در سال‌های اخیر تحقیقات روانشناختی بسیاری در خصوص انواع احساسات عاطفی انسان صورت گرفته است که نهایتا به شش دسته ابتدایی شامل حس نفرت و انزجار، حس لذت و سُرور، حس شگفت‌زدگی و غافلگیری، حس عصبانیت و ندامت، حس ترس و وحشت و نهایتا حس دلتنگی و حزن تقسیم بندی شده است. به علت پیچیدگی‌های خاص فرهنگی و منطقه‌ای، بیشترین بحث و اختلافات بین صاحب‌نظران در خصوص تعریف حس نفرت و انزجار میباشد .

اغلب کودکان اولین حس انزجار خود را در زمان رویارویی با توالت کوچک و سیار مخصوص به خود تجربه می‌کنند! تجریه بعدی مربوط به حس نفرت از پیروی دستورات و عملکردهای والدین آن‌ها می‌باشد. مقایسه بین اطفال، دسته‌بندی و ترجیح و تحقیر اطفال از دیگر تجربیاتی است که حس نفرت و انزجار را از سنین پایین به واسطه‌ی آن‌ها می‌آموزیم. اما از مهمترین مباحثی که تعریف حس نفرت و انزجار را در نمونه‌های جهانی چالش پذیر می‌کند بحث غذا می‌باشد. خصوصا انواع غذاهای تخمیری در فرهنگ‌ها و مناطق مختلف دنیا.

در اینجا به چند غذای معروف دنیا که از نظر مردم بومی بسیار لذت‌بخش است و برای سایر مردم دنیا در رده نفرت‌انگیز دسته‌بندی می‌شود، اشاره می‌کنیم.

ناتّو  (Nattō): یکی از غذاهای سنتی ژاپن که از سویای تخمیر شده تهیه می‌شود. این غذا بسیار چسبناک، غلیظ، لزج و ریش‌ریش می‌باشد. مردم ژاپن با میل و رغبت بسیار این غذا را در صبحانه با برنج به همراه سس سویا و یا واسابی صرف می‌کنند. اما برای سایر افراد، جدای از بافت عجیب و انزجارآور این غذا، مشکل بزرگتر بوی تند شبیه به آمونیاک و لاستیک سوخته آن است که تحمل آن بسیار دشوار و مزه‌ی آن را انزجارآور می‌کند . ناتو جزو غذاهای شور و نمکین بشمار می‌رود.

پنیر تالِگیّو (Taleggio): از پنیرهای مشهور ایتالیایی که از شیر کامل و پرچرب گاو تهیه و در روده گوسفند جهت تخمیر نگهداری می‌شود . تخمیر این پنیر نزدیک به ده هفته زمان می‌برد و برای جلوگیری از کپک زدن به دفعات سطح آن را با اسفنج مرطوب تمیز می‌کنند. گرچه این پنیر از انواع قابل تحمل پنیرها می‌باشد، ولی غیر از بافت چسبناک، بوی تند زباله‌مانند و بوی نامطبوع جوراب استشمام شده از آن غیرقابل تحمل می‌باشد! بسته به زمان تخمیر گاهی این پنیر بوی استفراغ (!) را نیز برای برخی تداعی می‌کند، که نه برای ایتالیایی‌ها، بلکه برای سایر ملیت‌ها نیز انزجارآور می‌باشد. پنیر تالگیو جزو غذاهای شیرین بشمار می‌رود.

کاسو مارزو (Casu Marzu): پنیر معروف کاسوکندیدو یا پنیر زنگ‌زده نیز یکی از پنیرهای عجیب ولی مقوّی ایتالیایی است که از شیر گوسفند تهیه می‌شود. برای تهیه قسمتی از پنیر معمولی گوسفندی را جدا کرده و بروی باقیمانده آن مگس پنیر یا پیوفیلا کاسی می‌گذارند. «مگس پنیر» ماده بیش از صدها تخم خود را بروی پنیر جاسازی کرده، شفیره‌ها بعد از بدنیا آمدن شروع به تغذیه از پنیر می‌کنند. اسید حاصل از گوارش این شفیره‌ها باعث تخمیر پنیر می‌گردد و چربی اضافه آن نیز گرفته می‌شود. زمان استفاده از پنیر را بعد از کرم شدن شفیره‌ها عنوان می‌کنند و بومی‌ها عقیده دارند بعد از مردن کرم‌ها پنیر فاسد محسوب می‌شود و غیر قابل استفاده است!

پنیر گورگونزولا (Gorgonzola): این پنیر ایتالیایی هم‌خانواده‌ی بلوچیز می‌باشد که از شیر غلیظ و پرچرب گاو و یا بز تهیه شده و زمان تخمیر آن بین چهار تا شش ماه است. همانند بلوچیز این پنیر نیز بوی تند کپک و فاسد شدن دارد که این بو از کپک‌های آبی‌رنگ تشکیل شده در وسط پنیر نشأت می‌گیرد. حتی خود ایتالیایی‌ها برای قابل تحمل کردن بوی این پنیر در هنگام تهیه انواع پیتزا یا ریستوو، از ترکیب سایر پنیرهای دیگر استفاده می‌کنند. این پنیر جزو غذاهای شور بشمار می‌رود.

گرِیولاکس (Gravlaks): این غذا که اصلیت آن نروژی است، از نمک‌سود کردن ماهی سالمون خام با نمک و شکر، شوید و چربی ماهی سالمون تهیه می‌شود که در زمین دفن شده و طی چند ماه تخمیر می‌شود. این غذای برای اهالی منطقه اسکاندیناوی بسیار مطبوع و لذیذ می‌باشد، که پس از تخمیر به صورت ورقه‌ورقه بریده و خام صرف می‌شود. لازم به یادآوری است که نام این غذا از کلمه گریو اسکاندیناوی به معنی دفن کردن آمده که به همین علت مردم بوی آن را به بوی محتویات قبر تشبیه می‌کنند!

اینجرا (Injera): نوعی نان مسطح است که از نان‌های متداول طبقه متوسط اتیوپی می‌باشد. برای تهیه این نان از خاکشیر استفاده می‌شود، ولی به علت کمیاب بودن آن در اتیوپی بسیار گران است و عامه مردم از آرد سایر غلات در دسترس برای ترکیب با خاکشیر استفاده می‌کنند. آرد را با آب و دوغ ترش مخلوط کرده و خمیر را نزدیک به یک هفته برای تخمیر رها می‌کنند. این نان که به نوعی کرپ فرانسوی را تداعی می‌کند به علت بافت نرم، لزج و اسفنجی شکلش و مزه ترش تخمیری آن بجز اهالی اتیوپی، سودان و یمن برای اغلب اقوام انزجارآور تلقی می‌شود.

هاوکال (Hákarl): این غذای سنتی ایسلند از گوشت تخمیر شده کوسه گرینلند تهیه شده که به علت سمی بودن گوشت این حیوان، روند سم‌زدایی پس از دفن گوشت کوسه زیر سنگ‌ریزه و تحت فشار بین چهار تا پنج ماه زمان می‌برد. پس از سم‌زدایی و تخمیر، گوشت به قطعات مکعب‌شکل کوچک تقسیم و بسته‌بندی می‌گردد. بوی ادرار و آمونیاک قوی استشمامی از این گوشت نمک‌سود، جدا از تصور نفرت‌انگیز “خوردن کوسه سمی”، برای هر شخصی قابل تحمل نیست، به طوری که سرآشپز معروف، آنتونی بوردین، در وصف این غذا گفت: “بدترین، نفرت انگیزترین و وحشتناک‌ترین مزه‌ای بود که تجربه کردم!”

چیچا (Chicha): نوشیدنی الکلی سنتی مردم اکوادور که از تخمیر دانه‌ی ذرت سیاه  تهیه می‌شود. روش تهیه همانند آبجو می‌باشد و تنها فرق انزجارآور در قسمت آماده‌سازی ذرت می‌باشد که برای آماده‌سازی آن آرد ذرت را با آب دهان سازندگان آن خمیر و تبدیل به توپ‌های کوچک می‌کنند! در حقیقت آنزیم‌های موجود در بزاق دهان بهترین مخمر برای تهیه این شراب است! لازم به ذکر است در روش غیر سنتی و صنعتی ذرت به این روش آماده نمی‌شود. شاید از لحاظ اقتصادی و نیروی انسانی مقرون به صرفه نیست!

این تصادفی نیست که شما نیز با خواندن برخی از این غذاها اظهار انزجار کنید. تصور سمی بودن گوشت کوسه یا خوردن کرم پنیر به تنهایی کافی است که شما را دچار تنفر از یک عادت و فرهنگ بکنید، ولی این حقیقت را نمی‌توان نادیده گرفت که یک تایلندی با خوردن ملخ سرخ‌شده حالت تهوع نمی‌گیرد، و یک ایسلندی از خوردن کوشت سمی کوسه نمی‌میرد! پس این چه حسی است که این غذاها برای قومی دلپذیر و برای قومی انزجارآور است؟ در اینجاست که روانشناسان استثنای قواعد فرهنگی و منطقه‌ای را برای تعریف حس انزجار مطرح می‌کنند!

منبع: ارسالی کاربران( جواد.ع)