صفحه نخست » سارا رنجبر » دنیای حیوانات

نهنگ یا وال


نهنگ یا وال، پستانداری آبزی است از رده آب‌بازان. او دم بلندی دارد. پشت او پهن و گوشتالو است.او زندگیش را در اقیانوس ‌ها می‌ گذراند، اگر او را به ساحل بیاورند آن ‌قدر به او فشار می ‌آید که می‌ میرد.نوزاد او وقتی به دنیا بیاید بزرگ است.نهنگ هم مثل بقیه پستانداران شیر می‌ مکد. بدن او مو ندارد. هنگامی که او می‌خواهد نفس بکشد،از بالای سرش آب فواره می ‌زند. در قرآن آمده است که یک نهنگ یونس را بلعید اما بعد او را به بیرون انداخت.

در متون قدیمی ادبیات فارسی، نهنگ به معنای تمساح به کار رفته است. برای اشاره به این پستاندار آبزی تنومند، همان واژهٔ ماهی به کار می‌رفته است (مانند ماهی عنبر یا داستان «یونس و ماهی»).

نهنگ عنبر


نَهَنگ عَنبَر بزرگ‌ترین نهنگ دندان‌دار می‌باشد.

نهنگ‌های عنبر ( نام علمی : Physeter catodon) در تمام اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. حداکثر طول نرها ۱۸ متر (۶۰ پا) و ماده‌ها ۱۲ متر (۴۰ پا) است. غالباً رنگ آنها سیاه مایل به قهوه‌ای یا خاکستری تیره می‌باشد. سر بزرگ نهنگ عنبر، تقریباً ۳/۱ طول بدن را تشکیل می‌دهد در سر نهنگ عنبر، ماده روغنی اسپرماستی (Spermaceti) و روغن اسپرم وجود دارد که برای ساختن شمع مورد استفاده قرار می‌گیرد و روغن اسپرم به عنوان گریس یا روغن هم بکار می‌رود. نهنگ اسپرم در آبهای گرم و معتدل بسر می‌برد. نرهای بالغ در بهار به سوی آبهای سردتر شمال یا جنوب شنا می‌کنند، ولی ماده‌ها و نهنگ‌های جوان بصورت گروهی، در عرضهای جغرافیایی پائین‌تر باقی می‌مانند. نهنگ‌ها بطور عمده از سرپاور بزرگ تغذیه می‌کنند.

نهنگ عنبر از زیرراستهٔ خاینده‌ئیان (Odontoceti)، خانواده نهنگان عنبر (Physeteridae)، سردهٔ نهنگ عنبر (Physeter) است.

این جانوران معمولاً تا عمق ۱۰۰۰ متری پایین می‌روند و می‌توانند بیش از یک ساعت زیر آب بمانند.[۱] نهنگ‌های عنبر در سده‌های ۱۹ و ۲۰ تا حد انقراض شکار شدند. ماده روغنی به نام عنبر از روده این نهنگ بدست می‌آید که در تهیه عطر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هرمان ملویل در کتابش با نام موبی دیک داستانی درباره صید نهنگ اسپرم نوشته است.








نهنگ سفید

نهنگ سفید یا نهنگ بلوگا (نام علمی: Delphinapterus leucas) تیره ای از نهنگ‌سانان است که در آبهای نزدیک به قطب شمال می‌زید.

ببینین چقدر نازه تورو خداااااا...!!!








نهنگ علفخوار


این پستاندار بزرگ در آبهای کم عمق و لجنزارهای اقیانوس گرم، جایی که علفهای دریایی و پوشش های گیاهی دیگر دریایی فراوان است، زندگی می کند نهنگ علفخوار دارای دهانی خمیده به سمت پایین می باشد. آنها لبهای عضله ای دارند که برای چریدن روی گیاهان دریایی که در کف دریا رشد میکنند، بسیار سازگاری یافته است.آنها حیوانات تنهایی هستند که روی کف دریا می خوابند و هر دو دقیقه یک بار برای تنفس به سطح آب می آیند.




نهنگ آبی


نهنگ آبی بزرگترین پستاندار کره زمین است که وزن آن به 100 تا 150 تن و طول آن به 25 تا 30 متر میرسد.علت نامگذاری این گونه نهنگ رنگ آبی خاکستری ویژه آن است. قلب بزرگترین نهنگ آبی که تاکنون یافت شده به بزرگی یک خودرو و طول زبان این حیوان به اندازه بدن یک فیل است و همچنین تخمین زده اند که با هوای بازدم این حیوان می توان 2000 بادبادک را باد کرد ! متوسط عمر این جانور 80 سال است و سرعت شگفت انگیز آن تا 22 کیلو متر می رسد .

بزرگترین پستاندار زمین در سالهای 5 تا 10 زندگی می تواند تولید مثل می کند و هر 2 تا 3 سال یکبار بچه دار می شود دوره بارداری این حیوان 10 تا 12 ماه طول می کشد . نکته جالب این جاست که غذای اصلی بزرگترین حیوان زمین را پلانگتون ها تشکیل می دهند . موجودات ریزی که میلیون ها عدد از آن ها را می توان راحتی در سطل آبی از دریا جای داد. در تمام اقیانوس ها دیده شده در فصل سرما به سمت آبهای گرم تر مهاجرت می کنند . زمانی حدود 250 هزار نهنگ آبی در اقیانوس آبی وجود داشته امروزه تعداد آنها 1300تا 12000 است که رقم به شدت نگران کننده ای است .

به علت سرعت بسیار زیاد این جانور و نیز جثه بزرگش شکار چیان قدیمی نمی توانستند آن را به دام اندازند اما متاسفانه یا اختراع تفنگ های نیزه دار و ساخته شدن کشتی های بزرگ شکار بی رویه نهنگ آبی اغاز شد و تا جایی ادامه یافت که اینک دنیا با خطر انقراض این جانور روبه رو شد . سیر تجاری نهنگ پس از سال 1365 شمسی ممنوع شد. اما فعالان می گویند از ان زمان تا کنون بیش از 20000 نهنگ صید شده که بسیاری از آنها به بهانه های علمی صورت گرفته است طرفداران محیط زیست و فعالان سازمان ملل متحد پس از تلاشهای فراوان توانسته اند موافقت نامه های را مبنی ممنوعیت صید نهنگ ها به امضاء برسانند که البته موارد مختلفی از تخلف در این زمینه دیده می شود .جالب ترین نکته ای که در مورد این حیوان مطرح است خود کشی آن هاست دانشمندان مطمئن نیستند چرا نهنگ ها خود را به ساحل می کشانند تنها سر نخ از پژوهش های گروههای طرفداراز محیط زیست بدست آمده است که معتقدند نوعی امواج صوتی نهنگ ها را به ساحل می کشاند و موجب مرگ آنها می شود به گفته دانشمندان مدارک علمی متقاعد کننده فراوانی وجود دارد که نشان می دهد امواج صوتی با شدت بالا و فرکانس متوسط نیروی دریایی کشورها (به ویژه آمریکا که از آنها برای ردیابی زیر در یایی بدون سر و صدا استفاده می کند) می تواند باعث مرگ یا صدمه دیدن نهنگ ها و دیگر گونه های زیست دریایی شود.









آواز نهنگ

نهنگ ها می توانند صداهای گوناگونی را ایجاد کنند که نهنگ های دیگر توان شنیدن آنها را از فواصل دور داشته باشند. نوع صدای نهنگ ها بستگی به صحبت کردن آن برای نر یا ماده ، در خطر بودن ، ویا صحبت کردن عادی در زمینه آب وهوا یا غذا دارد. بررسی های دقیق دانشمندان نشان داده که زبان نهنگ دارای علائم ، اصوات پیشوندی وغیره است که حاکی از ارتباطلات پیچیده آنها می باشد. نهنگ گوژپشت نر برای ماده خود آواز جالبی میخواند که بصورت صفحه ضبط شده و یکی از پرفروش ترین صفحات آوازی می باشد.

درفصل جفت یابی ، نهنگ ها دور هم جمع شده ودریک جشن جالب ، بیش از یک روز کامل آواز میخوانند. یک آواز معمولی آنها حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد. هر آواز معمولاً دارای ۸ ریتم موسیقی مختلف است که پشت سرهم تکرار میشود. آواز نهنگ ها در طول حیاتشان تغییراتی پیدا میکند.

هر گروه از آنها ‎آواز مخصوص به خود را میخوانند. در ابتدای مراسم جشن و به یاد سال گذشته، آخرین آوازی را که با هم خوانده اند ، یکبار دیگر میخوانند. با پیشرفت فصل جفت یابی ، نهنگ ها روی صداها کار کرده وملودی جدید وویرایش یافته ای را اضافه مینمایند. نهنگ های باله دار صداهائی را تولید میکنند که ممکن است از صدها مایل شنیده شود. در اعماق مشخصی از آب ، صدا بطور طبیعی ومعمولی پخش نمیشود. اثرات فشار آب ، درجه حرارت وشوری باعث متراکم وکانالیزه شدن صدا میگردد. اگر نهنگی بتواند از انتهای یکی از کانالهای زیرآبی فریاد بزند ، صدای او قبل از اینکه آنقدر ضعیف شود که توسط نهنگ های دیگری شنیده نشود ، تمامی مسیر اقیانوس ها را خواهد پیمود!


گونه های نهنگ در ایران

در ایران تحقیقات جامعی در مورد تعداد گونه‌های نهنگ سواحل جنوب ایران انجام نگرفته اما بر اساس منابع اینترنتی و سفارشات تحقیقاتی کشورهای عربی به موسسات آمریکایی و انگلیسی با مجموع دلفین‌ها و نهنگها که تحت عنوان عمومی پستاداران دریایی نامیده می‌شوند حدود ‪۲۳گونه شناسایی شده است.

طبق این تحقیقات کوچکترین نهنگ آب‌های جنوبی ایران ،" نهنگ گوژپشت" است که وزن آن بین 8 تا 10 تن است ونهنگ آبی که 200 تن وزن دارد