سوال اغلب افرادی که به تازگی یک توله سگ آورده‌اند این است: نحوه شستن سگ چگونه است؟ و هر چند وقت یکبار باید او را بشویند؟ این که هر چند وقت یکبار باید سگ خود را بشویید به مسائل مختلفی بستگی دارد. حمام میتواند برای بسیاری از سگ ها ترسناک باشد. اما با کمی دانش و آمادگی و رعایت نکات شستن سگ می توانید حمام را به یک تجربه خوب برای برای خود و حیوان‌تان تبدیل کنید.

عادات خوب برای شستن سگ
1. از شستن زیاد سگ خود پرهیز کنید.
معمولا دلیلی برای شستن سگ وجود ندارد مگر اینکه بوی بد بدهد یا پوستش دچار عفونت شده باشد. شما می‌توانید سگ خود را ماهی یکبار برای اینکه بوی مطلوبی بدهد حمام کنید. اگر این کار را بیش از حد انجام دهید ممکن است منتج به حساسیت های پوستی شود و سگ با خاراندن زیاد پوست خود را زخمی کند.

اغلب اوقات سگ خود را برس بکشید. این کار باعث تمیز باقی ماندن او در فاصله دو حمام میشود و همچنین برای پوست وموی او نیز خوب است.
اگر سگ شما عفونت پوستی دارد، با دامپزشک خود در مورد بهترین راه حمام و برخورد با سگ مشورت کنید.
2. سگ خود را به حمام عادت دهید.
اگر سگ شما تازه به خانه تان آمده ممکن است از حمام بترسد. شما می توانید او را به محیط حمام با چند ترفند ساده عادت دهید:

اگر سگ شما از محیط حمام می‌ترسد، او را درون یک تشت قرارا دهید. هنوز آب را باز نکنید. با او با صدای نرم و مهربان صحبت کنید. به او تشویقی و اسباب بازی برای بازی بدهید. این کار باعث می شود او با حمام ارتباط برقرار کند و لذت ببرد.
بعد از باز کردن آب و تا زمانیکه آب گرم را بر روی او گرفته اید به این کار ادامه دهید. هر بار مقدار کوچکی تشویقی به او بدهید.
توله خود را زمانیکه 5 هفته دارد با حمام آشنا کنید و او را عادت دهید. تجربه خوشایند از حمام کردن در تولگی سبب می شود در بزرگسالی راحت تر حمام را به عنوان یک روتین قبول کنند.
3. شامپوی مناسب انتخاب کنید.
یک شامپوی مخصوص سگ ملایم که خنثی باشد بهترین گزینه است. از شامپویی که pH آن در حدود 7 است استفاده کنید. از شامپوهایی که بو و رنگ مصنوعی دارند پرهیز کنید چراکه ممکن است باعث ایجاد حساسیت در پوست سگ شوند.

هرگزاز شامپوی مخصوص انسان استفاده نکنید. پوست سگ ها pH متفاوتی دارد. و شامپوی انسان تعادل آن را بهم میریزد. بهم خوردن این تعادل باعث رشد باکتری‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها میگردد.
اگر سگ شما اگزما یا سایر مشکلات پوستی دارد، اغلب خود را می‌خاراند و باعث خراشیده شدن پوستش می‌شود که همین امر به حساس‌تر شدن پوست می‌انجامد. شامپوی درخت چای برای برخی مشکلات پوستی مناسب است. مراقب باشید این شامپو خورده نشود، چراکه روغن درخت چای سمی است. با دامپزشک خود برای گرفتن شامپوی مناسب وضعیت پوستی حیوانتان مشورت کنید.
بعضی شامپوها به پیشگیری از هجوم کنه ها کمک میکنند. میتوانید در صورت لزوم از آنها استفاده نمایید.
به کیسه مقعدی سگ کاری نداشته باشید مگر اینکه خارج کردن این مایع را به خوبی بلد باشید. سگ کیسه‌های مقعدی کوچکی در پشت خود دارد که برخی از آرایشگران حیوانات میگویند در حمام آنها را فشار دهید تا مایع آن خارج شود. دقت کنید تنها اگر دامپزشک شما این کار را برای حیوانتان تائید کرده و شما کاملا تسلط دارید این کار را انجام دهید. اگر کیسه‌های مقعدی ملتهب هستند با دامپزشک مشورت کنید.

آمادگی برای شستن سگ
1. مکان مناسب انتخاب کنید.
اگر سگ کوچکی دارید می‌توانید او را درون روشویی دستشویی یا سینک آشپزخانه بشورید. سگ های بزرگتر را می‌توانید در وان حمام یا در زیر دوش حمام کنید. اگر بیرون از خانه خیلی سرد نیست می‌توانید آن‌ها را در بیرون نیز حمام کنید.

کف وان یا سینک هنکام خیس شدن لغزنده خواهد شد. اگر حیوان را در وان حمام یا سینک میشورید یک عدد حوله در کف آن پهن کنید. می توانید از یک پد لاستیکی مخصوص حمام نیز استفاده کنید.
در صورت امکان یک مکان محدود را انتخاب کنید. سگ شما ممکن است در طول حمام مضطرب یا ناراحت شود و بخواهد فرار کند. اگر از وان استفاده میکنید درب حمام را ببندید. اگر در بیرون از فضای منزل هستید محیطی که در اطرافش حصار باشد را انتخاب کنید تا حیوان نتواند فرارکند.
2. سگ خود را برای شستشو آماده کنید.
موی بدن سگ خود را قبل از حمام به خوبی شانه کنید. این مورد مخصوصا برای سگ هایی که موهای ضخیم، پرپشت و دولایه دارند بسیار مهم است. مطمئن شوید گره‌ای دربین موهای او باقی نمانده است.

اگر سگ شما هر گونه کنه‌ای دارد باید او را نزد دامپزشک ببرید تا آن ها را جدا و سگ را درمان کند.
اگر ماده ای ( رنگ، قیر، شیره گیاه) به موی حیوان چسبیده است آن را با ژل پترولیوم یا روغن های گیاهی پاک کنید و برای مدت 24 ساعت رها کنید. مقدار کمی مایع ظفشویی نیز ممکن است تاثیر داشته باشد.
3. ناخن ها را کوتاه کنید.
اگر ناخن‌های سگ تان احتیاج به کوتاهی دارد آن‌ها را قبل از حمام  کوتاه کنید. این کار باعث می‌شود در صورتیکه آشفته و بی قرار شد شما را تصادفا چنگ نیندازد.

ناخن‌های سگ خود را خیلی کوتاه نکنید. شما به راحتی ممکن است اشتباه کنید و پوست حساس زیر ناخن او را زخمی کنید. این کار منجر به خونریزی و عفونت خواهد شد. اگر به کوتاهی ناخن‌های سگ‌تان تسلط ندارید بسیاری از دامپزشکان و آرایشگران حیوانات، این کار را برای شما انجام خواهند داد.
4. تمام لوازم مورد نیاز را در دسترس تان بگذارید.
همینکه شستشو را شروع میکنید لازم است که تمام وسایل مورد نیاز در نزدیکی‌تان باشند. شما به حوله، پنبه، شامپوی مخصوص سگ، تشویقی و لیف حمام یا اسفنج احتیاج دارید.

اگر شلنگ یا دوش قابل جدا شدن ندارید، یک سطل یا ظرف برای آبکشی نیز لازم دارید.

درب تمام بطری ها و شامپو را باز کنید تا در زمانیکه سعی در کنترل یک سگ خیس دارید مجبور نشوید این کار را نیز انجام دهید.
اگر سگ شما در حمام عصبی می‌شود احتمالا به یک نیروی کمکی برای شستن سگ احتیاج پیدا خواهید کرد. فرد کمکی می‌تواند سگ را ثابت نگهدارد تا شما بتوانید او را بشویید.
5. درون گوش سگ گلوله پنبه قرار دهید.
زمانیکه گوش سگ خیس می شود احتمال عفونت افزایش میابد. قرار دادن پنبه در گوش سبب کمک به خشک ماندن مجاری گوش میگردد.

گلوله پنبه را خیلی به داخل فشار ندهید. فقط مطمئن شوید در طول حمام نمی‌افتد.
6. قلاده سگ را جدا کنید.
برای تمیز کردن نواحی گردن و کتف لازم است قلاده را باز کنید. اگر برای کنترل سگ خود در طول حمام به قلاده احتیاج دارید از انواع پلاستیکی آن استفاده کنید. قلاده چرمی وقتی خیس میشود آب میرود و ممکن است باعث خفگی سگ شود.

حمام کردن سگ
1. دمای مناسب آب را پیدا کنید.
سگ ها به آب داغ حساس هستند. قبل از شستن سگ دمای آب را کنترل کنید. آب باید گرم باشد نه داغ. آبی که خیلی سرد است می تواند سگ را دچار سرماخوردگی کند که مخصوصا برای توله ها بسیار خطرناک است.

سینک یا وان را تا زانوهای سگ از آب گرم پر کنید.
2. بدن سگ را با آب خیس کنید.
توصیه نمی‌شود در هنگام شستن سگ ، سر و صورت او را خیس کنید. این کار ممکن است منجر به آب رفتن درون گوش یا سوختن چشم ها با شامپو شود. در عوض از گردن به پایین را با آب خیس کنید. مطمئن شوید موهایش به خوبی خیس شده است. مخصوصا این مورد را در خصوص سگهایی که موی ضخیم دارند دقت کنید.

اگر شلنگ یا دوش جدا شدنی دارید برای آب پاشیدن به سگ تان از آن استفاده کنید. حتما کنترل کنید فشار آب خیلی زیاد نباشد. چرا که ممکن است موجب شوک و هراس حیوان شود.
اگر از سطل یا ظرفی برای ریختن آب بر روی حیوان استفاده می‌کنید مطمئن شوید آب بر روی سرش ریخته نمی‌شود.
3. به بدن سگ شامپو بزنید.
شامپو را درون ظرفی با آب مخلوط کنید و از کف آن برای شستن سگ استفاده کنید.

نیازی به استفاده از لیف یا اسفنج برای مالیدن شامپو به بدن ندارید. در حقیقت بهتر است که در زمانی که کف را می‌مالید از دستان خود استفاده کنید. بدین ترتیب می توانید هنگام شستن سگ هر گونه علائم غیرعادی مانند برجستگی یا التهاب روی بدن را زودتر متوجه شوید.
سر و صورت حیوان را با شامپو نشورید. اگر صورت حیوان کثیف است یک دستمال نمدار بر روی صورتش بکشید تا کثیفی را رفع کنید.
اگر حیوان موهای بلندی دارد شامپو را در جهت خواب موها بمالید. این کار باعث جلوگیری از گره خوردن موها میشود.
4. سگ را بشورید.
شستن سگ را با مالیدن شامپو بر روی کل بدن به جز سر ادامه دهید. زیر بغل ها، شکم، دم و کشاله ران ها و پنجه ها را نیز با دست کف بمالید.

به اندازه‌ای که روی بطری شامپو نوشته و یا دامپزشک برای سگ تان توصیه کرده اجازه دهید تا شامپو بر روی بدن او باقی بماند. برخی شامپوها دارای مواد دافع کک هستند و لازم است برای مدت زمان معینی بر روی پوست باقی بمانند تا موثر واقع شوند.

5. صورت سگ را تمیز کنید.
اگر صورت سگ تان کثیف است از یک لیف مرطوب برای پاک کردن آن استفاده کنید. درون گوش های او را با لیف تمیز نکنید. این کار میتواند باعث خیس شدن گوش‌ها و عفونت گوش شود.

بعضی از سگ ها دچار عفونت های پوستی در چانه خود هستند که به آن کورک گفته می شود و همانند جوش های کوچک یا برآمدگی های قرمز به نظر می آیند. اگر سگ شما چنین شرایطی دارد باید با دامپزشک خود برای نحوه تمیز کردن این ناحیه مشورت کنید. دامپزشک ممکن است برای شستن سگ شامپو ضدعفونی کننده یا پماد تجویز کند.

اگر پوست سگ شما دارای چین خوردگی است مطمئن شوید که با لیف بین این نواحی را نیز تمیز می کنید.

6. روی بدن سگ آب بگیرید.
آب کشی سگ خود را تا زمانیکه از بدن او آب شفاف پایین بریزد ادامه دهید. برای دقیق انجام شدن این مرحله باید زمان صرف کنید. مخصوصا اگر موی سگ تان ضخیم یا دولایه است.

آب نکشیدن کافی حیوان می تواندمنجر به به هم خوردن تعادل pH و التهابات پوستی شود.

به یاد داشته باشید که آب را روی سر و صورت حیوان نریزید. اگر از ظرف یا سطل برای این کار استفاده میکنید آب را به گونه ای بریزیئ که از پشت کمر حیوان جاری شود.  اگر از شلنگ یا دوش استفاده میکنید مطمئن شوید آب به صورت حیوان نپاشد.

7. سگ خود را خشک کنید.
اگر بتوانید یک حوله مایکروفایبر تهیه کنید این مرحله را سریع تر انجام می‌دهید. اگرچه که یک حوله حمام معمولی نیز کارتان را راه می اندازد. حوله را بر روی پشت حیوان قرار دهید و او را با قرار دادن دست بر روی حوله خشک کنید. حوله را بر روی بدن نکشید. چرا که اینکار باعث گره خوردن مو در سگ های مو بلند میشود.

به خاطر داشته باشید که سگ ها به طورغریزی با تکان دادن خود، بدنشان را خشک میکنند. پس برای کمی خیس شدن آماده باشید.

بعضی از افراد از سشوار برای خشک کردن موی سگ شان استفاده میکنند. اگر این کار را می‌کنید حتما تنظیمات گرمای آن را بر روی کم یا بدون گرما قرار دهید. هرگز سشوار را به سمت صورت سگ خود نگیرید.

8. سگ را شانه بزنید.
اگر سگتان موی بسیار بلند یا ژولیده ای دارد باید در هنگامی که موهایش نمدار است او را شانه بکشید تا از هرگونه گره جلوگیری نمایید. می‌توانید از اسپری های باز کننده گره مو برای تسریع و سهولت این مرحله استفاده نمایید.

9. به او تشویقی بدهید.
برای حفظ رابطه مثبت حیوان با زمان حمام هر بار که او را میشویید به او تشویقی بدهید. برای اینکه سگ خوبی بوده به او جایزه بدهید. این کار باعث می شود که سگ یاد بگیرد زمان حمام وحشتناک نیست بلکه زمان سرگرم کننده ایست که با تشویقی و جایزه همراه است.

اگر سگ شما در طول حمام نیز کمی عصبی و بی‌قرار است می‌توانید در طول حمام نیز به او تشویقی بدهید.
آراستن بعد از حمام
1. گوش های سگ خود را تمیز کنید.
پنبه‌ها را از گوش‌هایش خارج کنید. باید گوش او را از جرم پاک کنید تا از التهاب و عفونت پیشگیری کنید. می‌توانید از شوینده های گوش مخصوص نیز استفاده کنید. از هیدروژن پراکسید، تونر فندق، یا ترکیبی از سرکه سیب طبیعی و آب مقطر با نسبت‌های یکسان نیز می‌توانید استفاده کنید.

کمی از این مواد پاک کننده گوش را روی پنبه بریزید. از گوش پاک کن استفاده نکنید. چرا که ممکن است به پرده گوش او آسیب بزنید. گلوله پنبه را اطراف درون گوش بکشید و هربار کنترل کنید چه قدر جرم بر روی آن باقی مانده است. زمانیکه دیگر جرمی بر روی پنبه باقی نماند به این معنی است که گوش سگ تمیز شده است.

همچنین از گوش پاک‌ کن‌ها می‌توانید برای پاک کردن گوش بیرونی (لاله گوش) استفاده نمایید. محلول تمیز کننده را به طور مستقیم درون گوش سگ نریزید. بسیاری از سگ ها این کار را دوست ندارند و شما باید اتفاقات ناخوشایند زمان حمام را تا جاییکه می‌توانید به حداقل برسانید.

اگر سگ شما از درون کانال گوشش موهایی رشد کرده است با دامپزشک خود مشورت کنید. در بعضی از نژادها گره خوردن این موها می تواند منجر به عفونت شود.

2. خط اشک را تمیز کنید.
بعضی سگ ها بیماری به نام اپی فورا (آبریزش چشم) دارند.این یک بیماری رایج در سگ های پوزه کوتاه (براکیو سفالیک) مانند تریر ها و شی هواهوا هاست. این خطوط اشک ناشی از ترشحات چشمی را تمیز کنید تا باعث ایجاد التهاب و عفونت نشوند.

نقره کلوئیدی برای این امر توصیه می‌شود چراکه استفاده از آن در اطراف چشم بی‌خطر است. این محلول در اشکال مختلفی مانند قطره و اسپری وجود دارد. نقره کلوئیدی را بر روی پنبه تمیز بریزید و به اطراف چشم ها بمالید. استفاده از کمی روغن نارگیل در زیر چشم ها در جایی که رد اشک چشم باقی مانده به جلوگیری از حساس شدن پوست این ناحیه کمک می‌کند.

بسیاری از پت شاپ ها پاک کننده‌های لک اشک و حتی پدهای خیس شده با این محلول‌ها را دارند که استفاده از آن‌ها بسیار آسان است. فقط مطمئن شوید که محصول دارای برچسب “بدون ایجاد حساسیت” (hypoallergenic) است و در آن هیچ گونه موادی که دارای تایلوزین تارترات Tylosin tartrate (نوعی آنتی بیوتیک دامی) نباشد. این آنتی بیوتیک برای استفاده برای سگ ها و گربه ها تائید نشده است.

برخی از نژادها مانند شیتزو و پودل ها بیماری به نام دیستسکیازیز distichiasis دارند که در آن مژه ها به طرف داخل به جای بیرون رشد می‌کنند. این مشکل می تواند باعث تحریک چشم و آبریزش بیش از حد چشمی شود.

اگر احساس کردید که سگ شما بیش از حد اشک می‌ریزد با دامپزشک خود مشورت کنید. ممکن است دلیل آن چیزی به سادگی فرم صورت حیوان باشد اما همیشه بهتر است جانب احتیاط را رعایت کنید.

از هیدروژن پر اکسید، سرکه سیب، شیرپاک کن آرایشی، قطره چشم انسانی، یا شیر منیزی برای پاک کردن چشم حیوان استفاده نکنید.

3. به سگ خود تشویقی دیگری بدهید.
به سگ خود دوباره تشویقی بدهید. حالا که کاملا تمیز شده وسگ خوبی بوده است برای نشان دادن توجه به او با بازی، جایزه یا تشویقی او را خوشحال کنید.

توضیحات
[1] PH (potential of hydrogen)
در شیمی، pH (پتانسیل هیدروژن) مقیاس عددی مورد استفاده برای تعیین حالت اسیدی و بازی محلول‌های آبی است. به طور تقریبی منفی لگاریتم غلظت مولی یون‌های هیدروژن در مبنای 10 است، که با واحد مول بر لیتر اندازه گرفته می‌شود. و به طور دقیق منفی لگاریتم فعالیت یون هیدروژن در پایه 10 است. محلول‌های با pH کمتر از 7 اسیدی و محلول‌های با pH بیشتر از 7 بازی هستند. آب خالص خنثی است، pH آن 7 است، که نه یک اسید و نه یک باز است. برخلاف باور عموم، مقدار pH می‌تواند کمتر از 0 یا بیشتر از 14 باشد که به ترتیب اسیدها و بازهای بسیار قوی را شکل می‌دهند.