چرا خیلی راحت می توان موشی را برای فشاردادن اهرم یا کبوتری را برای نوک زدن به دیسک تربیت کرد؟ چون اینها ازجمله کارهایی هستند که موشها وکبوترها انجام می دهند. اینها کنشگرهایی هستند که تقریبا همیشه ظرف مدت زمان کوتاهی دراتاقک هایی که اسکینرو طرفدارانش برای این حیوانات تدارک دیده اند نمایان می شوند. اما همان گونه که درفصل 2 دیدیم گاتری (1935) به ما اطمینان داد که "نمی توانیم به یک گاوآموزش دهیم تکه چوبی را پیدا کند وبیاورد چون این کاری است که گاوها انجام نمی دهند". اودرجای دیگرمی گوید:"000 سعی دریاد دادن به یک گاو که راست بنشیند وقت تلف کردن است"(گاتری وپاورز1950 ص128). همین موضوع درمورد اسبها صدق می کند. اما درنمایش کمان اندازی هفته پیش مردی با یک اسب وجود داشت که نه تنها چیزهایی را که آن مرد می انداخت می رفت ومی آورد- همان کاری که سگ می کند- بلکه هروقت ازاوخواسته می شد می نشست. رفتاراین اسب با به کارگیری روشهای شرطی سازی کنشگرشکل داده شده بود.

شکل دهی فنی است که ازآن برای تربیت کردن حیوانات استفاده می کنند تا کارهایی را انجام دهد که به طورمعمول درخزانه رفتاری آنها موجود نمی باشند. رفتارهایی مانند فشردن اهرم درجعبه اسکینربه شکل دهی نیازندارند زیرا اهرم فشاری یکی ازرفتارهایی است که موش درجریان کاویدن محیط صادرمی کند. اما اگرآزمایشگربخواهد موش را طوری تربیت کند که به گوشه A جعبه برود تیله ای را ازآن گوشه بردارد آن را به گوشه B حمل کند آن دراین گوشه بیندازد به وسط جعبه برگردد. درازبکشد. غلت بزند. بلند شود. به گوشه B برگردد دوباره تیله رابردارد وآن را به گوشه C حمل کند موش قبل ازصادرکردن این کنشگر احتمالا دراثرپیری خواهد مرد.

بااین حال می توان ازطریق شکل دهی به موش یاد داد رفتارهای چشمگیری گرچه نه به پیچیدگی رفتاری که درفوق شرح داده شد انجام دهد. آزمایشگری که ازفن شکل دهی استفاده می کند به جای اینکه منتظربماند تا پاسخ نهایی مطلوب صادرشود هررفتاری که حیوان رابه پاسخ نهایی نزدیکترمی کند تقویت می نماید. به همین دلیل گاهی شکل دهی روش تقریبهای متوالی یا روشی که تقویت افتراقی تقریبهای متوالی را دربردارد نامیده می شود(اسکینر1951).

اغلب تربیت کنندگان حیوانات فنونی را به کارمی برند که با روش شکل دهی برابرهستند. طوطی هایی که تربیت می شوند روی طناب راه بروند با چترفرود آیند. آهنگهایی را بنوازند. دوچرخه سواری کنند. خوک ماهیهایی که طبق دستورازپیش برنامه ریزی شده. ماموریتهای نظامی انجام می دهند. خرسهایی که گیتارمی نوازند. می رقصند. پشتک می زنند. وکف می زنند. جوجه هایی که توپ بازی می کنند.واسبهایی که می نشینند وپارس می کنند مواردی ازشکل دهی هستند.

یکی ازضروریات مهم برای استفاده موفقیت آمیزاز روش شکل دهی این است که محیط باید کنترل شود. برای مثال جعبه اسکینرطوری ساخته شده است که موش نتواند غیرازپاسخهایی که آزمایشگرمی خواهد تقویت کند پاسخهای دیگری انجام دهد. همین طوریک مربی حرفه ای سعی نخواهد کرد سگ را هنگامی که به تعقیب کردن یک خرگوش مشغول است شرطی کند بلکه ابتدا آن را محبوس می کند تا توجهش را جلب نماید. به عبارت دیگرمحیط طوری ترتیب داده می شود که ظاهرشدن پاسخ مطلوب را تسهیل كند