---------

شخیص بیماری:

هموفیلوس پاراگالیناروم نیز مانند سایر گونه های هموفیلوس باکتری هایی ظریف و حساس هستند و به همین دلیل نمونه های مرضی باید در کمترین زمان ( در مدت 24 ساعت ) قبل از خشک شدن برای تشخیص به آزمایشگاه ارسال شوند. تشخیص بیماری بر اساس جدا کردن عامل بیماری از نمونه و نیز آزمایش های سرم شناسی انجام می گیرد. باکتری عامل بیماری به آسانی در محیط آگارشکلاتی و در حضور 10 درصدco2 رشد می کند. در جوجه های بیمار پادتن بر ضد هموفیلوس پاراگالیناروم 2-1 هفته بعد از وقوع عفونت قابل اندازه گیری است و تا بیش از یک سال نیز قابل بررسی می باشد، بنابراین جستجوی پادتن ها برای تشخیص موارد حاد بیماری ارزش محدودی دارد. آزمایش های سرم شناسی برای شناسایی حاملین به کار می رود و شامل آزمایش آگلوتیناسیون بر روی لام ولوله، آزمایش رسوبی بر روی ژل آگار، آگلوتیناسیون لاتکس،هماگلوتیناسیون و ممانعت از هماگلوتیناسیون می باشد.

تشخیص تفریقی:

با توجه به مشابهت علایم درمانگاهی بیماری کریزا با بیماریهایی مانند بیماری مزمن تنفسی crd، وبای مرغان، آبله و فقدان ویتامین a تشخیص قطعی بیماری با روش های آزمایشگاهی امکان پذیر است.

درمان:

هموفیلوس پاراگالیناروم در برابر آنتی بیوتیک های مختلفی از جمله کلرامفنیکل، اریترومایسین،فورازولیدن، جنتامایسین، نیومایسین و تتراسیکلین حساس می باشد. یک بار تزریق 200 میلی گرم استرپتومایسین برای هر جوجه از راه داخل عضلانی در درمان بیماری مفید است. تجویز اریترومایسین از راه آب آشامیدنی به مدت 4 روز در درمان بیماری موثر می باشد ولی قطع آن باعث عود بیماری در گله می شود.

پیشگیری و کنترل:

به منظور پیشگیری و کنترل بیماری اصول زیر باید رعایت شود:
1- اجرای مدیریت صحیح در صنعت مرغداری:
با توجه به اینکه جوجه های بهبود یافته حاملین باکتری باقی می مانند پس به عنوان منشأ عفونت در مرغداری محسوب می شوند و از خریدن آنها بایستی خودداری گردد. لازم است که جوجه های یک روزه از مراکز سالم خریداری شوند و به طور کلی در مرغداری جوجه ها از مرغهای بالغ جدا گردند.
2- واکسیناسیون:
جوجه هایی که توسط یک تیپ سرمی آلوده می شوند ممکن است توسط گروه سرمی دیگر نیز آلوده شوند. بنابراین ایمنی ناشی از واکسیناسیون اختصاصی گروه سرمی می باشد. واکسن هایی که به بازار عرضه شده است شامل واکسن های تهیه شده از باکتری کشته شده به وسیله فرمالین می باشد که ممکن است اتوواکسن و یا شامل 2 تا 3 گونه سرمی باشد. معمولا" 2 تزریق به فاصله 3 هفته در جوجه های تخمی قبل از اینکه به سن 20 هفتگی برسند اثر بهتری در مقایسه با یک تزریق واکسن دارد.
3- ریشه کنی:
بر اساس وسعت مرغداری و امکانات اقتصادی می توان اقدام به ریشه کنی بیماری کرد. برای این منظور توصیه می شود که کلیه مرغان مبتلا پس از بهبود از گله خارج گردند و محل نگهداری آنها ضد عفونی شود. البته در صورتی که امکانات وسیع نباشد می توان مرغهای مبتلا را درمان و به طور مجزا نگهداری نمود و سپس آنها را با جوجه های جدید تعویض کرد..