گرمازدگی چرا و به چه علت
شاید بتوانیم سرما را براحتی با پوشیدن لباس جبران كنیم، اما برای رهایی از گرما كار به این آسانی نیست.
گرمازدگی از وضعیت خوشخیم تا بسیار بدخیم و مرگبار متغیر است. وضعیت افراد مبتلا به حالت خوشخیم ممكن است سریعا به حالتی بدخیم تغییر كند كه این تغییر به پاسخ افراد در مقابل گرما مرتبط است.
میزان بروز گرمازدگی دقیقا مشخص نیست. علت آن نبود آمار دقیق مراجعه مبتلایان به مراكز درمانی و درمان در منزل است.
شیوع گرمازدگی در زنان و مردان یكسان گزارش شده است، اما در كشور ما این حالت در مردان به دلیل درگیری آنها در موقعیت منجر به گرمازدگی، بیشتر است.
خطر گرمازدگی بیشتر در افراد مسن، كودكان، افراد تحت درمان با داروهای قلبی و افراد با مشكلات روانی دیده میشود.
در مكانهایی مانند مناطق جنوبی كشور كه عموما هوا گرم است و افراد با شرایط تطابق دارند، گرمازدگی كمتر بروز میكند كه همین نشانه سازگاری افراد
با گرماست.
در مواقع خشكسالی و بروز امواج گرمایی، میزان مرگ و میر افزایش مییابد. امواج گرمایی واژهای هواشناسی است و زمانی مطرح میشود كه دمای هوا در سه روز متوالی یا بیشتر به بیش از 32.2 درجه سانتیگراد برسد.
این خود گرما نیست كه آسیب میرساند، بلكه گرما با دفع عرق میتواند وضع آب و املاح موجود در بدن را به هم بریزد.
جبران بسیاری از این املاح دشوار بوده یا اثرات آنها مهم و حیاتی است كه تغییرات جزئی آنها میتواند نمود جدی داشته باشد.
بدن انسان برای مقابله با گرما چهار اقدام انجام میدهد؛ ابتدا تولید گرما را كاهش داده و عروق پوستی را گشاد میكند تا گرمای تولیدی به بیرون متسع شود سپس تعریق در پاسخ به افزایش دمای بدن افزایش مییابد. آخرین حربه، فرار از محیط گرم به محلی خنك است تا زمانی كه دمای بدن به 40 درجه سانتیگراد برسد.
روشهای سازگاری یا تطابق فعال است تا دما، بالاتر نرود، اما در دمای بالاتر دیگر كارایی این ساختارهای محافظتی از دست میرود و ناخوشی جدی بروز میكند.
افراد ورزشكار میتوانند با تمرینات مرتب و به دست آوردن تطابق سازگاری با شرایط تا دمای 40 درجه را براحتی تحمل كنند.
تطابق یا سازگاری، ساز و كار مهمی است كه در آن افراد با ماندن در مكانهای گرم طی چند هفته، توانایی ماندگاری در محیط را به دست میآورند.
همین افراد زمانی كه از محیط گرم به محلی با هوای متعادل میروند طی یك تا دو هفته به وضع طبیعی خود برمیگردند. این پدیده را میتوان در نانواها، نظامیان و ورزشكاران حرفهای هم دید.