ساختار تاندون (وتر) از بافت فیبر مانند با خونرسانی اندک است که توانایی مقاومت در برابر کشش را داراست و همانند لیگامنت (رباطها) از کلاژن ساخته شده است با این تفاوت که تاندونها ماهیچه ها را به استخوان متصل می کند و با انقباض ماهیچه تاندون موجب حرکت استخوان می گردد ولی لیگامنت ها استخوان را به استخوان متصل می کند و از چرخش و نزدیک شدن بیش از حد استخوانها به هم جلوگیری می کند.

آسیب تاندون یک عارضه شناخته شده در مسابقات کورس و پرش است و جزء آسیبهای اسکلتی عضلانی به حساب می آید و عمدتاً آسیب به تاندونهای اندام حرکتی قدامی (دست) بیشتر از اندام حرکتی خلفی (پا) اتفاق می افتد. تاندونهای در معرض آسیب بین دو ناحیه مفصل زانو و Fetlock در پشت دست هستند که شامل تاندون سطحی خم کننده انگشتان (SDFT) و تاندون عمیق خم کننده انگلشتان (DDFT) است و تاندون (SDFT) بیشتر در معرض آسیب است.

دلایل آسیب دیدگی شامل کار سریع و ناگهانی ،گرم نکردن حیوان قبل از تمرین سخت ، پرش و استارت ناگهانی و زمین ناهموار است.نظریه ای هم وجود دارد که دمای بالا را موجب افزایش آسیب دیدگی تاندون می داند بنابراین طبق این نظریه بانداژ دست و پا در حین تمرین توصیه نمی شود. (آسیب دیدگی تاندون ربطی به خستگی حیوان ندارد) آسیب تاندون به 3 درجه تقسیم می گردد.
1- درجه اول التهاب و تورم سطحی
2- درجه دوم کشیدگی تاندون
3- درجه سوم پارگی تاندون

آسیب دیدگی ممکن است به صورت منطقه ای و محدود باشد و یا اینکه تمام طول تاندون را در بر بگیرد. نشانه های آسیب دیدگی معمولاً چند ساعت بعد از تمرین ظاهر می شوند و عبارتند از : تغییر در راه رفتن ،گرم شدن ، التهاب موضع، ضخیم شدن و کمانی شدن تاندون و عکس العمل نشان دادن هنگام لمس آسیب به تاندون به خاطر خونرسانی ضعیفی که در این بافت است به مرور زمان ترمیم می یابد و از 3 ماه تا یکسال به طول می انجامد . طبق آمار 80% اسبهای آسیب دیده از ناحیه تاندون دوباره به میادین باز می گردند ولی احتمال آسب دیدگی آنها از اسبهای دیگر بیشتر است.

Click this bar to view the full image.

در آسیب حاد تاندون خونریزی شدید در داخل بافت ایجاد و باعث آسیب و جدایی فیبر داخل تاندون می گردد و ممکن است در تاندون لخته ایجاد و بافت گرانولوزا و بعد فیبروز ایجاد شود و تاندون دیگر به حالت اولیه باز نمی گردد.

درمان: هدف از درمان محدود کردن آسیب دیدگی فعلی و جلوگیری از آسیب بعدی و کم کردن استرس از بافت مورد نظر و تشویق به بازگشت به ساختار نرمال و طبیعی است. در مراحل اول حیوان باید تحت استراحت قرار بگیرد. یخ درمانی برای 48 ساعت صورت بگیرد (برای کاهش هجوم اولیه خون و سلولهای التهابی موجود در خون) و بعد از 72 ساعت گرم کردن موضع توصیه می گردد. از بانداژ مخصوص استفاده گردد و ماساژ دادن به وسیله محولهای موجود در بازار و استفاده از داروهای ضد التهاب و مواد دانه ای همانند جو در جیره کم شود بعد از چند روز انجام حرکات منظم و کنترل شده ورزشی می تواند کمک شایانی به بهبودی بیمار بکند.

در موارد شدید با قرار دادن تاندون آسیب دیده تحت تأثیر نیروی مغناطیسی به وسیله چکمه ها و پاکتهای مخصوص که حاوی آهن ربا هستند می توان عارضه را کنترل کرد. در مواردی که پارگی ایجاد می گردد در صورتیکه تاندون مورد نظر کنده نشده باشد و در محل فقط بریدگی ایجاد شده باشد از بخیه های مخصوص استفاده می گردد البته باید از عفونتهای ایجاد شده بعد از جراحت با استفاده از آنتی بیوتیک قوی جلوگیری کرد.
دکتر امیرحسین رحمانی
equine.ir