همه ما با گیاه درمانی و درمان سنتی آن هم با استفاده از گیاهان و جوشانده های آنها تا حدودی آشنایی داریم ولی اینجا ما قصد داریم در مورد گیاه درمانی در دامپزشکی صحبت کنیم. آن سوی آبها در اروپا و ایالات متحده دامپزشکانی هستند که از گیاهان برای درمان بیماران بی زبانشان استفاده می کنند.
نکات مهم:
* گیاهان تجویز شده می توانند به صورت پخته و یا در غذای مصرفی وارد گردد
* به عنوان یک دارو می تواند در بسیاری از بیماریهایی که مزمن شده اند بکار رود
* می تواند اثرات جانبی داشته باشد و همچنین تداخل دارویی
دامپزشکان که مایل به استفاده از این شیوه ها هستند ابتدا دروس و کتب گیاه پزشکی انسانی را می خوانند سپس آنها را متناسب با فیزیولوژی و بیوشیمی حیوان مورد نظر تطبیق می دهند.
گیاهانی که می توان در جیره غذایی حیوانات خانگی وارد کرد :
بسیاری از دامپزشکان معتقد هستند که نمی توان یک تغذیه کافی و مناسب را از طریق غذا های آماده و کنسرو شده کسب کرد. همانطور که در انسان ما به تغذیه از سبزیجات و میوه های تازه نیاز داریم.
پختن آرام غذا طوری که کیفیت آن از دست نرود و در آن مخلوطی از گوشت ( گوساله و مرغ ، ماهی، خوک و...) غلات کامل (جو، یولاف، برنج و...) به علاوه سبزیجات تازه یا فریز شده می تواند هم به غذای مصرفی حیوان خانگی شما تنوعی بدهد و هم نیازهای اساسی تغذیه آن را جوابگو باشد.
شما می توانید از مواد زیر در وعده های غذایی دام خود استفاده کنید :
- زنجبیل برای nausea, motion sickness
- زردچوبه با خاصیت آنتی اکسیدان، ضد سرطان و محافظت کننده از کبد
- جعفری با خاصیت مدر بودن
- سیر برای خاصیت ضد میکروبی و ضد سرطان
- قارچ محرک سیستم ایمنی
- کنگر برای بیماری های کبد
- Cranberry برای عفونت های دستگاه ادراری
وضعیتهای معمولی که استفاده از این مواد گیاهی می تواند در رفع آن کمک کننده باشد:
- Motion Sickness : زنجبیل
- درماتیت حاد : کمپرس چای سبز و یا سیاه
- آلرژی ها : burdock, tang kuei
- زخم ها : aloe, comfrey ، بابونه که باید موضعی مصرف گردند
- عفونت های مجرای فوقانی تنفس : echinacea, oregon grape root
- آرتریت : boswellia, devil's claw
- بیماریهای کبد : زردچوبه ، milk thistle, artichokes
- التهاب ملتحمه : کمپرس با چای
- دیابت : gymnema, bitter melon
گیاهانی که برای حیوانات خانگی بالقوه زیانبار هستند :
- Pennyroyal که برای سگ و گربه بسیار سمی است
- White Willow bark سالیسیلات آن برای گربه سمی است
- سیر که باعث آنمی Heinz body می شود
- Tea Tree oil که برای گربه ها و سگ های کوچک بسیار سمی است
- Ma Huang که گربه ها در برخورد با آن دچار واکنش های ایدیوسنکراتیک می شوند
این دامپزشک است که تعیین می کند که کدام ماده گیاهی برای کدام وضعیت حیوان خوب است و این که چه مقدار و با چه دوزی داده شود ، در صورت مصرف سر از خود این مواد نارسایی های زیر حاصل می شود :
- بیماریهای کلیوی در اثر مصرف قاصدک و جعفری
- بیماریهای قلبی در اثر مصرف motherwort, hawthorn, goldenseal, oregon grape, barberry
- بیماریهای اتوایمیون ناشی از echinacea, reishi, maitake, astragalus
- بیماریهای تیروئید ناشی از کلپ ها و bugleweed
- بیماریهای کبدی در اثر مصرف قاصدک
در صورت مصرف داروهای زیر نباید از برخی مواد گیاهی استفاده کرد . البته منع مصرف بستگی به نظر دامپزشک متخصص دارد :
Steroids: Prednisone, Medrol, Dexamethasone
Cardiac drugs: Digoxin, Enalapril, Norvasc, Lotensin, atenolol etc
Diuretics: Furosemide, spironolactone, Diazide
Central Nervous system drugs: Elavil, Buspirone, clomipramine, phenobarbital
Hormones: diethylstilbestrol, thyroxine
Antibiotics: sulfa drugs
Diabetic/hypoglycemic drugs: Insulin, glipizide, acarbose
Aspirin
Chemotherapy agents
Anti-inflammatories: Etogesic, Rimadyl, phenylbutazone
Bronchodilators: Theodur/theophylline
البته این روش درمانی بیشتر جنبه حمایتی دارد و در کنار تجویز داروهای رایج می توان از این شیوه جدید درمانی بهره جست. همان طور که در بالا هم اشاره کردم در موارد مزمن و حتی حاد درصد بهبودی بالا بوده است.

حکیم مهر