماعی شوند اما در زمان بلوغ اندازه بسیار بزرگی خواهند داشت. این حیوان در زمان بلوغ بین ۱٫۵ تا ۲ متر طول داشته و دارای زواید تیز و برنده ای بر روی بدن و تعداد زیادی دندان های بزرگ و تیز است. حتی ایگواناهای بسیار دست آموز هم میتوانند تصادفا گازهای دردناکی گرفته و یا ضربات وحشتناکی با دم خود وارد آورند بنابراین توصیه میشود که این حیوانات فقط توسط افراد بالغ در دست گرفته شوند.
ایگواناها نیاز به فضایی معادل نصف یک اتاق خواب و نوردهی و گرمادهی خاص دارند. بچه ایگواناهای کوچک و جذاب به صورت رشد کرده و برنامه شما مبنی بر «به زودی محل مناسب برایش فراهم میکنم» به هیچ عنوان جوابگوی این سوسمارهای غول پیکر نخواهد بود. به دلیل نیاز به فضای بسیار بزرگ و زمان و تجربه در نگهداری، ایگوانا در صدر فهرست «بدترین سوسمارهای خانگی» قرار میگیرد.
طول عمر : ۱۵ الی ۲۰ سال یا بیشتر
اندازه : ۱٫۵ الی ۲ متر
حداقل اندازه محفظه برای نگهداری از یک ایگوانای بالغ : اتاقی با ابعاد ۲ متر (طول، عرض و ارتفاع)
نیازهای خاص در نگهداری : کنترل دما، نوردهی خاص، رژیم گیاهی مخصوص
محاسن : قیمت ارزان، همیشه در دسترس
معایب : اندازه بزرگ، خصوصیات تهاجمی (در صورتی که به صورت مداوم در دست نباشند و یا نرهایی که در فصل جفتگیری باشند)، تعهد زیاد، نگهداری دشوار
2. مانیتور صحرایی (سوسمار صحرایی) (Savannah Monitor)
مانیتور صحرایی (مانیتور ساوانا) با نام علمی Varanus exanthematicus به تعداد زیاد در دسترس بوده و بسیار ارزان قیمت است به طوری که در ایالات متحده میتوان یک بچه سوسمار صحرایی را به قیمت کمتر از ۲۵ دلار تهیه کرد. در حقیقت این امر چندان مایه خوشحالی نیست زیرا این سوسمار رشد زیادی کرده و در هنگام بلوغ، قدرت بسیار زیادی خواهد داشت به شکلی که گازهای بسیار دردناکی گرفته و حتی توانایی شکستن استخوان را به وسیله ضربات و شلاق های دم خود دارد. در حقیقت ساوانا مانیتور یکی از بهترین مانیتورها (وارانوس ها) برای نگهداری است اما تمامی مانیتورها فقط گزینه هایی مناسب برای افراد حرفه ای و با تجربه در زمینه خزندگان هستند و برای افراد مبتدی به هیچ عنوان توصیه نمیشوند.
مانیتور صحرایی نیاز به فضای زیاد برای زندگی دارند و فقط باید توسط افرادی که در زمینه خزندگان با تجربه هستند، لمس شوند. همچنین باید به یاد داشته باشید که این خزنده مدفوع زیاد و بد بویی دارد که تمیز کردن آن، وظیفه روزانه ناخوشایندی برای شما تعریف میکند. این سوسمارها استادان فرار کردن هستند و در صورتی که در منزل شما آزاد باشند میتوانند خسارات زیادی به وسایل منزل وارد کنند. نگهداری از یک مانیتور در حقیقت تعهدی بلند مدت است که نیاز به منبع مناسب تغذیه برای حیوان نیز دارد.
طول عمر : ۱۰ الی ۱۵ سال یا بیشتر
اندازه : ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی متر
حداقل فضای لازم برای نگهداری از یک سوسمار صحرایی بالغ : محفظه ای با ابعاد ۲٫۵ متر در ۱۲۰ سانتی متر با ۱ متر ارتفاع
نیازهای خاص نگهداری : کنترل دما، نوردهی خاص و رطوبت ثابت
محاسن : قیمت ارزان و سهولت در خرید، نسبت به اکثر سوسمارهای مانیتور دارای خلق و خوی آرامی است
معایب : نیاز به محفظه بزرگ، نیاز به نظافت منظم، نیاز به منابع مناسب غذا
3. انول سبز (Green Anole)
انول های سبز از معمول ترین و ارزان قیمت ترین خزندگان خانگی هستند که به وفور در فروشگاه های خزندگان در دسترس علاقه مندان قرار دارند. قیمت ارزان این خزنده نباید شما را به اشتباه بیندازد زیرا نگهداری از این حیوان هزینه های بالایی در برای نوردهی، گرمادهی و … طلب کرده و به انرژی و تجربه زیادی نیاز دارد.
علی رغم زیبایی، انول ها به سادگی مضطرب میشوند و نباید همواره به صورت منظم توسط شما لمس شوند. آنها حشره خوار بوده و در سنین کم در هر روز و پس از سن بلوغ، یک روز در میان نیاز به خوردن حشرات دارند. نگهداری از این حیوانات دشوار نیست اما آنها نیاز به فضا و مراقبت خاص خود دارند بنابراین پیش از خرید انول سبز به عنوان یک «حیوان خانگی ارزان قیمت» یک بار دیگر در خصوص شرایط موجود پس از خرید، فکر کنید.
طول عمر : ۳ الی ۵ سال
اندازه : ۱۲ الی ۲۰ سانتی متر
حداقل فضای لازم برای نگهداری از یک انول سبز بالغ : یک تانک با حجم ۱۰ الی ۲۰ گالن یا معادل آن
نیازهای خاص : نیاز به کنترل دما، نوردهی UVB و UVA
محاسن : قیمت ارزان، اندازه کوچک
معایب : نیاز به مراقبت زیاد و تجهیزات گران قیمت، قرار داشتن همیشگی در معرض اضطراب
4. آفتاب پرست (Chameleon)
آفتاب پرست ها میتوانند به خوبی با محیط اسارت خو بگیرند اما نیازهای آنها که بسیار خاص بوده و با رعایت نکردن برخی از آنها، مشکلات خاصی متوجه این خزنده میشود باعث شده که این خزندگان زیبا در فهرست نامناسب ترین گزینه ها برای افراد مبتدی قرار گرفته و نگهداری از آنها فقط به افراد خبره و با تجربه توصیه شود. اغلب آفتاب پرست هایی که در سراسر دنیا در فروشگاه های خزندگان یافت میشوند در حقیقت از طبیعت شکار شده و حامل انگل ها و بیماری های مختلفی هستند. خریدن یک حیوان خانگی که در اسارت تکثیر شده باشد فقط یک توصیه جانبی نیست بلکه یک امر ضروری است.
با وجود اینکه آفتاب پرست ها حیوانات زیبایی هستند اما دست زدن به آنها به هیچ عنوان توصیه نمیشود زیرا حیواناتی بسیار حساس هستند و به راحتی ترسیده و آسیب میبینند. آنها نیاز به رطوبت بسیار بالا و تراریومی دارند که با گیاهان طبیعی یا مصنوعی پر شده باشد. ترجیحا باید از یک سیستم آبپاش اتوماتیک هم در این تراریوم استفاده کرد. آفتاب پرست ها در مجموع میتوانند خزندگان خانگی بسیار جذاب و خیره کننده ای باشند اما پیش از خرید آنها نیاز به تحقیقات گسترده در مورد نگهداری از آفتاب پرست و تجربه کافی در نگهداری از انواع سوسمارهاست.
طول عمر : ۲ الی ۵ سال
اندازه : متنوع (بسته به گونه)
حداقل فضای کافی برای نگهداری از یک آفتاب پرست بالغ : متنوع بسته به گونه و زیرگونه مورد نظر
نیازهای خاص : کنترل دقیق نوردهی، نیاز به میزان رطوبت بالا
محاسن : زیبایی و جذابیت خاص
معایب : هزینه بالای نگهداری و تهیه لوازم و تجهیزات، قرار داشتن در معرض اضطراب، قابلیت لمس شدن کم
5. وارانوس های دیگر (مانیتورهای دیگر) (Other Monitors)
انواع بسیاری از مانیتورها در فروشگاه های خزندگان و حیوانات خاص وجود دارند که به وفور خرید و فروش میشوند. از این دسته میتوان به «مانیتور نیل» (nile monitors)، «مانیتور آبی آسیایی» (asian water monitors)، «مانیتور سبز درختی» (green tree monitors) و گونه های دیگر اشاره کرد. تقریبا تمام این گونه ها، خزندگان نامناسبی برای افراد مبتدی و حتی نیمه حرفه ای محسوب میشوند به طوری که نیازهای خاص و فضای بزرگ مورد نیاز آنها، در صورتی که تامین نشود به مشکلات جدی دچار میشوند.
اگر شما علاقه مند به نگهداری از یک گونه از وارانوس ها به عنوان حیوان خانگی هستید باید پیش از خرید، به طور کامل در خصوص گونه ای که به آن علاقه مند هستید تحقیق کنید. مانیتورها خزندگانی باهوش با طول عمری طولانی هستند که بچه های ارزان قیمت آنها میتوانند به زودی هزینه های بسیار بالایی (برای تهیه غذا و بخصوص محل سکونت) به شما تحمیل کنند. همچنین وارانوس های بزرگ نیاز به خوردن طعمه های بزرگی دارند و متعاقبا، مدفوع بزرگ و بدبویی نیز دفع میکنند. برخی از آنها هزینه و انرژی معادل یک سگ بزرگ از شما صرف خواهند کرد. برخی از مانیتورهایی که از طبیعت اسیر شده اند حامل انگل هایی هستند که در صورت انتقال به انسان، هزینه های بالایی جهت درمان طلب خواهد کرد. بنابراین هرگز با دیدن قیمت ارزان و بچه های دوست داشتنی و کوچک این حیوان، فریب نخورید!
طول عمر : متنوع
اندازه : متنوع
حداقل فضای کافی برای نگهداری از یک وارانوس بالغ : متنوع، بسته به گونه مانیتور موردنظر
نیازهای خاص : کنترل میزان نوردهی، کنترل میزان رطوبت، کنترل میزان گرما
محاسن : زیبایی، هوش بالا، جذابین
معایب : هزینه بالای تجهیزات، حالت و خلق و خوی تهاجمی، نگهداری دشوار
مترجم : محمد مسعود کشوری
منبع : bestpetlizard.com