صفحه نخست » ماهی » آشنایی با آکواریوم تجهیزات و شرایط ب » سلامت

برای آنكه این تصور از اینده ، زیاد دور از ذهن نباشد كافی است كه به این نكته توجه كنیم كه برای انرژی ، بجز نفت ، جایگزین های نه چندان ارزان تر در دسترس بشر است اما جایگزینی برای آب فعلا وجود ندارد و امروزه تاكید بر صرفه جویی و استفاده از منابع آبی است. 72 درصد حجم بدن انسان از آب تشكیل شده است و این خود نشان دهنده اهمیت آب در زندگی انسان است.

آب ناسالم، یک معضل جهانی
همزمان با رشد جمعیت در جهان و ایجاد توسعه در صنایع مختلف، آلودگی آب آشامیدنی، تبدیل به یکی از اساسی ترین مشکلات جهان شده است. مسئله تامین آب شرب سالم، در آینده ای نه چندان دور یکی از اصلی ترین چالش های جهانیان خواهد شد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که امروزه سفره های آب زیرزمینی، خصوصا در شهرهای بزرگ و پرجمعیت دنیا، دارای مشکلات فراوانی است که دلیل این معضلات، نفوذ فاضلاب های صنعتی، وجود چاههای جذبی دفع فاضلاب انسانی، استفاده بی رویه از مواد شوینده و پاک کننده شیمیایی، نفوذ کودهای شیمیایی و حیوانی به اعماق زمین است. آب رودخانه ها، چاهها، دریاچه ها و حتی آب ناشی از ذوب شدن یخ ها و برفها دارای آلاینده های صنعتی بسیاری است که خود ما انسانها باعث شده ایم.

بسیاری از این آلاینده ها در آب حل شده اند و جدا کردن آنها از آب نیاز به فناوری های پیچیده و گران قیمتی نظیر اسمزمعکوس دارد که استفاده از آن در مقیاس های بزرگ برای تصفیه حجم بالای آب، برای هیچ دولتی مقرون به صرفه نیست. چرا که بررسی های آماری نشان می دهد كه میانگین مصرف آشكار در كشورهای پیشرفته برای هر نفر در روز 300 لیتر است.

حال آنکه حجم اعظمی از این مقدار، جهت استحمام، شستشوی ظروف و البسه، شستشوی دست و صورت، آبیاری باغچه های کوچک و ... مصرف می شود و تنها حدود 2 لیتر از آن جهت مصرف خوراکی هر نفر استفاده می شود. لذا امروزه دولت ها فقط قادر به تامین آب بهداشتی و عاری از میکروب، از طریق فرآیند کلرزنی می باشند. این درحالی است که معضل آلاینده های محلول در آب هنوز به قوت خود باقی است.

کلر، دوست خطرناک انسان
استفاده از کلر در آب آشامیدنی، باعث از بین رفتن میکرو ارگانیزمهای بیماری زا و خطرناک در آب می شود. این فرآیند به دلیل ارزان بودن، امروزه یکی از متداول ترین روشهای گندزدایی آب در کشورها است. همچنین کلر دارای اثر باقیمانده در آب است که باعث سالم ماندن آب در شبکه های لوله کشی و در برابر آلودگی های ثانویه می شود. اما کلر در آب آشامیدنی باعث وارد آمدن صدماتی به سلامتی انسان ها نیز می گردد.

کلر باقیمانده در ترکیب با مواد آلی موجود در آب، تشکیل ترکیباتی به نام تری هالومتان ها را می دهد که امروزه سرطان زایی آنها به اثبات رسیده است. تماس کلر با پوست و موی انسان مضر می باشد و تنفس کلر (در حمام و یا استخرها) برای بیماران ریوی خطرآفرین است.

آلاینده های دارویی در آب شهری
طی تحقیقاتی که توسط آسوشیتدپرس در آب آشامیدنی آمریکا انجام شده است، مشاهده شده که آب شهری در بعضی از ایالت های آمریکا، سرشار از آلاینده های دارویی، آنتی بیوتیک ها، داروهای آرام بخش و داروهای جنسی است. این آلاینده ها از طریق نفوذ فاضلاب های بیمارستانها و زباله های دارویی به سفره های آب زیرزمین وارد شده اند و به دلیل محلول بودن در آب، از طریق فرآیندهای ابتدایی که در تصفیه خانه ها انجام می شود، نظیر حوضچه های ته نشینی و کلرزنی، تصفیه نمی شوند. بهترین راه جداسازی این آلاینده ها از آب، روش اسمزمعکوس است.

نیترات، متداول ترین آلاینده در آب آشامیدنی شهرهای بزرگ
نبود شبکه دفع فاضلاب شهری و دفع سنتی فاضلاب از طریق چاههای جذبی خصوصا در شهرهای پرجمعیت، نفوذ زباله ها و فاضلابهای صنعتی به سفره های آب زیرزمینی، نفوذ کودهای شیمیایی نیتراته و کودهای حیوانی به اعماق زمین، باعث بالارفتن میزان نیترات درسفره های آب زیرزمینی می شود. در کشورهای گرم و خشک و کم باران، 80 تا 95 درصد آب آشامیدنی شهرها دز طریق سفره های آب زیرزمینی و چاهها تامین می شود.

نیترات عامل اصلی اختلال در فرآیند اکسیژن رسانی به سلولهای بدن است و خصوصا برای کودکان و زنان باردار عوارض جبران ناپذیری را به همراه دارد. نیترات احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد و خصوصا در کودکان شیرخواره که بدن ضعیف تری دارند باعث ایجاد اختلالات جدی می شود. نیترات از آلاینده های محلول در آب است که توسط تصفیه خانه های معمولی و یا با کلرزنی قابل تصفیه نیست. یکی از بهترین روشهای تصفیه نیترات، روش اسمز معکوس است.

حشره کش ها در آب آشامیدنی
حشره کش های متداول در بازار، دارای بیش از 600 ترکیب شیمیای مختلف هستند. استفاده از این حشره کشها یکی از دلایل اصلی آلوده شدن اتمسفر و خاک زمین است. این ترکیبات پس از بارندگی ها، به سفره های آب زیرزمینی نفوذ می کنند و سر از چاههای تامین آب شرب در می آورند. شناسایی این ترکیبات در آب آشامیدنی نیازمند تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی است. وجود این ترکیبات در آب آشامیدنی باعث اختلالات تنفسی، آسیب های عصبی و سرطان خصوصا در نوزادان و کودکان که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف تر است می شود.

زنگ آهن در آب آشامیدنی
معضل دیگر در شهرهای دنیا، شبکه لوله کشی فرسوده و پوسیده است. این شبکه ها باعث می شوند که آب آشامیدنی، دارای زنگ آهن و رسوبات جدا شده از سیستم های قدیمی باشد. پوسیدگی لوله ها باعث می شود که خاک، گل، شن و ماسه وارد آب آشامیدنی شهرها شود و سلامتی شهروندان را با مشکل مواجه سازد.

آرسنیک در آب آشامیدنی
آرسنیك در اثر مصرف آفت کش هایی مثل حشره كش های حاوی آرسنیك و یا از طریق فاضلاب صنایع دباغی، سرامیك سازی و معادن وارد آب شود.

آرسنیك یك عنصر سمی است كه در آب یافت می شود و قادر است از عمل آنزیم ها ممانعت نماید و باعث بلوكه شدن آنها گردد. املاح آن از معده جذب شده و از راه پوست و شش ها نیز قابلیت جذب دارند. از مهمترین اثرات سوء آن می توان به بی اشتهایی، كم شدن وزن بدن، اسهال، به هم خوردگی معده، ناراحتی های عصبی و ایجاد زخم های كوچك بر روی دست و پا كه ممكن است منجر به سرطان شود اشاره نمود.

سرب در آب آشامیدنی
امروزه سرب از طریق فاضلاب كارخانجات باطری سازی، مهمات سازی و غیره وارد سفره های آب زیرزمینی و از آنجا وارد آب آشامیدنی ما انسانها می شود.

سرب یكی از عناصر سمی قابل تجمع در بدن است. سرب جایگزین كلسیم در استخوان ها می گردد كه ایجاد ناراحتی استخوانی می كند. سرب موجود در استخوان در مواقع تب می تواند به سایر اعضای بدن مانند سیستم اعصاب مركزی ، دستگاه گوارش و كلیه ها زیان وارد نماید. جالب است بدانید كه برخی از مورخین دلیل سقوط امپراطوری روم را مصرف آب حاوی سرب می دانند، زیرا در آن زمان فقط طبقات مرفه روم از آب لوله كشی استفاده می كردند و بعلت سربی بودن لوله ها اطفال آنها در معرض خطرات سمیت عصبی سرب قرار می گرفتند. رشد مغزی بسیاری از این اطفال كه بعدها اداره كننده روم بودند كامل نبوده و اجتماع روم مواجه با كمبود رهبران شایسته گردید.

آب ناسالم باعث مرگ زودرس می شود
بحران آب بیش از هر جنگی ، جان انسان ها را می گیرد و اگر شرایط فعلی ادامه یابد ، 500 میلیون نفر تا 9 سال دیگر از امکانات بهداشتی بی بهره خواهند بود و تا سال 2025 میلادی نیز 800 میلیون نفر از جمعیت جهان ، آب غیربهداشتی مصرف خواهند کرد. "

این سخن را چندی پیش نماینده سازمان ملل متحد در ایران عنوان کرده بود.
سازمان بهداشت جهانی ، آب ناسالم را عامل یک بیماری از هر ده بیماری و 6 درصد مرگ و میرها در سراسر جهان می داند. تب روده ای یا حصبه و تب مالت از مهمترین بیماری های ناشی از استفاده از آب آلوده به میکروب ها است که در جریان آن مغز، سیستم عصبی و چشم از مهمترین بافت هایی هستند که در جریان این بیماری ها آسیب می بینند.این گزارش می افزاید: در کشورهای توسعه یافته آب در کمتر از یک درصد موارد عامل مرگ و میر افراد است که این میزان در کشورهای در حال توسعه به 12 تا 23 درصد می رسد.

همچنین در گزارشی که بانك جهانی از وضعیت آلودگی آبهای جهان كه با عنوان " شاخص‌های توسعه جهان" گزارشی منتشر کرده است، نقش صنایع غذایی و نوشیدنی و فاضلاب های شهری در آلوده كردن آب‌های ایران را ‪ ۴۳/۸درصد برآورد شده است. بر اساس این گزارش، صنایع تولید فلزات اولیه با ‪ ۱۷/۲و صنایع نساجی با ‪ ۱۲/۵درصد پس از فاضلاب های شهری ، صنایع غذایی و نوشیدنی بیشترین نقش را در آلودگی آب‌های ایران دارند.

از خانواده و فرزندان خود محافظت کنید
امروزه کارشناسان در سراسر دنیا به راه حل تازه ای برای رفع مشکلات آب آشامیدنی دست یافته اند. دستگاه های تصفیه آب خانگی، در آشپزخانه منازل نصب می شوند و درست در لحظه مصرف، آب آشامیدنی را تا 90 درصد خالص می کنند. این دستگاه ها با استفاده از فناوری اسمز معکوس (RO) تمامی آلاینده های محلول در آب، نظیر کلر باقیمانده، نیترات، سموم و حشره کش ها، آرسنیک، سرب و ... را از آب جدا کرده و آبی سالم و گوارا در اختیار خانواده ها قرار می دهد.

زنگ آهن جدا شده از لوله های فرسوده و قدیمی توسط این دستگاه ها به طور کامل از آب جدا می شود و کاهش سختی و سنگینی آب، باعث جلوگیری از ایجاد رسوب در کتری، قوری، سماور و اتوهای بخار می شود.

کارشناسان ضمن توصیه این دستگاه ها به شهروندان، تاکید دارند که از دستگاه های تصفیه آب بهداشتی که از مواد اولیه استاندارد و مناسب جهت مصارف بهداشتی و خوراکی تهیه شده اند استفاده شود.