صفحه نخست » ماهی » آشنایی با آکواریوم تجهیزات و شرایط ب » تاریخی

سبزپرس – گروه محیط طبیعی؛ کوشان مهران: شاید برای بسیاری از دوستداران حیات وحش باورکردنی نباشد که در روزگاران کهن سرزمین پهناور چین زیستگاه کرگدن ، این کوه پیکر نزدیک بین، بوده باشد ولی بقایای یافت شده به وسیله جانورشناسان و آثار هنر و متون کهن همه یادآور وجود کرگدن در چین است. آثار هنری برجای مانده شاهدی بر این حقیقت است که هنرور چینی خلاف شیر آسیایی، «کرگدن سوماترایی» را به خوبی شناخته است و مجسمه های برجای مانده ساختار بسیار طبیعی دارند.

به گزارش سبزپرس، شواهد موجود نشان دهنده وجود کرگدن سوماترا و به میزان محدودتر «کرگدن جاوه» در چین بوده است. در دوره پادشاهی «شانگ» که نخستین دودمان حکمران بر چین در قرون پیش از میلاد بوده است، کرگدن پشمالو و دو شاخ سوماترا در کنار «فیل چینی» در دره «رود زرد» وجود داشت، ولی در دوران «هان» پیشرفت کشاورزی و فشار جمعیت باعث نابودی فیل در چین شمالی و عقب نشینی کرگدن به جنوب رود «یانگ تزه» شد. آخرین گزارش مستند و قابل باور حضور کرگدن سوماترا به اواخر قرن هفدهم (دوران امپراتوری «منچو») به استان «سیچوان» مربوط می شود.
البته در سال 1922 گزارشی مبنی بر شکار یک کرگدن سوماترا در ایالت «یونان» (در مرز یا شمال ویتنام) منتشر شد. این استان با زیستبوم حاره و جنگل های انبوه در حال حاضر آخرین پناه 200 فیل آسیایی کشور چین است.
در کنار تغییر وسیع و گسترده زیستگاه، شیوه نگرش چینیان به کرگدن سبب ساز نابودی این گونه بوده است. در باور این مردمان کرگدن از پاره ای از گیاهان سمی تغذیه می کند که برای سایر جانوران مرگ آور است. بنابراین شاخ او پادزهری گرانبها است. عده ای در دوران کهن بر این باور بودند بر خلاف شاخ گاو و گوزن که بر بالای سر آنها می روید، شاخ کرگدن بر بینی او روییده و این نمایانگر الطاف ایزدان آسمانی به این جانور زره پوش است.
پوست ضخیم کرگدن هم بلای جان او بوده است. در اعصار کهن در چین از پوست کرگدن برای سپاهیان زره های چرمی مرغوبی درست می کردند. در تاریخ مکتوب چین از قرن هشتم پیش از میلاد به استفاده از زره پوست کرگدن اشاره شده است. برپایه مدارک موجود در قرن چهارم پیش از میلاد «ژنرال گوجیان» در جنوب شرقی چین ارتشی مجهز به 130 هزار سرباز داشت که همگی زرهی از پوست کرگدن به تن داشتند که پیکان های مفرغی بر آن کارگر نبود.
در کنار شکار تجاری و واردات گسترده شاخ و پوست کرگدن از کشورهای خراج گذاری چون «ویتنام» و «لائوس»، امرای محلی و امپراتوران شکار کرگدن را از افتخارات خود بر می شمردند.
جز آتش زدن جنگل، جرگه جانوران وحشی و رماندن آنها به سوی نخجیرگاه خاص امپراتور بسیار شیوع داشته است. در یک برنامه شکار، امپراتور «وو» پایه گذار دودمان «ژو» و همراهانش موفق به نخجیر این تعداد شکار شدند:
... 22 ببر، دو پلنگ، 12 کرگدن، 353 گراز و بیش از سه هزار گوزن از انواع مختلف. 
جز برنزکاری های زیبای دوران «شانگ» و «هان» که از کرگدن به عنوان جام می و نوشیدنی استفاده می شد، از شاخ کرگدن نیز جام هایی چون «ریتون» ساخته می شد.
به تدریج تخریب زیستگاه و شکار گسترده اثر خود را بر گونه های بزرگی چون کرگدن سوماترا در چین نشان داد. در قرن نوزدهم و به هنگام پادشاهی امپراتوران مغول نژاد سلسله «یوان»، فرمانروایان استان یونان موظف به پرداخت خراج جنسی شاخ و پوست کرگدن به دربار پکن شدند که این تعداد در سال بین 79 تا 123 مورد بود و درمقابل گزارش شکار 71 کرگدن تنها در یک روز در دوران امپراتوران شانگ در همین ناحیه نشانگر کاهش شدید جمعیت بود.
به تدریج فرماندهان ارتش مجبور به استفاده از چرم گاومیش برای تولید زره سربازان شدند و خفتان ساخته شده از چرم کرگدن در انحصار امرای بزرگ قرار گرفت.
در سال 1900 میلادی کرگدن سوماترا از «آسام» هند و تپه های «چیتاگونگ» بنگلادش کنونی و سراسر شبه جزیره هندوچین تا جزایر برنئو ، جاوه و سوماترا وجود داشت. در اواسط قرن نوزدهم جمعیت کرگدن سوماترایی در سوماترا آنگونه فراوان بود که استعمارگران هلندی آن را در ردیف جانوران موذی تلقی کرده و برای نابود کردن آن پاداش می دادند. گزارش پرداخت پاداش شکار 500 کرگدن سوماترایی تنها در یک سال نشانگر وجود یک جمعیت پویا بوده است.
ولی ورود فناوری نوین (اسلحه مدرن و گسترش زمین های کشاورزی) و گسترش داد و ستد اجزای جانوران وحشی (به ویژه بازار بزرگ چین) سرعت انقراض گونه ها را هولناک شتابنده کرد.
آخرین گزارش مشاهده کرگدن سوماترا در مرز برمه و آسام هند محدود به سال 1990 است. در ناحیه «صبا» در جزیره برنئو برآورد می شود که تنها 50 کرگدن سوماترا باقیمانده باشد و جمعیت مالزی و سوماترا بین 170 تا 230 کرگدن است.
با درنظر گرفتن بهای 30 هزار دلاری هر کیلوگرم شاخ کرگدن در بازار سیاه برای افزایش قوای جنسی چینیان سردمزاج، از هم اکنون باید کرگدن های سوماترا را مسافر نگون بخت مسیر انقراض دانست که مسیر چند هزار ساله نابودی در سرزمین چین را در عرض یک دهه می پیمایند.