صفحه نخست » ماهی » آشنایی با آکواریوم تجهیزات و شرایط ب » زیست محیطی

به گزارش (ايسنا)، منطقه خوزستان، مالچ‌پاشي يکي از مهمترين روش‌هاي مقابله با گرد و خاک است و در سال‌هاي گذشته با توجه به افزايش غلظت گرد و خاک در خوزستان، اقداماتي براي بيابان‌زدايي و تثبيت شن‌هاي روان در اين استان آغاز شده است. شن‌هاي روان مشکلاتي را براي کشاورزان و روستاييان ايجاد مي‌کند و با انجام عمليات مالچ‌پاشي، تا حدودي اين مشکل حل شده است؛ با اين وجود نتيجه اقدامات انجام شده هنوز براي شهري‌ها ملموس نيست.
بيابان‌هاي منطقه غرب رودخانه کرخه يکي از مناطقي است که اکنون عمليات مالچ‌پاشي در آن انجام مي‌شود و براي آگاهي از وضعيت اجراي اين پروژه راهي اين منطقه مي‌شويم.
شهريار بذرکار، معاون فني اداره‌کل منابع طبيعي خوزستان که در اين سفر با ما همراه است، مي‌گويد: پروژه بيابان‌زدايي در منطقه غرب کرخه در زميني به مساحت 50 هزار هکتار در حال انجام است و 611 هکتار از اين محدوده نيز هم‌اکنون در حال مالچ‌پاشي است. در سال جاري بايد 200 هزار هکتار از ازاضي استان بيابان‌زدايي شوند و محدوده‌اي که اکنون در حال مالچ‌پاشي است، بخشي از اين 200 هزار هکتار است.
وي ادامه مي‌دهد: بيابان‌زدايي 200 هزار هکتار از اراضي استان، مصوب سفر هيات دولت به خوزستان است و در سال 89 و 90، در مجموع فاز نخست اين پروژه به مساحت پنج هزار هکتار بيابان‌زدايي مي‌شود.
معاون فني اداره‌کل منابع طبيعي خوزستان مي‌گويد که مالچ‌پاشي و تثبيت‌ شن‌هاي روان که اکنون در حال انجام است، آنچنان بر کاهش گرد و خاک شهرها تاثيري ندارد، بلکه مانع انتقال شن‌هاي روان به روستاها و زمين‌هاي کشاورزي مي‌شود و مشکلات روستاييان در اين زمينه را کاهش مي‌دهد.
بذرکار مي‌گويد: منشاء اصلي گرد و خاکي که به خوزستان وارد مي‌شود و مشکلاتي را براي شهروندان ايجاد مي‌کند، خارج از کشور است و اين ريزگردها از بيابان‌هاي موجود در کشورهاي همجوار به کشور وارد مي‌شوند. برخي مي‌گويند که منشاء 10 درصد گرد و غباري که شهرهاي استان را درگير کرده است، از بيابان‌هاي خوزستان است؛ البته بايد اين موضوع روشن شود که بر چه اساسي اين 10 درصد تعيين شده است، زيرا منشاء اصلي و عمده گرد و خاک، خارج از کشور است.
وي ادامه مي‌دهد: مالچ‌پاشي و اقداماتي که در حال حاضر در استان در حال انجام است، با هدف کنترل شن‌هاي روان انجام مي‌شود؛ همچنين بيابان‌زدايي و درخت‌کاري در بيابان‌هاي خوزستان در مهار و فرونشست گرد و خاکي که از خارج به کشور وارد مي‌شود هم موثر است. مالچ‌پاشي مناطق بياباني در حفظ اراضي کشاورزي، جاده‌هاي ترانزيتي و کانال‌هاي آبياري بسيار موثر است و از انتقال شن‌هاي روان جلوگيري مي‌کند. در گذشته ماسه‌ها و شن‌هاي روان با وزش باد، حرکت مي‌کردند و وارد سطح جاده‌ها و زمين‌هاي کشاورزي مي‌شدند، در نتيجه اراضي کشاورزي به مرور زمان به ديم تبديل مي‌شد و توليد در واحد سطح کاهش مي‌يافت.
معاون فني اداره‌کل منابع طبيعي خوزستان با بيان اينکه انتقال شن‌هاي روان به روستاها و زمين‌هاي کشاورزي زندگي اقتصادي روستاييان ساکن روستاهاي مناطق بياباني خوزستان را به شدت تحت تاثير قرار مي‌دهد، مي‌گويد: با توجه به انجام عمليات مالچ‌پاشي و تثبيت شن‌هاي روان در بيابان‌هاي خوزستان، اکنون مشکل روستاييان خوزستان کاهش يافته و شن‌هاي روان کمتر جابه‌جا مي‌شوند.
وي ادامه داد: با تثبيت شن‌هاي روان و حل مشکل روستاهاي مناطق جنوبي استان، تمايل روستاييان و کشاورزان براي زندگي در روستاها افزايش يافته و به همين دليل ميزان مهاجرت به شهرها کاهش يافته است.
بذرکار مي‌گويد که هنگام وزش باد ماسه‌هاي روان بيابان‌هاي خوزستان مي‌توانند حداکثر 2 تا 3 متر خيزش کنند و تا 10 متر جابه‌جا شوند، اين در حالي است که گرد و خاکي که از کشورهاي همجوار به استان وارد مي‌شود، 400 تا 500 متر ارتفاع دارد و قطر ذرات آن نيز بسيار کوچک است. آناليز ذرات خاکي که به استان وارد مي‌شود ثابت مي‌کند که منشاء ذرات، خارج از کشور است.
وي با اشاره به عمليات مالچ‌پاشي و بيابان‌زدايي در بيابان‌هاي خوزستان، به‌ويژه منطقه غرب کرخه مي‌گويد: اکنون تپه‌هاي ماسه‌اي در اطراف زمين‌هاي کشاورزي با درخت‌هاي "کهور" محصور شده‌اند و به همين دليل اين زمين‌ها و کانال‌هاي آبياري، از هجوم گرد و خاک مصون مانده‌اند. پروژه بيابان‌زدايي 200 هزار هکتار از اراضي خوزستان، در طول پنج سال اجرايي مي‌شود و بر اساس برآورد انجام شده، 475 ميليارد تومان اعتبار براي اجرايي شدن اين پروژه مورد نياز است. همچنين اعتبار مورد نياز هم از سوي وزارت نفت تامين مي‌شود.
معاون فني اداره‌کل منابع طبيعي خوزستان با اشاره به افزايش قيمت مالچ، تاکيد مي‌کند: در طول سه سال گذشته قيمت هر ليتر مالچ تنها 12 تومان بود و اين در حالي است که اکنون قيمت هر ليتر مالچ به 600 تومان رسيده است. در عمليات مالچ‌پاشي و بيابان‌زدايي که در منطقه غرب رودخانه کرخه در حال انجام است، 10 تا 15 روز پس از مالچ‌پاشي درختان کهور در منطقه کشت مي‌شود.
بذرکار ادامه مي‌دهد:‌ 70 ميليون هکتار از اراضي کشور استعداد تبديل شدن به بيابان را دارند؛ در چنين شرايطي اگر دخالت انسان در طبيعت، حساب‌شده و با تعقل باشد، طبيعت نيز براي انسان سودمند خواهد بود؛ اين در حالي است که دخالت نامناسب و غير اصولي در طبيعت از سوي انسان موجب مي‌شود همان طبيعتي که زماني سودمند بود، به يک تهديد جدي تبديل شود. به عنوان مثال همين نقاط بياباني که اکنون به يک تهديد تبديل شده است، در صورت رسيدگي، مي‌تواند به ظرفيت گردشگري تبديل شود.
به گزارش خبرنگار ايسناي خوزستان، مالچ‌پاشي مناطق بياباني خوزستان از سال 1347 و از کانون‌هاي بحراني شرق رودخانه کرخه آغاز شد و در سال‌هاي پس از انقلاب، اين پروژه به صورت اصولي‌تر و با کيفيت بيشتر ادامه يافت. منطقه غرب کرخه نيز از جمله نقاط بحراني محسوب مي‌شود و وجود شن‌هاي روان در اين منطقه، در سال‌هاي گذشته روستاييان را با مشکلاتي مواجه کرده است؛ اکنون عمليات مالچ‌پاشي و بيابان‌زدايي در اين منطقه در حال انجام است و به اين ترتيب تا حدودي مشکل انتقال شن‌هاي روان به زمين‌هاي کشاورزي و روستاها کاهش يافته است. سطح وسيعي از بيابان‌هاي مناطق جنوبي خوزستان تثبيت شده و عمليات نهال‌کاري در اين مناطق در حال انجام است.
وسعت استان خوزستان 6 ميليون و 400 هزار هکتار است که يک ميليون 270 هزار هکتار آن، معادل 3،75 درصد کل بيابان‌هاي کشور، بياباني است؛ تاکنون 100 هزار هکتار از اين بيابان‌ها مالچ‌پاشي شده و کاشت درخت کهور و ايجاد جنگل نيز در برخي نقاط بياباني استان در حال انجام است.
مناطق بياباني خوزستان سهم اندکي در گرد و غبار چند سال گذشته خوزستان و استان‌هاي مرزي داشته‌اند و اين نقاط بياباني با دارا بودن شن‌هاي روان، گاهي روستاييان و کشاورزان را با مشکلاتي مواجه مي‌کنند. منشاء اصلي گرد و خاک شهرهاي خوزستان در خارج از کشور و بيابان‌هاي کشورهاي همجوار است و با توجه به اينکه در سال‌هاي گذشته شهروندان خوزستاني و همچنين ديگر استان‌هاي مرزي و حتي مرکزي کشور با مشکلاتي مواجه شده‌اند، لازم است اقدامات جدي‌تري براي حل اين معضل انجام شود.
در سال‌هاي گذشته با وجود اينکه طرح‌ها و پروژه‌هايي مانند بيابان‌زدايي و مالچ‌پاشي در داخل کشور و برخي مناطق بياباني خوزستان انجام شده و رايزني‌هايي بين‌المللي نيز با برخي کشورهاي همسايه تدارک ديده شده است، ولي بايد به اين واقعيت توجه داشت که براي کنترل گرد و خاک نيازمند انجام اقدام موثر و سريع در سطح ملي و بين‌المللي، با نتايج کوتاه و بلندمدت هستيم؛ زيرا بسياري از شهروندان خوزستاني و ديگر استان‌هاي کشور هوايي آلوده را تنفس مي‌کنند و راه‌کارهايي مانند تعطيلي ادارات و مدارس هم اگرچه براي پيش‌گيري از بروز مشکل در روزهاي غبارآلود ضروري است، ولي مشکل را حل نمي‌کند.