واكسيناسيون مهمترين راه پيشگيری از بيماری‌ها در حيوان است. نوزادان، خودبخود از راه مصرف شير مادر بر عليه اغلب بيماری‌هائی كه مادر بر عليه آنها دارای ايمنی است، مقاوم هستند. دوران اين ايمنيت در توله‌ها مدت كوتاهی است. تنها راه برای اينكه نشان بدهيم آيا نوزاد واقعا برعليه بيماری‌ها ايمنی دارد، آزمايش خون است. ولی انجام چنين كاری غير معقول است. تنها تا موقع واكسيناسيون، حيوان خود را از تماس با ساير حيوانات و قرار گرفتن در محيط‌هائی كه ممكن است آلوده باشند برحذر كنيد. اولين واكسيناسيون در سن شش هفتگی شروع می‌شود. قوانين مايه‌كوبی در كشورهای مختلف تفاوت دارد. ولی در مورد حيوانات گوشتخوار مايه‌كوبی عليه هاری در تمام دنيا صورت می‌گيرد.
برخی از بيماری هايی که حيوان شما بر عليه آنها واکسينه می شود بيماری های قابل انتقال بين انسان و حيوان هستند. اين بيماری‌ها در اصطلاح، زئونوز خوانده می‌شوند. از بين اين امراض، هاری يک بيماری صد در صد كشنده است. شانس بهبود يافتن انسان مبتلا به هاری بعد از بروز علائم كلينيكی تقريبا صفر است. از بين بقيه بيماری‌های قابل انتقال، لپتوسپيروز هم بسيار مهلک است. گرچه شانس بهبودی حيوان مبتلا به اين بيماری از انسان زيادتر است، ولی چهره اين بيماری در انسان بسيار ناراحت كننده است و از جمله يكی از خطرناک ترين يرقان‌ها به شمار می‌رود. در مورد اين بيماری چيزی كه وضعيت را دشوارتر می‌كند، خطر ابتلای ساير افراد و نزديكان فرد بيمار به اين مرض است. عفوتت‌های كروناويروسی هم می‌توانند در انسان اسهال ايجاد كنند و خصوصا برای اطفال خطرناک هستند. بنابراين واكسينايون حيوانات اهلی چه آنهائی كه در داخل منزل نگهداری می شوند و چه آنهايی که به امر نگهبانی مشغولند، برای سلامتی خود حيوان و هم برای سلامتی افرادی كه با او ارتباط دارند، ضروری است.
امروزه در شهرهای ايران كلينيک های دامپزشكی زيادی وجود دارند. اين كلينيک‌ها طبق دستورالعمل سازمان دامپزشكی موظف به تهيه واكسن از مراجع معتبر هستند. با توجه به اينكه واكسن هاری در كشور توليد می‌شود، بنابراين اين واكسن همواره موجود است. بقيه واكسن‌های مورد نياز سگ و گربه درحال حاضر توليد داخلی ندارند. بنابراين، اين واكسن‌ها نيز با اجازه سازمان دامپزشكی توسط شركت‌های مختلف وارد كشور شده و بعد از تائيد از سوی اين سازمان در اختيار دامپزشكان مجاز قرار داده می‌شود.
واكسنهای وارداتی دارای برچسب‌های استانداردی هستند . اين برچسب، حاوی اطلاعات مربوط به واكسن به شرح زير است: كارخانه سازنده، شماره بچ محلول واكسن، تاريخ مصرف و نوع بيماری‌هائی كه اين واكسن برعليه آنها ايمنی ايجاد می‌كند. برچسب واكسن‌ها در تمام دنيا شناخته شده هستند و برای صدور گواهی حمل حيوان يا بررسی در پست‌های قرنطينه در مبادی ورودی كشورها قابل استفاده اند. علاوه براين هر دوز واكسن فقط دارای يک برچسب است كه به تعداد واكسن فروخته شده دراختيار خريدار قرار می‌گيرد. بنابراين در موقع واكسيناسيون، چنانچه دامپزشک از واكسن خارجی استفاده كند، بايد برچسب استاندارد آن را بر روی شناسنامه حيوان بچسباند. واكسن هاری انستيتو پاستور ايران در حال حاضر برچسب ندارد و دامپزشكان شماره بچ اين واكسن را برروی شناسنامه قيد می‌كنند.
__________________
تدوین: سارا رنجبر