صفحه نخست » اخبار روز » هنری

 

بهره برداری از موزه موسیقی، جشنواره موسیقی کلاسیک تا معاصر، برگزاری جشن خانه موسیقی، کناره گیری منوچهر صهبایی از رهبری ارکستر سمفونیک، برگزاری جشنواره‌های موضوعی، راه اندازی مجدد ارکستر موسیقی ملی، اداره دفتر موسیقی ارشاد بدون مدیر از مهمترین رویدادهای هنر موسیقی در سال 89 بود.

هر چه به پایان سال نزدیکتر می‌شویم خبرهای موسیقی نیز داغ تر می‌شود، ابن موضوع البته قاعده ثابتی ندارد که هرساله اینگونه تکرار شود بلکه امسال به علت فاصله محدود پس از ماههای محرم و صفر تا سال نو سرعت فعالیتها و اخبار منتشره بیشتر از حد معمول و در نتیجه داغ تر شده است.

ازوقایع قابل اعتنای حوزه موسیقی که از آغازسال 89 به وقوع پیوست بهره برداری از موزه موسیقی بود که رسما و بعد از افتتاحیه چند باره آن در سالهای گذشته آغاز شد و رفته رفته به مکانی امن برای به امانت سپردن سازهای موسیقی ایرانی و بازدید علاقه مندان و استفاده اهالی هنر و هنرجویان تبدیل شد. بعد از اهدای ساز و یا امانت آلات و ابزار ساز و سازسازی به این موزه در ایام گذشته در سال جاری نیز حسین بهروزی نیا نوازنده عود در اردیبهشت ماه سال 89 یک ساز عود و دو ساز بربط را طی مراسمی‌به طور امانی در اختیار موزه موسیقی قرار داد؛ پس از حسین بهروزی نیا احمد ابراهیمی‌خواننده موسیقی ایرانی نیز ساز خود به نام "عندلیب" را طی مراسمی‌به موزه موسیقی اهدا کرد.

 

به دنبال انتشار خبر ادغام موسسه‌های نغمه شهر و شهرآوا در موسسه توسعه تصویر، خبر آمد که موزه موسیقی با معاونت فرهنگی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری ترکیب شده است و عنوان "شهرآوا" گرفته است ، اما علی مرادخانی در توضیح این رویداد توضیح داد که پسوند "شهر آوا" صرفا به دلایل ثبتی به دنبال عنوان"موزه موسیقی" آمده است و هیچ موسسه مستقل دیگری به نام "شهر آوا" وجود ندارد.

بازدید "دولتمند" مشاور وزیر فرهنگ تاجیکستان از موزه موسیقی یکی دیگر از اتفاق‌های خوب در این حوزه بود ضمن اینکه پس از رفت و آمدهای فراوان هنرمندان به موزه موسیقی علی مراد خانی مدیر این نهاد فرهنگی گفت که تمایل دارد خانه موسیقی به محلی برای دید و بازدید هنرمندان بدل شود و از آن پس نشست‌های خبری و تخصصی در عرصه موسیقی در موزه موسیقی برگزار شد که در این میان می‌توان به راه اندازی موزه کلنل وزیری، نشست خبری کنسرت پورناظری و معرفی آلبوم حافظ ناظری اشاره کرد.

 

پس از خرید و انتقال قطعی ملک خانه موسیقی مراحل نوسازی محل این نهاد صنفی آغاز شد و پس از اتمام مراحل نوسازی، مراسم نوگشایی محل خانه موسیقی اردیبهشت ماه همزمان با تجلیل از استاد جلیل شهناز در محل این نهاد صنفی با حضور بزرگان موسیقی برگزار شد. در این مراسم که با حضور هنرمندان برجسته درعرصه موسیقی و برخی از مسئولان فرهنگی شهرداری و ارشاد برگزار شد استاد جلیل شهناز به کمک استاد آواز ایران با دستی لرزان روبان افتتاح خانه موسیقی را قیچی کرد؛ این مراسم در فضایی بسیار صمیمی‌و درجمع خانواده موسیقی ایران برگزار شد و بیشتر شبیه به دید و بازدید نوروزی بود.

 

برگزاری دومین دوره از جشنواره موسیقی "کلاسیک تا معاصر" به طور مستقل به دبیری فریماه قوام صدری و علیرضا مشایخی در نیمه اول خردادماه به مدت سه روز، نخستین جشنواره ای بود که در حوزه موسیقی در سال 89 برگزار شد در این جشنواره 103 اثر پذیرفته  شد و از تاریخ 3 خرداد ماه به مدت 4 روز در سالن رودکی در سه نوبت به روی صحنه رفت و در این میان 34 سولیست قطعاتی از موسیقی کلسایک را اجرا کردند همچنین قطعاتی از آهنگسازان موسیقی کلاسیک به صورت دو نوازی و گروه نوازی اجرا شد.

به گفته علیرضا مشایخی طرح اولیه برگزاری جشنواره موسیقی "کلاسیک تا معاصر" سالها قبل توسط این آهنگساز و فریماه  قوام صدری مطرح شد ولی قبل از برگزاری این جشنواره دوسالانه‌های نوازندگی به مدت سه سال به شکل رقابتی برگزار شد و در بین دوسالانه دوم و سوم نوازندگی نخستین دوره جشنواره موسیقی "کلاسیک تا معاصر"برگزار گردید و دومین دوره این جشنواره خرداد امسال به روی صحنه رفت.

 

پس از پایان اجرای کنسرت‌های متعدد توسط ارکسترسمفونیک تهران به رهبری منوچهر صهبایی در سال 88 و برگزاری سمفونی "انقلاب" در اروپا، منوچهر صهبایی مدیر و رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران از اداره این ارکستر کنار گذاشته شد و طبق تصمیمات معاونت هنری قرار شد ارکستر سمفونیک تهران با رهبر مهمان اداره شود، این تصمیم با موافقت اعضای ارکستر سمفونیک مواجه شد چراکه معتقد بودند حضور رهبران متعدد در ارکسترسمفونیک تهران تنوع در رپرتوار این مجموعه را ایجاد می‌کند.

پس از اتخاذ این تصمیم نخستین اجرای ارکستر سمفونیک تهران به رهبری شهرداد روحانی در اردیبهشت ماه برگزار شد در این اجرا موسیقی چند فیلم از جمله آرواره‌های کوسه اثر جان ویلیامز، "روح" به کارگردانی آلفرد هیچکاک اثر برنارد هرمن و "بن هور" اثر میکولوس روشا اختصاص داشت.

به دنبال استقبال مردم از ارکستر سمفونیک تهران اجرای این ارکستر در خردادماه هم تمدید شد و پس از آن این ارکستر تمرینات خود را با رهبری نازنین آقاخانی ادامه داد البته در خبرها آمده بود که قرار است خانم آقاخانی به مدت دو شب با رپرتواری جدید اجرایی ویژه همراه با ارکسترسمفونیک تهران داشته باشد اما مدیر انجمن موسیقی گفت که نازنین آقاخانی به عنوان رهبر ارکستر در تمرینات گروه را همراهی می‌کند و صحبتی در خصوص رهبری ایشان در اجراهای رسمی‌از ابتدا وجود نداشته است.

 

پس از این اجرا سمفونی مقاومت به مناسبت آزاد سازی خرمشهر به آهنگسازی و رهبری مجید انتظامی‌در تهران و در زیربرج آزادی و چند شهر دیگر نیز برگزار شد؛ اجرای سمفونی مقاومت واکنشهای بسیاری مبنی بر ضعیف بودن این سمفونی را در پی داشت و هنرمندان بسیاری بر این نکته که آثار ضعیف نباید توسط ارکستر سمفونیک تهران اجرا شود تاکید داشتند اما در این بین اظهار نظر منوچهر صهبایی رهبر سابق ارکستر سمفونیک تهران بیش از هر مطلبی واکنش نوازنده‌های ارکسترسمفونیک تهران و مدیر انجمن موسیقی را برانگیخت. رهبر سابق این ارکستر در صحبتهای خود چنین عنوان کرده بود که اگر برنامه‌های ارکستر سمفونیک به همین طریق ادامه پیدا کند ارکستر از وضع فعلی هم ضعیف تر شده و به سختی قادر به اجرای خوب آثار استاندارد موسیقی سمفونیک خواهد بود، البته ناگفته نماند که صهبایی در بخش‌های دیگری از صحبت‌های خود مسائل و پشت پرده  مشکلات ارکسترسمفونیک تهران را فاش کرده بود. 

به دنبال این سخنان بود که مدیر انجمن موسیقی به همراه چند نوازنده در نشست خبری که به مناسبت اجرای ارکسترسمفونیک تهران به رهبری ماتیاس کروگر برگزار شد به صحبتهای صهبایی پاسخ گفتند ، روند برگزاری کنسرت‌های ارکسترسمفونیک تهران با رهبری نادر مرتضی پور ادامه پیدا کرد و پس از آن درک گلیسون موزیسین ایرلندی به رهبر مهمان ارکسترسمفونیک تهران برگزیده شد و در ادامه ارکسترسمفونیک تهران یک اجرای ویژه با عنوان "شهادت نامه عشاق" ویژه اربعین حسینی به رهبری مرتضی پور بر اشعاری از علی معلم اجرا کرد.

سفرارکستر سمفونیک تهران به قطر و اجرای قطعات مختلف به مناسبت هفته فرهنگی قطر از دیگر برنامه‌های ارکسترسمفونیک تهران بود. پایان بخش برنامه‌های ارکستر سمفونیک تهران در سال 1389 اجرای رپرتواری تازه از آثار آهنگسازان موسیقی کلاسیک به رهبری شهرداد روحانی بود که در نخستین روز از برگزاری جشنواره موسیقی فجر روی صحنه رفت.

 

یکی دیگر از رخدادهای نیکو در عرصه موسیقی برگزاری جشن خانه موسیقی بود که نمیه دوم مهرماه در سه حوزه رقابتی بهترین آلبوم، جایزه ویژه مشکاتیان( بهترین قطعه ضربی که برپایه ضرب‌های بدیع و خاص نواخته شود) و بهترین کتاب‌های موسیقی در چهار رشته "تئوریک موسیقی"، "آموزش موسیقی" "نت نویسی" و ترجمه آثار موسیقایی در تالار وحدت برگزار شد و اهالی موسیقی در خانه خود تقدیر شدند؛ البته ناگفته نماند که سنگ بنای این جشن در سال 87 در زمان دبیری داریوش پیرنیاکان گذاشته شده اما به دلیل عدم اطلاع رسانی کافی و کمبود وقت برای ارزیابی استقبال صورت نگرفت و تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره بسیار اندک بود.

 

برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی خانه موسیقی از دیگر رویدادهای این هنر در حوزه موسیقی نواحی بود که نخستین کنسرت پژوهشی به برگزاری برنامه پژوهشی موسیقی خراسان با نوازندگی استاد محمد درپور و سهراب محمدی که از بخشی‌های موسیقی خراسان هستند اختصاص داشت و در ادامه این نشست‌های پژوهشی موسیقی عاشیق‌ها و موسیقی غیرعاشیق که در سرزمین‌های ترک نشین هستند مورد بررسی قرار گرفت و در این میان می‌توان به بررسی موسیقی غیرعاشیق مانند موسیقی قزاق‌ها و تفاوت‌های دامنه داری که با این نوع موسیقی دارند اشاره کرد.

برگزاری نخستین همایش موسیقی آواها و آیین‌های موسیقی کار یکی دیگر از برنامه‌هایی بود که در حوزه موسیقی نواحی با دبیری هوشنگ جاوید و به همت حوزه هنری برگزار شد در این همایش که نیمه دوم مهرماه برگزار شد 115 کارگر هنرمند از 16 استان برای نمایش آمیختگی زندگی و هنر و همچنین 31 گونه موسیقایی کار با کلام، 18 عنوان موسیقی بی کلام کار مانند موسیقی حرفه‌هایی چون بنایی،چوپانی و کشاورزی در نخستین همایش آواها و آیین‌های موسیقی کار به روی صحنه رفت.  

برگزاری دومین جشنواره موسیقی مقاومت به دبیری محمد میرزمانی و اجرای سمفونی"مقاومت" در به مناسبت هفته دفاع مقدس از دیگر جشنواره‌های موضوعی در عرصه موسیقی بود.

 

برگزاری کنسرت گروه موسیقی "همنوازان حصار" به آهنگسازی علی قمصری و آواز همایون شجریان نخستین اجرای گروه نوازی موسیقی ایرانی بود که هفته پایانی فروردین ماه در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار شد دومین اجرای این گروه موسیقی اردیبهشت ماه در تالار اندیشه به روی صحنه رفت و سومین دوره برگزاری کنسرت گروه موسیقی "همنوازان حصار" آبان ماه سال جاری برگزار شد.

برگزاری کنسرت‌های کیهان کلهر با عنوان "همنوازان کلهر" با آواز حمید رضا نوربخش در تهران و شیراز و همچنین اجرای کنسرت گروه موسیقی کامکار در شهریورماه در دوبخش فارسی و کردی از دیگر کنسرت‌هایی بود که در سال جاری به روی صحنه رفت.

یکی از رخدادهای هنر موسیقی در عرصه بین المللی برگزاری کنسرت‌هایی تحت عنوان شاهنامه خوانی با آواز شهرام ناظری و همراهی گروه "فردوسی" بود این گروه اجرای شاهنامه خوانی را برای نخستین بار در فستیوال فز مراکش برگزار کردند و پس از آن شهرام ناظری به همراه گروه خود اجرایی ویژه در جشنواره موسیقی سان فلوران فرانسه داشت و آخرین اجرای شوالیه آواز ایران در جشنواره تاریخی کارتاژ تونس صورت گرفت.

برگزاری کنسرت‌های متعدد گروه‌هایی چون "شمس" با آواز علیرضا قربانی، دو نوازی تار حسین علیزاده و مجید خلج در قزوین ،گلستان، شیراز و بندرعباس، کنسرت همایون خرم و جلال ذوالفنون از دیگر اجراهایی بود که توسط اساتید موسیقی ایران به اشکال مختلف برگزار شد.

ناگفته نماند که کنسرت "سیمرغ" شامل مجموعه قطعات موسیقی به آهنگسازی حمید متبسم و رهبری محمدرضا درویشی با آواز همایون شجریان در نیمه اول مردادماه در استادیوم تنیس ورزشگاه انقلاب تهران برگزار شد و قرار بود که همین کنسرت آبان ماه در تالار وحدت برگزار شود اما به دنبال کناره گیری محمدرضا درویشی از رهبری این ارکستر اجرای کنسرت متوقف ماند و آهنگساز این اثر تنها به ضبط قطعه سیمرغ در سالن رودکی بسنده کرد. حمید متبسم درخصوص کناره گیری درویشی گفت که هیچ اختلافی بین من و محمدرضا درویشی وجود ندارد اما در این برهه از زمان صلاح پروژه این است که خود من هدایت ارکستر در ضبط را به عهده بگیرم.

 

بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر یکی از رویدادهای فرهنگی و هنری بود که با حاشیه‌های بسیاری همراه بود، یکی از اتفاق‌های خوب این دوره از جشنواره حضور حسن ریاحی به عنوان دبیر این دوره از جشنواره موسیقی فجر بود که با رویکرد به قشر دانشگاهیان به خصوص در حوزه آهنگسازی قدم مثبتی را در جهت بالا بردن سطح کیفی جشنواره موسیقی برداشت. یکی از اتفاق‌های حائز اهمیت این دوره از جشنواره اجرای ارکستر ملی با ترکیب جدید بود؛ حمید شاه آبادی قول راه اندازی مجدد این ارکستر را داده بود و ارکسترملی نخستین حضور خود را در جشنواره موسیقی فجر تجربه کرد که این حضور با نقطه نظرهای متعددی مواجه شد.

عدم برنامه ریزی مناسب برای طراحی بخش ویژه و شایسته موسیقی پاپ و کم و کیف برگزاری نشست‌های تخصصی در این جشنواره از نقاط ضعف بیست و ششمین جشنواره موسیقی فجر بود ولی با انتصاب مجدد حسن ریاحی به عنوان دبیر بیست و هفتم جشنواره موسیقی فجر امید است که برنامه‌های این موسیقیدان و دبیر جشنواره موسیقی در سال آینده محقق شود.

 

مرگ ناگهانی پرویز مشکاتیان در پاییز سال 88 اهالی موسیقی را شوکه کرد و درحالی که داغ این هنرمند را بر سینه داشتند خبرآمد که عطا جنکوک نوازنده تار و سه تار مدرس با سابقه موسیقی ایرانی اردیبهشت ماه سال جاری به علت سکته مغزی درگذشت، یک ماه پس از درگذشت عطا جنکوک، آندره آرزومانیان آهنگساز و نوازنده پیانو به علت مبتلا شدن به سرطان مغز استخوان از دنیا رفت. نیمه اول مردادماه استاد محمد نوری خواننده پیشکسوت، مرد هنر و اخلاق و چهره ماندگار کشور به دلیل بیماری و وخامت وضعیت جسمانی دار فانی را وداع گفت این هنرمند مردمی‌حدود یک سال درگیر بیماری سخت و بدخیم بود و به دفعات مختلف در بیمارستان بستری شده بود تا اینکه نهم مرداد ماه از دنیا رفت، یکی دیگر از پژوهشگران و نویسنده موسیقی ایران فرید سلمانیان بود که به علت ایست قلبی درگذشت.