مسجد ملارستم
شماره ثبت: 8907
تاریخ ثبت : 10/3/1382
قـدمت بنـا : صفويه – قاجاريه
مـوقعيـت بنـا : مراغه - ابتداي خيابان قدس (فرمانداري سابق) – ميدان
ملارستم
شـرح مختصـري از بنـا :
در مورد تاريخ بناي
مسجد ملارستم تاكنون در هيچ نوشته يا كتيبه اي به آن اشاره اي نشده است. اين
مسجد بنام ميداني كه در آن واقع شده است
مسجد ملا رستم خوانده مي شود كه بعد از انقلاب به
مسجد امام خميني تغيير نام داده است. در كتاب دافع الغرور اين
مسجد به حاجي عليخان مقدم مراغه اي ( حاجب الدوله ) نسبت داده شده است كه با توجه به معماري بنا مي توان آن را به دوره صفويه نسبت داد و البته در دوره قاجار قسمتهايي به آن افزوده اند.
مشخصـات فنـي بنـا :
بناي اصلي
مسجد شامل شبستان اصلي و بزرگ و يك شبستان كوچك زمستان نشين مشرف بر شبستان اصلي و در ضلع شمالي، كفش كن و دو راهرو و در دو طرف شبستان زمستان نشين مي باشد. مصالح به كاررفته در اين
مسجد عبارتند از
سنگي محلي معروف به (سينجان) كه به صورت تراشيده شده در ازاره ها استفاده شده است.
ستونها و سرستونهاي چوبي تهيه شده از درخت سپيدار
ستونها و سرستونهاي سنگي و آجري در ايوان مسجد
اصل بنا از آجر با ملات گچ ساخته شده است.
فرم كلي بنا و تركيب عناصر معماري آن بسيار زيبا و از مساجد چوبي بي نظير در منطقه محسوب مي گردد.
نـوع مـالكيـت بنـا :
مالكيت بنا با اداره اوقاف شهرستان مراغه مي باشد.
طول و عرض بنـا :
مساحت بنا 3848 متر مربع بوده و کل زیر بنا 1468 متر مربع است.
نـوع بهـره بـرداري و خصـوصيـات بـارز بنـا :
از بنا بعنوان يك مكان مذهبي – فرهنگي استفاده مي شود از جمله جهت اقامه نماز و مراسم تعزيه خواني و قسمتي از آن بعنوان پايگاه مقاومت بسيج محله مورد استفاده قرار مي گيرد.
از خصوصيات بارز بنا طاق نما با گچبري و مقرنس بندي شده بر سر در شمالي و نيز تزئينات و نقاشي هاي روي پردها و فرم زيباي مقرنس بندي و قطاربندي روي سرستونها و نيز طاق كليل بكار رفته در هشتي ورودي اصلي
مسجد مي باشد. وجود تعداد زياد ستونها در اين
مسجد باعث شده تا در بعضي مقاطع به آن
مسجد چها ستون گفته شود.
تـزئينـات بكـار رفتـه :
ستونها و سرستونهاي چوبي مقرنس كاري
پاي ستونهاي سنگي با تزئينات سنگي
تزئينات و نقاشي هاي نقش گياه و ترنج بر روي صندوقهاي مكعبي و پرده ها با اشعار زيباي فارسي كه با دقت و ظرافت خاصي كار شده است.
اقـدامـات انجـام شـده :
بدليل ضعف هاي حفاظتي از بنا در گذشته نقاشيهاي روي سقف بر اثر باران شسته شده و قسمتهايي از آن نيز در حال تخريب بود كه با مرمت به موقع اداره ميراث فرهنگي كه بر اساس ضوابط و اصول حفاظت از آثار تاريخي و متناسب با معماري سنتي بنا بوده است از آسيب بيشتر در امان ماند.
تـوضيحـات ضـروري و اختصـاصي بنـا :
يك ستون مرمري كه در ايوان
مسجد قرار دارد احتمالا متعلق به بنايي است كه پيش از
مسجد در اين مكان قرار داشته است.
اقـدامـات انجـام گـرفته در گـذشته بـر روي بنـا :
مسجد ملا رستم در ضلع جنوبي ميداني به همين نام واقع است. ميدان
ملارستم فضاي وسيع تري بوده كه سالها پيش به بخشي از آن تجاوز شده و در آن چند مغازه ساخته شده است. سردر منتهي اليه غربي بنا كه به شيوه زيبايي گچبري شده بعلت بي توجهي در گذشته لطمات زيادي به آن وارد شده است، بخصوص گذاردن يك پنجره آهني در زمينه ارتفاع آن براي تامين نور اتاق كوچك طبقه اول منظره آن را ناموزون ساخته است.
