طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت، حالت تندرستی کامل جسمانی، روانی و اجتماعی است و نه صرفاً فقدان ضعف یا بیماری. از دیدگاه الگوی زیستی، روانی و اجتماعی سلامت چیزی است که فرد از طریق توجه به نیازهای زیست شناختی، روحی، روانی و اجتماعی آن را به دست می آورد. امروزه بر همگان روشن است که تأمین نیازهای روانی و عاطفی در معنویت و دین نهفته است. انسان ها به آرامش و سلامت روانی نیاز دارند، زیرا در سایه‌ي آرامش می توانند به رشد و کمال، اهداف عالی و سجایای اخلاقی برسند. از سویی دیگر، سلامت روانی در گرو جلوگیری از علل و عوامل شرایط تنش‌زاست. به یقین می‌توان گفت آرامش روانی و عاطفی مهم ترین نیاز روزافزون همه انسان ها در گستره جهان است. زیرا غالب افراد در دنیای امروز از ناامنی روانی، اضطراب و افسردگی رنج می برند و اگر انسان در پی درمان واقعی خویش است باید خودفریبی نکرده و در پی راه حل های بیهوده نباشد. اگر به ریشه های بیماری های روانی جامعه دقت کنیم، به یکی از علل آن یعنی ضعیف بودن ارتباط انسان ها با خدا می رسیم. انسان ضعيف دوست دارد به قدرتي مرتبط باشد که او را در مشکلات ياري دهد و مدافع او باشد و هر چه قدرتش بيشتر باشد علاقه ي انسان براي اين ارتباط بيشتر است و چون خداوند قدرتش فوق همه ي قدرت هاست پس بايد انسان با او ارتباط بيشتري داشته باشد و بهترين وسيله ي ارتباط با خداوند نماز است . پس کلمه نماز نشان می دهد که رابطه ای میان انسان و پروردگارش وجودداردحضور خاشعانه و خاضعانه انسان در نماز، در برابر خداوند متعال به او نیرویی معنوی می بخشد که حس صفای روحی و آرامش قلبی، امنیت روانی وسلامت روانی را در او پدید می آورد. به این ترتیب هر عاملی كه شادابی را به انسان هدیه كند، در واقع به سلامتی جسم و روان او كمك كرده است. پژوهش هاي علمي جديد نشان داده، اوقات نماز مسلمين دقيقاً با اوقات فعاليت بدن هماهنگي كامل دارد و گويي تنها عاملي است براي كنترل سيستم تمامي بدن. در كتاب درمان با نماز دكتر زهير رابح آمده: كورتيزون- هورمون فعاليت در بدن انسان- به وقت نماز صبح شديداً رو به افزايش است و با افزايش آن درجه فشار خون بالا مي رود. لذا بعد از نماز صبح و بين ساعت 6 تا 9، احساس نشاط زيادي به انسان دست مي دهد، از اين روست كه اين اوقات پس از نماز، اوقات كسب رزق و روزي به حساب مي آيند. رسول اكرم (صلي الله عليه وآله وسلم) فرموده اند: خدايا، بركتت را براي امتم در سحرها قرار بده. گذشته از آن، در اين وقت درصد گاز ازون بيش تر از ديگر وقتهاست و گفتني است اين گاز تأثير كارآمدي بر دستگاه عصبي و فعاليت ذهني و عضله اي انسان دارد. اگر درصد ترشح هورمون كورتيزون به هنگام صبح زياد بود، به هنگام ظهر، ما عكس آن را شاهديم، چون ترشح اين هورمون در اين وقت به پايين ترين حد خود مي رسد و اين زماني است كه انسان با فشار كار، احساس خستگي مي كند و نياز به استراحت دارد، اين احساس تقريباً هفت ساعت بعد از بيداري زود هنگام به وي دست مي دهد يعني درست موقع نماز ظهر و قبل از نماز عصر، فرد مسلمان سعي مي كند براي رفع خستگي و شروع فعاليت دوباره، ساعتي بخوابد، كه در اسلام به اين خواب قيلوله گويند.و همچنين علم نيز ثابت كرده است كه بدن انسان به طور كلي در اين وقت به سختي به كار خود ادامه مي دهد، زيرا مقدار ماده شيميايي ذخيره شده بدن افزايش مي يابد و بدن را به خواب وا مي دارد و چنانچه فرد در اين زمان از خواب سرباز زند، در طول روز هماهنگي بين عضله هاي عصبي، دچار نوعي اختلال مي شود و به وقت نماز عصر، بدن بعد از نماز دوباره آن نشاط اوليه خود را به دست مي آورد و نسبت آدرنالين خون بالا مي رود كه در پي آن يك نشاط قابل توجهي در وظايف بدن به ويژه يك نشاط قلبي شكل مي گيرد. لذا در اين جا نماز عصر، نقش سازنده اي در آماده سازي جسم و قلب انسان در جهت استقبال از اين نشاط زود هنگام دارد، نشاطي كه سبب به فعاليت درآوردن قلب هاي ضعيف بيماران قلبي مي گردد. همچنين به وقت نماز مغرب ترشح كورتيزون اندك مي گردد و فعاليت و نشاط بدن نيز كم مي گردد، كه اين حالت در موقع گذر از نور به تاريكي پيش مي آيد، يعني كاملاً برعكس حالتي كه در وقت نماز صبح اتفاق مي افتاده، در پي آن ترشح ماده ملاتونين كه عاملي براي سستي و خواب است زياد مي گردد و بدن رو به ضعف مي آورد لذا نماز در اين جا به عنوان ايستگاه جابه جايي نقش ايفا مي كند. نبايد فراموش كنيم كه ترشح منظم ملاتونين ارتباط تنگاتنگي با رشد عقل و جنسي انسان دارد و اين نظم هم با پيروي بدن از برنامه و نظام ثابت زندگي به دست مي آيد، لذا پايبندي به اوقات شرعي نماز دقيق ترين شيوه اي است كه هماهنگي كامل انسان را با فعاليت روزانه اش تضمين مي كند و موجب مي شود تا دستگاه هاي بدن با هماهنگي بيش تري كار كنند. تهيه وتنظيم: مليحه باقري (كارشناس روابط عمومي دانشگاه علوم پزشكي شاهرود)