از آنجا که آرامش مادران باردار بسیار مهم است، این اطلاعات را در اختیارتان قرار می‌دهیم...
در دوران بارداری کدام علامت‌های قلبی را باید جدی بگیرم؟
بدن در جریان بارداری دچار تغییرات فیزیولوژیك می‌شود كه این تغییرات ناشی از افزایش فعالیت قلب است بنابراین ایجاد خستگی، تنگی نفس و تپش قلب هنگام بارداری طبیعی است. در دوران بارداری، حجم خون در گردش افزایش و میزان هموگلوبین خون كاهش می‌یابد و حالتی موسوم به «كم‌خونی بارداری» ایجاد می‌شود.
به همین دلیل خانم‌هایی كه كاملا سلامت هستند هم امكان دارد در ماه‌های ششم و هفتم بارداری هنگام فعالیت دچار تنگی نفس شوند و تپش قلب پیدا كنند. مادران باید در ماه‌های آخر در حالت درازكشیده، استراحت كنند نه نشسته. چون در حالت درازكشیده، خون راحت‌تر از وریدهای اندام تحتانی به سمت قلب بازگردانده می‌شود و فشار كمتری به قلب می‌آید.
با این توضیحات، اگر تپش قلب و تنگی نفس غیرعادی و ناگهانی یا احساس ورم در اندام فوقانی داشتید مثلا حس كنید حلقه‌تان یك دفعه تنگ شده و دستتان را اذیت می‌كند، به بررسی و مشاوره پزشك قلب نیاز دارید. در دوران بارداری نباید بی‌جهت خود را نگران كنید چون همین استرس و دغدغه برای شما ضرر دارد. خوب است واقعیت‌هایی را در مورد قلبتان در بارداری بدانید، مانند اینكه با رشد جنین دیافراگم به سمت بالا هل داده می‌شود و این باعث كاهش حجم ریه و ایجاد تنگی نفس مختصر خواهد شد. شما مانند قبل از بارداری نمی‌توانید به سرعت به این طرف و آن طرف بروید و فعالیت کنید، چون نفستان تنگ می‌شود و دچار تپش قلب می‌شوید اما اگر در شرایط طبیعی و همیشگی، ناگهان تنگی نفس گرفتید یا در مقایسه حالت‌های بارداری خود با بارداری اول حس می‌كنید تپش قلب یا تنگی نفس آزارتان می‌دهد، حتما باید این علامت‌ها را جدی بگیرید و برای بررسی اقدام كنید.
اگر خانم های باردار از فعالیت‌های شدید بدنی به خصوص در فصل گرم سال بپرهیزند، از بالا رفتن دمای بدن، تپش قلب و تعریق زیاد و از دست دادن آب بدن پیشگیری خواهد شد. فعالیت عادی روزانه، استراحت کافی، نوشیدن آب کافی و پرهیز از استرس می‌تواند کلید سلامت قلب در بارداری باشد.
مشكل پرولاپس یا افتادگی دریچه میترال دارم.آیا بارداری برایم ضرر دارد؟
همان‌طور كه می‌دانید طی بارداری، بار كار قلب حدود 30 تا 50 درصد، حجم خون 40 تا 45 درصد، برون‌ده قلب 30 درصد و ضربان قلب 10 تا 20 درصد افزایش می‌یابد تا با شرایط جدید، قلب بتواند پاسخگوی نیاز بدن شما و جنینی كه در شكم دارید، باشد، بنابراین اگر دچار هرگونه ناراحتی قلبی هستید، پیش از بارداری با پزشك خود مشورت كنید.
افتادگی دریچه میترال، مشکل شایع و خوش‌خیمی است اما می‌تواند در دوران بارداری تشدید شود و در زمان زایمان هم به مصرف آنتی‌بیوتیك نیاز داشته باشد به خصوص اگر این پرولاپس با نارسایی دریچه میترال همراه باشد.
البته معمولا خانم‌هایی كه مشكل پرولاپس دارند، می‌توانند بارداری سالمی داشته باشند ولی بهتر است متخصص قلب و پزشك زنان در جریان این بیماری باشند تا به موقع اقدام‌های پیشگیرانه برای حفظ سلامت مادر و جنین انجام شود.
ممكن است پزشك، مبتلایان به برخی از بیماری‌های قلبی را از باردارشدن منع كند، چون بارداری بر سلامت آنها اثر می‌گذارد. مشكلاتی مانند بیماری مادرزادی قلب، تنگی‌های شدید دریچه میترال و آئورت، افزایش فشار ریوی، نارسایی قلبی با پمپاژ قلبی زیر 40 درصد و نشانگان مارفان می‌توانند سلامت مادر را در دوران بارداری تهدید كنند. حتی خانم‌های مبتلایی كه بارداری ناخواسته داشته‌اند، گاهی به توصیه پزشك مجبور به سقط درمانی می‌شوند.
آیا قبل از باردارشدن باید از سلامت قلبم مطمئن شوم؟
نه، لزومی ندارد همه خانم‌ها قبل از باردارشدن چكاپ قلبی شوند مگر اینكه نشانه‌هایی مانند تپش قلب ناگهانی یا احساس درد و فشار روی قفسه سینه مثلا با بالارفتن از پله‌های دوطبقه ساختمان داشته باشند. اگر علایم نگران‌كننده‌ای مانند آنچه مثال زده شد، تجربه كرده‌اید، گرفتن یك نوار قلب و معاینه عادی و انجام اكو، خیالتان را راحت می‌كند و می‌توانید با اطمینان از سلامت قلب، باردار شوید.
البته به كسانی كه ریسك فاكتورهای بیماری‌های قلب و عروق را دارند، مبتلایان به دیابت، فشارخون بالا، چربی خون، خانم‌هایی كه سیگار می‌كشند و آنهایی كه سابقه بیماری‌های قلب و عروق در خانواده دارند، حتما توصیه می‌كنیم قبل از بارداری مشاوره قلبی انجام دهند.
از آنجا كه سن ازدواج و بارداری بالا رفته، بهتر است اعضای این گروه‌های در معرض خطر قبل از باردارشدن حتما از سلامت قلبشان مطمئن شوند.
اگر مشکل كم‌خونی یا فشارخون داشته باشم آیا بارداری سالمی خواهم داشت؟
به دلیل حالت فیزیولوژیك و طبیعی‌ای كه آن را «كم‌خونی بارداری» نامیدیم، بدن طی بارداری دچار كم‌خونی خواهد شد پس اگر كم‌خون باشید و قبل از بارداری درمان نشوید، این مشكل تشدید خواهد شد.
بهتر است از نظر تنظیم فشارخون قبل از بارداری تحت‌نظر پزشك باشید چون مصرف برخی داروهای فشارخون طی بارداری ممنوعیت دارد. به علت کاهش مقاومت عروقی، مشکل فشارخون در نیمه دوم بارداری نمایان می‌شود و گاهی خطر مسمومیت بارداری هم به وجود می‌آید. احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری در سنین بالا بیشتر می‌شود به خصوص اگر پرفشاری خون در خانواده‌تان ارثی باشد.
برای تپش قلبم «پروپرانولول» مصرف می‌كنم. آیا این دارو در بارداری منع مصرف دارد؟
داروی پروپرانولول از داروهایی است كه مصرف آن در دوران بارداری كاملا ممنوع نیست اما برای بارداری به قانون همه یا هیچ معتقدیم که می‌گوید بهتر است هیچ دارویی مصرف نشود مگر آنهایی كه پزشك تجویز و با توجه به شرایط بارداری، دوز آنها و نوعشان را تعیین كرده است. این دارو بهتر است مصرف نشود چون ممکن است در جنین باعث عقب‌افتادگی رشد، افت قندخون و كاهش ضربان قلب شود.
معمولا وقتی به مادر اطمینان داده می‌شود مشكلی سلامت او و جنین‌اش را تهدید نمی‌كند، نیازی به مصرف هیچ دارویی نیست البته اگر مادر از خستگی و تپش قلب احساس كلافگی كند، بهتر است دارویش را مصرف كند كه اغلب هم بعد از نیم ساعت این حالت‌ها بهبود پیدا می‌كنند. خانم‌هایی كه بدون توصیه پزشك و خودسرانه دارو مصرف می‌كنند، حتما باید این نكته را بدانند كه مصرف هر دارویی در دوره بارداری به خصوص در 3 ماهه اول كه اعضای حیاتی جنین درحال تكامل و شكل‌گیری هستند، ممنوع‌است.