بسیاری از کار‌شناسان اعتقاد دارند که سوخت بی‌کیفیت عامل اصلی آلودگی هواست چنانچه مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وضعیت استاندارد بنزین تولیدی در کشور را «عقب افتاده» توصیف می‌کند و می‌گوید: سهم کیفیت بنزین و سیستم احتراق سوخت خودرو‌ها در آلودگی‌ها بیش از آنچه همگان تصور می‌کنند، است.

تولید بنزین یورو ۴

مدتی است مسئولان وزارت نفت از تولید و توزیع بنزین با کیفیت در حد یورو ۴ سخن می‌گویند که رشیدی مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پاسخ به ادعاهای مطرح شده از سوی مسئولان وزارت نفت در خصوص توزیع بنزین با استاندارد یورو ۴ در جایگاه‌های سوخت تهران می‌گوید: اگر این اتفاق افتاده باشد و به راستی کیفیت بنزین تولیدی مطابق استاندارد‌ها باشد، می‌توان به اثر بخشی آن در هوای شهر امیدوار بود. اما هنوز تست و آزمایشی روی بنزینی که ادعا می‌شود استاندارد یورو چهار دارد، صورت نگرفته و بخش اعظمی‌از بنزین مصرفی در کشور، استاندارد عقب مانده قبلی را دارد. قرار است نمونه‌هایی از بنزین تولید شده با استاندارد یورو ۴ را به واحدهای استاندارد سنجی در خارج از کشور بفرستیم تا کیفیت بنزین مشخص شود.

آلودگی وحشتناک بنزین

یوسف رشیدی با بیان اینکه قبلا نمونه‌هایی از انواع سوخت را در سطح شهر جمع‌آوری کرده و آن‌ها را مورد بررسی قرار داده‌ایم، می‌گوید: بر‌اساس نتایج این بررسی‌ها گازوئیل معمولی در سطح شهر ۸ هزار قسمت در میلیون پی پی‌ام گوگرد دارد و البته سهم گازوئیلی که اتوبوس‌های شرکت واحد می‌زنند، ۵۰۰ قسمت است در صورتی که این رقم باید زیر ۱۰ واحد و حداکثر زیر ۵۰ پی پی‌ام باشد. رشیدی با اشاره به اینکه البته وضع بنزین نیز دست کمی‌از گازوئیل ندارد، تأکید می‌کند: بنزین‌‌های معمولی ‌ ۱۸۷ در میلیون پی پی‌ام گوگرد دارد در حالی که این رقم باید زیر۱۰ واحد و حداکثر زیر ۵۰ پی پی‌ام باشد و البته بنزین‌های سوپر نیز از حداکثر مجاز بیشتر گوگرد دارند. به گفته وی، بنزینی که در شهر تهران توزیع می‌شود ۵/۳ برابر، گازوئیلی که اتوبوس‌های شرکت واحد مصرف می‌کنند ۱۰ برابر و گازوئیلی که سایر خودروهای سنگین مصرف می‌کنند ۱۶۰ برابر حد مجاز گوگرد دارند.

آلودگی هوا کم می‌شود؟

بعد از کش و قوس‌های فراوان، همزمان با آغاز عرضه بنزین با استاندارد یورو ۴ و ۵ اروپا در ۸ کلانشهر اصلی کشور، معاون وزیر نفت از تثبیت قیمت بنزین با استانداردهای جدید خبر داده و اعلام کرده که نسل جدید بنزین عرضه شده دارای عدد اکتان بالاتری نسبت به بنزین معمولی فعلی است. تا شاید به این ترتیب بخشی از مشکل آلودگی هوا کم شود. با بهره برداری از مرحله دوم فاز سوم پالایشگاه نفت آبادان، ظرفیت تولید بنزین با استاندارد یورو ۴ و ۵ اتحادیه اروپا در سطح کشور به ۱۴ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. علیرضا ضیغمی‌با اشاره به آغاز عرضه و توزیع بنزین با استاندارد یورو ۴ و ۵ اروپا در کلانشهرهای کشور، اظهار می‌دارد: با راه اندازی طرح‌های جدید پالایشگاهی با اولویت کلانشهرهای اصلی کشور توزیع این بنزین آغاز شده است. معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه بنزین با استاندارد یورو ۴ و ۵ دارای گوگرد کمتر و درجه آرام سوزی (اکتان) بالاتری نسبت به بنزین‌های فعلی است، می‌افزاید: افزایش عدد اکتان منجر به افزایش بهره وری، کاهش آلایندگی‌ها و مدیریت مصرف سوخت در ناوگان حمل و نقل کشور خواهد شد.

خودرو هم باید استاندارد شود

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اما معتقد است که اگر همه ادعاهای دولت درباره استاندارد جدید بنزین‌های تولیدی هم درست باشد، باز هم به دلیل استاندارد نبودن سیستم احتراق سوخت خودرو‌ها، نمی‌توان انتظار زیادی از تاثیر بنزین‌های تولیدی در کاهش آلودگی هوا داشت. به گفته رشیدی، بنزین یورو چهار، خودرو با سیستم سوخت یورو چهار نیز می‌خواهد که تا رسیدن به این مهم، زمان لازم است. البته اگر سیستم احتراق سوخت خودرو‌ها به استاندارد بنزین یورو چهار برسد، می‌توان امیدوار بود که نیمی‌از آلودگی هوای شهر بر طرف شود که این رقم، قابل توجه بوده و بسیار موثر است. با این تفاسیر، اگر این اقدام دولت به راستی عملی شود باید منتظر تنفس کلان شهرهای آلوده کشور بود و شاید هوای پاک به رویایی دست یافتنی‌تر تبدیل شود. کاهش هیدرو کربن‌ها می‌تواند کمی و گوگرد را هم کم ‌کند بنزینی که الان استفاده شود غلظت گوگرد بالایی دارد اگر خودروهایی با استاندارد یورو چهار داشته باشیم موثر واقع می‌شود.

آلاینده‌های سرطان زا در آلودگی هوا

عضو کمیته محیط زیست شورای شهر تهران اما با اشاره به تاثیرات مخرب آلودگی هوای شهر می‌گوید: در حال حاضر آلاینده‌هایی در تهران وجود دارد که تاثیر زیادی در ابتلا به سرطان خون و ریه دارند.

معصومه ابتکار با بیان اینکه بیش از ۳۰ درصد بیماری‌ها منشا محیطی دارند، گفت: باید توجه داشت که بیماری‌هایی با منشاء آلاینده‌های محیطی، قابل کنترل و پیشگیری هستند. دانشیار ایمونولوژی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه آلودگی هوا همچنان بزرگ‌ترین معضل زیست‌محیطی تهران است، می‌افزاید: به ‌رغم اینکه تا سال ۸۴ برنامه‌های علمی‌در خصوص کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی را تدوین و عملیاتی کردیم اما از سال ۸۴ به بعد اجرای این برنامه‌ها تعطیل شد و هیچ کدام از استانداردها تغییر نکردند. ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ میکرون که بسیار خطرناک هستند، در هوای شهر تهران مشاهده می‌شوند. علاوه بر بیماری‌های متعدد تنفسی و قلبی که این ذرات ایجاد می‌کنند، از وجود عوامل سرطان زای دیگری همچون دیزل که توسط WHO نیز شناسایی شده، رنج می‌بریم. آلاینده‌های دیگری که تقریبا می‌توان گفت از فهرست آلاینده‌های شهرهای دیگر دنیا حذف شده‌، در تهران افزایش یافته است که از آن جمله می‌توان بنزن که در ایجاد سرطان خون نقش دارد و فیبر آزبست که می‌تواند باعث ایجاد سرطان ریه شود، اشاره کرد.وی با بیان اینکه امروز دیگر رشد سرطان در کشور، معلول عوامل ناشناخته و عجیب و غریب نیست، بلکه بسیار روشن بوده و راهکارهایی هم برای آن وجود دارد، می‌گوید: نیازمند عزم ملی برای کاهش آمار سرطان در کشور هستیم.

منبع: روزنامه قانون