امیر طلوعی: 16 اکتبر معادل با 25 شهریور از طرف سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) به عنوان روز جهانی غذا نامیده شده است. فائو هر سال برای این روز عنوان و موضوع مشخصی را انتخاب و در آغاز بهار رسماً اعلام می کند. موضوع انتخاب شده
۶ اکتبر معادل با ۲۵ شهریور از طرف سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) به عنوان روز جهانی غذا نامیده شده است. فائو هر سال برای این روز عنوان و موضوع مشخصی را انتخاب و در آغاز بهار رسماً اعلام می کند. موضوع انتخاب شده برای امسال «تعاونی های کشاورزی: کلید تأمین غذای آیندۀ جهان» بود که با هدف تأکید بر نقش تعاونی های کشاورزی در ارتقای امنیت غذایی در جهان و اهمیت آن در ریشه کن سازی گرسنگی در سراسر جهان انتخاب شده بود. توجه به نقش تعاونی ها و سازمانهای روستایی در نامگذاری سال ۲۰۱۲ توسط اجلاس عمومی سازمان ملل به عنوان سال بین المللی تعاونی ها نیز دیده می شود.
به نظر می رسد برای مبارزه با گرسنگی در جهان اهمیت نقش سازمانها و تعاونی های کشاورزان خرد بیش از هر زمانی شناخته شده است.
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، کشاورزان خرد مجبور هستند فعالیت زراعی خود را در اراضی کشاورزی کوچک و با دسترسی اندک به مواد اولیه حیاتی نظیر بذر و کود در حالی انجام دهند که از دسترسی به اطلاعات و آموزشهای حرفه ای برای افزایش راندمان تولید و در نتیجه درآمد خود محروم هستند. به همین دلیل است که در سالهای اخیر در بعضی از کشورها کشاورزان خرد تصمیم گرفته اند دست به دست هم دهند و با تشکیل تعاونی هایی منابع مالی، فناوری، زمین و آب را با یکدیگر به اشتراک بگذارند تا از طریق هم افزایی این منابع به صورت یک واحد بزرگتر و با بهره وری بالاتر فعالیت خود را ارتقا بخشند. کشاورزان با ایجاد این تعاونی ها علاوه بر دستیابی به قدرت چانه زنی بالاتر در بازار، می توانند بر تصمیم گیریهای اقتصادی و کشاورزی نیز بیش از پیش تأثیرگذار باشند.
در این تعاونی ها تنها منابع فیزیکی و سخت افزاری به اشتراک گذاشته نمی شود، بلکه قدرتمندترین منبعی که از طریق این تعاونی ها به اشتراک گذاشته می شود دانش است. این تعاونی ها می توانند با پشتیبانی دولتها و با استخدام کارشناسان و شرکتهای مشاور چگونگی افزایش بهره وری تولید، استفادۀ بهینه از منابع آب، به کارگیری فناوریهای جدید و حتی روشهای کارآمد بازاریابی محصولات خود را مطابق با روشهای علمی و مدرن به کشاورزان بیاموزند. کاری که یک کشاورز خرده پا مسلماً به تنهایی از عهدۀ آن بر نخواهد آمد.
تعداد اعضای چنین تعاونی هایی در سطح جهان از ۲۰ نفر تا ۱۰ هزار نفر متغیر است و ارائه سریع و مؤثر آموزشهای حرفه ای به این تعاونی ها می تواند گام مهمی در مبارزه با گرسنگی در سراسر جهان باشد. با ارائه دانش، اطلاعات، مهارت، فناوری و روشهای بازاریابی به کشاورزان، کیفیت، تنوع، حجم و میزان دسترسی به محصولات غذایی تولید شده توسط آنها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این، آموزش اصول بهداشتی و تغذیه ای می تواند در مبارزه با «گرسنگی پنهان» ناشی از کمبود مواد غذایی حیاتی که خود مسبب بروز بیماریهای ناشی از سوء تغذیه در بخش قابل توجهی از جمعیت کشورهای در حال توسعه است، مؤثر باشد.
البته روند انتقال دانش از کارشناسان، شرکتها و سازمانهای مشاورۀ کشاورزی نباید یک طرفه باشد، چرا که کشاورزان نیز بدون شک اطلاعات و تجارب ارزشمندی در زمینۀ تخصصی فعالیت خود دارند که انتقال آنها به کارشناسان می تواند به انجام فعالیتهای تحقیقاتی و گسترش مرزهای دانش کمک شایان توجهی کند.
نمونه های متعددی از تجارب موفق این سیستمهای تسهیم دانش در تعاونیهای در سراسر جهان وجود دارد. به عنوان مثال، «اتحادیۀ عمومی تعاونی ها» (UGS) در موزامبیک به عنوان یک تعاونی متشکل از ۲۵۰ نفر از زنان اهل ماپوتو پایتخت این کشور فعالیت خود را آغاز کرد. زنان عضو این تعاونی ابزارها، منابع و دانش خود را برای کشاورزی و پرورش طیور به اشتراک گذاشتند. این زنان با فروش محصولات مازاد نیاز مصرف خود فعالیت بازرگانی خود را نیز آغاز کردند و هم اکنون تعداد اعضای این اتحادیه به ۲۹۰۰ نفر رسیده است که اغلب آنها زنان کشاورز هستند. با افزایش تعداد اعضا، دامنۀ فعالیتهای این تعاونی نیز گسترش پیدا کرده است. به عنوان مثال تعاونی برای کسانی که قصد دارند تازه فعالیت کشاورزی خود را شروع کنند دوره های آموزشی برگزار می کند. در حال حاضر این شبکه بخش عمدۀ سبزیجات، میوه و مرغ مصرفی در این شهر بیش از یک میلیون و دویست هزار نفری را تأمین می کند و سطح درآمد اعضای آن نیز به طور متوسط ۵۰ درصد بیشتر از حداقل دستمزد در این کشور است. با گشترش ابعاد چنین تعاونی هایی، کشاورزان خرد خواهند توانست خود را از چنگال فقر و گرسنگی رها کنند.
می گویند دانش قدرت است، بنابراین باید کسانی که مؤثرترین نقش را در مبارزه با گرسنگی ایفاء می کنند به این قدرت مجهز باشند و دستیابی به این هدف نیازمند سرمایه گذاری برای توسعه زیرساختهای ضروری است. به عنوان نمونه، در حال حاضر در قارۀ افریقا یک پایگاه داده های اطلاعات تماس مورد نیاز برای سازمانهای کشاورزی در دست راه اندازی است. ایجاد چنین شبکه و پایگاه داده هایی در مقیاس جهانی می تواند گام مؤثری برای به اشتراک گذاری دانش و اطلاعات در سراسر جهان باشد.