اضطراب و استرس جراحی مشکلی روانشناسی است که در آن ترس بیمار از عمل جراحی آنقدر زیاد است که موجب بروز علائم جسمی مثل تپش قلب، حالت تهوع و درد سینه می‌شود. اضطراب شدید معمولاً "حمله وحشت" نامیده می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار به ترس خود از جراحی فکر می‌کند یا عمل جراحی او آغاز می‌شود.

بیماران مبتلا به اختلال اضطراب بیشتر مستعد ترس و اضطراب جراحی هستند اما بسیاری افراد وقتی برای اولین مرتبه تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، دچار آن می‌شوند. دلیل ایجاد این اضطراب متفاوت است مثل داشتن تجربه بد از جراحی‌های قبلی یا ترس از نتیجه عمل، مثل ایجاد تغییر در ظاهر بدن مثل ماستکتومی. جراحی دیگری که بر اعتماد به‌ نفس بیمار تاثیر می‌گذارد، جراحی پروستات است که فرد ترس از خطر از دست رفتن عملکرد جنسی خود را دارد. با اینکه همه جراحی‌ها حطر مرگ دارند، در برخی از آنها این خطر بارزتر است.

صرفه نظر از علت این اضطراب، خیلی مهم است که بیمار تحت مراقبت و درمان قرار گیرد تا سلامتی وی به خطر نیفتد. اضطراب می‌تواند مشکلات دیگری هم ایجاد کند. استرس و علائم جسمی موجب بی‌خوابی فرد شده که درمقابل موجب وخیم‌تر شدن اضطراب می‌شود. بسیاری از بیماران که دچار اضطراب شدید هستند از انجام جراحی سرباز می‌زنند یا آن را به تاخیر می ‌اندازند، حتی اگر برای سلامتی آنها مضر باشد. کنترل اضطراب برای انجام بموقع جراحی امری لازم است.

اطلاعات لازم را به دست آورید

یک قدم مهم در کنار آمدن با اضطراب ناشی از جراحی این است که به خوبی درمورد بیماری، درمان‌های مربوط به آن و جراحی آن اطلاعات لازم را به دست آورید. درک کامل و جامع از عمل، علت و نحوه انجام آن می‌تواند تا حد زیادی از نگرانی‌های شما کم کند. درک کامل از بیهوشی و خطرات کم آن هم در این زمینه مفید است.

اگر اضطراب ناشی از نداشتن اطلاعات کافی درمورد عمل باشد، لازم است کلیه سوالات خود از پزشک مربوط پرسیده و پاسخ آن را به طور کامل دریافت کنید. برای بسیاری افراد، اضطراب واکنشی طبیعی به گرفتن یک تصمیم مهم با اطلاعات کم است. وقتی بیمار از واقعیت‌های لازم باخبر شود، اضطراب او کمتر خواهد شد.

اگر اضطراب به‌خاطر مشکلات مالی باشد، تحقیق درمورد بیمه و خدمات و هزینه‌هایی که برعهده می‌گیرد می‌تواند تاحدی از نگرانی‌ها کاهش دهد.

درمورد ترس از جراحی خود با جراح صحبت کنید

در برخی موارد اضطراب به این دلیل ایجاد می‌شود که بیمار نمی‌داند چه اتفاقی طی عمل می‌افتد و چه نتایجی را در بر خواهد داشت. پزشکی که جراحی را انجام می‌دهد، می‌تواند دیدگاهی واقعبینانه درمورد نتیجه عمل و فرایند آن در اختیار بیمار قرار دهد.

اگر اضطراب و ترس ناشی از خود جراحی باشد و توضیح روند کار آن را التیام نبخشد، برخی جراحان دارو درمانی را تجویز می‌کنند تا بیمار را به اندازه کافی آرام کند که جراحی انجام گیرد. داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب معمولاً برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اگر بیمار تجربه بدی از جراحی‌های قبلی داشته باشد، صحبت کردن با جراح می‌تواند اطمینان لازم را برای او فراهم کند که این جراحی با جراحی قبلی او متفاوت است.

درمان‌های جایگزین برای اضطراب جراحی

برای برخی از بیماران درمان‌هایی که درمان جایگزین نامیده می‌شوند مثل طب‌ سوزنی، طب فشاری، ماساژ، یوگا، هیپنوتیز و مکمل‌های گیاهی. برخی از بیماران گاهی با این روش‌های درمانی تسکین می‌یابند، حتی اگر فقط باعث شود که بتوانند خواب عمیق‌تری داشته باشند. دقت کنید که این روش‌ها راهی برای مقابله با اضطراب ناشی از جراحی است نه روشی جایگزین برای جراحی. این درمان‌های تکمیلی جایگزین عمل جراحی نمی‌باشند و فقط به بیمار کمک می‌کنند بهتر با اضطراب ناشی از عمل کنار بیاید.

مکمل‌های گیاهی، شامل انواع چای‌ها، پودرها و سایر عصاره‌های گیاهی طبیعی نباید بدون تجویز و مشورت جراح مورد استفاده قرار گیرند. بسیاری از گیاهان باوجود برچسب "کاملاً طبیعی" که روی آنها زده شده است، در بیهوشی یا سایر داروها اخلال ایجاد می‌کند. برخی باعث رقیق شدن خون و سایر واکنش‌های نامطلوب در بدن می‌شوند.

تحقیقات نشان داده‌اند که کارهای ساده ‌ای مثل خواندن کتاب قبل از جراحی می‌تواند استرس و اضطراب را تاحدی کاهش دهد. گوش دادن به موسیقی آرامش ‌بخش نیز تاثیرات مثبتی را به دنبال دارد. دوش گرفتن یا پیاده ‌روی نیز ازجمله روش‌های طبیعی برای مقابله با استرس‌های خفیف‌تر است.

اگر اضطراب جراحی پایدار بود به مشاوره بروید

اگر اضطراب و استرس در شما باقی ماند، مشاوره می‌تواند راه‌ حل باشد. در موقعیت‌هایی که جراحی می‌تواند بر اعتماد به ‌نفس بیمار تاثیر داشته باشد، مثل برداشتن سینه یا جراحی‌هایی که موجب اختلال نعوظ می‌شود، مشاوره روانشناسی به بیمار برای کنار آمدن با این تغییرات کمک می‌کند.

بیمارانی که تحت جراجی‌ برای بیماری‌های کشنده و خطرناک مثل سرطان قرار می‌گیرند نیز می‌توانند از مشاوره بهره گیرند.

مشاوره همچنین به بیمارانی که تجربه بد داشته ‌اند کمک می‌کند با ترس خود مقابله کنند. اثر مشاوران روانشناس می‌توانند تمریناتی را برای کنترل اضطراب و استرس به بیماران توصیه کنند.

کمک به فرزندتان برای مقابله با ترس و اضطراب جراحی

بچه‌ها اغلب رفتار والدینشان را در واکنش به جراحی تقلید می‌کنند. اگر والدین آنها از جراحی واهمه داشته باشد، کودک نیز همان احساس را خواهد داشت. درمان این اضطراب‌ها اهمیت زیادی دارد چراکه تحقیقات نشان داده است که کودکانی که ترس و اضطراب کمتری از جراحی دارند، نتایج بهتری به دست می ‌آروند.

به سوالات کودکان درمورد جراحی باید به حد کافی پاسخ داده شود تا کمی از ترس آنها تحفیف داده شود.

کودکان معمولاً رفتار مثبت شما درمقابل جراحی را تقلید می‌کنند، بنابراین خیلی خوب است که رویکردی مثبت دربرابر عمل جراحی داشته باشید. مثلاً اگر قرار است کودکتان عمل لوزه داشته باشد خیلی بهتر است که بگویید "بعد از عمل می‌توانی یک عالمه بستنی بخوری" تا اینکه بگویید، "بعد از عمل باید چیزها سرد بخوری چون ممکن است گلویت درد بگیرد".

برای بچه‌های سنین مختلف رویکرد جراحی شما باید متفاوت باشد. در مورد بچه‌های خیلی کوچک، والدین معمولاً ترجیح می‌دهند تا چند روز قبل از عمل چیزی به کودک نگویند تا از سوال‌های مکرر آنها در امان بمانند. کودکان بزرگتر از برنامه‌ریزی عمل‌ها آگاه هستند و همچنین باید فرصت کافی برای پرسیدن سوالاتشان از جراح به آنها داده شود.

دیدگاه کودکان بزرگتر با تلویزیون و رسانه‌ها تغییر می‌کند به همین دلیل حتماً باید قبل از عمل با جراح خود صحبت کنند.