شوش يكي از قديمي ترين شهرهاي جهان است. حفاريهاي باستان شناسي نشان مي دهد كه اين منطقه در 9000 سال پيش از ميلاد محل سكونت كشاورزان بوده .آنها از زندگي خود آثاري بر جاي گذاشته اند كه اكنون به صورت تپه هاي گوناگون باستاني كشف شده است .
در 5000 سال پيش از ميلاددر اين مكان مردم در قلعه زندگي مي كردند و از4000سال پيش زندگي در شوش به صورت شهري در آمده است. اين منطقه كه بين رودهاي كرخه و دز قرار دارد پايتخت سياسي ايلاميها بوده است. قلعه ايلاميها روي تپه اي در مركز شهر شوش واقع بوده كه فرانسويها روي آن قلعه جديدي احداث نموده اند . در كنار آن تپه شاهي قرار دارد كه احتمالا به صورت زيگورات بوده است و درنزديكي آن تپه صنعتگران قرار دارد.
آشوربانيپال بين سالهاي 465-460 قبل از ميلاد شهر شوش را فتح كرد و آنرا مانند ديگر فتوحات آشوريها با خاك يكسان كرد. داريوش اول هخامنشي آنجا را بازسازي نمود و كاخ آپاداناي خود را در تپه شاهي برپا نمود. خشايارشا نيز در شوش زندگي مي كرده است.در زمان اردشير اول متاسفانه در اثر آتش سوزي بزرگي اكثر بناهاي شوش از بين رفتند .بقاياي اين آثار باستاني در قرن بيستم از زير خاك بيرون آمدند.
قسمت عمده اي از آنها در اثر تسطيح دشت خوزستان براي اهداف كشاورزي از بين رفته است و جنگ تحميلي نيز خسارات زيادي به آثارباستاني وارد كرده است . حفاريهاي غير مجاز ساكنين دشت و حمله باستان شناسان غربي ، باعث شده است قسمت عمده اي از اين آثار از بين برود يا به موزه هايي همچون لوور برسد
مهرهاي مكشوفه از شوش پيش از تاريخ
شمال دشت خوزستان كه محل ورود سه رود كارون كرخه و دز به اين دشت رسوبي و حاصلخيز است محل مناسبي براي استقرار بشر اوليه بوده است، كه به تازگي با تكثير نباتات و اهلي كردن حيوانات آشنا شده بود. در 5000 سال پيش از ميلاد آنها با احداث آبراهها و سدهايي مشكل آبرساني را حل نمودند .
باستان شناساني همچون گيرشمن و ژان پرو بقاياي ساختمانهاي عظيمي را در تپه هاي شوش كشف كردند كه نشان از اهميت اين تپه ها در منطقه ميدهد. در كل دشت شوش تپه هاي فراواني وجود دارد و نشان ميدهد در پهنه عظيم اين دشت اجتماعات فراوان پراكنده كشاورزي وجود داشته است كه مركز همه آنها در شوش بوده و همگي از نظر فرهنگ صنعت و نحوه زندگي با هم وحدت داشته اند .
مقبره دانيال نبي يكي از پيامبران نيز در اين شهر قرار دارد و مورد توجه اهالي است . در كتاب مقدس ذكر شده است كه مقبره استر در شوش است ولي آنرا در همدان مي يابيم . به طور حتم مي توان مقبره اي را كه در عكس مشاهده مي كنيد به دانيال نبي از پيامبران يهود نسبت داد كه با معماري سنتي ساكنان خوزستان ساخته شده است.
کاخ آپادانای تخت جمشید از قدیمیترین کاخهای تخت جمشید است. این کاخ که به فرمان داریوش بزرگ بنا شدهاست، برای برگزاری جشنهای نوروزی و پذیرش نمایندگان کشورهای وابسته به حضور پادشاه استفاده میشدهاست.
کاخ آپادانای شوش در زمان داریوش اول در حدود سالهای ۵۱۵ تا ۵۲۱ قبل از میلاد و به دستور او بر روی آثار و بقایای عیلامی در شوش بناشد.
مردم شوش
ساکنان این شهر 6 هزار سال است از سکونتگاهشان تکان نخوردهاند؛ یعنی درست از همان زمانی که عیلامیها این شهر را بهعنوان کانون مذهبیشان بنا گذاشتند تا همین الانی که شما دارید این خطوط را میخوانید.
شوش شهری است که خانه و ادارههای امروزیاش درست در جوار کاخها و سکونتگاههای اهالی باستانیاش بنا شده. در این شهر با طی یک فرعی از خیابان اصلی میشود، پا به شوشی گذاشت که پایتخت عیلامیها و هخامنشیان بوده؛ این است که آدم حتی توی خیابانهای آسفالتشده شوش باید نرم و آهسته قدم بردارد.
اقتصاد شوش
حیات اقتصادی شهر شوش با احداث راه اصلی تهران – خرمشهر و راه آهن سراسری آغاز گردید.اهمیت تاریخی آن نیز موجبات توجه و جذب جهانگردان و مشتاقان زیارت بارگاه دانیال نبی را فراهم آورد به نحوی که با افزایش جمعیت این شهر در سال ۱۳۳۵ دارای شهرداری گردید و با احداث سد دز شبکه خطوط انتقال انرژی، سیستم ابیاری مدرن، ایجاد کشت و صنعتها به خصوص هفت تپه و واحدهای صنعتی متعدد منطقه شمال خوزستان به خصوص ناحیه اطراف، شهر شوش شاهد تحول اقتصادی عظیمی است که جایگاه ویژهای در اقتصاد ملی و توسعه کشور بدست آورد. با فراهم شدن زمینههای مناسب سرمایه گذاری و توسعه فعالیتهای جدید اقتصادی در منطقه بخش خدمات ویژه بازرگانی و مبادله کالا از یک سو، خدمات بانکی و اداری از سوی دیگر گسترش یافت به نحوی که بخش عظیمی از نیروی انسانی شاغل در منطقه را به خود جذب نمود. در شهر شوش نقش بخش خدمات و بازرگانی برجسته تر از سایر بخشها است.