«دزدان دریایی كاراییب4: روی امواج غریب» این روزها در صدر جدول پرفروش‌های سینمای جهان قرار دارد. ستاره بی‌تردید سری فیلم‌های «دزدان دریایی كاراییب» بدون‌ شك جانی دپ است. این بازیگر آمریكایی سه بار نامزد دریافت جایزه اسكار بهترین بازیگر مرد شده و تاكنون جوایز معتبری مثل سزار و گلدن‌گلوب را كسب كرده است. به مناسبت اكران «دزدان دریایی كاراییب4: روی امواج غریب» كه احتمالا مهم‌ترین و پرفروش‌ترین فیلم اكران تابستان امسال خواهد شد، نگاهی داریم به كارنامه یكی از پرانرژی‌ترین بازیگران امروز سینما، جانی دپ، كه به لطف بازی در فیلم‌های فانتزی تیم برتون مانند «چارلی و كارخانه شكلات‌سازی» و «آلیس در سرزمین عجیب» و البته نقش كاپیتان جك اسپارو در «دزدان دریایی كاراییب» بین عامه مردم هم محبوبیت پیدا كرد. دپ برای ایفای نقش كاپیتان جك اسپارو، همه استعدادش را به كار گرفت و چاشنی غرور و تكبر و تیك‌های مرموزی به نقش اضافه كرد و باعث شد كه جك اسپارو با یكی از آن قهرمان‌های معمول پاپ‌كورنی تفاوت زیادی داشته باشد. دپ این روزها مشغول بازی در فیلمی از تیم برتون است. «سایه‌های تیره» بازسازی یك سریال خون‌آشامی اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 است و طبق معمول برتون در این بازسازی نگاه ویژه خود را دارد. همچنین دپ در پروژه «خیابان بیست‌ویكم» هم حاضر شده كه این روزها در حال فیلمبرداری است. این فیلم درحقیقت نسخه سینمایی همان سریالی است كه بین سال‌های 1987 تا 1991 از تلویزیون پخش می‌شد و دپ جوان در آن نقش افسر پلیس تام هنسن را بازی می‌كرد. آیا جانی دپ از این دوران جدید حرفه‌ای‌اش لذت می‌برد؟ دوران بازی در فیلم‌های سرگرم‌كننده خانوادگی؟ طرفداران جانی دپ امیدوارند كه او دوباره همان نقش‌های چالش برانگیز قبلی را بازی كند كه مشخصه اصلی كارنامه كاری‌اش بود. و این فهرست 10 بازی برتر جانی دپ در 10 نقش مهم و پیچیده است:

 

خود جانی دپ درباره این نقش می گوید: «این نقشی است كه من برای همیشه با آن به یاد مردم خواهم آمد.» جانی دپ در «اد وود» در نقش ادوارد.دی.وود جونیور، كارگردان بدنام، بی‌عرضه و همیشه متعجب بی‌مووی‌های دهه 50‌هالیوود ظاهر می‌شود. این فیلم بهترین همكاری جانی دپ و تیم برتون تا به امروز است. در هر قاب فیلم جادویی وجود دارد كه از طریق جانی دپ به تماشاگر منتقل می‌شود. وقتی برتون از دپ خواست كه در این نقش بازی كند تنها 10 دقیقه درباره طرح داستان توضیح داده بود و بعد از آن جانی دپ بلافاصله پذیرفت كه در فیلم بازی كند. به گفته خود دپ همكاری با مارتین لاندو یكی از دلایلی بوده كه وی را ترغیب به بازی در این فیلم كرده است. دلیل دیگرش این بوده كه به‌نظر دپ بازی در نقش یكی از بدترین كارگردانان تاریخ سینما با كمی تفریح و سرگرمی هم همراه بوده. دپ از قبل تعدادی از كارهای ادد وود از جمله «گلن و گلندا» و «نقشه شماره 9 از فضای خارج» را دیده بود و برای تصویر كردن وی به گفته خودش بازی‌های رونالد ریگان، میكی رونی در نقش اندی‌هاردی و اجراهای كیسی كاسم (صداپیشه رادیو و مجری تلویزیون) را مورد بررسی قرار داد. دپ سخنرانی‌های ریگان را بادقت تماشا كرد چون احساس می‌كرد در ریگان یك‌جور خوشبینی كوركورانه وجود دارد كه كاملا برازنده نقش اد وود است.

 

اسطوره بازیگری جانی دپ بدون بازی در این نقش هرگز شكل نمی‌گرفت و شكوفا نمی‌شد. «ادوارد دست‌قیچی» اولین همكاری جانی دپ و تیم برتون بود كه نتیجه‌ای معجزه‌آسا داشت. این فیلم نشان متفاوت بودن و حساسیت‌های روحی عجیب و غریب دپ بود. ادوارد محصول اختراع ناتمام یك دانشمند دیوانه (با بازی ونسنت پرایس) است كه به جای دست، دو قیچی بزرگ دارد. دست‌هایی كه باعث مضحكه شدنش می‌شوند و نشانی از نگاه تلخ تیم برتون به جامعه شهری است. كمپانی فاكس، تهیه‌كننده فیلم در ابتدا اصرار داشتند كه تام كروز نقش اول این فیلم را بازی كند اما برتون معتقد بود كه كروز بازیگر ایده‌آل این نقش نیست. كروز هم اصرار داشت كه پایان فیلم شادتر از پایان فعلی باشد. جالب است بدانید كه اولین انتخاب برتون برای بازی در نقش «ادوارد دست‌قیچی»، مایكل جكسون بود. دپ برای رسیدن به كاراكتر ادوارد، بیشتر فیلم‌های چارلی چاپلین را دید تا یاد بگیرد چطور می‌شود بدون ادای دیالوگ حس دلسوزی و ترحم مردم را برانگیخت.

 

«دانی براسكو» بیشتر در انگلستان موفق و محبوب بود. شاید دلیلش هم این باشد كه مایك نیول، كارگردان فیلم، انگلیسی بود. «دانی براسكو» یكی از مهم‌ترین فیلم‌های گنگستری معاصر است. فیلم كمتر از «پدرخوانده‌ها» سنگین است، كمتر از «رفقای خوب» پرزرق و برق است و نگاه معتدلی به گنگستر سطح پایینی دارد كه می‌خواهد پیشرفت كند. دپ نقش جو پیستون، ‌افسر اف.بی.آی را بازی می‌كند. فیلم برمبنای یک داستان واقعی است و سال‌هایی از زندگی پیستون را نشان می‌دهد که به عنوان یک افسر مخفی پلیس، زیر پوشش گنگستری سعی در افشا کردن چهره دنیای زیرزمینی تبهکاران داشت. دپ در این فیلم نقش پیچیده‌ای را از لحاظ روانی ایفا کرد: کسی که بین انتخاب وظیفه‌اش و پایین کشیدن مردی که از خانواده‌اش هم به وی نزدیک‌تر است، دچار بحران و چالش شده.

 

دپ در نقش خبرنگاری که بیشتر وقتش را در حضور دوست دیوانه‌اش، گونزو می‌گذراند، به شمایل نویسنده خودخواه، رائول دوک، تجسیم بخشیده است. دوک و گونزو به وگاس رفته‌اند تا یک مسابقه ورزشی را گزارش کنند. جایی که اتفاقات عجیبی در انتظارشان است. این فیلم رنگارنگ به کارگردانی تری گیلیام اقتباسی از رمان کالت تامپسن است. دپ با من‌من کردن‌ها و چشم‌های براق حالتی مضحک و کاریکاتورگونه دارد. در هر سکانس می‌شود انتظار خشونت ناشی از مصرف مواد مخدر را داشت. جانی دپ از بسیاری از نشانه‌های شخصیتی و رفتاری کاراکتر دوک، در فیلم‌های بعدی‌اش هم استفاده کرد (بخصوص حرکات جالبی چون مدل تکان دادن دست‌ها) اما در هیچ فیلم دیگری آنقدر زنده، استثنایی و مرعوب‌کننده نبوده است. امسال دپ در اقتباس دیگری از رمان ‌هانتر.اس.تامپسون به نام rum diary بازی کرده که فیلمبرداری آن به تازگی به پایان رسیده و کارگردانش هم بروس رابینسون است.

 

برای بازیگری كه بیشتر بازی‌اش متكی برای ژست‌های چشمگیر است و بیشتر انتخاب‌هایش هم فانتزی هستند،‌ ویلیام بلیك نقش دشواری محسوب می‌شود. دپ در این نقش، به طرزی شگفت‌آور آرام و مبهم است. این فیلم ضد وسترن به كارگردانی جیم جارموش،‌ مطمئنا یك اثر هنرمندانه خاص است ولی اگر در حال و هوای خوبی باشید، شك نكنید كه در عین حال به شدت بامزه هم هست. جانی دپ وسط این گروتسك مملو از رمز و راز و جنایت‌ها و فیلسوف‌ها گلوله‌ای خورده و نزدیك به مرگ است. در قایقی دراز می‌كشد و به وسیله یك راهنمای هندی به نام «هیچ‌كس» به دنیای عمیق‌تری وارد می‌شود. به‌نظر می‌رسد جانی دپ از همین فیلم «مرد مرده» برای كارگردانی فیلم خودش به نام «شجاع» با بازی خودش و مارلون براندو الهام گرفته باشد.

 

یك همكاری درخشان دیگر جانی دپ/تیم برتون كه البته نگاهی سیاه‌تر از فیلم‌های قبلی دارد. فیلم به‌خاطر سكانس آواز خواندن جانی دپ در ابتدای فیلم، كه الهام گرفته از شیوه خواندن دیوید بووی است، حسابی توجه مردم را جلب كرد. اگرچه دپ از همان دوران نوجوانی یك گیتاریست علاقه‌مند به موسیقی بود‌ اما كمتر در فیلم‌هایش این جنبه از استعدادش را به تماشاگران نشان داده بود. «سویینی تاد» این فرصت را در اختیار دپ گذاشت تا از استعداد و علاقه‌اش به موسیقی در فیلم استفاده كند. «سویینی تاد» فیلم مهمی در كارنامه جانی دپ به شمار می‌رود. برای این فیلم نامزد جایزه اسكار و بسیاری جوایز معتبر دیگر شد و توانست جایزه گلدن‌گلوب را هم برای بازی در نقش این آرایشگر خونخوار به دست آورد.

 

در ابتدا شك و گمان‌هایی وجود داشت كه نكند جانی دپ با بازی در نقش كاپیتان جك اسپاروی خودنما با آن قیافه عجیب و غریب، مسیر كاری‌اش را تغییر دهد و در سراشیبی فیلم‌های نوجوانانه بیفتد اما باید بازی او را به‌خاطر بداهه‌پردازی‌هایش كه باعث شد به جك اسپارو شخصیتی رها و قانون‌گریز ببخشد. بذله‌گویی‌های شخصیت دغل‌باز و بازیگوش اسپارو او را از آن اولاندو بلوم آرام و بی‌مزه متمایز می‌كند. جانی دپ بدمنی خلق كرد كه می‌تواند در صدر كاراكترهای شریر و بدجنس سینما قرار گیرد اما متاسفانه این كاراكتر جذاب در دنباله‌های ضعیفی كه بر قسمت اول «دزدان دریایی كاراییب» ساخته شد، رنگ باخت.

 

لئونارد دی‌كاپریو برای بازی در نقش برادر معلول گیلبرت نظرها را به خودش جلب كرد اما این فیلم بازی در این فیلم به همان اندازه برای دپ هم مهم بود. جانی دپ در نقش، گیلبرت كه باید از مادر و برادر معلول بازیگوش‌اش مراقبت كند،‌ نگاهی اندیشمندانه و حس و حالی شاعرانه دارد. همكاری بعدی دپ با كارگردان این فیلم، ‌لاسه ‌هالستروم، در «شكلات» (2000) بود كه نشان داد چطور در عرض 7 سال این بازیگر اعتماد به نفس و كاراكتری پیدا كرده كه پرده را به تسخیر خودش دربیاورد.

 

این فیلم جان واترز شبیه یك قطعه شاعرانه درباره دنیای بزهكاری نوجوانان است. این فیلمی بود كه بالاخره تصویر جانی دپ در سریال «خیابان بیست‌ویكم» را در اذهان عمومی تغییر داد. دپ در نقش جوانی ظاهر می‌شود كه دائم دوروبر اسطوره زندگی‌اش می‌چرخد و دست آخر هم با یك پیشنهاد پا به دنیای مردان بزرگتر می‌گذارد.

 

فیلم گنگستری مایكل مان كه بازسازی فیلمی به همین نام محصول سال 1930 بود، ‌فرصت خوبی برای جانی دپ فراهم آورد تا وقفه‌ای در نقش‌های پرزرق و برقی كه بازی می‌كرد، ایجاد كند. جانی دپ در این فیلم نقش جان دلینجر را بازی می‌كرد. شخصیتی كه نگاه خود دپ به وی اینگونه بود: «به‌نظرم جانی دلینجر،‌ ستاره راك‌اندرول عصر خودش بود.» دلینجر هرچند تبهكار بیرحمی بود اما شخصیتی كاریزماتیك داشت. دپ برای بازی در این نقش، ‌به دنبال نوار صدای جانی دلینجر بود تا از طریق شیوه حرف‌زدنش بیشتر بتواند به وی نزدیك شود اما نتوانست آن را پیدا كند. به جایش نوار صدای پدر دلینجر را پیدا كرد. خودش می‌گوید: «با شنیدن این نوار نشستم و با خودم حساب و كتاب كردم. گفتم این پدری است كه جانی را بزرگ كرده. دلینجر در جنوب ایندیانا به دنیا آمده و من در كنتاكی كه 70 مایل با ایندیانا فاصله دارد. اما مثل یك جرقه همه چیز برایم روشن شد. فهمیدم او چطور حرف می‌زده و چطور راه می‌رفته است.» جانی دپ در كنار لئوناردو دی‌كاپریو و برد پیت امروز بزرگترین ستارگان سینمای جهان به حساب می‌آیند. ستارگانی كه هم تضمین گیشه هستند و هم با انتخاب‌های متفاوت‌شان نشان دادند بازیگران فوق‌العاده‌ای هم هستند. بعید نیست «دزدان دریایی كاراییب4» امسال نظر اعضای آكادمی را هم جلب كند.