صفحه نخست » اخبار روز » جذاب

فوران توده های بزرگی از خاکستر در ایسلند در اثر فعال شدن یکی از آتشفشانهای خفته این منطقه باعث شده است نشریه علمی لایو ساینس گزارشی درباره حقایق و رویدادهای بزرگی که به واسطه آتشفشانها به وجود آمده اند منتشر کند.

در حال حاضر در حدود 1500 آتشفشان سرتاسر کره زمین را پوشانده اند و برخی از آنها به صورت متوالی و برای سالها فوران کرده و می‌کنند. این پدیده وقتی رخ می‌دهد که سنگهای مذاب یا ماگما تحت فشار و با سرعت به سمت بالا حرکت کرده و بخش ضعیفی از پوسته زمین را شکافته و به خارج راه پیدا کنند.

مخازن زیرزمینی ماگماها می‌توانند برای صدها سال در زیر زمین مخفی باقی بمانند و سپس به شکلی دور از انتظار و ناگهانی فوران کنند. نشریه لایو ساینس در پی فوران آتشفشانی در ایسلند پس از 200 سال خاموشی و در اواخر روز پنجشنبه که منجر به فوران مقادیر زیادی آب داغ، خاکستر و سنگ ریزه شده و بسیاری از پروازهای فرودگاه های اروپایی را با اختلال مواجه کرد گزارشی از 11 نکته درباره آتشفشانهای جهان منتشر کرده است.

1. سنگهای متخلخل آتشفشانی تنها سنگهایی هستند که از توانایی شناور بودن بر روی آب برخوردارند. این سنگها معمولا خاکستری و مملو از حفره های حباب مانند هستند که در اثر خروج سریع و پرفشار گازهای داغ از میان سنگها به وجود می‌آیند.

2. نیرومندترین آتشفشانهای جهان ابرآتشفشان نام دارند. انفجار یک ابرآتشفشان می تواند بارانی از آتش را تا مسافت هزاران مایل بر زمین بباراند و منجر به ایجاد تغییرات آب و هوایی شود. تغییراتی از قبیل کاهش دمای هوا که در نتیجه آزادسازی چندین تن خاکستر در اتمسفر زمین به وجود می‌آید. این هیولاها دستهای وحشتناک خود را هر چند صد هزار سال یکبار رو می‌کنند. یکی از بزرگترین آنها در پارک ملی "Yellowstone" قرار دارد و دانشمندان نیز اعلام کرده اند انفجار این آتشفشان نزدیک است.

3. بزرگترین انفجار آتشفشانی تاریخ به کوه "تامبورا" واقع در جزیره "سامباوا" در اندونزی تعلق دارد. انفجار و فوران این آتشفشان در سال 1815 منجر به مرگ 100 هزار انسان شد. اندونزی از بیشترین تعداد آتشفشانهای فعال تاریخ در حدود 76 آتشفشان برخوردار است.

4. بیشتر آتشفشانها در لبه صفحه های تکتونیکی رخ می دهند، صفحه های بزرگ سنگی که سطح زمین را تشکیل داده اند. اما برخی از آتشفشانها از جمله ابرآتشفشان "Yellowstone" بر روی مناطقی دیگر به نام مناطق داغ یا فعال آتشفشانی قرار گرفته اند که ماگماها در این مناطق مسیر خود را به آرامی از اعماق به سمت سطح زمین باز می‌کنند.

5. ایسلند مشهور به سرزمین آتش و یخ بر فراز آتشفشانهای نوار نیمه اقیانوسی اطلس قرار دارد. آخرین فوران آتشفشان "Eyjafjallajokull" در آوریل 2010 در برابر فواران قدرتمند آتشفشان Skaptar در سال 1783 بسیار کوچک به نظر می‌آید، این انفجار آتشفشانی تمامی منابع کشاورزی و شیلات جزیره را نابود کرده و منجر به قحطی شد که جان یک پنجم از مردم جزیره را گرفت.

6. انفجار سال 1991 آتشفشان Pinatubo در فیلیپین از انفجار Skaptar نیز سخت تر بود. این انفجار در حدود 22 میلیون تن دی اکسید سولفور را به خارج از زمین انتقال داد که این ماده به چرخه مواد زمین وارد شده و حرارت جهانی را حداقل 0.5 درجه سلسیوس کاهش داد.

7. آتشفشانها توانایی رشد کردن دارند. با انباشته شدن گدازه ها و خاکسترها لایه های جدیدی به آتشفشان افزوده شده و ارتفاع آن را افزایش می‌دهند. این یکی از شیوه های رایجی است که کوه ها بر اساس آن ساخته می‌شوند.

8. آتشفشانها می‌توانند منقرض شوند. زمانی که دانشمندان اعلام می‌کنند از این پس آتشفشانی هرگز فوران نخواهد کرد، در واقع انتظار منقرض شدن و نابود شدن آتشفشان وجود دارد. آتشفشانهایی که در حال حاضر فعال نیستند اما احتمال فعال شدن آنها وجود دارد آتشفشانهای خفته خوانده می‌شوند.

9. فشار مستقیم برخی از فورانهای آتشفشانی می‌تواند منجر به شکل گیری مخازن ماگمایی شود که در هم فرو می‌ریزند و حفره های عظیم و کاسه مانندی به نام "کالدرا" به وجود می‌آورند.

10. بزرگترین آتشفشان موجود بر روی زمین، آتشفشان Mauna Loa واقع در هاوایی است. این آتشفشان یکی از پنج آتشفشان موجود در هاوایی است که در ارتفاع سه هزار و 962 متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته است. جزایر هاوایی در واقع به واسطه نقاط داغ و فعال آتشفشانی به وجود آمده اند.

11. آتشفشانها باعث رنگین تر شدن غروب خورشید می‌شوند، زمانی که آتشفشان "Kasatochi" در سال 2008 فوران کرد مردم سرتاسر جهان شاهد رنگمایه های فوق العاده زیبای نارنجی و سرخ رنگی در غروب خورشید بودند. این رویداد دیدنی ناشی از انتشار ذرات خاکستر در اتمسفر زمین است که باعث شکست بیشتر پرتوهای خورشیدی در آسمان می‌شوند.


این هم تصاویری حیرت انگیز و باورنکردنی از فعال شدن آتشفشان ایسلند، و پیامدهای آن که منجر به نامناسب شدن شرایط جوی برای هزاران پرواز هواپیمایی در اروپا و در فرودگاه های بریتانیا، ایرلند، هلند، بلژیک، دانمارک، فنلاند، نروژ و سوئد، فرانسه، آلمان و ... که موجب شد صدها هزار مسافر از سفرهای خود بازبمانند.