در جنوب شرقی استان یزد و در شهرستان تاریخی وخوش آب و هوای تفت روستای زیبا و کهن شواز یكی از قدیمی ترین روستاهای به جامانده از ایران باستان قرار گرفته و با داشتن آثار تاریخی بسیارارزشمندی مانند سنگ نگاره های با قدمت بسیار و قبرستان تاریخی و اعجاب انگیز و مهمترازهمه قلعه کوهستانی عظیم و باشکوهی که با اقتدار تمام بر فراز صخره سنگی بنا شده به یک مکان دیدنی و جذاب و مورد توجه گردشگران تبدیل شده است. سفربه روستای کویری شواز در این فصل از سال می تواند پیشنهاد مناسبی برای علاقه مندان به روستاگردی و دوستداران آثار باستانی باشد .
روستای خوش منظر و تاریخی شواز در کنار روستای "عبدالله" و در فاصله 68 کیلومتری تفت و 95 کیلومتری یزد واقع شده است . این روستای از پشت به کوه تکیه دارد و از روبه رو دید باز و بسیارزیبایی به دشت های وسیع دارد و علاوه بر طبیعت جذاب به جهت داشتن آثار تاریخی پیش از اسلام بسیار حائز اهمیت است.
به گفته ی اهالی این روستا، شواز صورت تغییر یافته ی شب باد یا شاه باد می باشد و در اصطلاح محلی به وزش باد در شب گفته می شود وچون باد در شبها در این آبادی شدیدتر می گردد لذا نام روستا به این نام مشهور شده است.
قلعه شواز


قلعه محکم و با عظمت شواز کهنترین قلعه یزد و مهمترین قلعه کوهستانی و نمونه ارزشمند معماری این منطقه به شمار می آید که پس گذشت سالیان درازی از عمر آن همچنان پابرجا و استوار درقلب روستای شوازخود نمایی می کند.این قلعه مسکونی که علاوه بر استفاده مسكونی، به عنوان دژی مستحكم در برابر مهاجمان نیز استفاده می شد بر روی صخره ای سنگی از سنگ های سخت رسوبی به ارتفاع یکصد متر ساخته شده و بر تمام زمین های اطراف دید و تسلط کامل دارد و مساحت آن درحدود پنج هزار متر مربع است.




Resigzed Image Click this bar to view the full image.



مصالح بکار برده شده در ساخت این قلعه خشت، گل و سنگ و ملاط ها از جنس گل و گاه با کاه خرد شده و ریگ اندود و دیوارها از گل است . درگاه ورودی قلعه ، از آجر و در قلعه، سنگی و از نوع سنگ های رسوبی همان تپه است ، دیوارهای این بنا از بیرون سنگی و از درون خشتی وجرزهای اتاق ها و سقف ها نیز غالبا از خشت بنا شده است.




Resigzed Image Click this bar to view the full image.



در ساخت بعضی قسمت های بنا مانند سقف یک اتاق آن از تیرهای چوبی مقاوم ازجنس چوب سنجد استفاده شده است. این قلعه به شیوه معماری ساسانی ساخته شده ، سفال های خاکستری مکشوفه درون قلعه ،سنگ نبشته ای که در بدنه سنگی یکی از دیوارهای داخلی قلعه کشف شده وهمچنین وجود قوس های موجود در اتاقها و راهروهای این دژ که متعلق به دوران پیش از اسلام است نشان ازعمر و قدمت بسیار این قلعه دارد .
قلعه شواز همچون دیگر قلاع دارای برج هایی برای دیدبانی و حفاظت از قلعه است این برجها با خشت ساخته شده و برای افزایش استحکام و مقاومت با سنگ نماسازی شده است که این شیوه برج سازی نیز متعلق به معماری دوره ساسانیان است .







Resigzed Image Click this bar to view the full image.


قبرستان شواز


در روستای شواز قبرستانی تاریخی وجود دارد که دارای قبرهای با قدمت بسیار است. تعدادی از قبرهای آن شکل عجیب و ناشناخته ای دارد به طوریکه در بالا و پایین هر قبر، سنگی به صورت عمودی و به ارتفاع نیم متر از سطح زمین قرار گرفته و روی این سنگ ها نیزنوشته ای وجود ندارد و نکته ی جالب دیگر اینکه قرار گرفتن قبرها نسبت به قبله هیچکدام به شیوه ی اسلامی نیستند و نشان از این دارد که قدمت این قبرستان به زمان های پیش از اسلام بر می گردد.




Resigzed Image Click this bar to view the full image.



این قسمت از قبرستان، کهنه تر از قبرهایی است که دارای سنگهای مورخ قرن 6 تا 8 هجری است. تعدادی هم سنگ قبرهای مرمر از قرن 10 و 11 هجری نیز به دست آمده است.
بر روی اغلب قبرهای قدیمی آثار پراکنده ی سفال های دیده می شود این قطعات خرد شده سفال احتمالا تنگ های کوچک سفالی بوده که بر روی قبر قرار می دادند، درون آن آب می ریختند ومعتقد بودند خوردن آب درون ظرف توسط پرندگان باعث شادی و آرامش روح متوفی خواهد شد.

مهر پرس