صفحه نخست » بخش عمومي » دکتر علیرضا شیری » جذاب

به گفته محققین،‌ بوی منحصر به فرد بدن انسان دست کم دو نوع پشه را جذب می‌کند. بنابراین فهمیدن این که چه چیزی در عرق انسان وجود دارد که حشرات را جذب می‌کند،‌ ممکن است در آینده به پیشگیری از انتقال بیماری‌هایی مانند مالاریا و تب زرد کمک نماید.
روی پوست ما، ‌موجودات ریزی زندگی می‌کنند که از مواد موجود روی پوست و درون عرق، ‌برای متابولیسم خودشان استفاده می‌کنند. این موجودات ریز یا میکروارگانیسم‌ها، مواد غیرفرار را به مواد فرار  تبدیل می‌کنند.
رنیت اسمالگنگ از دانشگاه ویگنینگن به اتفاق همکارانش در مطالعه تازه خود،‌ ساختار شیمیایی عرق بدن انسان را مورد بررسی قرار داده است. آن‌ها بر این باورند که مواد فرار مرتبط با عرق از مهم‌ترین جذب‌کننده‌های حشرات ناقل بیماری‌های خطرناک هستند. 

اما عرق بدن انسان از چه موادی تشکیل شده است؟ در واقع عرق بدن ترکیبی است از دی‌اکسید کربن، آمونیاک، اسید لاکتیک و هفت اسید کربوکسیلیک دیگر که همین هفت تا، بوی عرق را به وجود می‌آورند. به گفته محققین بوی این مواد خیلی برای پشه‌ها جذاب است.
البته ما دلمان نمی‌خواهد که در قلمرو حیوانات، لقب بدبوترین را داشته باشیم و خیلی دوست داریم که این لقب را به موجود دیگری بدهیم، اما مطالعات پیشین همه نشان داده‌اند که پرنده‌ها و سایر پستانداران، کم‌تر از ما مواد فرار در عرق خود دارند و به همین دلیل هم عرق بدن آن‌ها به اندازه عرق بدن انسان بو ندارد. برای مثال، محققین لابه‌لای پرهای مرغ یا بین موهای زرافه فقط  چند اسید کربولیک پیدا کردند.

در مطالعه جدید،‌ محققین،‌ مقدار فعالیت،‌ توزیع و میزان ترشح غدد پوستی را بین انسان و سایر نخستی‌ها مقایسه کردند. بر اساس این بررسی‌ها‌‌، اگرتوزیع غدد را در نظر بگیریم، بوی بدن انسان باید بیشتر شبیه به بوی بدن شامپانزه‌ها و گوریل‌ها باشد. اما عرق آن‌ها با ما فرق دارد:‌ در عرق گوریل‌ها و شامپانزه‌ها میزان زیادی روغن وجود دارد که احتمالا برای حفظ  موهای روی پوستشان است. اما از بدن انسان بزرگسال دائما آب،‌ پروتئین، آمینو اسیدها،‌ اوره، آمونیاک، اسید لاکتیک و نمک‌های مخصوص دفع می‌شود که اغلب این مواد فاسد می‌شوند. در دوران بلوغ غدد ترشح‌کننده این مواد می‌رسند و منبع تجمع باکتری‌ها می‌شوند. برای همین بوی بدن کودکان تند نیست. اما پشه‌های بدسلیقه به عرق شیرین‌تر نوزادان و کودکان علاقه کمی دارند و بوی بدن بزرگ‌ترها را ترجیح می‌دهند!