تک یاخته های شایع در حیوانات اهلی تاریخ ایجاد 1390/04/19 مشاهده 20563 بازگشت تک یاخته های انگلی به ترتیبی که در تاپیک پروتوزآ ها (تک یاخته ها) ذکر شد یعنی تاژک داران، مژک داران، آمیب ها و آپی کمپلکسا ها را در این بخش مورد بررسی قرار خواهیم داد. در این قسمت تک یاخته ها را بسته به دستگاه های مختلف بدن و به ترتیب محل استقرار در لولۀ گوارش، دستگاه گردش خون، خون محیطی و دستگاه ادراری بررسی کرده، آلودگی به آنها را در گونه های مختلف حیوانات اهلی شامل، سگ و گربه، نشخوار کنندگان (گاو و گوسفند)، اسب، خوک، پرندگان دست آموز و قفس، پرندگان اهلی، خرگوش، رت، همستر، خوکچۀ هندی و ماهی شرح خواهیم داد. ادامه دارد... سگ و گربهدستگاه گوارش تاژک داران، مژک داران، آمیب ها و آپی کمپلکسا ها تک یاخته های شایع دستگاه گوارش سگ و گربه می باشند. تاژک داران گونه های ژیاردیا تک یاخته های تاژک دار می باشند که در مدفوع اسهالی سگ و گربه و مدفوع حیوانات سالم یافت می شوند. این انگل به دو شکل متحرک (تروفوزوئیت) و مرحلۀ مقاوم (کیست) دیده می شود. تروفوزوئیت متحرک و گلابی شکل از سطح پشتی شکمی پهن شده است و چهار زوج تاژک دارد. ابعاد تروفوزوئیت 15_5×21_9 میکرون است. دو هسته و صفحۀ چسبندۀ برجسته در قسمت قدامی تروفوزوئیت وجود دارد. این هسته شبیه دو چشم می باشند. تروفوزوئیت گونه های ژیاردیا را نشان می دهد. کیست های رسیده گونه های ژیاردیا بیضی شکل و ابعاد آنها 10_8×10_7 میکرون می باشد. کیست ها دارای دیوارهای براق و چهار هسته می باشند. کیست های نارس اشکال متحرک در حال تبدیل شدن به کیست کامل هستند که دو هسته دارند. در سگ اسهال، پنج روز پس از آلودگی با ژیاردیا شروع شده، کیست ها بعد از یک هفته در مدفوع یافت می شوند. تشخیص گونه های ژیاردیا با روش استاندارد شناورسازی مدفوع صورت می گیرد. به نظر می رسد سولفات روی (وزن مخصوص 18/1) مناسب ترین محیط شناورسازی برای یافتن کیست ها می باشد. کیست ها معمولا از بین می روند و ظاهری قوسی شکل می یابند. تروفوزوئیت معمولا در گسترش مرطوب مستقیم مدفوع تازه با استفاده از محلول نمکی ایزوتونیک یافت می شود. رنگ امیزی با محلول لوگل یدی برای مشخص نمودن ساختمان های داخلی کیست و تروفوزوئیت مورد استفاده قرار می گیرد. از آزمایشات ایمونولوژیکی مدفوع معمولا برای تشخیص آلودگی استفاده می شود. مژک داران بالانتیدیوم کلی تک یاخته ای مژک دار است که بطور تصادفی در روده کور و قولون سگ یافت می شود. این انگل در سگ های مبتلا به اسهال ممکن است دیده شود. آمیب ها آنتامیبا هیستو لتیکا، علمل ایجاد اسهال خونی آمیبی (اسهال خونی شدید) در انسان است. آلودگی به شکل تک گیر در سگها دیده می شود. این آلودگی معمولا در اثر ارتباط با افراد آلوده به وجود می آید. اگرچه آنتامیبا هیستو لتیکا ممکن است در سگ، اسهال مزمن یا حاد ایجاد نماید ولی معمولا این تک یاخته بیماری زا نمی باشد. گربه معمولا کمتر آلوده می شود و اغلب الودگی به طریق تجربی ایجاد می شود. آنتامیبا هیستو لتیکا به دو شکل متحرک یا تغذیه کننده (تروفوزوئیت) و مقاوم نسبت به شرایط محیطی (کیست) دیده می شود. اندازۀ تروفوزوئیت آنتامیبا هیستو لتیکا 10_6 است و یک هسته کروی با ابعاد 7_4 میکرون با یک هستۀ مرکزی (آندوزوم)دارد. کیست رسیده، کروی شکل و ابعاد آن 20_5 میکرون است. دیوارۀ کیست، نازک و شکننده می باشد و ممکن است دارای چهار هسته باشد. هر هسته یک اندوزوم دارد. کیست های نارس یا کیست های تازه شکل گرفته فقط یک هسته دارند. تشخیص آنتامیبا هیستو لتیکا با روش استاندارد شناورسازی (فلوتاسیون) مدفوع عملی است در این روش ممکن است هم کیست و هم تروفوزوئیت انگل را مشاهده نمود. در مدفوع طبیعی معمولا اشکال کیستی یافت می شوند؛ در حالی که در مدفوع اسهالی هر دو مرحلۀ کیست و تروفوزوئیت دیده می شود. از روش گسترش مستقیم مدفوع برای دیدن اشکال متحرک در مدفوع اسهالی تازه و گرم استفاده می شود. در رنگ آمیزی با محلول ید دار لوگل ساختمان های داخلی کیست و تروفوزوئیت دیده می شود. جهت متراکم سازی کیست ها از محلول سولفات روی استفاده می شود. در موارد مشکوک آلودگی با آنتامیبا هیستو لتیکا از آزمایشگاه های پاتولوژی انسانی می توان برای تشخیص کمک گرفت. آنتامیبا هیستو لتیکا بطور عمده در انسان بیماری ایجاد می کند؛ بدین دلیل باید در زمان کار و ارتباط داشتن با مدفوع آلوده مراقبتهای ویژه به عمل آید. آنتامیبا هیستو لتیکا در پریماتهایی نظیر میمون و شامپانزه مشکلاتی ایجاد می نماید. به همین جهت مراقبتهای ویژه ای باید در جمع آوری مدفوع های آلوده صورت گیرد. آلودگی در میمونها از نظر بهداشت عمومی اهمیت دارد. ادامه دارد... آپی کمپلکساها گونه های ایزوسپورا (کوکسیدین ها) تک یاخته های روده باریک سگ و گربه می باشند. سندرم بالینی حاصل از آنها کوکسیدیور نامیده می شود که یکی از شایع ترین بیماریهای تک یاخته ای در تواه سگ ها و بچه گربه ها است. کوکسیدیوز بندرت در حیوانات بالغ مشکل ساز می باشد. اووسیست مرحلۀ تشخیصی انگل است که در آزمایش شناورسازی مدفوع تازه دیده می شود. اووسیست در مدفوع تازه اسپوردار نشده است (فاقد اسپوروزوئیت می باشد) ئ اندازه و شکل 6_4 اووسیست اسپوردار را نشان می دهند. ایزوسپوراکانیس با ابعاد 40_34×32_28 میکرون، ایزوسپورااوهیونسیس با ابعاد 27_20×24_15 میکرون و ایزوسپوراوالاسه ای با ابعاد 9_5/7×14_10 میکرون کوکسیدیاهای سگ می باشند. ایزوسپورافلیس با ابعاد 29_27×51_38 میکرون و ایزوسپوراریولتا با ابعاد 23_18×28_21 میکرون کوکسیدیاهای گربه می باشند. دورۀ پیش آشکاری در گونه های مختلف متفاوت است اما معمولا 14_7 روز طول می کشد. توکسوپلاسماگوندی کوکسیدیای روده ای گربه است. اووسیست های این تک یاخته در روش شناورسازی مدفوع مشخص می شوند. اووسیست توکسوپلاسماگوندی در مدفوع تازۀ اسپوردار نیست و ابعاد آنها 12×10 میکرون می باشد. از آزمایشات متعدد سرولوژی با خون کامل یا سرم برای تشخیص توکسوپلاسماگوندی استفاده می شود. دورۀ پیش آشکاری بسیار متغیر و بسته به راه الودگی بین 25_5 روز می باشد. انسان و سایر حیوانات مهره دار گوشتخوار میزبان واسط این انگل می باشند؛ بدین دلیل توکسوپلاسماگوندی به عنوان یک بیماری مشترک بین انسان و دام اهمیت دارد. توکسوپلاسماگوندی یک عامل مهم بیماری زا در انسان (بویژه خانمهای حامله و جنین درحال رشد آنها) می باشد. در مورد این انگل باید به صاحبان دام اطلاع رسانی شود تا بدانند به هنگام جمع اوری مدفوع آلوده مراقبتهای ویژه ای به عمل آید. آلودگی گربه ها از نظر بهداشت عمومی اهمیت زیادی دارد. گونه های کریپتوسپوریدیوم کوکسیدیاهای انگل رودۀ باریک حیوانات مختلف از جمله سگ و گربه می باشند. اووسیست اسپوردار در مدفوع بیضی و گرد و ابعاد 6_4 میکرون است. تشخیص با آزمایش شناورسازی صورت می گیرد. اووسیست ها بسیار کوچک هستند و ممکن است درست در زیر لامل دیده شوند. آزمایش مدفوع تازه با رنگ آمیزی اختصاصی (روش رنگ آمیزی اسیدفاست تغییر یافته) مفید می باشد. چون احتمال آلودگی انسان به گونه های کریپتوسپوریدیوم وجود دارد باید با نمونه های مدفوع مشکوک به آلودگی با این تک یاخته با احتیاط بیشتری کار نمود. گونه های کریپتوسپوریدیوم انگل مشترک بین انسان و حیوان می باشد. گونه های سارکوسیست انگل های کوکسیدیایی رودۀ کوچک می باشند. چندین گونۀ سارکوسیست، سگ و گربه را آلوده می نمایند. تشخیص تفریقی گونه های مختلف مشکل می باشد. اووسیست گونه های سارکوسیست حین عبور در مدفوع اسپوردار می گردند. هر اووسیست دارای دو اسپوروسیست است که هر یک چهار اسپوروزوئیت دارند. ابعاد اووسیست ها 12_8×15_12 میکرون می باشند و در شناورسازی مدفوع تازه یافت می شود. دستگاه گردش خون و خون تاژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گردش خون و خون سگ و گربه می باشند. تاژک داران تریپانوزوم کروزی (Trypanosoma cruzi) یک تک یاختۀ خونی است. این تک یاخته بطور عمده در مناطق مرکزی و جنوبی آمریکا یافت می شود، اگرچه بندرت در سگ در نیمۀ جنوبی ایالات متحدۀ آمریکا هم گزارش شده است. این تریپانوزوم تک یاخته خارج سلولی است (و در داخل گلبول قرمز یافت نمی شود) و در داخل خون شنا می کند. این مرحله شناور تریپوماستیگوت نامیده می شود و 20_10 میکرون طول دارد و تقریبا اندازۀ آن 10_3 برابر گلبول قرمز می باشد. در این مرحله موزی شکل و دارای پردۀ مواج جانبی و یک دم شلاق مانند (تاژک) است که در شنا از آن استفاده می کند. این انگل اغلب بوسیلۀ بندپایان خونخوار،ساس های رودویده (Reduviid bugs) یا ساس های بوسنده (Kissing bugs) منتقل می شود. تریپانوزوم کروزی دارای یک مرحلۀ کیست (مرحلۀ اماستیگوت) است که در داخل عضلات قلبی و سایر بافت ها یافت می شود. مرحلۀ اماستیگوت پرده مواج مرحلۀ تریپوماستیگوت را ندارد. مرحلۀ تریپوماستیگوت نریپانوزوم کروزی در خون محیطی شناور است و در گسترش های مستقیم خون دیده نمی شود. مرحلۀ اماستیگوت را باید با تهیه مقاطع بافتی تشخیص داد. بافت های مشکوک به آلودگی باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشکان آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه های هیستوپاتولوژی ارسال شود. گونه های لیشمانیا هم تک یاخته های خونی می باشند. این انگل بطور عمده در آمریکای شمالی کمتر دیده می شود و بیشتر محدود به سایر مناطق می باشد اگرچه بطور تصادفی ممکن است در سگهای وارداتی از سایر مناطق دیده شود. این تاژکدار داخل سلولی است (در این حالت اماستیگوت نام دارد) و در داخل سلول های رتیکولوآندوتلیال مویرگ ها، طحال و سایر بافت های داخلی، منوسیت ها، لکوسیت های چند هسته ای و ماکروفاژها یافت می شود. برخلاف تریپانوزوم کروزی که در مرحلۀ تریپوماستیگوت تاژک دارد. این انگل تاژک ندارد و در این مرحله اماستیگوت نامیده می شود. لیشمانیا بوسیلۀ پشه خاکی های فلبوتومینه خونخوار منتقل می شود. مرحلۀ اماستیگوت لیشمانیا باید با تهیه مقاطع هیستوپاتولوژیک اندام های آلوده تشخیص داد. بافت های مشکوک به آلودگی باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشکان آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه های هیستوپاتولوژِ ارسال شود. ادامه دارد... آپی کمپلکسا ها بابزیاکانیس، انگل داخلی سلولی است که در داخل گلبولهای قرمز خون سگ یافت می شود و پیروپلایم سگ نامیده می شود. این تک یاخته به صورت گلابی شکل در داخل گلبولهای قرمز خون سگ بسر می برد و به وسیلۀ گزش کنه های آلوده منتقل می شود. تشخیص، با دیدن اجرام گلابی شکل بازوفیلیک در داخل گلبول های قرمز در رنگ آمیزی گسترش های خونی تایید می شود. سیتوکس زئون فلیس انگل داخلی سلولی گلبول های قرمز گربه است و به شکل تک گیر از سراسر ایالات متحدۀ آمریکا (میسوری، آرکانزاس، جورجیا و تگزاس) گزارش شده است. این انگل اشکال پیروپلاسمی ایجاد می نماید، هرچند ایناجرام از نظر شکل شبیه به یک حلقۀ جواهرنشان می باشند. این بیماری به وسیلۀ کنه گسترش می یابد و پیش آگهی بیماری ضعیف است. تشخیص آن بر اساس دیدن حلقۀ جواهرنشان پیروپلاسمی در داخل گلبول های قرمز در رنگ آمیزی گسترش خونی انجام می شود. نشخوار کنندگان (گاو و گوسفند) مژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش نشخوارکنندگان می باشند. مژک داران مژک داران غیر بیماری زا در شکنبۀ گاو و گوسفند زندگی می کنند. ارتباط این مژک داران با میزبان، همزیستی است؛ در این حالت گاو محیط گرم و مناسبی را برای زندگی مژک داران فراهم می کند و در عوض مژک داران با شکستن سلولوز در هضم غذا به گاو کمک می کنند. گاهی مژک داران در مدفوع اسهالی گاو و گوسفند دیده می شوند. مژک داران مشابهی در رودۀ کور و اغلب در مدفوع اسهالی اسب یافت می شود. آپی کمپلکسا ها نشخوارکنندگان میزبان گونه های کوکسیدیای جنس ایمریا می باشند. معمولا تشخیص گونه های ایمریا مشکل است زیرا اووسیست های آنها از نظر اندازه و شکل مشابه هم می باشند. دو گونۀ متداول کوکسیدیا در گاو ایمریا بویس (Eimeria bovis) و ایمریا زورنئی (Eimeria zuermii) در آزمایش شناورسازی مدفوع از یکدیگر مشخص می شوند. اووسیست ایمریا بویس بیضی شکل، دارای میکروپیل و ابعاد آن 28×20 میکرون است. اووسیست های ایمریا زورئی، کروی شکل و فاقد میکروپیل بوده و ابعاد آن 18_13×22_15 میکرون است. اووسیست های یاففت شده در آزمایش شناورسازی مدفوع بطور معمول به عنوان کوکسیدیا ثبت می شود. گونه های کریپتوسپوریدیوم کوکسیدیا های دیگر رودۀ کوچک حیوانات مختلفشامل گاو، گوسفند و بز می باشند. اووسیست های اسپوردار در مدفوع، بی رنگ و شفاف بوده و اندازۀ آنها فقط 5_5/4 میکرون است. تشخیص با شناورسازی مدفوع و رنگ آمیزی گسترش های مدفوع صورت می گیرد. چون احتمال آلودگی انسان له گونه های کریپتوسپوریدیوم وجود دارد با نمونه های مدفوع مشکوک به آلودگی با این تک یاخته باید با احتیاط کار شود. این اووسیست ها اغلب با استفاده از محلول شکر شیتر (Sheathe,s sugar solution) در روش شناورسازی تشخیص داده می شوند. دستگاه گردش خون و خون تاژک داران و اپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گردش خون و خون نشخوارکنندگان می باشند. تاژک داران گونه های تریپانوزوم، تک یاخته های خونی هستند که در خون محیطی بعضی از نشخوارکنندگان یافت می شوند. تریپانوزوم بدنی بلند و باریک، هستۀ سیاه رنگ، تاژک قدامی و پردۀ مواج بادبانی شکل دارد. این تک یاخته ها در بین گلبولهای قرمز در گسترش ضخیم خون دیده می شوند. گونه های تریپانوزوم بیماری زا نبوده، بسیار شایع می باشند اما به ندرت در گسترش های معمولی خون دیده می شوند. آپی کمپلکساها بابزیا بیژمینا (Babesia bigemina) انگل داخلی سلولی است و در داخل گلبولهای قرمز گاو یافت می شود. این انگل یک پیروپلاسم بزرگ، 4 تا 5 میکرون طول و 2 میکرون عرض دارد و در رنگ آمیزی گسترش های خونی دیده می شود. این پیروپلاسمها به طور مشخص گلابی شکل و به شکل دوتایی کنار هم قرار می گیرند و زاویۀ بازی را در داخل گلبول قرمز تشکیل می دهند. میزبان واسط این تک یاخته انگلی، کنه بوفیلوس آنولاتوس (Boophilus annulatus) می باشد. در صورت تشخیص این تک یاخته و کنه میزبان واسط مراتب باید به مقامات ایاتی و فدرال گزارش شود. ادامه دارد... دستگاه ادراری تری تریکوموناس فتوس تک یاختۀ انگلی دستگاه تناسلی گاو است. این تک یاخته در غلاف قضیب گاوان نر آلوده و در واژن، سرویکس و رحم ماده گاوان مستقر می شود. تری تریکوموناس فتوس گلابی شکل و تقریبا 25 میکرون طول، پردۀ مواج بادبانی شکل و سه تاژک قدامی شلاق مانند دارد که بسرعت حرکت می کنند. در نمونه های تازه بسرعت به شکل نامنظم حرکت می کنند. تشخیص با یافتن این تک یاخته در مایع تازه جمع آوری شده از معده جنین سقط شده، ترشحات رحمی، شستشوی واژن و غلاق قضیب به دست می آید. مواد جمع آوری شده با دور 2000 به مدت 5 دقیقه سانتیریفوژ شده، سپس مایع بالائی را دور می ریزند و یک قطره از رسوب بر روی لام شیشه ای منتقل شده، در زیر میکروسکوپ از نظر حرکات تک یاخته آزمایش می شود. چندین لام باید آزمایش شود. برای تشخیص دقیق، مواد به دست آمده در محیط های اختصاصی کشت داده می شود. با آزمایشهای تخصصی انگلشناسی در مورد استفاده از این تکنیک ها می توان مشورت نمود . ادامه دارد... اسبدستگاه گوارش تاژک داران، مژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگواه گوارش اسب می باشند. تاژک داران ژیاردیا اکوئی (Giardia equi) یک تک یاختۀ تاژک دار است که در اسب شیوع کمی دارد. تروفوزوئیت ها و کیست های این انگل از نظر ظاهری شبیه به گونه های ژیاردیا در سگ و گربه می باشند. ژیاردیا اکوئی با تهاجم به رودۀ کوچک سبب ایجاد اسهال مزمن می نماید. در روشهای شناورسازی معمولی بندرت ژیاردیا اکوئی مشخص می شود. سولفات روی، کیست های این تک یاخته را شناور می سازد. مژک داران مژک داران غیر بیماری زا همانند مژک داران شکمبۀ گاو و گوسفند در رودۀ کور اسب زندگی می کنند. این تک یاخته به شکل همزیست در داخل محیط غنی، گرم و منحصر به فرد رودۀ کور زندگی می کند. گاهی این مژک داران در مدفوع اسهالی اسب ها و در شناورسازی مدفوع یافت می شوند. آپی کمپلکساها ایمریا لوکارتی (E.leuckarti) کوکسیدهای رودۀ کوچک اسب بویژه اسبهای جوان در ایالت متحدۀ آمریکا است. آلودگی معمولا بدون علامت است و خودبخود محدود می شود. اسب ها به سرعت نسبت به آلودگی بعدی ایمن می شوند. اووسیست این تک یاخته ها منحصر به فرد، بزرگ و به ابعاد 60_55×87_80 میکرون، به رنگ قهوه ای تیره و دارای دیواره ای ضخیم و یک میکروپیل مشخص در انتهای باریک خود دارا می باشند. این اووسیست ها در آزمایش شناورسازی مدفوع با استفاده از محلول نیترات سدیم اشباع شده (1:360) و محلول شکر اشباع شده (1:320) مشخص می گردند؛ گرچه می توان آنها را در روش ترسیبی آزمایش مدفوع نیز به آسانی تشخیص داد. اووسیست های ایمریا لوکارتی بزرگترین اووسیست کوکسیدیایی می باشد و اغلب در آزمایشات هیستوپاتولوژیکی دیده می شوند. ادامه دارد... دستگاه گردش خون و خون تک یاخته های شاخۀ آپی کمپلکسا دسگاه گردش خون و خون اسب را آلوده می نمایند. آپی کمپلکسا ها بابزیا اکوئی (B.equi) و بابزیا کابالی (B.caballi) انگل های داخل سلولس هستند که در داخل گلبولهای قرمز اسب یافت می شوند و پیروپلاسمهای اسب نامیده می شوند. این انگل ها با گزش کنه های آلوده منتقل می شوند. تشخیص با دیدن تروفوزوئیت های گلابی شکل بازوفیلیک در گلبولهای قرمز در رنگ آمیزی گسترش های خونی انجام می شود. تروفوزوئیت بابزیا اکوئی ممکن است گرد یا آمیبی شکل باشد. اشکال چهارتایی انگل با اتصال چهار انگل به یکدیگر (شکل صلیبی) به وجود می آورند. اشکال منفرد 3_2 میکرون طول دارند. تروفوزوئیت های بابزیا کابالی گلابی شکل، گرد یا بیضی شکل و 4_2 میکرون طول دارند. آنها معمولا به صورت دوتایی با زاویۀ باز به هم متصل می شوند. دستگاه ادراری آپی کلمپلکاساها تک یاخته های دستگاه ادراری اسب می باشند. آپی کمپلکسا ها کلوسیلا اکویی (Klossella equi)، کوکسیدیای غیر بیماری زای کلیۀ اسب می باشد. اووسیست ها در رسوب ادرار یافت می شوند. سیستم عصبی تک یاخنه های آپی کمپلکالسا انگل سیستم عصبی اسب می باشد. آپی کمپلکسا ها سارکوسیستس نرونا (Sarcocystis neurona) در مرحلۀ غیر جنسی یا شیزوگونی در سیستم عصبی بویژه طناب نخاعی اسب ها به شکل تک گیر یافت می شوند. در این مرحله با حمله به سیستم عصبی مرکزی میلوآنسفالیت تک یاخته ای اسب (Equine protozoal myloencephaltis) را بوجود می آورد. بیماری بیشتر نزادهای استاندارد برد (Standatd breds) و تروبرد (Thoroughbreds) را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم درمانگاهی عبارتند از: عدم تعادل، ضعف، تلوتلو خوردن، تحلیل رفتن عضلات و ناتوانی در جهت یابی. مراحل تکاملی انگل قبل از مرگ دام قابل تشخیص نمی باشد. تشخیص این انگل با آزمایشات هیستوپاتولوژیکی انجام می شود. بافتهای مشکوک به آلودگی با مراحل تکاملی سارکوسیستس نورونا باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشکان آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه های هیستوپاتولوزی ارسال شوند. خوک دستگاه گوارش مژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش خوک می باشند. مژک داران بالانتیدیوم کلی تک یاختۀ مژک داررودۀ بزرگ خوک است. اگرچه این تک یاخته معمولا در آزمایش میکروسکپی مدفوع اسهالی تازه دیده می شود و بنظر غیر بیماری زا است. کیست و تروفوزوئیت انگل در مدفوع یافت می شوند؛ این دو مرحله از نظر اندازه متفاوت می باشند. این تک یاخته بزرگ و اندازۀ تروفوزوئیت آن 120×150 میکرون و هستۀ بزرگ سوسیسی یا لوبیائی شکل دارد. سطح بدن بالانتیدیوم کلی با چندین ردیف مژک پوشیده شده است و فعالانه حرکت می کند. کیست کروی یا بیضی شکل، 60_40 میکرون قطر و مختصری سبز مایل به زرد است. این دو مرحله به سادگی در آزمایش میکروسکپی مدفوع اسهالی تازه مشخص می شوند. آپی کمپلکسا ایزوسپورا سویس (Isopora suis) انگل کوکسیدیای رودۀ کوچک خوک بویژه خوک های جوان می باشد. اووسیست ها معمولا در شناورسازی مدفوع تازه یافت می شوند. اووسیست کروی فاقد میکروپیل و ابعاد آن 21_18 میکرون است. تشخیص در خوک های جوان با تکیه بر علائم بالینی انجام می شود و در رنگ آمیزی گسترش های مستقیم تهیه شده از ژژنوم با روش دیف - کویک (Diff-quick) اووسیست ها مشخص نمی شوند. تشخیص بر اساس مشاهدۀ مروزوئیت های موزی شکل انجام می شود. دورۀ پیش آشکاری 8_4 روز می باشد. گونه های کریپتوسپوریدیوم، کوکسیدیاهای رودۀ کوچک حیوانات مختلف از جمله خوک می باشند. اووسیست های اسپوردار در مدفوع بی رنگ و شفاف با ابعاد 5_5/4 میکرون می باشند. تشخیص با آزمایش شناورسازی و رنگ آمیزی گسترش های مدفوع صورت می گیرد. چون انسان به گونه های مختلف کریپتوسپوریدیوم آلوده می شود با نمونه های مدفوع مشکوک به آلودگی با این تک یاخته باید با احتیاط کار کرد. ادامه دارد... خوک دستگاه گوارش مژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش خوک می باشند. مژک داران بالانتیدیوم کلی تک یاختۀ مژک داررودۀ بزرگ خوک است. اگرچه این تک یاخته معمولا در آزمایش میکروسکپی مدفوع اسهالی تازه دیده می شود و بنظر غیر بیماری زا است. کیست و تروفوزوئیت انگل در مدفوع یافت می شوند؛ این دو مرحله از نظر اندازه متفاوت می باشند. این تک یاخته بزرگ و اندازۀ تروفوزوئیت آن 120×150 میکرون و هستۀ بزرگ سوسیسی یا لوبیائی شکل دارد. سطح بدن بالانتیدیوم کلی با چندین ردیف مژک پوشیده شده است و فعالانه حرکت می کند. کیست کروی یا بیضی شکل، 60_40 میکرون قطر و مختصری سبز مایل به زرد است. این دو مرحله به سادگی در آزمایش میکروسکپی مدفوع اسهالی تازه مشخص می شوند. آپی کمپلکسا ایزوسپورا سویس (Isopora suis) انگل کوکسیدیای رودۀ کوچک خوک بویژه خوک های جوان می باشد. اووسیست ها معمولا در شناورسازی مدفوع تازه یافت می شوند. اووسیست کروی فاقد میکروپیل و ابعاد آن 21_18 میکرون است. تشخیص در خوک های جوان با تکیه بر علائم بالینی انجام می شود و در رنگ آمیزی گسترش های مستقیم تهیه شده از ژژنوم با روش دیف - کویک (Diff-quick) اووسیست ها مشخص نمی شوند. تشخیص بر اساس مشاهدۀ مروزوئیت های موزی شکل انجام می شود. دورۀ پیش آشکاری 8_4 روز می باشد. گونه های کریپتوسپوریدیوم، کوکسیدیاهای رودۀ کوچک حیوانات مختلف از جمله خوک می باشند. اووسیست های اسپوردار در مدفوع بی رنگ و شفاف با ابعاد 5_5/4 میکرون می باشند. تشخیص با آزمایش شناورسازی و رنگ آمیزی گسترش های مدفوع صورت می گیرد. چون انسان به گونه های مختلف کریپتوسپوریدیوم آلوده می شود با نمونه های مدفوع مشکوک به آلودگی با این تک یاخته باید با احتیاط کار کرد. ادامه دارد... پرندگان دست آموز، قفس و سایر طیور اهلی دستگاه گوارش تاژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش پرندگان می باشند. تاژک داران گونه های ژیاردیا تک یاخته های متداول پرندگان دست آموز می باشند. این انگلهای تاژک دار اغلب در کوکاتیل (Cockatiel)، بودگریگار (Budgerigars) و مرغ عشق یافت می شوند. مدفوع پرندگان آلوده اغلب پر حجم با توده های بزرگ که قوامی شبیه نخود پخته دارد. حرکات تروفوزوتیت ها در گسترش مستقیم تهیه شده با سرم فیزیولوژی شبیه افتادن برگ درخت می باشد. واکنش های آلرژیک در پوست در آلودگی با ژیاردیا در کوکاتیل دیده می شود. تشخیص ژیاردیا در بعضی از نمونه ها دشوار می باشد. با رنگ آمیزی تری کروم ژیاردیا در نمونه های مدفوع مشخص می شود. در رنگ آمیزی با محلول های رنگی یددارلوگول، گرم یدی و رایت این تک یاخته مشخص می شود. رنگ آمیزی های دیگر نظیر اسید فاست یا گرم هم تزوفوزوئیت را آشکار می سازد. Click this bar to view the full image. هیستوموناس مله آگریدیس (Histomonas meleagridis) با آلوده نمودن بوقلمون و طاووس بیماری کبدی یا آنتروهپاتیت عفونی (Infectious entrohepatitis) یا تاج سیاه (Black head) ایجاد می نماید. این تک یاخته معمولا در آزمایشات هیستوپاتولوژیکی کبد مشخص می شود. بافت های مشکوک برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشکان آسیب شناس یا انگل شناس باید به آزمایشگاه های هیستو پاتولوژی ارسال گردد. با دیدن تخم کرم رودۀ کور، هتراکیس گالیناروم (Hetrakis gallinarum) سوء ظن به آلودگی با این تک یاخته افزایش می یابد، زیرا این کرم میزبان واسط تک یاخته هیستوموناس مله آگریدیس می باشد. تریکوموناس گالینه (Trichomonas gallinae) غالبا در شستشوی چینه دان و تهیه سو آب از چینه دان کبوتر، قمری و ماکیان یافت می شود. این انگل ممکن است در سهره تلفات ایجاد نماید. در آمریکای شمالی تریکومونیازیس در طوطی نادر است اما در بودگریگار گزارش می شود. انگل با داشتن چهار تاژک قدامی بسادگی با آزمایش گسترش مستقیم محتویات چینه دان مشخص می شود. گسترش های خشک شده در مجاور هوا را می توان با رنگ رایت رنگ آمیزی نمود. در این حالت انگل بیضی شکل، آبی رنگ و اکسوستیل قرمز رنگ دارد. Click this bar to view the full image. آپی کمپلکساها آلودگیهای کوکسیدی در پرندگان دست آموز نادر می باشد؛ اگرچه ایزوسپورا و ایمریا گزارش شده اند. کوکسیدیاها عمدتا در کبوتر و طیور دیده می شوند. تکنسین های دامپزشکی تازه کار ممکن است کریستال های اورات طبیعی را با اووسیست اشتباه گیرند. گونه های کریپتوسپوریدیوم در کوکاتیل گزارش شده اند. این اپی کمپلکسای انگلی کوچک در نمونه های مدفوع بسختی دیده شده، به طور معمول در آزمایشات هیستوپاتولوژیکی روده کوچک یافت می شود. بافت های مشکوک به آلودگی باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشکان آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه های هیستو پاتولوژی ارسال شود. دستگاه گردش خون و خون تاژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گردش خون و خون پرندگان می باشند. تاژک داران گونه های تریپانوزوم عالبا در خون طوطی کاکاتو (طوطی کاکل سفید) یافت می شود و بندرت بیماری کلینیکی ایجاد می نمایند. مانند تریپانوزوماهای پستانداران این تک یاختۀ تاژک دار گلبول های قرمز را آلوده نمی کند. این تک یاخته ظاهری مشخص، تاژک خلفی و یک پردۀ مواج دارد. آپی کمپلکساها گونه های هموپروتئوس معمولا در داخل گلبول های قرمز طوطی کاکاتو ماکو سبز بال و برخی گونه های کونور یافت می شوند. این انگل خونی بندرت علائم بالینی نظیر کم خونی ایجاد می نماید. گونه های هموپروتئوس با بدنی سوسیسی شکل و آبی رنگ در سیتوپلاسم گلبول قرمز مشخص می شوند. ممکن است سطح بدن تک یاخته با دانه های آبی رنگ پوشیده باشد. آلودگی در برخی از طیور آبزی ممکن است تلفات ایجاد نماید. گونه های پلاسمودیوم عامل مالاریای پرندگان می باشند. این انگل در برخی نقاط ایالات متحده در قناری تلفات ایجاد می نماید. این تلفات ممکن است در اثر انتقال سویه های منطقه ای غیر فعال به وسیلۀ پشه های میزبان واسط قناری های حساس انجام شود. تک یاخته ممکن است در یاخته های خون محیطی دیده نشود. بسیاری از مراحل سیر تکاملی گونه های پلاسمودیوم در اندامهای داخلی مانند کبد و طحال دیده می شود. فرم حلقۀ انگشتری انگل در داخل گلبول قرمز پرنده هسته را جابجا می نماید، معمولا این شکل از انگل بیشتر دیده می شود. بافت های مشکوک به آلودگی با مراحل تکاملی گونه های پلاسمودیوم باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشک آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه هیستوپاتولوژی ارسال شود. تشخیص آلودگی با گونه های پلاسمودیوم با آزمایش گسترش های تهیه شده از اندامها و آزمایشات هیستوپاتولوژی کبد و طحال میسر است. گونه های لوکوسیتوزون گلبولهای سفید پرندگان شکارچی مانند جغد، باز و قوش را آلوده می کنند. حضور این تک یاخته های بزرگ موجب تغییر شکل ظاهر گلبول سفید می گردد. اشکال مختلقی را می توان مشاهده کرد که موجب آلودگی گلبولهای سفید و بیماری می گردند. این تک یاخته ها بیشتر به شکل میله ای یا موزی شکل دیده می شوند. گونه های اژیپسیانلا (Aegyptianella) اغلب در پرندگان دست آموز نظیر طوطی سبز آفریقایی یافت می شود. این تک یاخته ها مشکلات کلینیکی کمی ایجادمی نمایند. این تک یاخته گلبول های قرمز را آلوده می نمایند و به شکل نقاطی در حاشیه گلبول قرمز دیده می شود. دستگاه تنفس آپی کمپلکساها تک یاخته های آلوده کنندۀ دستگاه تنفسی پرندگان می باشند. آتوکسوپلاسما سرینی (Atoxoplasma serini) تک یاختۀ انگلی قناری و سهره است. آتوکسوپلاسما اندام های مختلف از جمله دستگاه تنفس را آلوده می سازند و در گسترش های تهیه شده از ریه، کبد و طحال دیده می شوند. ادامه دارد... خرگوش دستگاه گوارش آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش خرگوش می باشند. آپی کمپلکساها چندین گونه ایمریا در خرگوش آلودگی ایجاد می نمایند. آنها اغلب با آلوده نمودن روده کوکسیدیوز روده ایایجاد می کنند. گونه ایمریا استیده (Eimeria stiedai) مجاری صفراوی را آلودهمی کند. گونه های بیماری زای ایمریای رودۀ کوچک در این بخش و ایمریا استیده جداگانه بحث می شود. ایمریا ایررزیدوآ (E.irressidua)، ایمریا مگنا (E. magna)، ایمریا مدیا (E. media) و ایمریا پرفورنس (E. perforans) کوکسیدیاهای روده ای خرگوش می باشند و رودۀ کوچک را آلوده می نمایند، ایمریا مدیا ممکن است رودۀ بزرگ را نیز آلوده نماید. ابعاد اووسیست ایمریا ایررزیدوآ 26×38 میکرون، بیضی شکل و دیوارۀ آن صاف و زرد روشن می باشد. یک میکروپیل بزرگ دارد و فاقد گرانول قطبی و جسم باقیمانده اووسیستی است. اسپوروسیست های داخل اووسیست بیضی شکل، داخل هر اسپوروسیست یک جسم استیدی و جسم باقیمانده اسپوروسیستی وجود دارد. تشخیص در حیوان زنده بر اساس تشخیص اووسیست و علائم کلینیکی شامل اسهال هموراژیک حاد، تشنگی و دهیدراتاسیون می باشد. در کالبدگشائی التهاب روده و ریزش سلولهای جدار روده مشخص است. اووسیست ایمریا اووسیست ایمریای مگنا بیضی شکل با ابعاد 24×35 میکرون و دیوارۀ زرد قهوه ای یا قهوه ای یا تیره است. میکروپیل پهن در یکی از قطب ها قرار دارد و فاقد کلاهک است. اووسیست جسم باقیمانده اووسیستی و اسپوروسیستی دارد. اسپوروسیست بیضی شکل و چسم استیدی دارد. ایمریا مگنا همانند ایمریا ایررزیدوآ شدیدا بیماری زا است. علائم درمانگاهی شامل: کاهش وزن، بی اشتهایی و اسهال بلغمی می باشد. پس از مرگ التهاب و ریزش سلولهای روده ای مشخص می باشد. اندازۀ اووسیست ایمریای مدیا 18×31 میکرون، بیضی شکل با دیوارۀ صاف و به رنگ صورتی شفاف می باشد، میکروپیل و جسم باقیمادۀ اووسیستی دارد. اسپوروسیست داخل اووسیست اسپوردار بیضی شکل، دارای جسم استیدی و جسم باقیمانده است. ایمریا مدیا بیماری زائی کمتری دارد و ممکن است آنتریت و اسهال ایجاد نماید. در کالبدگشائی دیوارۀ روده متورم و نقاط نکروز خاکسترس رنگ در روده دیده می شود. ایمریا استیده مجاری صفراوی خرگوش را آلوده می نماید و بشدت بیماری زا است و در خرگوش های جوان تلفات زیادی ایجاد می نماید. ابعاد اووسیست ایمریا استیده 20×35 میکرون، بیضی شکل و در یک قطب دریچه دارد. جدار اووسیست صاف و زرد رنگ و جسم باقیمانده و گرانول قطبی ندارد. اسپوروسیست بیضی شکل، جسم باقیمانده و جسم استیدی دارد. در آلودگی سبک با ایمریا استیده نشانی درمانگاهی دیده نمی شود. آلودگی های شدید با انسداد مجاری صفراوی و اختلال در کار کبد موجب زردی و اتساع شکم (در اثر بزرگ شدن کبد) می شود. ممکن است اسهال یا یبوست و بی اشتهایی دیده شود. در کالبدگشایی ندولهای سفید بزرگ در کبد، اتساغ مجاری صفراوی به همراه مواد سبز کرمی مشخص می باشد. در آزمایش میکروسکپی در این ترشحات اووسیست ها دیده می شوند. انتقال ایمریا استیده با بلع اووسیست های اسپوردار صورت می گیرد. دورۀ پیش آشکاری 18_15 روز به طول می انجامد. مانند سایر گونه های ایمریا آلودگی به سایر حیوانات و انسان منتقل نمی شود. موش دستگاه گوارش تاژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش موش می باشند. تاژک داران ژیاردیا موریس (Giardia muris)، اسپیرونوکلئوس موریس(Spironucieus muris)، تتراتریکوموناس میکروتی (Tetratrichomonas microti) و تری تریکوموناس موریس تاژک دارانی هستند که در آزمایش مستقیم شناورسازی مدفوع موش دیده می شوند. تتراتریکوموناس میکروتی و تری تریکوموناس موریس در موش بیماری زا نمی باشند. تری تریکومنادها و تتراتریکومونادها به ترتبی سه یا چهار تاژک قدامی و یک تاژک خلفی دارند. تریکومونادها معمولا در رودۀ باریک، رودۀ کور و قولون موش یافت می شوند. موشهای مبتلا به اسهال بدون در نظر گرفتن علت ایجاد کننده اغلب آلوده به تعداد زیادی تری تریکوموناد و تترارتریکوموناد می باشند. (مایع اسهال محیط مناسبی برای تکثیر تری و تتراتریکومونادها می باشد) انتقال تتراتریکوموناس میکروتی تقریبا 10×22 میکرون و ابعاد تتراتریکوموناس موریس حدود 5×7 می باشد. اسپیرونوکلئوس موریس و ژیاردیا موریس در موش شایع می باشند و شدیدا بیماری زا هستند. هر دو گونه تک یاخته، در قسمت مرکزی رودۀ باریک زندگی می کتتد و در موش های شیرخوار آنتریت ایجاد می نمایند. محل استقرار انگل روده با شدت آنتریت ایجاد شده تناسب دارد و زمانی که تاژک داران در نواحی خلفی لولۀ گوارش مستقر می شوند آنتریت شدیدتر است. ژیاردیاموریس ظاهری شبیه سایر گونه های ژیاردیا دارد. تروفوزوئیت گلابی شکل و دارای دوهسته در انتهای قدامی دارد. هشت تاژک به شکل قرینه از نقاط مختلف قدام تا خلف از بدن تک یاخته خارج می شوند. گونه های ژیاردیا در گسترش مستقیممدفوع با بزرگ نمایی زیاد میکروسکپ (×100) به شکل متحرک دیده می شوند. گونه های ژیاردیا در رنگ آمیزی گسترش مستقیم مدفوع با محلول ید دار لوگل شناسایی می شوند، در این نوع رنگ آمیزی جزئیات هسته و تاژک مشخص می شود. اسپیرونوکلئوس موریس ظاهری شبیه ژیاردیا دارد؛ فقط تروفوزوئیت اسپیرونوکلئوس موریس کاملا باریک است در حالیکه قسمت قدامی ژیاردیا پهنتر می باشد. اسپیرونوکلئوس موریس دو هسته قدامی، سه زوج تاژک قدامی و یک زوج تاژک خلفی دارد. توجه: انتقال ژیاردیا موریس با خوردن کیست های دفع شده با مدفوع صورت می گیرد. ژیاردیا موریس در رت و همستر هم دیده می شود؛ بنابراین کسانی که چندین گونه حیوانی را باهم پرورش می دهند باید از احتمال انتقال بین گونه ها اطلاع داشته باشند. اگرچه برخی گونه های ژیاردیا در انسان بیماری ایجاد می کنند، گونه های ژیاردیای جوندگان و خرگوش ها در انسان عوارض ایجاد نمی کنند. آپی کمپلکساها چندین گونه ایمریا در موش آلودگی ایجاد می کنند این گونه ها شامل ایمریا فالسی فرمیس (Eimeria falciformis)، ایمریا فریزی (E.ferrisi) و ایمریا هانسونوروم (E.hansonorum) می باشد. ایمریا فالسی فرمیس و ایمریا هانسونوروم در رودۀ کوچک و ایمریا فریزی در رودۀ کور یافت می شوند. اگرچه آلودگی همزمان به چند گونه دیده می شود اطلاعات کمی دربارۀ نحوۀ بیماری زایی ایمریا فریزی و ایمریا هانسونوروم وجود دارد. ایمریا فالسی فرمیس در جمعیت های موش وحشی شایع است. ابعاد اووسیست آن 26_14×24_11 میکرون، گرد یا بیضی شکل، جدار صاف یا بی رنگ می باشد و میکروپیل و جسم باقیمانده ندارد. اسپوروسیست ها بیضی شکل و جسم باقیمانده و جسم استیدی کوچکی دارند. اووسیست اسپوردار دارای چهار اسپوروسیست است و هر اسپوروسیست دو اسپوروزوئیت دارد. اووسیست ایمریا فریزی و ایمریا هانسونوروم شبیه اووسیست ایمریا فالسی فرمیس می باشد، فقط اندازۀ آنها کوچکتر از 18_16 میکرون و گردتر است. جسم اسپوروسیست ایمریا فریزی کوچک و جسم استیدی ایمریا هانسونوروم بزرگتر می باشد. اووسیست ایمریا ها در آزمایش مدفوع تشخیص داده می شوند. همانند آلودگی های کوکسیدیایی در گونه های مختلف حیوانی دیدن اووسیست در شناورسازی مدفوع نشان دهندۀ بیماری نمی باشد. تشخیص بر اساس نشانیهای بالینی، جراحات روده ای و دیدن کوکسیدیاها در رنگ آمیزی مقاطع بافتی میسر است. بافت های مشکوک به آلودگی با مراحل تکاملی کوکسیدیا در موش باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشک آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه هیستوپاتولوؤی ارسال شود. نشانیهای درمانگاهی معمولا در حیوانات جوان دیده می شود که سیستم ایمنی آنها تکامل نیافته است. علائم، شامل اسهال، آنتریت کاتارال، بی اشتهایی، هموراژی و ریزش سلول های اپی تلیال روده می باشد. مانند سایر گونه های کوکسیدیا انتقال انگل با خوردن اووسیست های اسپوردار انجام می شود. اووسیست ها در عرض سه روز در مدفوع اسپوردار می شوند. گونه های ایمریا میزبان اختصاصی دارند و به انسان منتقل نمی شوند. دستگاه ادراری تناسلی آپی کمپلکساها تک یاخته های آلوده کنندۀ دستگاه ادراری تناسلی موش می باشند. آپی کمپلکساها کلوسیلا موریس کوکسیدیای غیر بیماری زای کلیه موشهای آزمایشگاهی و وحشی است. مراحل مختلف سیر تکاملی انگل در غدۀ فوق کلیه، تیروئید، مغز، ریه و طحال دیده می شود. اووسیست کلوسیلا موریس در سلولهای آندوتلیال سرخرگ ها، مویرگ ها و گلومرول های کلیه کامل می شود. قطر اووسیست کامل 40 میکرون است، با رشد و تقسیم اووسیست ها اسپوروبلاست ایجاد می شود، در این حالت سلول های آندوتلیال میزبان پاره شده و اسپوروبلاست ایجاد می شود، در این حالت سلول های آندوتلیال میزبان پاره شده و اسپوروسیست ها وارد ادرار می شوند. و موشهای دیگر با خوردن اسپوروسیست های اسپوردار آلوده می شوند. آلودگی با کلوسیلا موریس معمولا در حیوان زنده تشخیص داده نمی شود. پس از مرگ کلیه ها بزرگ و نقاط نکروز خاکستری رنگ کوچک در سطح ان وجود دارد. در آزمایش میکروسکپی نمونه های بافتی کلیه نقاط نکروتیک در محل اتصال کورتیکومدولار دیده می شود. آلودگی با کلوسیلاموریس معمولا با دیدن ضایعات ماکروسکپی و میکروسکپی و پیدا نمودن انگل در بافت های کلیه تشخیص داده می شود. بافت های مشکوک به آلودگی به کوکسیدیوز کلیوی باید برای تشخیص به وسیلۀ دامپزشک آسیب شناس یا انگل شناس به آزمایشگاه هیستوپاتولوژی ارسال شود. انتقال کلوسیلاموریس با خوردن اووسیست های اسپوردار در ادرار انجام می شود. چون موشهای وحشی ممکن است ناقل این انگل باشند، رعایت نکات بهداشتی و جلوگیری از راه یابی موشهای وحشی به جمعیت حیوانات دست آموز در کنترل این انگل اهمیت دارد. کلوسیلاموریس میزبان اختصاصی دارد و به انسان منتقل نمی شود. خوکچۀ هندی دستگاه گوارش تاژک داران، آمیب ها و آپی کمپلکساها تک یاخته های آلوده کنندۀ دستگاه گوارش خوکچه های هندی می باشند. تاژک داران تروفوزوئیت ژیاردیا کاویه همانند ژیاردیا موریس است. دارای بدنی گلابی شکل یا اشکی شکل می باشد. دو هسته در انتهای قدامی وجود دارد و چهار زوج تاژک از قسمتهای مختلف بدن خارج می شود. اندازۀ تروفوزوئیت 5/6×15_8 میکرون است. کیست، هم اندازۀ تروفوزوئیت بوده و دو تا چهار هسته دارد. کیست ها و تروفوزوئیت های ژیاردیا کاویه در آزمایش مستقیم واحتمالا شناور سازی مدفوع دیده می شوند. در روش شناورسازی استفاده از محلول سولفات روی ترجیح دارد زیرا شکر و نمک باعث مچاله شدن کیست ها می گردند. مدفوع حیوانات مبتلا به اسهال باید از نظر حضور تروفوزوئیت های متحرک آزمایش شود. در این حالت در مدفوع کیست دیده نمی شود. علائم درمانگاهی اختصاصی در خوکچه هندی آلوده وجود ندارد هرچند اسهال موکوئید در سایر جوندگان آلوده گزارش شده است. ژیاردیا کاویه از نظر بهداشت عمومی مشکل ساز نمی باشد. تری تریکو موناس کاویه در خوچه های هندی بیماری زا نبوده و بیماری زایی کمی دارد. تری تریکو موناس کاویه شبیه تری تریکو موناس موریس سه تاژک قدامی و یک تاژک خلفی دارد. اندازۀ تری تریکو موناس کاویه 10_22×11_6 میکرون و از ژیاردیا کاویه بزرگتر می باشد. پردۀ مواج در این تک یاخته در طول بدن کشیده شده است. تری تریکو موناد ها معمولا در رودۀ خوچه های هندی یافت می شوند. تکنسین های دامپزشکی باید اطلاع داشته باشند که در موارد اسهال مداوم که به وسیلۀ سایر عوامل بیماری زا ایجاد می شود، تری تریکو موناس کاویه بطور ثانویه در محیط اسهالی تکثیر می بابد. بنابراین تری تریکو موناس کاویه ممکن است در گسترش مستقیم مدفوع حیوانات مبتلا به اسهال دیده شود. تری تریکو موناس کاویه در بین خوچه های هندی با خوردن تروفوزوئیت های موجود در مدفوع حیوانات ناقل گسترش می یابد. تری تریکو موناس کاویه در سایر گونه های حیوانی دیده نمی شود و از نظر بهداشت عمومی اهمیتی ندارد. آمیب ها آنتامیبا کاویه (Entamoeda caviae) تک یاختۀ نسبتا شایع و غیر بیماری زای خوکچه هندی است. ذکر این نکته در این بخش بدین علت است که تکنسین های دامپزشکی متوجۀ غیر بیماری زا بودن این تک یاخته باشند. بطور عمده تروفوزوئیت این انگل مشاهده می شود. کیست ها معمولا در آزمایش متراکم سازی مدفوع با محلول اشباع شده سولفات روی دیده نمی شود. اندازۀ کیست های رسیده 27_11 میکرون است و هشت هسته دارند. تروفوزوئیت اغلب در گسترش مستقیم مدفوع دیده می شود و ابعاد آن 20×5/10 میکرون می باشد. تروفوزوئیت ها در رنگ آمیزی گسترش مستقیم مدفوع با محلول یددار لوگل مشخص می شود. انتقال آنتامبیا کاویه با خوردن کیست های دفع شده با مدفوع خوچه های هندی ناقل انجام می شود. آنتامبیا کاویه میزبان اختصاصی دارد و به انسان منتقل نمی شود. ادامه دارد... آپی کمپلکساها ایمریا کاویه یک کوکسیدیای مشخص استو اووسیست های بیضی شکل تقریبا استوانه ای دارد و ابعاد آنها 23_12×26_13 میکرون است. دیوارۀ اووسیست قهوه ای رنگ، دریچه و گرانول قطبی ندارد. با این حال اووسیست دارای اجسام باقیمانده اووسیستی و اسپوروسیستی است. ایمریا کاویه عمدتا در قسمت صعودی و پروکسیمال رودۀ بزرگ خوچه های هندی یافت می شود. ایمریا کاویه در آزمایش شناورسازی (فلوتاسیون) مدفوع مشخص می شود. تکرار شناورسازی 5_4 روز با فاصلۀ 3_2 هفته ای لازم می باشد. پس از مرگ با قرار دادن مواد تراشیده شده از سطح روده در محلول نمکی مراحل داخل سلولی و اووسیست ایمریا کاویه مشخص می شود. ایمریا کاویه غیر بیماری زا است، اما در حیوانات جوان که تحت استرس، تغذیه نامناسب یا مدیریت نامطلوب قرار دارند ممکن است علائم درمانگاهی دیده شود. علائم درمانگاهی محدود به اسهال (13_11 روز پس از آلودگی) می باشد. اسهال پس از چند روز در صورت عدم درمان حیوان قطع می گردد و با آلودگی مجدد ادامه می یابد. ایمریا کاویه میزبان اختصاصی (خوکچه هندی) دارد و به انسان منتقل نمی شود. کریپتوسپوریدیوم رایری (C.wrairi) به نظر یک گونۀ مشخص در خوچه هندی است و شبیه کریپتوسپوریدیوم پاروم و کریپتوسپوریدیوم موریس در موش می باشد. کریپتوسپوریدیوم رایری اغلب در نوک پرزهای روده در ناحیۀ ایلئوم خوچه های هندی جوان مستقر می شود. بنابر این آزمایش نمونه های تراشیده شده از مخاط تازه با استفاده از میکروسکپ فازکنتراست ممکن است نتایج خوبی در جدا سازی و شناسایی کریپتوسپوریدیوم رایری داشته باشد. ولی آزمایش مواد قالب گیری شده با پارافین معمولا نتایج خوبی ندارد بویژه اگر از فرمالین به عنوان مادۀ ثابت کننده استفاده شده باشد. این تک یاخته در خارج سلول ولی بین میکروویلی های سلول های اپی تلیال روده دیده می شود. علامت آلودگی با کریپتوسپوریدیوم رایری تنها کاهش وزن می باشد. خوچه های هندی جوان با وزنی حدود300_250 گرم بیشتر به انگل آلوده می باشند. حیوانات مسن نسبت به آلودگی با کریپتوسپوریدیوم رایری مقاوم یا ایمن می باشند. کریپتوسپوریدیوم رایری در سایر گروه های حیوانی یافت نمی شوند و از نظر بهداشت عمومی اهمیت ندارد. رت دستگاه گوارش تاژک داران و آپی کمپلکساها تک یاخته های دستگاه گوارش رت می باشند. تاژک داران هرچند حساسیت رت نسبت به موش کمتر می باشد، رت ها ممکن است به تاژک دارانی مانند ژیاردیا موریس، اسپیرونوکلئوس موریس، تتراتریکوموناس میکروتی و تری تریکوموناس موریس آلوده شوند که قبلا در بحث انگل های موش شرح داده شد. جداسازی، تشخیص، نشانی های بالینی و انتقال در رت همانند موش می باشد. آپی کمپلکساها ایمریا نیشولتزی (E.nieshultzi) کوکسیدیای روده ای، در رت آزمایشگاهی شایع نمی باشد اما در رت های وحشی دیده می شود. اووسیست اسپوردار ایمریا نیشولتزی بیضی شکل، ابعاد آن 21_13×26_16 میکرون و جسم باقیمانده ندارد. جدار اووسیست صاف و بی رنگ و میکروپیل ندارد. اووسیست اسپوردار چهار اسپوروسیست بیضی شکل دارد. هر اسپوروسیست یک جسم استیدی و یک جسم باقیمانده دارد. آلودگی حیوان زنده با ایمریا نیشولتزی با شناورسازی یا گسترش مستقیم مدفوع و دیدن اووسیست و دیدن انگل در مقاطع بافتی اپی تلیوم روده صورت می گیرد. نشانی های درمانگاهی آلودگی با ایمریا نیشولتزی معمولا در رت های جوان چند ماهه دیده می شود. علائم شامل: اسهال، ضعف، لاغری و احتمالا مرگ است. رت با خوردن اووسیست های اسپوردار موجود در مدفوع به ایمریا نیشولتزی آلوده می شود. ایمریا نیشولتزی میزبان اختصاصی دارد و در سایر حیوانات و انسان آلودگی ایجاد نمی کند. همستر دستگاه گوارش تاژک داران، تک یاخته های الوده کنندۀ دستگاه گوارش همستر می باشند. تاژک داران همسترها عمدتا بدون نشان دادن علائم درمانگاهی به تعداد زیادی تازک داران روده ای الوده می باشند. این انگل ها در آزمایش شناورسازی یا گسترش مستقیم مدفوع دیده می شوند. این تازک داران شامل گونه های ژیاردیا، اسپیرونوکلئوس موریس، تتراتریکوموناس میکروتی و تری تریکوموناس موریس (کریستی) می باشند. به عنوان مثال اسپیرونوکلئوس موریس از همستر به موش انتقال می یابد. جداسازی، تشخیص، نشانی های بالینی، انتقال و اهمیت در بهداشت عمومی این انگل ها در همستر مشابه موارد بحث شده در موش می باشد. ماهی پوست مژک داران تک یاخته های آلوده کنندۀ پوست ماهی می باشند. مژک داران ایکتیوفیتیروس مولتی فیلیس (Ichtophthirius multifiliis) مژک داری است که پوست، آبشش، باله و چشم ماهی های آب شیرین مناطق گرمسیر و ماهی های زینتی در آکواریوم های خانگی و پرورشی را آلوده می نمایند. این تک یاخته مزک دار بیماری پوستی ایکتیوفتیریوزیس (Ichtyophthirosis) یا ایک (Ich) را ایجاد می کنند. ایک با تشکیل لکه های سفید کوچک (تروفوزوئیت انگل که در زیر لایه اپیدرم قرار می گیرد) در نقاط مختلف بدن ماهی مشخص می شود. اندازۀ این انگل ها 1000_100 میکرون است بنابراین این انگل با چشم دیده نمی شود. تشخیص با مشاهدۀ جراحات مشخص و تراش دادن پوست ماهیان آلوده جهت دیدن مژک دار صورت می گیرد. کریپتوکاریون ایریتاس (Cryptocaryon irritans) ماهیان دریایی (ماهیان آب شور) را آلوده می سازد. آلودگی با مژک داران دیگر نظیر شیلودنلا (Chilodonella)، تتراهیمینا (Tetrahymena) و پسینودینیوم (Piscinoodinium) هم در ماهی دیده می شود. همانگونه که در مورد ایکتیوفیتیروس مولتی فیلیس مشاهده می شود برای این جنس ها هم همتایان دریازی وجود دارد. برای اطلاع از جزئیات بیشتر مربوط به این مژک داران و سایر تک یاخته های انگلی ماهیان آب شور و شیرین باید به کتاب های مرجع بیماریهای ماهی مراجعه شود. ______________________________________ منبع: کتاب انگل شناسی تشخیصی دامپزشکی مولف: چارلزمک کی هندریکس مترجم: دکتر موسی توسلی نویسنده: سارا رنجبر The underlying connection was closed: Could not establish trust relationship for the SSL/TLS secure channel. 0 0 سگ و گربه دستگاه گوارش آپی کمپلکسا (Apicomplexa)
ارسال به دوستان نام شما ایمیل شما ایمیل گیرنده توضیحات کد امنیتی کدی که در زیر نمایش داده شده است را وارد نمایید
کاربران با این تگها این مقاله را پیدا کرده اند : بین گوسفند معایب ray اصلاح ژیاردیا هــــا رشد طوطی انواع جانور کنه دیگر کدام تصاویر تنفس محلول ایمریا قطبي موریس مقاله بررسی آمیب درمان تفاوت اجسام گوارش فرم تولید داران اهلی Body مدفوع بدن نژاد موش مثل موزه کتابهای گوشتخوار ظاهری پرندگان آمیزی کبوترها کنترل داخل توليد نقاشی شكل شناخته مختلف گاو گوارشی تنفسی جانوران عصبی هايي دامپزشکی جدیدترین رنگ مال مدل Default زیستی تشخیص قناری پاره اسید محیطی نشانه انگل خونخوار الوده فرق گزارش تصاوير من میکنند بافت گونه سلولی بـه شکل خوک اسهال فیزیولوژی عكس دستگاه روش تخلیه ایمنی عفونت کوچک ـتر است دانه خانگی مراحل سگ تخم دفع بـا نام عکسهایی شناسی داروی مانند يونجه هـم تری ویژگی اووسیست کار زیبا صلیبی قفس دارو سیستم درحیوانات خوكچه کیست انگلی شهرستان ایران بیماری انسان یاخته ساختمان عکس حیوان بوقلمون پاتولوژی حیوانات