مهره‌های گردن بعد از مهره‌های کمر،بیشتر از بقیه مهره‌ها به اختلالات استخوانی و عضلانی دچار می‌شوند.آرتروز،ساییدگی،کاهش فاصله بین مهره‌ها و فتق دیسک بین مهره‌ای مهم‌ترین مشکلات گردن هستند.مهره‌های گردن،نخاع و ریشه‌های عصبی بسیار مهمی را در برگرفته‌اند و بسیار حساس‌تر از مهره‌های کمری هستند. دکتر علی ترکمان،جراح و متخصص بیماری‌های استخوان و مفاصل و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، توضیح می دهند.
آقای دکتر! گردن از نظر ساختار و عملکرد چه اهمیتی دارد؟
ما در ناحیه گردن،هفت مهره گردنی داریم که این مهره‌ها علاوه بر آنکه نخاع و ریشه‌های عصبی را در برگرفته‌اند، عروقی را که از سمت قلب به مغز می‌روند نیز احاطه کرده‌اند و همچنین نقش حمایتی از اعصاب و عروقی را دارند که از جمجمه به سمت اندام‌ها می‌روند.مشکلاتی هم که در این ناحیه ایجاد می‌شود معمولا به دلیل حرکات زیادی است که گردن دارد. از طرفی،دردهای گردن به دلیل خستگی عضلاتی است که در اطراف گردن وجود دارد چون عضلات باید گردن را در موقعیت‌های خاص به شکل‌های خاصی نگه دارد که همین عامل موجب ایجاد خستگی و یا فشار روی اعصاب و عروق این منطقه شده و در نتیجه ایجاد درد می‌کند.
برای اینکه به این دردها مبتلا نشویم، چه‌کار باید بکنیم؟
درد گردن در افرادی که پشت‌میزنشین هستند (کارمندها،تایپسیت‌ها،افرادی که بافتنی می‌بافند و به طور کلی تمام افرادی که با دست، کار دقیقی را انجام می‌دهند و باید سر را خم کرده و به آن نگاه کنند) شایع‌تر است؛چون عضلات گردن‌شان مدام در حال انقباض است و سبب خستگی آنها می‌شود و وقتی عضله‌ای خسته شود جریان خونش کاهش پیدا می‌کند.هر عضله پس از مدتی انقباض باید استراحت کند تا خون به آن برگردد،در غیر این صورت در اثر کاهش جریان خون دردناک می‌شود.ما همیشه به افراد توصیه می‌کنیم که سعی کنند به مدت طولانی در یک وضعیت ثابت پشت میز قرار نگیرند و بسته به توانایی عضلات و بدن بلند شده و برخی حرکات دینامیک به اندام‌شان بدهند به‌خصوص حرکاتی در اندام فوقانی مانند دست، شانه و گردن داشته باشند تا رفع خستگی شده و دوباره به کار خود ادامه دهند.
بهتر است صفحه کارشان کمی حالت مورب داشته باشد تا خیلی مجبور نشوند سر و گردن‌شان را به سمت پایین خم کنند و ضمنا توصیه می‌شود بیشتر از 25 درجه سر و گردن خودشان را به سمت پایین خم نکنند.
از کجا این 25 درجه را تشخیص بدهیم؟
راهی وجود دارد و آن اینکه اگر فرد مستقیما به جلو نگاه کند و یک خودکار را بین دندان‌هایش قرار دهد، به این صورت با خم کردن سرش و در نظر گرفتن خودکار می‌تواند این زاویه را تنظیم کند و تصور کند 25 درجه‌ای که می‌گوییم در چه حدی است.مطلبی که همه افراد به‌خصوص پشت میز‌نشین‌ها باید بدانند، این است که صندلی باید در حدی ارتفاع داشته باشد که وقتی فرد پشت میز می‌نشیند آرنج‌هایش به راحتی در سطح میز قرار بگیرد.صندلی باید دسته‌های کناری داشته باشد تا فرد آرنج و ساعد خود را به راحتی روی آن بگذارد و بتواند رفع خستگی از عضلات ناحیه شانه و کتف بکند.از طرفی،صندلی باید طوری باشد که فرد بتواند سر و گردن خود را به آن تکیه بدهد. در ناحیه ستون فقرات کمری هم باید قوسی داشته باشد که گودی کمر در موقع نشستن حفظ شود.
در مورد تکیه‌گاه گردن صندلی که گفتید، آیا باید قوس گردن روی آن قرار بگیرد یا پشت سر کافی است؟
نه، صندلی باید طوری باشد که خود قوس گردن روی آن قرار بگیرد.
ولی صندلی خیلی از اتومبیل‌ها این‌طور نیست!
بله.متاسفانه تکیه‌گاه صندلی برخی اتومبیل‌ها مناسب و استاندارد نیست ولی جدیدا گردن‌بندهای مخصوص اتومبیل در بازار به شکل C و از جنس فوم ویسکوالاستیک هست که افراد می‌توانند آن را بین تکیه‌گاه صندلی و گردن خود قرار دهند،به‌خصوص در مسافرت‌های طولانی برای افرادی که گردن‌درد دارند مناسب است.
اگر ممکن است درباره نحوه صحیح استقرار گردن هنگام مطالعه هم بگویید:
یکی از عادت‌های غلطی که افراد برای مطالعه کردن دارند،این است که سرشان را خیلی زیاد و به مدت طولانی به سمت پایین خم می‌کنند یا بعضی‌ها عادت دارند که به صورت طاق‌باز دراز بکشند و چند عدد بالش زیر گردن‌شان بگذارند و بعد کتاب را روی قفسه سینه‌شان بگذارند و مطالعه کنند. بعضی‌ها برعکس این کار را انجام می‌دهند؛یعنی به شکم می‌خوابند و بعد کتاب را جلویشان می‌گذارند و مجبورند سر و گردن را به سمت عقب خم کنند تا بتوانند کتاب را بهتر ببینید.این عادت‌ها در طولانی مدت می‌تواند در سنین بالاتر به گردن درد منجر شود. بهترین روش برای مطالعه استفاده از میزهای شیب‌دار یا مهندسی است تا گردن زیاد خم نشود.
یکی از سوالات مهم دیگر این است که هنگام خواب، زیر گردن چه‌قدر باید بلند باشد تا مشکلی پیش نیاید؟
بلندی بالش باید در حدی باشد که سر و گردن در امتداد بقیه بدن قرار بگیرد،چه فرد به پشت بخوابد و چه به پهلو.بنابراین استفاده از بالش‌های بلند که سبب بالا رفتن گردن از امتداد ستون فقرات می‌شود مناسب نیست.