نگهداری از بوآی درختی آمازون (بوآی باغ) (Amazon Tree Boa)
منطقه سکونت
بوآی درختی آمازون (Corallus hortulanus) در سرتاسر آمریکای جنوبی، جنوب کلمبیا (شرق کوه های آند)، جنوب ونزوئلا، گویانا (Guyana)، سورینام (Suriname)، گویانای فرانسه (French Guiana)، آمازون برزیل (Amazonian Brazil)، اکوادور، پرو و بولیوی زندگی میکند.
بیشترین تعداد بوآهای درختی آمازون امروزه از طریق کلمیبا و سورینام به کشورهای مختلف جهان صادر میشوند. با وجود اینکه نگهداری از این مارها نسبت به بوآهای درختی زمردی (Emerald Tree Boa) ساده تر است اما به دلایلی که یکی از آنها جذابیت کمتر رنگ و تعداد کمتر رنگ های آنها نسبت به بوآهای زمردی است خرید و فروش آنها به میزان کمتری صورت میگیرد.
تعریف – مشخصات – اندازه
با توجه به چند ریختی بودن این مارها، بوآهای درختی آمازون (C. hortulanus) از بیشترین تنوع رنگی در مارهای خانواده Boidae (بوآها و پیتون ها) برخوردار هستند که شامل رنگ های سیاه، خاکستری، قهوه ای، سبز، زرد، نارنجی، قرمز و ترکیباتی از رنگ های فوق و الگویهای متفاوت روی بدن است. اکثریت قریب به اتفاق بوآهای درختی آمازون دارای خطوطی به رنگ تیره در قسمت پشت چشمان خود و طرح الماسی شکل روشن تری در قسمت میانی کمر خود هستند که در کنار اینها، طرح های مورد، خال دار و گاها مناطق بدون طرحی مشاهده میشود. به صورت وراثتی و تکوینی، ریخت هایی که بیش از همه به شکل ژنتیکی در این مارها مشاهده میشود مورف های «تایگر» (Tiger) (به صورت خط دار) و «ازتک» (Aztec) است که به صورت طرح های تصادفی مورب است. برخی مطالعات نشان داده است که رنگ های روشن تر در این مارها مربوط به مناطق مرتفع تر است. بوآهای درختی آمازون ار رنگ های مختلفی از «مدل باغ» (garden phase) که قیمت پایین دارد آغاز شده و تا رنگ های روشن بدون طرح که دارای قیمت های بسیار بالایی هستند ادامه دارد. در بین این گونه مارها معمولا میتوانید تعداد زیادی را بیابید که در اسارت تکثیر شده اند و یافتن چنین ماری چندان دشوار نخواهد بود. بوآهای درختی آمازون میتوانند تا 3 متر رشد کنند اما به طور معمول طول بدن آنها بین 1.2 متر تا 2 متر است. برخلاف طول بدن، معمولا ضخامت بدن این مارها کم است و در سنین بلوغ، وزنی در حدود 400 الی 600 گرم دارند. سرعت ضربات دفاعی بوآی درختی آمازون بسیار بالاست و همین امر سبب شده که این مار یک حیوان خانگی مناسب برای علاقه مندانی است که تجربیاتی چند در خصوص کار با خزندگان داشته باشند.
نمونه هایی که از طبیعت اسیر شده اند اغلب تا حد زیادی تند مزاج و تحریک پذیر هستند، به سرعت مضطرب میشوند و مدت زمان زیادی طول میکشد تا به محیط اسارت تا حدی عادت کنند و در محیط جدید خود ساکن شوند. ضمنا تغذیه کردن آن دسته از بوآهای درختی آمازون که از طبیعت اسیر شده اند بسیار دشوار بوده و میتوان برای آنها از طعمه هایی مانند خزندگان کوچک، قورباغه و پرندگان استفاده کرد. این در حالی است که آن دسته از بوآهای درختی آمازون که در اسارت تکثیر شده اند به سادگی از موش تغذیه میکنند.
بخش دوم
دکوراسیون
بهترین حالت این است که هرچقدر که میتوانید فضای بیشتری در اختیار بوآی خود قرار دهید اما حداقل فضای مناسب 1 متر طول و 2 متر ارتفاع است. ارتفاع مورد نیاز برای این محفظه باید به اندازه طول بدن مار باشد و حداقل ارتفاعی که باید برای این مار در نظر گرفته شود 3/2 طول بدن اوست. توجه داشته باشید که این بوآها خزندگانی کاملا درخت زی هستند اما در این مورد چندان سختگیر نیستند. این مارها همچنین بر روی زمین به دنبال محل هایی برای پنهان شدن و نیز یک ظرف آب خواهند گشت. شاخه هایی که برای بالا رفتن مار در نظر میگیرید باید به اندازه کافی ضخیم و ستبر باشند و باید ضخامت ها و شکل های مختلفی از شاخه ها وجود داشته باشند تا نتیجه مناسب به دست آید. با توجه به اینکه بوآهای درختی آمازون همانند بوآهای درختی زمردی بر روی شاخه های درختان چنبره میزنند بهتر است که شاخه های چنگال دار و چند شاخه را برای آنها انتخاب کنید تا بتوانند بدن خود را به میزان کافی در تماس با این شاخه ها قرار دهند. بچه مارها معمولا در محفظه های کوچکتر، احساس امنیت بیشتری دارند و مارهای جوان به راحتی در یک ویواریوم با حجم 10 گالن زندگی میکنند. سرعت رشد بوآی درختی آمازون به طور طبیعی، پایین است و شما میتوانید مار جوان خود را به مدت حداقل یک سال در ویواریوم 10 گالنی نگهداری کنید. دکوراسیون داخلی ویواریوم میتواند بسیار ساده و یا دارای وسایل و تجهیزات زیادی باشد اما شاخه های درخت حتما باید در نظر گرفته شود.
بخش سوم
آب
آب تازه و تمیز باید همیشه در یک ظرف بزرگ در دسترس مار باشد و در صورت امکان باید یک ظرف به اندازه ای بزرگ در اختیار مار باشد که بتواند به طور کامل درون آن حمام کند. بوآی درختی آمازونی معمولا قطرات آبی را که از بدن خودش چکه میکند مینوشد بنابراین انتخاب مناسبی است که هر روز داخل ویواریوم را مرطوب کرده و کمی آبپاشی کنید. استفاده از بسترهایی که رطوبت را حفظ کنند میتواند در تامین رطوبت محفظه برای بوآی درختی آمازون بسیار مفید باشد.
گرمادهی
بهترین روش گرمادهی در ویواریوم برای بوآی درختی آمازون این است که از بخاری های سرامیکی (ceramic heat emitters) و یا لامپ های نور شب (moonlight bulbs) استفاده کنید. با توجه به مرطوب بودن بستر، میتوانید از قالیچه های حرارت زا () در قسمت کف محفظه برای گرما دادن استفاده کنید تا گرمای بهتری در ویواریوم ایجاد شود و ضمنا با این کار میتوانید گیاهان زنده نیز در ویواریوم قرار دهید. قسمت های بالایی ویواریوم باید دمایی در حدود 29 درجه سانتیگراد و قسمت آفتاب گرفتن دمایی در حدود 31 درجه سانتیگراد داشته باشد. ضمن اینکه قسمت های پایین محفظه باید در محدوده دمایی 25 درجه سانتیگراد بوده و دمای کل محفظه در مدت شب بین 21 الی 25 درجه سانتیگراد باشد
بخش چهارم
نوردهی
یک شبیه سازی نوری به شکل 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت خاموشی میتواند شبیه سازی مناسبی برای بوآی درختی آمازون باشد که البته بهتر است این ساعت ها را با توجه به تغییرات فصلی، تغییر دهید. این امر خصوصا در مورد زمان های جفتگیری و تکثیر بسیار مهم است و بهتر این است که در این مقطع، طول روشنایی روز را برای آنها بین 8 الی 10 ساعت قرار دهید. میتوانید این شبیه سازی نور را به وسیله لامپ یا نوارهای نوری (tubes) ایجاد کنید و یا اگر دسترسی به نور طبیعی وجود داشته باشد بهترین گزینه برای این کار خواهد بود. ظبق تحقیقات به عمل آمده، بوآهای درختی آمازون نیاز آنچنانی به قرار گرفتن در معرض نور UVB ندارند اما اگر این نور را نیز برای آنها فراهم کنید میتواند مفید باشد.
غذادهی
در طبیعت رژیم غذایی اصلی بوآی درختی آمازون از جوندگان، پستانداران کوچک دیگر، خزندگان کوچک، قورباغه ها، حشرات و برخی از پرندگان تشکیل میشود. بچه مارها یا آنهایی که به تازگی در پروسه صادرات قرار گرفته اند باید فقط به وسیله موش، قورباغه، سوسمار و یا مرغ تغذیه شوند. بچه موش هندی (بچه موش هایی صورتی که در پر مرغ پوشانده شده اند) میتواند به عنوان غذای مناسبی برای این مارها مورد استفاده قرار گیرد. مارها قادر به بلعیدن طعمه هایی هستند که تا یک و نیم برابر ضخامت بدن آنها باشند، البته خوردن طعمه های کوچکتر مسلما برای آنها ساده تر خواهد بود. برای سلامتی مار، بهتر است که برنامه غذایی منظم با کمیت ثابت، منظم و مناسبی داشته باشد. بوآهای درختی آمازون که کمتر از یک سال سن دارند باید هر 5 لی 7 روز یک بار و بوآهای فعال و در حال رشد نیز باید هفته ای یک بار غذا بخورند. بچه مارها باید غذا خوردن را با بچه موش های صورتی شروع کنند و حجم غذا به تدریج با رشد مار افزایش پیدا کند. یک بوآی درختی آمازون نر بالغ میتواند در نهایت از یک موش بزرگ و یک بوآی ماده با توجه به روند کند رشد و فعالیت کمترش از موش های صحرایی با اندازه متوسط تغذیه کند. برنامه غذایی به شکل هر دو هفته یک بار برای ماده بالغ و هر 2 الی 4 هفته یک بار (بسته به اندازه و خصوصیات مار) برای نر بالغ مناسب است. بوآی درختی آمازون ممکن است گاهی اوقات نسبت به غذا خوردن بی میل باشد که در این گونه مواقع میتوانید طعمه را به شکل مکرر به قسمت دم او بمالید و با این کار، مار را ترغیب به حمله به طعمه کنید.
رابطه جنسی
تعیین جنسیت بوآی درختی آمازون به وسیله رویت خارجی بدن تا حدی میسر است که البته روش چندان دقیقی به شمار نمیرود. بهترین روش تعیین جنسیت بوآی درختی آمازون استفاده از میله های مخصوص (Probing) است. با توجه با بدن لاغر و ساختار استخوانی بدن این مار، نباید برای نمونه های زیر یک سال این روش را انجام داد. این کار باید فقط به وسیله فردی که تجربه زیادی در خصوص مارها دارد انجام شود و اصول این کار به این شکل است که به بررسی وجود یا عدم وجود آلت نر (hemipenes) میپردازد.
دوران بارداری – تکثیر
بوآی درختی آمازون ماده در سن 3 الی 4 سالگی به بلوغ جنسی میرسد که در این زمان در حدود 400 تا 600 گرم وزن دارد، اما بوآی نر میتواند در یک سالگی به بلوغ جنسی برسد که البته در این سن هنوز برای جفتگیری با یک ماده بالغ و در مقایسه با او، اندازه بسیار کوچکی دارد. دوره بارداری بوآی درختی آمازون بین 7 الی 10 ماه بوده و جفتگیری آنها در ماه های دسامبر تا مارچ - یعنی در طول یک دوره سرد و خشک و به دنبال آن هم یک مقطع با باران های سنگین - اتفاق می افتد. تولد بچه بوآها معمولا بین ماه های سپتامبر تا نوامبر رخ میدهد و تعداد بچه ها غالبا بین 4 تا 14 عدد بوده و طول بدن آنها 45 سانتی متر است. این بچه ها پس از اولین پوست اندازی شان که در سن 2 یا 3 هفتگی رخ میدهد آماده خوردن اولین وعده غذایی زندگی خود خواهند شد. بوآی درختی آمازون نیز همانند تمامی گونه های مارهای بوآ، زنده زا است.
اطلاعات اضافه
برخلاف خلق و خوی نه چندان دوستانه ای که این مارها دارند، نگهداری از آنها و تماشای ظاهر شگفت انگیز و خیره کننده ی آنها برای هر فرد با تجربه و حرفه ای در زمینه خزندگان بسیار جذاب خواهد بود. آنها معمولا در محلی قرار میگیرند که کاملا قابل مشاهده است و فقط در روزهای اول برای آشنا شدن با محل زندگی جدیدشان به مخفیگاه خود میروند.
.