خبرگزاری مهر: اسب اصیل ترکمن که در هوش، اصالت، نجابت، قدرت و مقاومت روزگارانی سرآمد بود، اکنون نسل شان رو به انقراض است و این نژاد اصیل در برخی مراسمهای عروسی ترکمنها به ماشینی برای نوعروسان تبدیل شده و دیگر کارایی سابق را ندارد. به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، گوشهای بلند و متحرک، سینه فراخ و متناسب، کپل کم شیب با عرض خوب، مفاصل قوی، سمهای محکم با زاویه مناسب و تحمل حرکات سنگین ورزشی از جمله ویژگی های اسب اصیل ترکمن است که اکنون بندرت در گوشه کنار گلستان دیده می شود.
کهر، نیله، کرنگ، سمند و قره کهر از رنگ های اصلی این نژاد بوده و نژادهای شناخته شده از اسب ترکمن در سه گروه یموت، آخال، چناران (مخلوط از تلاقی اسب ترکمن و عرب) دسته بندی شده اند.

اگرچه صادرات این اسب به خارج از کشور ممنوع است اما واردات اسبهایی از کشورهای پاکستان و انگلیس در دهه های 40 به بعد، نسل این اسب زیبا و منحصر بفرد را در کشور به مخاطره انداخته است.

واردات بی برنامه اسبهای خارجی

حکیم ایگدری پرورش دهنده اسب در گلستان که اکنون مدیریت مجموعه های سوارکاری گلستان را نیز برعهده دارد در این زمینه اظهار داشت: از اواخر دهه 40 به بعد رود یکسری اسبهای وارداتی از کشور پاکستان که از مستعمرات انگلیس بود به کشور آغاز شد.


وی افزود: مردم منطقه در ابتدای امر شیفته سرعت این اسبهای وارداتی شدند و اگر چه نتایج این واردات در سالهای اولیه چندان مشخص نبود اما بعدها نشان داد که مردم در این زمینه فریب خورده اند و تنها شیفته سرعت اسبهای وارداتی برابر اسبهای اصیل ترکمن شدند.

وی خاطرنشان کرد: بعدها براثر تلقیح و کشش اسبهای مادیان ترکمن با اسبهای وارداتی، نسلی بوجود آمد که " دو خون " نامیده می شود و اکنون بیشتر اسبهایی موجود در منطقه از این نوع و نژاد هستند و کمتر می توان اسبهای اصیل را یافت.

اسبهای دوخون جایگزین اسبهای ترکمن

ایگدری با بیان اینکه بیشتر اسبهای مجموعه ما از نوع دوخون است، بیان داشت: این اسبهای در حال حاضر به عنوان اسبهای اصیل ترکمن جای گرفته اند و کمتر می توان اسبهایی با نژاد اصیل در منطقه مشاهده کرد.

وی عنوان کرد: در سالهای اولیه واردات اسبهای تربرود بیشتر اسبداران تمایل داشتند که به نوعی با تلقیح اسبهایشان با اسبهای وارداتی در واقع نسل اسب اصیل را حفظ کنند که بعدها مشخص شد این تفکر درست نبوده است.

رئیس مجموعه سوارکاری گلستان افزود: روندی که از سالهای دهه 40 تاکنون ادامه یافته است، موجب شد که نسل اسبهای اصیل ترکمن در گلستان کم شود.

وی با بیان اینکه در سالهای اولیه واردات توجه چندانی به موضوع نمی شد، ادامه داد: مالکان اسبهایی که مدعی بودند اسبهایشان اصیل است خواهان برگزاری کورسهای سوارکاری شدند که این امر نیز مشکلاتی را در پی داشته است.

وی بیان کرد: در سالهای قبل، با پیگیریهای صورت گرفته، شورایی مرکب از اسبداران منطقه تشکیل شد تا نسبت به تشخیص نژاد اسبهایشان و اینکه کدام اسب، دوخون و کدام ترکمن است، اقدام شود.

ایگدری با بیان اینکه معاونت فنی فدراسیون سوارکاری متولی شناسنامه دارد کردن و تشخیص نژاد اسب است، یادآور شد: این درحالیست که معاونت فنی اسبدوانی تنها مجری برگزاری مسابقات است و در زمینه های یاد شده مسئولیتی ندارد.


این پرورش دهنده اسب در گلستان خاطرنشان کرد: علاوه بر این در برخی کورسهای اسبدوانی شاهد اعتراضات مالکان و شرکت کنندگان هستیم که اسبهای برنده شده اسب اصیل ترکمن نیستند و این امر نیز ناشی از مشخص نبودن دقیق نژاد اسبهاست.

وی گفت: برای رفع برخی مشکلات فراروی، تعدادی نمونه های DNA و نمونه مو از برخی اسبهایی که مالکان آنها مدعی بودند اسبهایشان ترکمن است، گرفته شد و به کشور آمریکا ارسال شد تا نژاد دقیق اسبها مشخص شود.

رئیس مجموعه های سوارکاری گلستان بیان کرد: این امر به تازگی شکل گرفت و امیدواریم راه اصولی برای تشخیص نژاد اسبهای اصیل ترکمن باشد و بتوانیم در حفظ این نژادهای منحصر بفرد تلاش کنیم.

وی اظهار داشت: در پاسخ نمونه های ارسالی به آزمایشگاه کشور آمریکا مشخص شد که از 120 نمونه ارسالی 20 نمونه به دلیل آنکه، اسب، ترکمن نیست، حذف شده است.

وی عنوان کرد: همچنین مقرر شد در جلسه ای با حضور معاونت فنی فدراسیون سوارکاری و شورای اسبداران منطقه گلستان در زمینه درجه خلوص نژاد اسب ترکمن و یا آنکه اسب مورد نظر، تروبرد یا دوخون است، تصمیم گیری شود که تاکنون این نشست برگزار نشده است.

حکیم ایگدری به پیامدهای ورود اسبهای تروبرد اشاره و اضافه کرد: واقعیت آن است که در ابتدای شروع واردات اسبهای خارجی، اسبهای خوبی به کشور وارد نشد و باید اسبهایی وارد می شد که کارایی خوبی داشته باشند.

وی افزود: علاوه بر آن ورود اسبهای تربرود با قیمت های ارزان، اسب اصیل ترکمن را عقب می اندازد و از صحنه حیات خارج می کند.

وی به قیمت نژادهای مختلف اسب در استان اشاره کرد و ادامه داد: هر راس اسب اصیل ترکمن حدود 100 تا 200 میلیون ریال در منطقه معامله می شود و واردات اسبهای خارجی بر نسل اسبهای ترکمن لطمه زده است.

ایگدری افزود: همچنین اسبهای دوخون که محصول تلقیح اسبهای وارداتی تروبرد و ترکمن است نیز بین 50 تا 80 میلیون ریال خرید فروش می شود و برخی اوقات قیمت آن به حدود 300 میلیون ریال نیز رسیده است.


پرورش دهندگان اسب در گلستان سرخورده شده اند

رئیس مجموعه سوارکاری گنبد کاووس بیان کرد: برخی مشکلات فراروی در پرورش اسب در استان موجب سرخوردگی پرورش دهندگان اسب شده و باعث شد دست از تولید بردارند.

وی به برگزاری مسابقات اسبدوانی در گلستان اشاره کرد و گفت: درصدد اجرای برنامه هایی هستیم تا مسابقات اسبهای تروبرد داخلی و وارداتی از هم جدا شود زیرا کارایی این نژادها متفاوت است.

شناسایی 1500 راس اسب در گلستان

وی به بیان آماری در زمینه اسبهای موجود در گلستان پرداخت گفت: حدود چهار سال پیش هزار و 500 راس اسب در استان شناسایی شد که پیش بینی می شود اکنون نیز همین میزان باشد.

رئیس مجموعه سوارکاری گلستان افزود: اکنون نگرانی درباره انقراض نسل اسبهای اصیل ترکمن وجود دارد و بندرت می توان نژاد خالص از این اسب را مشاهده کرد.


یک پرورش دهنده اسب در منطقه ترکمن نشین گلستان گفت: دیگر کمتر می توان اسبهایی با نژاد اصیل ترکمن در استان دید و اکنون بندرت در برخی عروسی ها از اسب ترکمن به عنوان ماشین عروس استفاده می شود و در صورت تداوم این روند، شاهد انقراض کامل نسل این حیوان نجیب خواهیم بود.

به هر روی در ایران از دیر باز با ورود اسبهای تروبرد و ... از کشور های مختلف توسط افراد سود جو و تلاقی آنها با مادیان های اصیل ترکمن جهت تولید کره های تند رو ، تنها با هدف کسب مقام در مسابقات کورس و پرش و افزایش سود حاصل از فروش ، منجر به نابودی این نژاد اصیل شده است و معلوم نیست چه سازمان و چه مسئولی باید در این خصوص پاسخگو باشد.

__________________