سرانجام راز پرواز بدون بال زدن پرندگان کشف شد
بسیاری از پرندگان می توانند هزاران مایل را بدون بال زدن در هوا پرواز کنند و اکنون طراحان هواپیما قصد دارند از دینامیک پرواز مرغ های دریایی آلباتروس که استاد پرواز بدون بال زدن و با راندمان بالا به شمار می آیند، ایده های جدیدی برای ساخت مدلهای جدید خود استخراج کنند.
مرغهای دریایی آلباتروس با برخورداری از بالهایی که به طول آنها به ۷/۳ متر می رسد، برای پرواز از روشی استفاده می کنند که به آن صعود دینامیکی گفته می شود و با کمک آن می تواند هزاران مایل را بدون بال زدن به پرواز ادامه دهد.
در تحقیق بین رشته ای مهندسی هوافضا و زیست شناسی، محققان سعی کردند راز این پرواز بدون بال زدن را کشف کنند. یوهان تراگوت، مهندس هوافضای آلمانی در دانشگاه فنی مونیخ و همکارانش جزئیات پرواز آلباتروس را به صورت نموداری ترسیم کردند که نشان می دهد این پرنده نخست پرواز خود را در مجاورت سطح آغاز می کند، سپس ناگهان خود را در برابر مسیر باد قرار می دهد و ارتفاع خود را افزایش می دهد. با رسیدن به ارتفاع حدود ۱۵ متری، آلباتروسها به سمت جریان باد می چرخند و بدون بال زدن بر امواج باد سوار می شوند تا وقتی که دوباره قصد افزایش ارتفاع داشته باشد که در این صورت مجدداً به سمت مقابل باد خواهد چرخید.
آلباتروس در هر یک از شانه هایش تاندون مخصوصی دارد که به آن اجازه می دهد مثل هواپیما بالهایش را در محل و زاویۀ مشخصی قفل کند. از این ویژگی می توان برای افزایش راندمان پرواز و امکان تداوم پرواز هواپیما تا حداکثر زمان ممکن بهره برداری کرد.
البته شاید تصور اینکه یک هواپیمای مسافربری یا ترابری بتواند از الگوی پرواز آلباتروس پیروی کند، یعنی نزدیک به سطح اقیانوس پرواز کند و سپس ناگهان بچرخد و به سرعت باد ارتفاع بگیرد کمی دور از ذهن باشد، اما این الگو می تواند برای هواپیماهای بدون سرنشین که باید دائماً در حال پرواز باشند و سیگنالهای رادیویی و سنجش از دور را دریافت و مخابره کنند، مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده از ایده های زیستی و تکاملی موجودات زنده در مهندسی «زیست همانندی» (Biomimicry) نامیده می شود. به گفتۀ ژانین بنیوس رئیس «مؤسسۀ ۸ / ۳ زیست همانندی» که عدد ۸ / ۳ در نام این مؤسسه به تعداد سالهای تکامل حیات بر روی زمین بر حسب میلیارد اشاره دارد، مهمترین استعداد آلباتروس در تشخیص کوچکترین تغییرات در فشار هوا و جهت وزش باد است و برای تقلید عملکرد آن در هواپیماهای آینده نیاز به حسگرهایی بسیار حساس خواهیم داشت.
البته پیش از این هم طراحان هواپیما از پرواز پرندگان برای کار خود ایده گرفته اند. مثلاً در سال ۲۰۰۹ مهندسان گروه طراحی ایرودینامیک هواپیما در دانشگاه استانفورد کشف کردند که میزان مصرف سوخت در هواپیماهایی که مانند اغلب پرندگان در زمان پرواز ساختاری V شکل دارند تا ۱۵ درصد کاهش پیدا می کند.
در شرکت بوئینگ که سالانه بیش از ۶۰۰ فروند هواپیمای مسافربری تولید می کند تیمی وجود دارد که به صورت تخصصی تکامل پرواز پرندگان را مورد بررسی قرار می دهد و به طور دائم در حال تغییر در طراحی بالها و ساخت حسگرهایی هر چه حساس تر هستند که هواپیماهای آینده را ارزان تر، پاک تر و سریعتر کند. همچنین ایرباس نیز اعلام کرده است که هواپیماهای آینده خود را بر اساس استخوان بندی پرندگان طراحی خواهد کرد.